Emerytura, Emerytury

Trwają prace nad obniżeniem wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej. Chodzi o projekt nowelizacji o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych wniesiony przez senatorów 18 grudnia 2024 r. Projekt trafił do sejmu na początku maja 2025 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

System emerytalny w Polsce wyklucza możliwość dziedziczenia kapitału emerytalnego. I zasada ta nie zostanie zmieniona w najbliższym czasie. W artykule prezentujemy opis systemu w jednym z pism rządowych przesłanych emerytce, która postulowała reformę systemu emerytalnego. Emerytka proponowała rządowi rozszerzenie możliwości dziedziczenia np. przez wdowy kapitału emerytalnego. Emerytce chodziło o środki zgromadzone na subkoncie, ale jej pismo otwarło szerszą dyskusję – „Dlaczego w zasadzie przepada 550 000 zł zgromadzonych na koncie emerytalnym zmarłego mężczyzny po 30 latach pracy?”. Wnioski są smutne dla emerytów - "ZUS nie odda 550 000 zł kapitału emerytalnego. Na otarcie łez renta rodzinna albo renta wdowia".

Choć Francja szczyci się jednym z najbardziej hojnych systemów emerytalnych w Europie, jego struktura przypomina labirynt – z ponad 40 planami zawodowymi, redystrybucją środków i niskim wiekiem przejścia na emeryturę. Mimo reformy z 2023 roku, eksperci biją na alarm: rosnące koszty i starzejące się społeczeństwo mogą pogrążyć system, który już dziś pochłania 14% PKB i spada w światowych rankingach. Czy francuska emerytura to przywilej, który stał się luksusem na kredyt?

Być może zupełnie nieświadomie oddajesz pewną część swojej emerytury? Jeśli Twój roczny dochód z ZUS nie przekracza 30 tys. zł, możesz uniknąć pobierania zaliczek na podatek dochodowy – co oznacza wyższe wypłaty, także trzynastej i czternastej emerytury! Sprawdź, jak złożyć wniosek EPD-21 i nie dać się zaskoczyć niższym świadczeniom.

Wszyscy wiemy, że wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. nie będzie opublikowany w Dzienniku Ustaw. Czeka na tą publikację 200 000 osób. Sąd okręgowy wydał wyrok w sporze między ZUS a emerytem, tak jakby nie było Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego to jest niekorzystne finansowo dla emeryta? Bo na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (o którym jest artykuł) emeryt może otrzymać podwyżkę o 1000 zł bieżącej emerytury (średnio) i wyrównanie do 60 000 – 64 000 zł (średnio). W przypadku przyjęcia fikcji, że nie ma wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (i TK zostaje wyręczony przez sąd okręgowy), kwoty są niższe. Sądy okręgowe nie mają takich możliwości jak TK.

Jak podwyższyć emeryturę? Sposób jest prosty - trzeba iść do pracy. I tak się dzieje. Badania pokazują, że 71 proc. osób po 60. roku życia chce pracować. Główną motywacją jest potrzeba dodatkowego dochodu oraz chęć utrzymania sprawności fizycznej i umysłowej, a kontynuowaniu dalszej aktywności zawodowej najbardziej sprzyjałyby elastyczne formy zatrudnienia. Wiadomo mniejsze podatki, mniejsze składki - więcej korzyści finansowych.

Wciąż jest zamieszanie w sprawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. Emeryci nie wiedzą, czy podlegają pod ten wyrok, czy nie. I niekiedy niepotrzebnie składają wnioski o ponowne przeliczenie emerytury przez ZUS, a po decyzji odmownej kierują odwołanie do sądu okręgowego.

W dniu 29 kwietnia 2025 r. do laski marszałkowskiej został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zakłada ponowne przeliczenie emerytur (i ich podwyżkę) oraz wypłatę wyrównań za lata wypłaty zaniżonych świadczeń dla wszystkich emerytów objętych zakresem podmiotowym wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt sygn. akt SK 140/20). W przeciwieństwie do rozwiązania, które proponuje rząd – specustawa przeliczeniowa w wersji poselskiej – nie pozbawia emerytów prawa do wyrównania (w wysokości 64 tys. zł dla każdego uprawnionego) i obejmuje również poszkodowane kobiety z roczników 1949-1952.

Chodzi o kobiety z dwudziestu roczników, które w 1999 r. nie wybrały OFE i z tego powodu – nie mogły lub nie będą mogły skorzystać z prawa do ponownego przeliczenia wysokości ich emerytury, po osiągnięciu 65 roku życia, na podstawie art. 26c ustawy FUS (który wszedł w życie wiele lat po tym, jak podejmowały one decyzję co do OFE). Kobiety, które wybrały OFE (i w związku z tym – ZUS prowadzi im subkonto) na podstawie ww. przepisu – mogą natomiast uzyskać podwyżkę emerytury o nawet 71,2% (na przestrzeni lat 2017-2023: średnio o 54,4%). Poszkodowane emerytki, nie powinny pozostawać bezczynne – jest kilka sposobów na dochodzenie przez nie swoich praw.

ZUS informuje, że po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczeń, ponieważ prawo do nich wygasa. Jeśli jednak emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze jest konieczne zwracanie tych pieniędzy do ZUS-u. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę, o ile zmarły miał do niej prawo.

Już kolejny sezon w systemie podatkowym obowiązuje zwolnienie przeznaczone dla osób, które pozostają aktywne zawodowo mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Ulga dla pracującego seniora jest preferencją, z której chętnie korzystają podatnicy. Trzeba jednak pamiętać, że jest ona niejednokrotnie problematyczna i trudna w rozliczeniu. A także, że nie przysługuje każdemu seniorowi.

Im podczas urodzinowej imprezy śpiewa się „dwieście lat, niech żyją nam” . Jest ich w Polsce coraz więcej. Rośnie w siłę armia stulatków. Dowodzą tego, najnowsze statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ci, którzy dożywają tak sędziwego wieku, otrzymują specjalne, comiesięczne, honorowe świadczenie, niezależnie od tego czy mają rentę czy też emeryturę.

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Mikroemerytura to nowy trend, który zyskuje popularność wśród młodych ludzi, szukających sposobów na osiągnięcie równowagi między pracą a życiem osobistym. Polega na wprowadzaniu do życia krótkich przerw od pracy, które przypominają małe emerytury. Zamiast odkładać marzenia i pasje na starość, osoby te decydują się na realizację swoich planów już teraz.

Emeryci i renciści mogą mieć wyższe świadczenia z ZUS, także w 2025 r. Prostym sposobem na to jest złożenie wniosku o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, zatem złożenie do ZUSu wniosku ERPO. Oczywiście na każdy kwalifikuje się do takiej podwyżki. Analizujemy kto, kiedy i o co powinien wnioskować- bo opcji jest dużo.

Jaki wpływ zmiany demograficzne wywrą na życie Polaków, wyjaśniała w rozmowie z Polską Agencją Prasową dyrektorka Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak. Jej zdaniem zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to absolutna konieczność. A rozwój sztucznej inteligencji i praca cudzoziemców mogą pomóc w utrzymaniu stabilnego rynku pracy.

Najnowsza praktyka orzecznicza sądów okręgowych pokazuje, że kolejne sądy ubezpieczeń społecznych uwzględniają odwołania emerytów od decyzji ZUS-u, dotyczące przeliczenia ich emerytur na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. w sprawie SK 140/20. Przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z 4 grudnia 2024 r., zgodnie z którym ZUS powinien przeliczyć emeryturę, a szacowana podwyżka powinna wynosić około 500 zł miesięcznie, licząc od 2014 r. Do tej kwoty dodać należy jeszcze waloryzacje emerytury liczone od 2015 r. W przypadku dłuższego pobierania emerytury wcześniejszej (przyznanej na skutek wniosku złożonego przed 6 czerwca 2012 r.) podwyżki często wynoszą około 2000 zł miesięcznie - pisze adwokat Konrad Giedrojć.

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

Pieniądze na koncie emerytalnym ZUS i na subkoncie emerytalnym ZUS mają różny status. Te pierwsze służą tylko do wypłaty emerytury. Pieniądze z subkonta emerytalnego - też, ale jeśli ubezpieczony zmarł nim został emerytem, podlegają dziedziczeniu. Tak samo, jeśli został już nawet emerytem, ale emeryturę pobierał krócej niż trzy lata. W tym drugim przypadku nie wszystkie, ale część należy się krewnym zmarłego emeryta.

W dniu 1 stycznia 2025 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej.  Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Od tego dnia można składać wnioski ERWD o to świadczenie ale wypłata nastąpi najwcześniej od 1 lipca przyszłego roku. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

Organy egzekucyjne dwukrotnie potrąciły należności ze świadczenia emerytalnego seniora, co pozbawiło go środków niezbędnych do życia. Najpierw zajęcia dokonał ZUS, a następnie urząd skarbowy, ściągając dodatkowe środki z jego konta bankowego. Sprawa trafiła do Rzecznika Praw Obywatelskich, a Ministerstwo Finansów zapowiedziało analizę przepisów w celu uniknięcia podobnych sytuacji w przyszłości.

W tym roku trzynasta emerytura ponownie trafia do milionów seniorów i rencistów, ale tym razem z ważną zmianą – ze względu na Wielkanoc w ZUS przesunięto jeden z terminów wypłaty. Sprawdź, kto dostanie „trzynastkę”, ile wyniesie dodatkowe świadczenie i dlaczego niektórzy mogą otrzymać je wcześniej niż zwykle.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. nie uległy zmianie zasady i forma pobierania zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanych świadczeń emerytalno-rentowych i rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.