Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności - dla kogo?

Zgodnie z ustawą Kodeksem karnym skarbowym odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe podlega ten, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Ustawodawca definiuje, iż przestępstwem skarbowym jest czyn zabroniony przez kks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności ( art. 53§2 k.k.s.).

Wykroczeniem skarbowym jest z kolei czyn zabroniony przez kks. pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn, jeżeli kodeks tak stanowi. (art. 53§3 k.k.s.)

Minimalne wynagrodzenie za pracę ustala się w oparciu o tekst ustawy z dnia 10 października 2002 roku – o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2004 roku, nr 200, poz. 1679) ( art. 53 § 4 k.k.s.).

Odpowiedzialność karnoskarbowa

Podstawowymi przesłankami odpowiedzialności karnej skarbowej są w kolejności:

• uznanie czynu zabronionego, za czyn społecznie szkodliwy
• możliwość przypisania sprawcy winy umyślnej bądź nieumyślnej, w tym zaś wiek sprawcy czynu tzn. ukończenie przez niego, w chwili popełnienia czynu 17 lat, zdolność rozpoznania znaczenia swego zachowania i mieć możliwość pokierowania swoim postępowaniem (czyli tzw. poczytalność), świadomość bezprawności i karalności czynu.

Zobacz również serwis: Prawo karne

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest instytucją prawa karno-skarbowego, nieznaną powszechnej procedurze karnej i wykroczeniowej. Wniosek finansowego organu postępowania przygotowawczego o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności spełnia funkcję analogiczną jak akt oskarżenia. Postępowanie zakresie dobrowolnego poddania się odpowiedzialności posiada dwa etapy. Pierwszy etap toczy się przed organem postępowania przygotowawczego, gdzie sprawca składa wniosek o zezwolenie. Drugi ma miejsce przed sądem, do z kolei organ finansowy kieruje wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

Należy zwrócić uwagę, iż jedną z bardziej istotnych, praktycznych konsekwencji zastosowania dobrowolnego poddania się odpowiedzialności jest to, że wyrok wydany przez sąd na podstawie wniosku zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie polega wpisowi do krajowego rejestru karnego.

Sprawca przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, do momentu wniesienia przeciwko niemu aktu oskarżenia, ma prawo aby za pośrednictwem finansowego organu postępowania przygotowawczego wystąpić do sądu, z wnioskiem o udzieleniu mu zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Analogiczny wniosek złożony już po skierowaniu do sądu aktu oskarżenia będzie uznany za bezskuteczny. Wniosek taki może mieć formę pisemną lub ustną – odnotowaną protokolarnie.

Zgodnie z treścią art. 17 kks. sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności tylko wówczas, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a jednocześnie:

• uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności;
• sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony;
• sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów - uiścił ich równowartość pieniężną; przepisy art. 16 § 2 zdanie trzecie oraz art. 31 § 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio;
• uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania.

Niedopuszczalne jest udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli:

• przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności
• przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach poczytalności sprawcy ograniczonej w stopniu znacznym lub poczytalności całkowicie wyłączonej
• zgłoszono interwencję (roszczenie do przedmiotów podlegających przepadkowi), chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu

Zobacz również: Jak złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności?