REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Darowizna mieszkania a zachowek

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Maciągowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Zachowek jest instytucją prawa spadkowego, która ma na celu ochronę osób najbliżej spokrewnionych ze zmarłym w przypadku pominięcia ich w testamencie. Pamiętajmy jednak o tym, iż przyjmując od potencjalnego przyszłego spadkodawcy darowiznę w postaci na przykład mieszkania, powinniśmy liczyć się z tym, iż o jej wartość zostanie nam pomniejszone prawo do zachowku po śmierci darczyńcy

Dla kogo zachowek?

Prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego, którzy dziedziczyliby po nim zgodnie z ustawą, a nie zostali przez niego uwzględnienie w testamencie. W pierwszej kolejności z roszczeniem o zachowek wystąpić mogą dzieci i małżonek. Przy czym dzieci urodzone w związku małżeńskim oraz poza nim traktowane są na równi. Natomiast rodzice będą mogli ubiegać się o należną im część zachowku dopiero wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawi zstępnych. W takim przypadku nabędą spadek razem z małżonkiem zmarłego.

REKLAMA

REKLAMA

 Uprawnienie w postaci zachowku nie przysługuje innym ustawowym spadkobiercom. A więc z takim roszczeniem nie będzie mógł wystąpić brat, dziadek czy pasierb zmarłego. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy dziecko spadkodawcy nie dożyje chwili otwarcia spadku. Wtedy roszczenie o zachowek przechodzi na jego zstępnych, a więc na wnuki spadkodawcy.

Zobacz także: Czym jest zachowek

Pozbawienie prawa do zachowku

Roszczenie o zachowek nie będzie przysługiwać małżonkowi wobec którego została orzeczona separacja. Ponadto wyłączenie  od dziedziczenia nastąpi na skutek orzeczenia sądu. Może tego żądać każdy pozostały spadkobierca ustawowy,  wówczas gdy spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy drugiego małżonka, a żądanie to było uzasadnione.

REKLAMA

Pozbawione prawa do zachowku będą także osoby wydziedziczone. Aby wydziedziczenie było skuteczne, spadkodawca musi w sporządzonym przez siebie testamencie wyjaśnić przyczyny takiej decyzji oraz  konkretnie wskazać osoby, których będzie to dotyczyć.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 Istnieje zamknięty katalog przyczyn, na które może powołać się testator, wydziedziczając daną osobę. Są to:

  • uporczywe postępowanie wbrew woli spadkodawcy, będące zarazem sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
  • dopuszczenie się względem spadkodawcy lub osoby mu najbliższej umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
  • uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zobacz także: Wydziedziczenie

Wysokość zachowku

Zachowek w wysokości dwóch trzecich udziału, który przypadłby spadkobiercy gdyby dziedziczył zgodnie z ustawą otrzymają małoletni oraz osoby trwale niezdolne do pracy. Pozostałym przypadnie połowa tego co gwarantuje im ustawa.

 Spadkodawca cały swój majątek przepisał konkubinie, pomijając dwoje małoletnich dzieci oraz żonę. Zgodnie z ustawą pozostały przy życiu małżonek i dzieci dziedziczą w równych częściach. A więc, gdyby zmarły nie zostawił testamentu, każdemu z nich przypadłby udział w wysokości równej 1/3 spadku.

 Dlatego wysokość zachowku przysługującego małżonkowi wyniesie połowę z 1/3 spadku, natomiast każde małoletnie dziecko otrzyma zachowek w wysokości 2/3 z 1/3 całego spadku.

Aby ustalić udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczania zachowku, należy uwzględnić nawet spadkobierców niegodnych oraz tych, którzy odrzucili spadek. Nie uwzględnia się natomiast spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.

 Wyliczając wysokość należnego konkretnej osobie zachowku, nie uwzględnia się  zapisów i poleceń, a dolicza się do spadku darowizny uczynione przez spadkodawcę. Nie dotyczy to jedynie:

  • drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych,
  • darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku. Wyłączenie to dotyczy jednak tylko sytuacji, w której darowizny dokonano na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku.
  • darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

Darowizna mieszkania a prawo do zachowku

W przypadku, gdy osoba uprawniona do zachowku otrzymała za życia spadkodawcy darowiznę na przykład mieszkania, wysokość należnego jej zachowku będzie niższa o wartość ofiarowanego przedmiotu. Dopiero tak obliczona kwota może być podstawą roszczenia w stosunku do osoby, która uzyskała przysporzenie majątkowe kosztem pozostałych spadkobierców. Co ważne wartość darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

 Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny ( na przykład wnuk) na poczet należnego mu zachowku dolicza się także darowiznę dokonaną przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego ( rodzica)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA