Umowa o dzieło – definicja, wynagrodzenie, składki ZUS, wzór

Jak zdefiniować?

Umowa o dzieło została określona w Kodeksie cywilnym (KC). Zgodnie z art. 627 KC przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do wypłaty wynagrodzenia.

Prawo nie wymaga tutaj, aby umowa taka zawarta była w szczególnej formie. W praktyce jednak, głównie ze względów podatkowych, warto umowę o dzieło zawrzeć na piśmie.

Bezpłatny wzór

Zapoznaj się z naszymi bezpłatnymi wzorami umów:

Umowa o dzieło z wynagrodzeniem kosztorysowym - WZÓR

Umowa o zaprojektowanie i wykonanie strony internetowej - WZÓR UMOWY

Kiedy dzieło?

Przepisy prawne nie wymieniają konkretnych przykładów umów o dzieło. Wybór odpowiedniej umowy często może przysporzyć wielu problemów. W niektórych przypadkach właściwsze może bowiem okazać się zastosowanie umowy o świadczenie usług czy umowy zlecenia.

Doktryna kwalifikuje umowę o dzieło jako zobowiązanie rezultatu. Ważny jest zatem efekt końcowy (dzieło) nie zaś same czynności, które prowadzą do jego stworzenia. W praktyce zatem umowa o dzieło może na przykład zobowiązywać do napisania książki, wykonania mebli, zaprojektowania strony internetowej, namalowania obrazu. Ważne, by samo dzieło było skonkretyzowane w umowie.

Jak podkreślił Sąd Najwyższy w postanowieniu z 10 kwietnia 2018 r. (II UK 265/17), „zobowiązanie z art. 627 KC polega na wykonaniu nie jakiegokolwiek dzieła, ale na realizacji dzieła oznaczonego. Nie ma przy tym wątpliwości, że „oznaczenie” następuje pierwotnie w trakcie układania postanowień umownych. (…) Ważne jest jednak, że między „oznaczeniem” a rezultatem pracy istnieje ścisły wektor zależności. Nie można zrealizować dzieła, jeśli nie zostało ono umownie wytyczone.”

Zobacz również: Zlecenie, dzieło czy umowa o pracę?

Jakie wynagrodzenie?

W umowie o dzieło wynagrodzenie może być określone wprost (ryczałtowo). Kodeks cywilny dopuszcza również możliwość wskazania podstaw do ustalenia takiego wynagrodzenia. Zgodnie zaś z art. 628 k.c. jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie. Stosuje się tu odpowiednio przepisy dotyczące sprzedaży według cen sztywnych, maksymalnych, minimalnych i wynikowych.

Wynagrodzenia ryczałtowego co do zasady nie można zmienić. Wyjątkiem jest tu art. 632 § 2 k.c., na podstawie którego sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą.