REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zbieg przestępstw pomiędzy oszustwem a oszustwem karnoskarbowym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
ŻAKIEWICZ ADWOKACI Żakiewicz Górczak Gawińska Sp. k.
Ekspert prawa karnego, karno-skarbowego oraz procedury karnej
Zbieg przestępstw pomiędzy oszustwem a oszustwem karnoskarbowym. /Fot. Fotolia
Zbieg przestępstw pomiędzy oszustwem a oszustwem karnoskarbowym. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ponieważ okres przedawnienia przestępstw karnoskarbowych co do zasady jest niższy niż przestępstw unormowanych w ustawie karnej i często zdarza się że dane przestępstwo skarbowe już dawno uległo przedawnieniu, to jednak organ skarbowy nie przyjmując takiej informacji do wiadomości szuka rozwiązań jak ,,obejść” zaistniały stan rzeczy i dochodzić swoich roszczeń.

W przypadku popularnego przestępstwa oszustwa podatkowego unormowanego w art. 54 k.k.s. możemy przeczytać, że pomimo upływu kilkudziesięciu lat, czyn ten nie uległ przedawnieniu bowiem pozostaje w idealnym zbiegu z czynem zabronionym w postaci oszustwa z art. 286 § 1 k.k.

REKLAMA

W naszej ocenie taka interpretacja jest oczywiście błędna.

Wyobraźmy sobie następujący stan faktyczny: Pan Kowalski, celem umniejszenia swojego zobowiązania podatkowego przedłożył organowi podatkowemu umowę darowizny. Organ ten po kilkudziesięciu latach dochodzi do przekonania iż umowa ta stwierdza nieprawdę, darowizna nigdy nie była wykona. Pomimo iż samo przestępstwo oszustwa podatkowego już dawno powinno ulec przedawnieniu, to organ podatkowy twierdzi iż czyn ten pozostaje w idealnym zbiegu z przestępstwem oszustwa z art. 286 k.k. i nie może być mowy o przedawnieniu przestępstwa skarbowego.      

Zobacz serwis: Sprawy karne                                                                     

REKLAMA

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że podatek dochodowy wynikający z zeznania jest podatkiem należnym od dochodów podatnika uzyskanych w danym roku podatkowym, chyba że właściwy organ podatkowy lub właściwy organ kontroli skarbowej wyda decyzje, w której określi inną wysokość podatku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Metoda samoobliczenia zobowiązania podatkowego przez podatnika bez wydawania w tym zakresie konstytutywnych decyzji, to metoda, która określa powstanie zobowiązania podatkowego bez udziału - co do zasady - organów podatkowych. Organy te włączają się dopiero wówczas, gdy w samoobliczeniu, (czyli w wyliczonym podatku należnym) stwierdzone zostaną nieprawidłowości. W takiej sytuacji wydane zostają stosowne decyzje co do określenia wysokości podatku. Brak tutaj żadnych pozytywnych decyzji jak np. zatwierdzających zobowiązanie ustalone w drodze samoobliczenia. Podatnik zatem jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia podatku w zeznaniu podatkowym i wpłacenia go w ustawowym terminie na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Przechodząc już na grunt ustawy karnej skarbowej, wskazuje się, że: konstrukcja określonych w art. 56 k.k.s. typów czynu zabronionego tj. właśnie oszustwa podatkowego związana jest ze szczególną instytucją prawa podatkowego określaną mianem tzw. samoobliczenia podatku przez podatnika. W ramach procedury samoobliczenia brak jest jakiejkolwiek czynności przedstawiciela organu podatkowego, a już na pewno czynności o charakterze rozporządzającym.

Zobacz serwis: Kodeks karny

REKLAMA

Przeciwnie zaś, czyn opisany w art. 286 § 1 k.k. wśród znamion, których wypełnienia się domaga, wymienia właśnie doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem jako skutek dalszy działania sprawcy wprowadzającego w błąd osobę uprawnioną do takiego rozporządzenia. Z tych chociażby względów czyn sprawcy wypełniający znamiona z art. 56  k.k.s. nie może wypełniać jednocześnie znamion czynu z art. 286 § 1 k.k. W konsekwencji nie może mieć zastosowania do takiego stanu faktycznego instytucja idealnego zbiegu czynów karalnych, o której mowa w art. 8 § 1 k.k.s.

Podnieść bowiem należy, że podstawą zastosowania instytucji idealnego zbiegu czynów karalnych (art. 8 § 1 k.k.s.) jest stwierdzenie, że w konkretnym przypadku mamy do czynienia z tzw. realnym (rzeczywistym) zbiegiem przepisów ustawy, a zatem, że każda ze zbiegających się norm określających typ czynu zabronionego znajduje zastosowanie w okolicznościach danej sprawy. Brak zaś wypełnienia choćby jednego ze znamion czynu zabronionego, którego zbieg badamy, powoduje że do realnego zbiegu w ogóle nie dochodzi, a zatem nie istnieje potrzeba stosowania którejkolwiek z instytucji rozstrzygających o rozwiązywaniu sytuacji kolizyjnej.        

Nie budzi zatem wątpliwości, że stosowanie reguły idealnego zbiegu czynów karalnych jest możliwe i uzasadnione tylko wówczas, gdy w okolicznościach sprawy dochodzimy do wniosku, że spełnione zostały dyspozycje obu zbiegających się typów, a zatem wypełniono znamiona typu czynu zabronionego zarówno art. 56 k.k.s. jak i 286 k.k. Brak stwierdzenia spełnienia wszystkich znamion obu typów powoduje, że w ogóle nie zachodzi sytuacja zbiegu, a tym samym nie zachodzi przesłanka stosowania instytucji z art. 8 § 1 k.k.s.   

Jak tymczasem zgodnie przyjmuje się w doktrynie i orzecznictwie, nie stanowi doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa zachowanie sprawcy polegające na obniżeniu (zaniżeniu) wysokości należnego do zapłaty podatku (VAT, podatku dochodowego lub innego rodzaju podatku, ustalanego w oparciu o procedurę samoobliczania) za dany okres rozliczeniowy. W takiej sytuacji, z uwagi na sposób ustalania wysokości zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy, które dokonywane jest samodzielnie przez podatnika bez udziału odpowiedniego organu podatkowego, uiszczenie należności podatkowej (zaliczki) w kwocie niższej niż należna stanowi samodzielną dyspozycję majątkową podatnika, bez jakiejkolwiek czynności ze strony organu podatkowego.

Zobacz serwis: Więziennictwo

Nie jest możliwy zbieg przepisów art. 56 § 1-3 k.k.s. oraz przepisu art. 286 § 1 k.k. Wynika to z odmienności zachowań kryminalizowanych na podstawie obu przepisów, a w szczególności z tego, że nie stanowi doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa lub innego uprawnionego podmiotu zachowanie sprawcy polegające na obniżeniu (zaniżeniu) wysokości należnego do zapłaty podatku (VAT, podatku dochodowego lub innego rodzaju podatku, ustalanego w oparciu o procedurę samoobliczania) za dany okres rozliczeniowy, poprzez podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w deklaracji albo oświadczeniu albo przez niedopełnienie obowiązku zawiadomienia o zmianie danych objętych deklaracją lub oświadczeniem. W takiej sytuacji, z uwagi na sposób ustalania wysokości zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy, które dokonywane jest samodzielnie przez podatnika bez udziału odpowiedniego organu podatkowego, uiszczenie należności podatkowej (zaliczki) w kwocie niższej niż należna stanowi samodzielną dyspozycję majątkową podatnika, bez jakiejkolwiek czynności ze strony organu podatkowego. Brak zatem konstytutywnego dla oszustwa elementu rozporządzenia mieniem, dokonywanego przez odpowiedni organ podatkowy.

W konsekwencji, wobec braku realizacji znamion typu czynu zabronionego opisanego w art. 286 § 1 k.k. nie zachodzi zbieg czynów karalnych, a zatem jakiekolwiek stosowanie art. 8 § 1 k.k.s. staje się niecelowe, co w konsekwencji powoduje że przestępstwo skarbowe uległo przedawnieniu.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA