REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak dochodzić odszkodowania od sprawcy przestępstwa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Janecka
Odszkodowanie od sprawcy przestępstwa. /Fot. Fotolia
Odszkodowanie od sprawcy przestępstwa. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Polskie prawo przewiduje kilka możliwości dochodzenia odszkodowania od sprawcy przestępstwa. Istnieje możliwość ubiegania się o nie zarówno w postępowaniu karnym jak i w cywilnym.

Kto może ubiegać się o odszkodowanie?

Prawo w Polsce wyróżnia dwie odmienne formy rekompensaty: pierwszą z nich jest zadośćuczynienie za doznaną krzywdę o charakterze niematerialnym, a drugą odszkodowanie za straty majątkowe. Gdy krzywda lub szkoda powstały w wyniku przestępstwa, wówczas ubiegać o rekompensatę może się wyłącznie osoba, która w toku dochodzenia lub śledztwa uzyskała status pokrzywdzonego. Pokrzywdzonym jest w rozumieniu kodeksu postępowania karnego osoba jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

REKLAMA

REKLAMA

Wniosek z art. 46 Kodeksu karnego

W sprawie o każde przestępstwo powodujące szkodę lub krzywdę, pokrzywdzony może złożyć wniosek o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę już na etapie postępowania karnego. Możliwość taką przewiduje art. 46 Kodeksu karnego. Należy zaznaczyć, że w przypadku złożenia wniosku przez uprawnioną osobę orzeczenie tych środków sąd orzeka obligatoryjnie. Poza tymi wypadkami sąd zawsze może orzec je również według własnego uznania, wówczas żaden wniosek ze strony pokrzywdzonego nie jest konieczny. Artykuł 49a Kodeksu karnego przewiduje ponadto sytuację w której to prokurator uprawniony jest do złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za krzywdę. Może to zrobić aż do zakończenia pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego na rozprawie głównej. Zamiast obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za krzywdę, sąd może zastępczo orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego. Nie potrzebne jest do tego składanie żadnego dodatkowego wniosku.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Powództwo adhezyjne

Inną metodą dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia jest złożenie tzw. powództwa adhezyjnego. Polega ono na tym, ze pokrzywdzony w trakcie trwania postępowania karnego występuje jednocześnie, z powództwem cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie. Oskarżony podlega więc jednocześnie odpowiedzialności karnej i cywilnej w jednym postępowaniu. W powództwie adhezyjnym można dochodzić rzeczywiście poniesionych szkód majątkowych, a także utraconych w skutek popełnienia przestępstwa korzyści. Powództwo to można zgłosić już w postępowaniu przygotowawczym. Trzeba jednak pamiętać o tym, że sąd może odmówić przyjęcia naszego powództwa. Dzieje się tak na przykład w sytuacjach gdy sąd uzna że roszczenie nie ma bezpośredniego związku z zarzutem oskarżenia lub zostało złożone przez osobę nieuprawnioną. Ponadto merytoryczne rozpatrzenie powództwa następuje jedynie w wypadku, kiedy oskarżony zostanie uznany winnym w procesie karnym. Gdy oskarżony zostanie uniewinniony lub postępowanie zostanie umorzone, wówczas powództwo adhezyjne sąd pozostawia bez rozpoznania.

REKLAMA

Kompensata dla ofiar

Pokrzywdzony w wyniku popełnienia przestępstwa może również ubiegać się o przyznanie mu kompensaty państwowej. Procedurę tą reguluje ustawa z dn. 7 lipca 2005 o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw. Kompensatę przyznaje się pokrzywdzonym, którzy w skutek przestępstwa doznali naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia (rozumianego wg art. 156 i 157 kodeksu karnego), a którzy nie mogą uzyskać odszkodowania od sprawcy przestępstwa (np. z powodu śmierci sprawcy). Kompensata może wynosić maksymalnie 12 tysięcy złotych, i być przyznawana w kwocie pokrywającej utracone zarobki i inne środki utrzymania ofiary przestępstwa. Kompensatę przyznaje sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania poszkodowanego i to on zajmuje się wypłacaniem tego świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, ze pokrzywdzony nie uzyska kompensaty państwowej w sytuacji, w której uzyskał pełne odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia, ze środków pomocy społecznej albo z innego źródła.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz serwis: Pokrzywdzony

Powództwo cywilne

Również kodeks cywilny przewiduje możliwość dochodzenia odszkodowania przez poszkodowanego w skutek popełnionego przestępstwa. Art. 415 kodeksu cywilnego stanowi że każdy, kto został uznany winnym wyrządzenia drugiej osobie szkody, obowiązany jest do jej naprawienia. Z powództwem do sądu cywilnego można wystąpić po zakończeniu procesu karnego. Wówczas wyrok sądu karnego stanowi niepodważalny dowód w procesie o odszkodowanie przed sądem cywilnym. Aby dochodzić swego roszczenia należy złożyć pozew, który musi spełniać wymagania pisma procesowego, a poza tym zawierać dokładnie określone żądanie i przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających nasze żądanie. Powództwo składa się w sądzie w okręgu którego nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd ogłosił upadłość znanej spółki finansowej. Co powinni zrobić wierzyciele?

W dniu 27 października 2025 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze (Wydział Gospodarczy) wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki Cinkciarz.pl Sp. z o.o. Sąd wezwał wierzycieli do zgłoszenia roszczeń, powołano także sędziego komisarza i wyznaczono syndyka. Jak poinformował PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Zielonej Górze sędzia Bogumił Hoszowski - wszystkie postępowania o charakterze cywilnym, zarówno przed wydziałami cywilnymi, jak też przed wydziałami gospodarczymi z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

Ugoda sądowa czy postępowanie sądowe w sprawach o naruszenie własności?

Praktyka pokazuje, iż spory o własność mogą trwać latami. Czy w takich sprawach właściciel rzeczy i naruszyciel mogą zawrzeć ugodę? Jak wygląda kwestia kosztów? Warto przyjrzeć się możliwym rozwiązaniom i ich prawnym skutkom.

Milczące załatwienie sprawy po nowemu. Rewolucyjne przepisy, które już na zawsze mogą zmienić relacje obywatel–urząd

Rząd szykuje istotną zmianę w Kodeksie postępowania administracyjnego (KPA) – milczenie urzędnika może wkrótce oznaczać znacznie więcej niż tylko opieszałość. Projekt ustawy, który trafił właśnie do konsultacji, przewiduje rozszerzenie stosowania tzw. milczącego załatwienia sprawy. To część szerokiego pakietu deregulacyjnego, który ma uprościć życie zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorcom.

Osoby powyżej 65 roku życia wykluczone przez rząd z najważniejszego świadczenia dla osób niepełnosprawnych – Rada Ministrów przyjęła ustawę, która rozczaruje wielu seniorów

W dniu 28 października br. rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia (tj. prawa do świadczenia w postaci asystencji osobistej) niepełnosprawnych seniorów, czyli osoby z niepełnosprawnościami powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

REKLAMA

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą. Za to grozi mandat w wysokości 500 zł! O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa w ramach realizacji strategii migracyjnej – co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

REKLAMA

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

REKLAMA