REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Osobowość zależna jako powód stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bolesław A. Dùllek
Prawnik, adwokat kościelny, ekspert w zakresie kościelnych procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa
W języku potocznym mówiąc o osobowości zależnej możemy spotkać się z określeniem syndromu tzw. nieodciętej pępowiny./Fot. Fotolia
W języku potocznym mówiąc o osobowości zależnej możemy spotkać się z określeniem syndromu tzw. nieodciętej pępowiny./Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Najczęściej występującym w kanonicznym procesie małżeńskim tytułem nieważności jest niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej (kan. 1095, 3° KPK), zaś najczęstszymi przyczynami wydawania pozytywnych wyroków z tego tytułu są zaburzenia osobowości. Jednym z takich zaburzeń mogących powodować nieważność małżeństwa jest osobowość zależna, którą potocznie określa się syndromem nieodciętej pępowiny.

Psychologiczne ujęcie osobowości zależnej

Osobowość zależna jest zaburzeniem osobowości i zachowania się. Człowiek mający osobowość zależną nie potrafi samodzielnie podejmować decyzji i pozostawia to osobom trzecim jednocześnie przerzucając na te osoby odpowiedzialność za podjętą decyzję.

REKLAMA

Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!

Najczęściej osobowość zależna występuje u osób, które w okresie dzieciństwa i adolescencji wymagały od rodziców zwiększonej opieki, na przykład wskutek jakiejś choroby psychicznej lub fizycznej. Nierzadko osobowość zależną posiadają osoby osierocone. Osobowość zależną często posiadają także osoby, które w okresie swego dzieciństwa i adolescencji były rozpieszczane, nie miały żadnych obowiązków, a rodzice wyręczali ich we wszystkim.

Wpływ osobowości zależnej na niezdolność do wypełniania istotnych obowiązków małżeńskich

Na wstępie należy z naciskiem zaznaczyć, że pomiędzy psychologicznym i kanonistycznym ujęciem osobowości zależnej może mieć miejsce pewna dychotomia. W praktyce zdiagnozowanie przez biegłego psychologa u którejś ze stron osobowości zależnej niekoniecznie jest gwarancją uzyskania wyroku stwierdzającego nieważność. Biegły nie jest bowiem asesorem, czy ławnikiem, zaś jego opinia jest ledwie jednym w wielu materiałów dowodowych mających miejsce w małżeńskim procesie kanonicznym. Na te dwie kwestie, a więc na to, że opinia biegłego nie stanowi jeszcze wyroku oraz na to, że psychologiczne rozumienie jakiegoś zaburzenia osobowości może odbiegać od jego kanonicznego ujęcia zwrócił uwagę w swym przemówieniu do pracowników Trybunału Roty Rzymskiej papież Jan Paweł II w swej dorocznej alokucji, dnia 25 I 1988 r. Tak więc według psychologa strona może mieć osobowość zależną, a mimo to, nie będzie to powodem stwierdzenia nieważności małżeństwa. Kluczowe jest, by ów osobowość uniezdalniała osobę do wypełniania istotnych obowiązków małżeńskich, a w tym konkretnym przypadku uniezdalniała stronę do budowania wspólnoty całego życia (consortium totiuus vitae), czyli dobra małżonków (bonum coniugum).

REKLAMA

W praktyce sądowej najczęściej mamy do czynienia z zależnością od rodziny generacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem osoby matki. Ów zależność niejednokrotnie okazuje się mocniejsza niż pragnienie wypełniania obowiązku budowania wspólnoty całego życia (dobro małżonków). W związku stron, w którym strona posiada osobowość zależną ośrodek decyzyjny znajduje się poza małżeństwem, co przejawia się konsultowaniem wszystkiego z rodziną (matką), a także w podejmowaniu decyzji przez rodzinę (matkę). Uniemożliwia to budowanie prawidłowej więzi małżeńskiej i powoduje konflikty między stronami. Niejednokrotnie strony po zawarciu małżeństwa zamieszkują u rodziny (matki) strony z osobowością zależną, zaś zamieszkanie w innym miejscu jest dla strony z osobowością zależną niedopuszczalne – nie jest to jednak reguła.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak już wspomniano osobowość zależna nie zawsze będzie powodować nieważność małżeństwa. Jest tak na przykład, gdy strona wskazuje na częste odwiedziny rodziny osoby o osobowości zależnej – nie jest to dowodem emocjonalnej zależności strony uniezdalniającej ją do wypełniania istotnych obowiązków małżeńskich, lecz po prostu manifestacją więzi istniejącej między członkami tej rodziny i ich wzajemnego przywiązania (lecz nie zależności). Podobnie pomoc udzielana swojej rodzinie przez stronę o osobowości zależnej nie koniecznie będzie przesłanką pro nullitate – może być bowiem przejawem szacunku, ofiarności, czy zwykłej empatii, szczególnie, gdy ów rodzina znajduje się w trudnej sytuacji życiowej.

W języku potocznym mówiąc o osobowości zależnej możemy spotkać się z określeniem syndromu tzw. nieodciętej pępowiny. W tym samym języku, jeśli małżeństwo kończy się niepowodzeniem mówi się, że winna rozpadu małżeństwa jest teściowa.

Dowodzenie osobowości zależnej w kanonicznym procesie małżeńskim

REKLAMA

Chcąc udowodnić istnienie osobowości zależnej, która uniezdalnia stronę do wypełniania istotnego obowiązku małżeńskiego jakim jest budowanie wspólnoty całego życia (consostrium totiuus vitae), czyli dobro małżonka (bonum coniugum), należy wskazać na jej uprzedniość, ciężkość oraz absolutność.

Uprzedniość oznacza, że strona wypowiadając słowa przysięgi małżeńskiej miała osobowość zależną. By to udowodnić należy wskazać na okoliczności mające miejsce przed i krótko po zawarciu małżeństwa, wskazujące na istnienie osobowości zależnej. Potocznie powiedzielibyśmy, że trzeba udowodnić, że strona od zawsze taka była. Jeśli osobowość zależna strony zaczęła się manifestować dopiero po upływie jakiegoś czasu od zawarcia małżeństwa, to nie mamy tu do czynienia z uprzedniością, a więc niemożliwe będzie stwierdzenie nieważności takiego małżeństwa.

Ciężkość oznacza, że osobowość zależna skutecznie uniemożliwiła stronie wypełnianie istotnych obowiązków małżeńskich. Jeśli strona posiada osobowość zależną, ale jednocześnie radzi sobie z wypełnianiem istotnych obowiązków małżeńskich, to oznacza to, że wspomniane zaburzenie jest lekkie, a więc nie powoduje nieważności małżeństwa kościelnego.

Absolutność oznacza, że strona o osobowości zależnej nie jest w stanie wypełniać istotnych obowiązków małżeńskim w związku z każdą osobą, a nie tą konkretną. Innymi słowy, że do wypełniania wspomnianych obowiązków byłaby taka strona niezdolna także będąc w związku małżeńskim z inną osobą. Nie wystarczy więc, by niezdolność była względna.

Osoby zainteresowane tematyką, lub chcące wstępnie rozstrzygnąć, czy w przypadku ich małżeństwa mamy do czynienia z niezdolnością do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej spowodowanych istnieniem osobowości zależnej zachęcam do konsultacji prawnej:

Bolesław A. Dùllek - adwokat kościelny
www.cancellariacanonica.pl

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA