Wybory samorządowe 2014 – okręgi jednomandatowe

Okręgi wielomandatowe

Dotychczas wybory samorządowe odbywały się w okręgach wielomandatowych. Głosowanie w okręgach wielomandatowych oznacza, że kandydaci rywalizują o kilka lub kilkanaście mandatów możliwych do uzyskania w danym okręgu. Głosy wyborców przeliczane są w sposób proporcjonalny. Polega on na przeliczaniu głosów wyborców na ilość uzyskanych przez poszczególne ugrupowania mandatów. Główną wadą takiego systemu jest brak powiązania wybranych radnych z okręgiem, z którego pochodzą. Skutkuje to rozbieżnością pomiędzy interesami radnego a interesami lokalnej społeczności. System sprzyja również rozmyciu odpowiedzialności za konkretne działania. Trudno obarczyć odpowiedzialnością jedną, konkretną osobę.

Nowość: Umowy zlecenia 2015

Wybory samorządowe

Wybory samorządowe charakteryzują się pewną specyfiką. Maja zasięg lokalny, ich wynik ma więc znaczny wpływ na jakość życia wspólnoty gminnej , np. na należyte odśnieżanie dróg publicznych. Stąd też w wyborach gminnych głos oddajemy na konkretną osobę, nie zaś na listę kandydatów/ ugrupowanie. Głos oddawany jest na określony system wartości zbieżny z tymi, które są bliskie wyborcy.

Zobacz również: Organizacja samorządu terytorialnego

Okręgi jednomandatowe

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r., Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112) wprowadza diametralne zmiany w zasadach dotyczących wyborów samorządowych. Kodeks określa zasady wyborów m.in.: do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (rady gminy i powiatu oraz sejmiku województwa). Radni gmin zostaną wybrani w okręgach jednomandatowych. Okręgi jednomandatowe wynikają wprost z definicji demokracji jako systemu, w którym prawo stanowi wola większości obywateli. Są naturalną zasadą, zgodnie z którą „zwycięzca bierze wszystko”.

System jednomandatowych okręgów wyborczych nie obejmie wyborów do rad miasta na prawach powiatu.

Okręg jednomandatowy rozumiany jest jako jednostka utworzona w celu sprawnego przeprowadzenia wyborów . W danym okręgu można uzyskać wyłącznie jeden mandat – otrzymuje go kandydat, który podczas wyborów otrzymał najwięcej głosów. Pozostali kandydaci nie otrzymują mandatów. Oznacza to, że mandat uzyskuje osoba, która otrzymała największą liczbę głosów w danym okręgu spośród wszystkich kandydatów – „pierwszy na mecie”. Wybory będą odbywały się na zasadzie większości względnej. Największą wadą jest zjawisko marnowania głosów. Radny może zostać bowiem wybrany, mimo że uzyskał znacznie mniejsze poparcie niż wszyscy jego rywale łącznie. Istnieje także ryzyko, że będzie on realizował tylko partykularne interesy swojego okręgu, zamiast dbać o dobro całej gminy. System jednomandatowy akcentuje powiązanie konkretnej osoby z okręgiem. W sytuacji nie wywiązania się z wyborczych obietnic, radny zawiedzie wyborców, czego konsekwencją będzie brak głosów w kolejnych wyborach. System jest dużo prostszy, a tym samym jego zasady są bardziej zrozumiałe dla wyborców. Charakteryzuje się spersonalizowaniem i identyfikacją wyborców z konkretnymi kandydatami, dzięki czemu władzę zdobywa osoba, która cieszy się największym poparciem społecznym. To daje niejako gwarancję efektywnego realizowania celów lokalnej społeczności.

Jednomandatowe okręgi wyborcze występują m.in.: w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Kanadzie.

Polecamy serwis: Wybory

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. 2011 nr 21 poz. 112).