Czym jest umowa dożywocia?

Jest to rodzaj umowy cywilno-prawnej polegający na tym, że właściciel nieruchomości będący osobą fizyczną zobowiązuje się przenieść własność nieruchomości na rzecz nabywcy (zobowiązanego), który w zamian zobowiązuje się zapewnić zbywcy albo wskazanej przez niego osobie bliskiej (dożywotnikowi) – dożywotnie utrzymanie.

Zobacz: Porady prawne-nieruchomości

Zakres umowy

Istotny dla tego typu umowy jest szczegółowy zakres i rodzaj świadczeń. Do głównego obowiązku nabywcy należy traktowanie dożywotnika jak domownika, tzn. zapewnienie mu mieszkania, światła, opału a także dostarczenie mu wyżywienia oraz ubrania. W przypadku choroby należy zapewnić mu odpowiednią pomoc oraz opiekę medyczną.
Jeśli dożywotnik umrze, zobowiązany musi ponieść koszty związane z godnym pochówkiem, odpowiadającym miejscowym zwyczajom. Ogólnie mówiąc to na nabywcy nieruchomości w drodze umowy dożywocia ciążyć będzie obowiązek zapewnienia dożywotnikowi takiego utrzymania, żeby jego potrzeby zostały w całości zaspokojone.

Kto może sporządzić?

Starzejące się społeczeństwo jest szczególnie zainteresowane umową dożywocia. Może sobie w ten sposób zapewnić godziwe utrzymanie oraz możliwość spędzenia starości we własnym mieszkaniu wraz z odpowiednią opieką osób najbliższych. Jest to także wygodna forma rozdysponowania swojego majątku jeszcze za życia. Kodeks Cywilny nie przewiduje żadnych ograniczeń wiekowych a jedynym wymaganiem ustawowym jest bycie osobą fizyczną oraz właścicielem danej nieruchomości. Stroną umowy dożywocia może być sam zbywca nieruchomości lub osoba mu bliska (np. współmałżonek).

Zobacz: Kodeks cywilny

Kto może być nabywcą?

Umowa dożywocia dotyczy zazwyczaj osób bliskich zbywcy. Uprawnionymi do świadczeń są krewni, powinowaci, a także inne osoby nie pozostające ze zbywcą w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa, związane z nim węzłem przyjaźni i bliskości w sensie uczuciowym lub pozostające ze zbywcą we wspólności domowej. Umowa dożywocia nie może zobowiązywać do zapewnienia dożywotniego utrzymania osobie trzeciej nie pozostającej ze zbywcą w stosunku bliskości.

Przedmiot i forma umowy

Przedmiotem umowy dożywocia przenoszącej własność może być każda nieruchomość: gruntowa, budynkowa, lokalowa, udział we własności jako część ułamkowa, prawo wieczystego użytkowania gruntu oraz udział w wieczystym użytkowaniu. Przedmiotem umowy dożywocia nie może być spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.