REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie mandatu i przedawnienie wykroczeń - kiedy następuje?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Tomasz Kaszuba
Specjalizuję się w procesie cywilnym prowadząc w szczególności liczne sprawy z zakresu odszkodowań, prawa upadłościowego, prawa pracy oraz sprawy gospodarcze. Jestem też autorem bloga o upadłości konsumenckiej. Z powodzeniem prowadzę również sprawy karne – zarówno w charakterze obrońcy jak i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, reprezentując interesy klientów w sprawach o dużym ciężarze gatunkowym, m. in w sprawach o zabójstwo.
Przedawnienie mandatu i przedawnienie wykroczeń - kiedy następuje?/ fot. Fotolia
Przedawnienie mandatu i przedawnienie wykroczeń - kiedy następuje?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kara grzywny nałożona za wykroczenia w drodze mandatu karnego ulega przedawnieniu, co oznacza, iż po upływie określonego przepisami czasu nie ma możliwości przymusowego wyegzekwowania należnej grzywny w drodze przymusu. Zgodnie z przepisem art. 45 § 3 kodeksu wykroczeń „orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęło 3 lata”. Istotnym z punktu widzenia terminu, w którym następuje przedawnienie kary jest moment uprawomocnienia się mandatu karnego. Chwila uprawomocnienia się jest ściśle związana z rodzajem wystawionego przez funkcjonariusza uprawnionej służby mandatu karnego.

Rodzaje mandatów karnych

Postępowanie mandatowe, charakterystyczne w sprawach o wykroczenia regulowane jest przepisami art. 95 – 102 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Dla opisywanego zagadnienia przedawnienia kar grzywny nałożonych w drodze mandatu istotny jest przepis art. 98, zgodnie z którym grzywny mogą być nakładane w drodze mandatu:

REKLAMA

REKLAMA

  1. gotówkowego - wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył,
  2. kredytowanego - wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru,
  3. zaocznego.

Grzywna w drodze mandatu gotówkowego może być nałożona jedynie wobec osoby niemającej stałego miejsca pobytu albo zamieszkania, aczkolwiek przebywającej czasowo na terytorium RP. Do kategorii osób, które mogą być ukarane tego typu mandatem, należy zaliczyć cudzoziemców przebywających czasowo na terytorium RP (turyści, cudzoziemcy przejeżdżający przez Polskę tranzytem), a także obywateli polskich nie mających stałego miejsca zamieszkania bądź pobytu (np. bezdomni czy posiadający stałe miejsce zamieszkania za granicą). Mandat taki staje się prawomocny z chwilą zapłaty grzywny do rąk funkcjonariusza, który ją nałożył.

Mandatem kredytowanym może być nałożona grzywna jedynie wobec osób innych niż w przypadku mandatu gotówkowego. Mandat powinien zawierać pouczenie o konieczności uiszczenia nałożonej grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach niedokonania wpłaty w terminie. Mandat tego rodzaju staje się prawomocny w momencie pokwitowania go przez osobę nim ukaraną. Do kategorii osób, na które mogą być nałożone grzywny w drodze mandatu kredytowanego należą osoby, które mają stałe miejsce zamieszkania bądź pobytu w Polsce, tak obywatele jak i obcokrajowcy.

Mandatem zaocznym można nałożyć grzywnę w razie stwierdzenia wykroczenia, którego sprawcy nie zastano na miejscu jego popełnienia, pod warunkiem, że nie zachodzi wątpliwość co do tożsamości osoby sprawcy. Można go nałożyć np. gdy funkcjonariusz Straży Leśnej widzi wjeżdżający do lasu pojazd, którego kierujący jest mu osobiście znany i jedzie bez pasażerów, a następnie, po pewnym czasie widzi ten sam samochód bez kierującego, zaparkowany w niedozwolonym miejscu. Mandat taki powinien być zostawiony w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać. Mandat zaoczny powinien wskazywać, gdzie w terminie 7 dni od daty jego wystawienia ukarany może uiścić grzywnę oraz informować o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie. Staje się on prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym miejscu i terminie. W razie nieuiszczenia grzywny w terminie jedyną możliwością pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności jest wniesienie przez upoważniony organ wniosku o ukaranie do sądu.

REKLAMA

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż przedawnieniu może ulec jedynie grzywna nałożona mandatem kredytowanym, gdyż mandat gotówkowy staje się prawomocny dopiero po uiszczeniu grzywny, zaś – jak wskazano, brak uiszczenia grzywny w ciągu 7 dni od wystawienia mandatu zaocznego uniemożliwia prowadzenie postępowania egzekucyjnego, gdyż mandat taki nigdy nie stanie się prawomocny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedawnienie mandatu kredytowanego

Jak już wspomniałem, od momentu uprawomocnienia - pokwitowania mandatu karnego kredytowanego zaczyna biec termin jego przedawnienia, który wynosi 3 lata. Ściąganie grzywien nałożonych w postępowaniu mandatowym odbywa się w drodze postępowania egzekucyjnego w administracji. Organem właściwym do jej prowadzenia jest Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy dla miejsca zamieszkania osoby ukaranej mandatem. W razie bezskutecznej egzekucji, po 3 latach od uprawomocnienia się mandatu postępowanie egzekucyjne powinno być umorzone.


Przedawnienie wykroczeń

W razie nie przyjęcia mandatu gotówkowego oraz nieopłacenia mandatu zaocznego jedyną możliwością nałożenia kary za wykroczenie jest skierowanie przez organ wniosku o ukaranie do sądu. Możliwość nałożenia grzywny w postępowaniu w sprawach wykroczeń co do zasady limitowana jest krótkim, rocznym terminem przedawnienia. Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż w razie wszczęcia postępowania w sprawach o wykroczenia (postępowania przed sądem) termin ten ulega z mocy prawa przedłużeniu do lat 2 od daty wszczęcia..

Należy przy tym wyjaśnić, iż samo prowadzenie czynności wyjaśniających w trybie art. 54 § 1 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia nie powoduje wydłużenia okresu przedawnienia ścigania do 2 lat. Ten skutek ma tylko wszczęcie postępowania w sprawach o wykroczenie art. 45 § 1 k.w., które następuje z chwilą wydania przez prezesa sądu (przewodniczącego wydziału, upoważnionego sędziego) zarządzenia o skierowaniu sprawy na rozprawę lub posiedzenie.

Wobec powyższego, w przypadku odmowy przyjęcia mandatu karnego kredytowanego, gotówkowego lub nieopłacenia mandatu zaocznego odpowiedni organ ma rok czasu na skierowanie sprawy do sądu w drodze wniosku o ukaranie. W razie, gdy przewodniczący bądź prezes sądu rejonowego nie zdążą wydać zarządzenia o wszczęciu postępowania przed upływem roku, postępowanie powinno być umorzone. W wypadku, gdy postępowanie zostanie skutecznie wszczęte przed tym terminem, sąd musi wydać prawomocny wyrok przed upływem dwóch lat od popełnienia wykroczenia. W przeciwnym wypadku obowiązany jest wydać postanowienie o umorzeniu postępowania. Co istotne, strona postępowania nie musi podnosić zarzutu przedawnienia, gdyż sąd I bądź II instancji jest obowiązany jest badać tę kwestię z urzędu.

W razie wydania prawomocnego wyroku skazującego w sprawie o wykroczenie, orzeczona kara bądź środek karny nie podlegają wykonaniu, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku minęło 3 lata.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rodzice stracą 40 000 zł świadczenia rocznie. Jeżeli ich niepełnosprawne dziecko odpowie lekarzom na trzy pytania. 1) Jak masz na imię i nazwisko 2) Ile masz lat i 3) co lubisz robić [świadczenie pielęgnacyjne]

Kwota 40 000 zł to przybliżona roczna wartość świadczenia pielęgnacyjnego. Badanie medyczne w postaci trzech pytań lekarze stosują wobec dzieci ze spektrum autyzmu. Jeżeli dziecko odpowie zostaje automatyczne uznane za niebędące osobą niepełnosprawną. Piszą do nas o tym rodzice dzieci, którym odbiera się w 2025 r. orzeczenia o niepełnosprawności w taki sposób, aby rodzice nie mieli świadczenia pielęgnacyjnego 3287 zł miesięcznie. Podobnie odbierane są orzeczenia dzieciom z zespołem Aspergera, Chodzi tu o dzieci, które dysponowały orzeczeniami w okresie kilku ostatnich lat. Rodzice uważają, że ich dzieci zostały cudownie "uzdrowione". Najczęściej odbywa się to poprzez tzw. punkt 7 orzeczenia. Jest to wskazanie "konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji". Jeżeli dziecko nie wymaga tego, to nie ma świadczenia pielęgnacyjnego. Z listów rodziców wynika, że usunięcie z orzeczenia pkt 7 to jest obecnie nie incydenty a seria orzeczeń w PZON i WZON w całej Polsce.

Osoby niepełnosprawne nie zapomniały obietnicy. W 2026 r. byłoby 4806 zł brutto. Nie pomógł Sejm, Senat, rząd. Prezydent rozpatruje petycje

Podwyżka ta wyniosłaby dla renty socjalnej w 2026 r. 4806 zł brutto. Nie została zrealizowan. Do redakcji Infor.pl trafiają stale listy osób niepełnosprawnych walczących o przeprowadzenie przez Sejm dwóch zmian: 1) obiecanej ustawy wprowadzającej dodatek odpowiadający temu, który od niedawna otrzymują osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji mający rentę socjalną. Będący w identycznej sytuacji renciści Z listów wynika bezradność osób niepełnosprawnych i prośba do dziennikarzy o to, aby ich próba przekonania najważniejszych ośrodków władzy była znana ogółowi. 2) Druga ustawa dotyczy rencistów chorobowych (renta z tytułu niezdolności do pracy) i jej nowelizacji tak, aby osoby z tym świadczeniem także otrzymały odpowiednik dodatku dopełniającego. Przykładowe prośby o wsparcie informacyjne w artykule

ZUS dla osób z niepełnosprawnościami. Świadczenia i planowane zmiany na 2026 rok

Jakie świadczenia mogą otrzymać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoby z niepełnosprawnościami? Jak uzyskać orzeczenie? Co może się zmienić w 2026 roku? Oto najważniejsze przepisy i kwoty!

Resort klimatu uspokaja samorządy: system kaucyjny pomoże osiągnąć cele recyklingowe

Wdrożenie systemu kaucyjnego ma pozytywnie wpłynąć na możliwość osiągania przez gminy wymaganych poziomów recyklingu i pomóc im uniknąć kar za niezrealizowane cele – zapewniła wiceminister klimatu Anita Sowińska. Wiceszefowa resortu odniosła się w ten sposób do interpelacji posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy wskazali na szereg wątpliwości związanych z wdrażaniem nowego systemu.

REKLAMA

Nowelizacja Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – nowe zasady łączenia spraw i udziału organizacji społecznych

Od 5 listopada 2025 roku wejdą w życie przepisy zmieniające procedurę przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ma usprawnić tok rozpoznawania spraw, ograniczyć przewlekłość postępowań i wprowadzić nowe uprawnienia sądów, w tym możliwość zwrócenia się do organizacji społecznych lub organów administracji publicznej o przedstawienie istotnego dla sprawy poglądu. Zmiany mają charakter systemowy i dotyczą także zasad potwierdzania umocowania przedstawicieli ustawowych.

Pracodawca nie musi udzielić ci wolnego w terminie, który wybierzesz. Nie musi, ale może, więc warto spróbować się dogadać

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Co to oznacza w praktyce? Czy pracownik może wnioskować o udzielenie mu wolnego w wybranym przez siebie terminie?

Kredyty z WIBOR-em. Adwokat: masowa weryfikacja umów i nowa fala pozwów przeciw bankom, to coraz bardziej realny scenariusz

W ostatnich miesiącach coraz częściej mówi się o tym, że kredyty złotowe oparte o WIBOR mogą stać się nowym frontem sporów sądowych pomiędzy konsumentami a bankami. Choć sytuacja prawna nie jest identyczna jak w przypadku kredytów frankowych to dynamika zjawiska i wątpliwości wokół wskaźnika WIBOR wskazują, że ten temat będzie w najbliższym czasie jednym z kluczowych w polskim wymiarze sprawiedliwości – pisze adwokat Robert Piskor z Kancelarii Adwokackiej Hantke&Piskor.

Pieniądze dla babci za opiekę nad chorym wnukiem. Dla dziadka też. Wiele osób nie wie, że mogą się ubiegać o taki zasiłek

Opieka nad najmłodszymi członkami rodziny w sezonie jesienno-zimowym wymaga niemałej logistyki. Wiele osób nie wie o tym, że o zasiłek za opiekę nad chorym wnukiem mogą ubiegać się również dziadkowie.

REKLAMA

Samorządy apelują o ekologiczne obchody Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego

Co roku na początku listopada, gdy Polacy tłumnie odwiedzają groby bliskich, polskie cmentarze stają się miejscem nie tylko zadumy, ale i… ogromnej produkcji odpadów. Według szacunków samorządów, masa śmieci powstających w tym okresie przekracza 100 tysięcy ton. W odpowiedzi na ten problem organizacje samorządowe i społeczne apelują o bardziej przyjazne dla środowiska formy upamiętnienia zmarłych.

Dodatkowy dzień wolny za święto przypadające w sobotę – przypomnienie Państwowej Inspekcji Pracy

W tym roku 1 listopada, czyli uroczystość Wszystkich Świętych, wypada w sobotę. Dla wielu pracowników oznacza to nie tylko dzień pamięci o bliskich, lecz także konsekwencje organizacyjne w zakresie czasu pracy. Jak przypomniał Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki, pracodawcy są zobowiązani do udzielenia pracownikom dodatkowego dnia wolnego w zamian za święto przypadające w dzień, który w danym zakładzie jest dniem wolnym od pracy.

REKLAMA