REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak dochodzić odszkodowania od sprawcy przestępstwa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Janecka
Odszkodowanie od sprawcy przestępstwa. /Fot. Fotolia
Odszkodowanie od sprawcy przestępstwa. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Polskie prawo przewiduje kilka możliwości dochodzenia odszkodowania od sprawcy przestępstwa. Istnieje możliwość ubiegania się o nie zarówno w postępowaniu karnym jak i w cywilnym.

Kto może ubiegać się o odszkodowanie?

Prawo w Polsce wyróżnia dwie odmienne formy rekompensaty: pierwszą z nich jest zadośćuczynienie za doznaną krzywdę o charakterze niematerialnym, a drugą odszkodowanie za straty majątkowe. Gdy krzywda lub szkoda powstały w wyniku przestępstwa, wówczas ubiegać o rekompensatę może się wyłącznie osoba, która w toku dochodzenia lub śledztwa uzyskała status pokrzywdzonego. Pokrzywdzonym jest w rozumieniu kodeksu postępowania karnego osoba jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

REKLAMA

REKLAMA

Wniosek z art. 46 Kodeksu karnego

W sprawie o każde przestępstwo powodujące szkodę lub krzywdę, pokrzywdzony może złożyć wniosek o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę już na etapie postępowania karnego. Możliwość taką przewiduje art. 46 Kodeksu karnego. Należy zaznaczyć, że w przypadku złożenia wniosku przez uprawnioną osobę orzeczenie tych środków sąd orzeka obligatoryjnie. Poza tymi wypadkami sąd zawsze może orzec je również według własnego uznania, wówczas żaden wniosek ze strony pokrzywdzonego nie jest konieczny. Artykuł 49a Kodeksu karnego przewiduje ponadto sytuację w której to prokurator uprawniony jest do złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za krzywdę. Może to zrobić aż do zakończenia pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego na rozprawie głównej. Zamiast obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za krzywdę, sąd może zastępczo orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego. Nie potrzebne jest do tego składanie żadnego dodatkowego wniosku.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Powództwo adhezyjne

Inną metodą dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia jest złożenie tzw. powództwa adhezyjnego. Polega ono na tym, ze pokrzywdzony w trakcie trwania postępowania karnego występuje jednocześnie, z powództwem cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie. Oskarżony podlega więc jednocześnie odpowiedzialności karnej i cywilnej w jednym postępowaniu. W powództwie adhezyjnym można dochodzić rzeczywiście poniesionych szkód majątkowych, a także utraconych w skutek popełnienia przestępstwa korzyści. Powództwo to można zgłosić już w postępowaniu przygotowawczym. Trzeba jednak pamiętać o tym, że sąd może odmówić przyjęcia naszego powództwa. Dzieje się tak na przykład w sytuacjach gdy sąd uzna że roszczenie nie ma bezpośredniego związku z zarzutem oskarżenia lub zostało złożone przez osobę nieuprawnioną. Ponadto merytoryczne rozpatrzenie powództwa następuje jedynie w wypadku, kiedy oskarżony zostanie uznany winnym w procesie karnym. Gdy oskarżony zostanie uniewinniony lub postępowanie zostanie umorzone, wówczas powództwo adhezyjne sąd pozostawia bez rozpoznania.

REKLAMA

Kompensata dla ofiar

Pokrzywdzony w wyniku popełnienia przestępstwa może również ubiegać się o przyznanie mu kompensaty państwowej. Procedurę tą reguluje ustawa z dn. 7 lipca 2005 o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw. Kompensatę przyznaje się pokrzywdzonym, którzy w skutek przestępstwa doznali naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia (rozumianego wg art. 156 i 157 kodeksu karnego), a którzy nie mogą uzyskać odszkodowania od sprawcy przestępstwa (np. z powodu śmierci sprawcy). Kompensata może wynosić maksymalnie 12 tysięcy złotych, i być przyznawana w kwocie pokrywającej utracone zarobki i inne środki utrzymania ofiary przestępstwa. Kompensatę przyznaje sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania poszkodowanego i to on zajmuje się wypłacaniem tego świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, ze pokrzywdzony nie uzyska kompensaty państwowej w sytuacji, w której uzyskał pełne odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia, ze środków pomocy społecznej albo z innego źródła.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz serwis: Pokrzywdzony

Powództwo cywilne

Również kodeks cywilny przewiduje możliwość dochodzenia odszkodowania przez poszkodowanego w skutek popełnionego przestępstwa. Art. 415 kodeksu cywilnego stanowi że każdy, kto został uznany winnym wyrządzenia drugiej osobie szkody, obowiązany jest do jej naprawienia. Z powództwem do sądu cywilnego można wystąpić po zakończeniu procesu karnego. Wówczas wyrok sądu karnego stanowi niepodważalny dowód w procesie o odszkodowanie przed sądem cywilnym. Aby dochodzić swego roszczenia należy złożyć pozew, który musi spełniać wymagania pisma procesowego, a poza tym zawierać dokładnie określone żądanie i przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających nasze żądanie. Powództwo składa się w sądzie w okręgu którego nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Senat: Komornik łatwiej sprzeda Twoje mieszkanie. Jak nie dasz rady z kredytem

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

REKLAMA

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to legalne ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

REKLAMA

[Stare i nowe świadczenie pielęgnacyjne 3386 zł] W 2026 r. osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł

Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA