Zlecenie, dzieło czy umowa o pracę?

Bardzo często spotykamy się z taką sytuacją, że pracodawca zgadza się przyjąć nas do pracy pod warunkiem, że podpiszemy z nim umowę zlecenia. Sytuacja taka nie powinna mieć jednak miejsca. Z pracownikiem bowiem zawsze powinna być zawarta umowa o pracę

Podział umów

Warto zacząć od tego, że umowy dzielimy na cywilnoprawne i umowy o pracę. Umowy cywilnoprawne to te regulowane przez kodeks cywilny. Zaliczamy do nich m.in. umowę zlecenia i umowę o dzieło

Umowy o pracę reguluje kodeks pracy. Należą do nich: umowa na okres próbny, umowa na czas wykonania określonej pracy, umowa na zastępstwo, umowa na czas określony i umowa na czas nieokreślony. Wszystkie je razem nazywa się umowami o pracę

Trzeba też zaznaczyć, że tylko osoby zatrudnione na postawie umowy o pracę uważa się za pracowników

Zobacz: Co daje zatrudnienie tymczasowe

Na piśmie czy ustnie

Umowy cywilne można zawierać w dowolnej formie. Może więc to być umowa ustna, umowa pisemna czy umowa w formie aktu notarialnego. Najczęściej tego typu umowy zawiera się w zwykłej formie pisemnej lub ustnie.

Umowa o pracę zawsze musi być zawarta na piśmie. Pracodawcy, który nie zawarł z pracownikiem umowy na piśmie grozi grzywna. Jak zatem widać umowy takiej nie można zawrzeć ustnie.

Obowiązki

Każda strona umowy ma swoje obowiązki. Różnią się one w zależności od rodzaju umowy

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Przy umowie zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności dla dającego zlecenie. Dający zlecenie natomiast z reguły zobowiązany jest do zapłacenia wynagrodzenia za wykonaną usługę.

Przy umowie o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła (rzeczy, przedmiotu). Zamawiający natomiast do zapłaty wynagrodzenia

Przy umowie o pracę pracownik zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem. Pracodawca natomiast musi zatrudnić pracownika i wypłacać mu wynagrodzenie

Jak zatem widać każda z trzech umów różni się od siebie w sposób znaczny. Umowa zlecenia czy umowa o dzieło służą raczej jednorazowej współpracy. Umowy o pracę mają regulować długotrwałą współpracę

Przy umowach cywilnoprawnych mamy do czynienia z równością stron a przyjmujący zamówienie czy zleceniobiorca (nie zawsze!) mogą przekazać wykonanie prac osobie trzeciej. Inaczej przedstawia się to przy umowie o pracę. Tutaj pracownik podporządkowany jest pracodawcy, musi wykonywać jego polecenia i działa pod jego kierownictwem. Nie może przekazywać wykonania pracy innej osobie.

Zobacz: Porady prawne

Urlopy, zwolnienia, wypowiedzenie

Kodeks pracy gwarantuje każdemu pracownikowi urlop. Dlatego też osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w każdym roku przysługiwać będzie urlop wypoczynkowy.

Do umowy zlecenia i umowy o dzieło nie ma to zastosowania. Zleceniobiorca i przyjmujący zamówienie w świetle polskiego prawa nie są pracownikami, nie mają zatem prawa do urlopu.

Podobnie rzecz się w wypadku zwolnień chorobowych. Osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługuje wynagrodzenie sytuacji gdy zachorują. Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych nie posiadają takich uprawnień.

Polskie prawo chroni pracownika dlatego też przewiduje dla niego okres wypowiedzenia umowy. Umowy cywilne można natomiast rozwiązać z dnia na dzień. A prawo nie przewiduje w tej kwestii żadnej ochrony dla zleceniobiorcy czy przyjmującego zamówienie.

Zobacz serwis: Formy zatrudnienia

Podsumowanie

Umowa o pracę jest najbardziej korzystna dla pracownika. Gwarantuje mu urlop, wynagrodzenie oraz okres wypowiedzenia. Kodeks pracy przewiduje liczne ułatwienia związane z macierzyństwem, chorobami czy poszukiwaniem pracy.

Na tego rodzaju udogodnienia nie może liczyć osoba zatrudniona na podstawie umowy o dzieło czy umowy zlecenia. Dlatego też nie warto zawierać umowy zlecenia czy umowy o dzieło zamiast umowy o pracę.