Kodeks pracy, Praca

W dniu 24 grudnia 2025 r. wchodzi w życie nowelizacja kodeksu pracy. Jedną z istotnych zmian jest nałożenie na pracodawców obowiązku, by ogłoszenia o naborze na stanowisko oraz nazwy stanowisk były neutralne pod względem płci, a proces rekrutacyjny przebiegał w sposób niedyskryminujący. Czy to oznacza, że także w codziennej działalności w zakładach pracy (poza procesem rekrutacji) nazwy stanowisk nie powinny wskazywać na konkretną płeć? Na to pytanie odpowiedział naszej redakcji Wydział Prasowy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Kalendarz pęka w szwach. Klienci zapisują się na miesiące do przodu, a wolne terminy? Najwcześniej w przyszłym roku. Tak wygląda codzienność Michała – właściciela firmy brukarskiej, który z wykształcenia jest… socjologiem. Dziesięć lat temu schował dyplom do szuflady i zamiast badać społeczne zjawiska, zaczął układać kostkę brukową. Dziś jest specjalistą, którego usługi chodzą jak ciepłe bułeczki. I nie żałuje ani jednego dnia spędzonego na budowie.

Jakie elementy umowy o pracę są elementami istotnymi? Choć uregulował to ustawodawca, to również strony stosunku pracy mają na to wpływ. Oznacza to, że nie zawsze można łatwo ocenić, czy zmiana wprowadzona w umowie jest zmianą istotną, czy nie. Dotyczy to w szczególności takich sytuacji, w których w grę wchodzi prestiż pracownika.

Czy osiągniecie wieku uprawniającego do świadczeń emerytalnych lub przedemerytalnych to wystarczający powód uzasadniający wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę? Choć mogłoby wydawać się to oczywiste, to w sprawie musiał wypowiedzieć się Sąd Najwyższy.

Jawność, transparentność wynagrodzeń to temat, który od lat budzi emocje zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Z jednej strony – jawne płace to większa równość i eliminacja dyskryminacji płacowej. Z drugiej – to rewolucja w podejściu do rekrutacji, polityki kadrowej i zarządzania firmą. W dniu 24 grudnia 2025 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy - Ustawa z 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy, która nałoży na pracodawców szereg nowych obowiązków związanych z jawnością wynagrodzeń. Jest to efekt wdrażania unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z 10 maja 2023 r., której celem jest wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości. Drugi ważny etap tych zmian ma być implementowany do polskiego prawa do 7 czerwca 2026 r.

Opóźniona wypłata pensji, praca "na czarno", nieodprowadzanie składek do ZUS czy nadgodziny bez wynagrodzenia - to problemy, z którymi polscy pracownicy mierzą się częściej, niż mogłoby się wydawać. O tym, jak skutecznie dochodzić swoich praw, kiedy kierować sprawę do PIP oraz jakie sankcje grożą pracodawcom, rozmawiamy z Głównym Inspektorem Pracy, Marcinem Staneckim.

Po posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów, które odbyło się 4 grudnia br. i podczas którego przyjęto projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy, mającej uprawnić Państwową Inspekcję Pracy (PIP) do przekształcania nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) oraz B2B w umowy o pracę – MRPiPS wycofało z projektu ważne regulacje, które miały przywrócić osobom, które przez lata pracowały w ramach stosunku spełniającego cechy stosunku pracy, sprawiedliwość w zakresie odprowadzanych z tego tytułu składek emerytalnych. „Pracodawcy” mogą odetchnąć z ulgą.

W 2026 roku polski rynek pracy i przedsiębiorców czekają ważne zmiany w prawie, które będą miały dalekosiężne skutki zarówno dla zatrudniających jak i zatrudnianych - na różnych podstawach. Do najważniejszych należy wejście w życie ustawy wdrażającej postanowienia dyrektywy o transparentności płac. Ale to nie jedyna poważna zmiana w nowym roku.

Rok 2026 ale i lata kolejne przyniosą szereg wyzwań, zmian i znaczących wzrostów kosztów w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Nadchodzący rok 2026 zapowiada się jako okres istotnych przekształceń w polskim prawie pracy i zmianę optyki na pewne instytucje. Już teraz pracownicy działów kadr, specjaliści, doradcy, prawnicy oraz sami zainteresowani pracodawcy i pracownicy powinni przygotować się na szereg rewolucyjnych rozwiązań.

Niewidzialna praca kobiet w domu - czas to wycenić! Ile wzięłaby kucharka, ile niania, ile pomoc sprzątająca? Kobiety po pracy, pracują - w domu (sic!). I choć kobiety prowadzące biznes poświęcają na zadania domowe mniej czasu, niż ogół kobiet, częściej wyżej oceniają ich wartość. Aż 21 proc. respondentek prowadzących własną firmę wycenia ją na ponad 6 tys. zł netto. Oczywiście nie chodzi o to, żeby dyskryminować czy "uderzać" w mężczyzn - gdyż Panowie również angażują się w prace domowe (niejednokrotnie znacznie lepiej) - jednak zwykle o ognisko domowe dbają częściej Panie. Zresztą statystyki potwierdzają: kobiety poświęcają na obowiązki domowe średnio 40 proc. dnia, a mężczyźni – jedynie 26 proc.

Jak prawidłowo zawrzeć umowę o pracę? Czasami jeden dzień nie robi różnicy, ale w niektórych przypadkach może mieć z punktu widzenia pracownika duże znaczenie, choćby pod kątem zachowania ciągłości pracy. Jak więc postąpić, gdy pierwszym dniem miesiąca jest święto?

Przepisy prawa pracy przewidują szereg rozwiązań, które pozwalają na zorganizowanie świadczenia pracy w sposób odpowiedni zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Należą do nich m.in. system skróconego tygodnia pracy i system pracy weekendowej. Co zrobić by skutecznie wdrożyć takie rozwiązania?

Zacieranie się granic między pracą a życiem prywatnym istotnie wpływa na życie zawodowe Polaków. Wiele osób wykonuje obowiązki po godzinach, rezygnując z czasu przeznaczonego na odpoczynek, rodzinę czy realizację pasji. Jak pokazuje ankieta przeprowadzona przez Gi Group Holding, 24% respondentów odczuwa poczucie winy, gdy nie odbiera służbowych telefonów lub wiadomości po godzinach pracy, co świadczy o presji emocjonalnej towarzyszącej permanentnej dostępności.

Zadaniowy system czasu pracy stwarza pole do nadużyć zarówno po stronie pracowników, jak i pracodawców. Co zrobić, aby uniknąć na tym tle nieporozumień? Należy przede wszystkim prawidłowo wywiązać się z obowiązków narzuconych przez ustawodawcę.

Rozmowa z Tomaszem Słomą, szefem komunikacji w eTutor i ProfiLingua (Grupa Tutore), pomysłodawcą „EBecadła” i „Książki kucHRskiej” o tym, jak połączenie wspomnień, edukacji i kreatywności pozwala opowiadać o budowaniu wizerunku pracodawcy w zupełnie nowy, angażujący sposób.

Kodeks pracy: zmiany w rozliczeniu ekwiwalentu i nowość w ZFŚS. Już coraz bliżej, bo w dniu 3 i 4 grudnia 2025 r. Sejm proceduje m.in. w sprawie nowelizacji przepisów Kodeksu pracy. Chodzi o ważne zmiany w zakresie rozliczania ekwiwalentu za urlop, tj. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (druk nr 1601, dalej jako: projekt).

Więcej niż 2 dni wolne na opiekę nad dzieckiem w roku - taki apel wystosowała w kwietniu 2025 r. Rzeczniczka Praw Dziecka i Naczelna Rada Adwokacka do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Powinna być większa liczba dni zwolnienia od pracy przy kilku wychowywanych dzieciach.

Wizyta pracownika u lekarza medycyny pracy to dla wielu firm czysta formalność. Problemy zaczynają się, gdy pracownik wraca z orzeczeniem, na którym lekarz oznaczył „Wobec braku przeciwskazań jest zdolny(-na) do wykonywania/podjęcia pracy na określonym stanowisku”, ale jednocześnie – mimo, że nie ma tam miejsca na dodatkowe informacje, gdzieś obok pojawia się adnotacja typu: „bez pracy na wysokości powyżej 3 metrów”, „zakaz dźwigania powyżej 10 kg” lub „wymagana praca w okularach”. Czy takie orzeczenie jest wiążące?

70 proc. Polaków nie obawia się o stabilność swojego zatrudnienia, ale tylko 41 proc. uważa swoje wynagrodzenie za sprawiedliwe. Ale co oznacza sprawiedliwe czy godne wynagrodzenie? Dla każdego co innego. Poniżej nowe dane z 9. edycji badania „Szczęście w pracy Polaków”.

Mamy poważne problemy demograficzne. W 2035 r. na polskim rynku pracy może brakować nawet 2,1 mln pracowników. Co roku ubywa od 150 do 200 tys. pracowników. Polska coraz bardziej zależna od imigracji zarobkowej. Co z nowymi przepisami o zatrudnianiu cudzoziemców i nowelizacją ustawy o PIP?

Od 1 stycznia 2026 staż pracy będzie liczony według zupełnie nowych zasad. Do okresu zatrudnienia doliczone zostaną także lata prowadzenia działalności gospodarczej, umowy zlecenia i umowy agencyjne. To jedna z największych zmian w kodeksie pracy od lat.

Czasami pracownik musi być ostrożny niemal jak saper w wojsku - przepisy prawa pracy oczywiście mają za zadanie chronić pracowników, ale jeżeli ich nie znasz lub źle zinterpretujesz, natrafisz na minę. I to zastawioną przez siebie samego. Szczególnie ostrożnie trzeba korzystać z urlopu na żądanie - to wcale nie działa jak automat i trzeba się pilnować, żeby nie popełnić błędu. Możesz przypadkiem lub przez niewiedzę dać swojemu pracodawcy prosty powód do wręczenia wypowiedzenia, albo co gorsza - natychmiastowego rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, czyli tak zwanej dyscyplinarki.

„Skrócony czas pracy – to się dzieje” to nowy program pilotażowy MRPiPS, w ramach którego przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski będą mogli skrócić czas pracy swoich pracowników (bez obniżania im wynagrodzenia), a to wszystko zostanie sfinansowane w ramach dotacji pochodzącej z Funduszu Pracy. Okazuje się jednak, że ze skróceniem czasu pracy do 4 (zamiast 5) dni w tygodniu albo do 6 lub 7 (zamiast 8) godzin dziennie bądź z wprowadzeniem dodatkowych dni urlopu, może wiązać się konieczność zapłaty... podatku dochodowego.

Czasem decyzja o odejściu z pracy dojrzewa w człowieku powoli, innym razem jest nagła, wymuszona przez szefa, restrukturyzację albo zwyczajny brak sił. Niezależnie od przyczyny, gdy nadchodzi moment przejścia na emeryturę, po latach pracy należy się coś więcej niż uścisk dłoni i pożegnalny bukiet. Przepisy prawa pracy przewidują finansowe pożegnanie – odprawę emerytalną. Ale czy każdy ją dostanie? I w jakiej wysokości?

Pokolenie Z pracuje w kilku miejscach na raz. Czy to dobrze? Pracodawcy tego nie lubią, ale jednoczesna praca u różnych zatrudniających przynosi młodym pracownikom korzyści. Dlaczego Zetki pracują wieloetatowo? Jak pogodzić racje pracowników i pracodawców?