REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie mandatu i przedawnienie wykroczeń - kiedy następuje?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Tomasz Kaszuba
Specjalizuję się w procesie cywilnym prowadząc w szczególności liczne sprawy z zakresu odszkodowań, prawa upadłościowego, prawa pracy oraz sprawy gospodarcze. Jestem też autorem bloga o upadłości konsumenckiej. Z powodzeniem prowadzę również sprawy karne – zarówno w charakterze obrońcy jak i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, reprezentując interesy klientów w sprawach o dużym ciężarze gatunkowym, m. in w sprawach o zabójstwo.
Przedawnienie mandatu i przedawnienie wykroczeń - kiedy następuje?/ fot. Fotolia
Przedawnienie mandatu i przedawnienie wykroczeń - kiedy następuje?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kara grzywny nałożona za wykroczenia w drodze mandatu karnego ulega przedawnieniu, co oznacza, iż po upływie określonego przepisami czasu nie ma możliwości przymusowego wyegzekwowania należnej grzywny w drodze przymusu. Zgodnie z przepisem art. 45 § 3 kodeksu wykroczeń „orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęło 3 lata”. Istotnym z punktu widzenia terminu, w którym następuje przedawnienie kary jest moment uprawomocnienia się mandatu karnego. Chwila uprawomocnienia się jest ściśle związana z rodzajem wystawionego przez funkcjonariusza uprawnionej służby mandatu karnego.

Rodzaje mandatów karnych

Postępowanie mandatowe, charakterystyczne w sprawach o wykroczenia regulowane jest przepisami art. 95 – 102 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Dla opisywanego zagadnienia przedawnienia kar grzywny nałożonych w drodze mandatu istotny jest przepis art. 98, zgodnie z którym grzywny mogą być nakładane w drodze mandatu:

REKLAMA

  1. gotówkowego - wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył,
  2. kredytowanego - wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru,
  3. zaocznego.

Grzywna w drodze mandatu gotówkowego może być nałożona jedynie wobec osoby niemającej stałego miejsca pobytu albo zamieszkania, aczkolwiek przebywającej czasowo na terytorium RP. Do kategorii osób, które mogą być ukarane tego typu mandatem, należy zaliczyć cudzoziemców przebywających czasowo na terytorium RP (turyści, cudzoziemcy przejeżdżający przez Polskę tranzytem), a także obywateli polskich nie mających stałego miejsca zamieszkania bądź pobytu (np. bezdomni czy posiadający stałe miejsce zamieszkania za granicą). Mandat taki staje się prawomocny z chwilą zapłaty grzywny do rąk funkcjonariusza, który ją nałożył.

REKLAMA

Mandatem kredytowanym może być nałożona grzywna jedynie wobec osób innych niż w przypadku mandatu gotówkowego. Mandat powinien zawierać pouczenie o konieczności uiszczenia nałożonej grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach niedokonania wpłaty w terminie. Mandat tego rodzaju staje się prawomocny w momencie pokwitowania go przez osobę nim ukaraną. Do kategorii osób, na które mogą być nałożone grzywny w drodze mandatu kredytowanego należą osoby, które mają stałe miejsce zamieszkania bądź pobytu w Polsce, tak obywatele jak i obcokrajowcy.

Mandatem zaocznym można nałożyć grzywnę w razie stwierdzenia wykroczenia, którego sprawcy nie zastano na miejscu jego popełnienia, pod warunkiem, że nie zachodzi wątpliwość co do tożsamości osoby sprawcy. Można go nałożyć np. gdy funkcjonariusz Straży Leśnej widzi wjeżdżający do lasu pojazd, którego kierujący jest mu osobiście znany i jedzie bez pasażerów, a następnie, po pewnym czasie widzi ten sam samochód bez kierującego, zaparkowany w niedozwolonym miejscu. Mandat taki powinien być zostawiony w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać. Mandat zaoczny powinien wskazywać, gdzie w terminie 7 dni od daty jego wystawienia ukarany może uiścić grzywnę oraz informować o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie. Staje się on prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym miejscu i terminie. W razie nieuiszczenia grzywny w terminie jedyną możliwością pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności jest wniesienie przez upoważniony organ wniosku o ukaranie do sądu.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż przedawnieniu może ulec jedynie grzywna nałożona mandatem kredytowanym, gdyż mandat gotówkowy staje się prawomocny dopiero po uiszczeniu grzywny, zaś – jak wskazano, brak uiszczenia grzywny w ciągu 7 dni od wystawienia mandatu zaocznego uniemożliwia prowadzenie postępowania egzekucyjnego, gdyż mandat taki nigdy nie stanie się prawomocny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedawnienie mandatu kredytowanego

Jak już wspomniałem, od momentu uprawomocnienia - pokwitowania mandatu karnego kredytowanego zaczyna biec termin jego przedawnienia, który wynosi 3 lata. Ściąganie grzywien nałożonych w postępowaniu mandatowym odbywa się w drodze postępowania egzekucyjnego w administracji. Organem właściwym do jej prowadzenia jest Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy dla miejsca zamieszkania osoby ukaranej mandatem. W razie bezskutecznej egzekucji, po 3 latach od uprawomocnienia się mandatu postępowanie egzekucyjne powinno być umorzone.


Przedawnienie wykroczeń

REKLAMA

W razie nie przyjęcia mandatu gotówkowego oraz nieopłacenia mandatu zaocznego jedyną możliwością nałożenia kary za wykroczenie jest skierowanie przez organ wniosku o ukaranie do sądu. Możliwość nałożenia grzywny w postępowaniu w sprawach wykroczeń co do zasady limitowana jest krótkim, rocznym terminem przedawnienia. Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż w razie wszczęcia postępowania w sprawach o wykroczenia (postępowania przed sądem) termin ten ulega z mocy prawa przedłużeniu do lat 2 od daty wszczęcia..

Należy przy tym wyjaśnić, iż samo prowadzenie czynności wyjaśniających w trybie art. 54 § 1 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia nie powoduje wydłużenia okresu przedawnienia ścigania do 2 lat. Ten skutek ma tylko wszczęcie postępowania w sprawach o wykroczenie art. 45 § 1 k.w., które następuje z chwilą wydania przez prezesa sądu (przewodniczącego wydziału, upoważnionego sędziego) zarządzenia o skierowaniu sprawy na rozprawę lub posiedzenie.

Wobec powyższego, w przypadku odmowy przyjęcia mandatu karnego kredytowanego, gotówkowego lub nieopłacenia mandatu zaocznego odpowiedni organ ma rok czasu na skierowanie sprawy do sądu w drodze wniosku o ukaranie. W razie, gdy przewodniczący bądź prezes sądu rejonowego nie zdążą wydać zarządzenia o wszczęciu postępowania przed upływem roku, postępowanie powinno być umorzone. W wypadku, gdy postępowanie zostanie skutecznie wszczęte przed tym terminem, sąd musi wydać prawomocny wyrok przed upływem dwóch lat od popełnienia wykroczenia. W przeciwnym wypadku obowiązany jest wydać postanowienie o umorzeniu postępowania. Co istotne, strona postępowania nie musi podnosić zarzutu przedawnienia, gdyż sąd I bądź II instancji jest obowiązany jest badać tę kwestię z urzędu.

W razie wydania prawomocnego wyroku skazującego w sprawie o wykroczenie, orzeczona kara bądź środek karny nie podlegają wykonaniu, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku minęło 3 lata.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

REKLAMA

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA