Niepełnosprawność, świadczenia rodzinne

Pracownicy z niepełnosprawnościami mogą liczyć na dodatkowe uprawnienia w miejscu pracy. Do tego niezbędne jest jednak uzyskanie odpowiedniego orzeczenia. Jakich formalności trzeba dopełnić? Na jakie ułatwienia mogą liczyć pracodawcy? Co może się zmienić?

W 2025 roku rozszerzono program świadczenia wspierającego. Od stycznia prawo do comiesięcznego wsparcia zyskały osoby z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia na poziomie 78–86 punktów. Świadczenie przysługuje pełnoletnim osobom z niepełnosprawnością, niezależnie od dochodu – a wniosek można złożyć wyłącznie online.

Osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, które prowadzą własną działalność gospodarczą, mają możliwość skorzystania z różnych ulg i form pomocy. Ich zakres i wysokość zależy od stopnia posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności oraz ewentualnego prawa do renty. Poniżej przedstawione zostały informacje na temat najpowszechniejszych form wsparcia – w zakresie składki zdrowotnej oraz refundacji składek społecznych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON). Kwestia zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej opisana została z uwzględnieniem prawa przedsiębiorcy do renty.

Nie każda diagnoza oznacza od razu niepełnosprawność, ale wiele chorób, zwłaszcza przewlekłych lub poważnie ograniczających codzienne funkcjonowanie może kwalifikować Cię do orzeczenia i konkretnych świadczeń. Od 2025 roku lista uprawnień została znacząco rozszerzona, a nowe przepisy otwierają drogę do nawet 4134 zł miesięcznego wsparcia, ulg podatkowych, zniżek komunikacyjnych i dostępu do programów PFRON. Zobacz, czy Twoja diagnoza znajduje się w katalogu schorzeń, które umożliwiają uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności – to pierwszy krok do skorzystania z szeregu ulg i dodatków.

Masz umiarkowany stopień niepełnosprawności? Być może nie zdajesz sobie sprawy, ile przywilejów Ci przysługuje – od dodatkowych dni wolnych w pracy, przez znaczące dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych, aż po specjalne świadczenia i kartę parkingową. Sprawdź, jak skorzystać z tych rozwiązań w 2025 roku i nie pozwól, by brak informacji kosztował Cię realne pieniądze.

W tym miesiącu wchodzi w życie kilka istotnych nowości dla osób z niepełnosprawnościami. Kogo dotyczą? Co z orzeczeniami? Oto zestawienie najważniejszych zmian!

W dniu 26 maja 2025 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które „ugruntowało” w przepisach dotyczących orzekania o niepełnosprawności wcześniejsze wytyczne Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, które miały na celu zakończenie procederu „upokarzania” osób z trwałą niepełnosprawnością, zmuszając je do wielokrotnego stawania przed zespołami orzeczniczymi celem udowadniania braku szans na poprawę stanu zdrowia. Okazuje się jednak, że dla osób niepełnosprawnych, które ukończyły 16 rok życia – nie są one jednak tak korzystne, jak zakładały ww. przełomowe wytyczne Łukasz Krasonia z marca 2025 r.

Zmienią się zasady orzekania o niepełnosprawności oraz o ustalaniu stopni niepełnosprawności. Dawno nas tak nie upokorzyli podkreślają osoby z niepełnosprawnościami, które czują żal. Wszystko za sprawą nowego rozporządzenia, o którym mówi się już od kilku miesięcy. Dokonując jednak analizy postulatów środowisk osób z niepełnosprawnościami oraz samej Rzecznik Praw Dziecka, która zaangażowała się w sprawię, trzeba przyznać, że przepisy nie są tak korzystne jak postulowano i jak mogłyby być. Rozporządzenie nie jest zgodne z wytycznymi pełnomocnika Łukasza Krasonia, który już teraz nie pisze szumnie na stronie o orzeczeniach na stałe a podkreśla jedynie: mniej formalności – orzeczenia o niepełnosprawności oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na dłużej.

Osoby z niepełnosprawnościami często zastanawiają się na jak długo można otrzymać orzeczenie. Temat ten jest szczególnie aktualny w kontekście nowych wytycznych dla zespołów orzeczniczych i nowelizacji rozporządzenia w zakresie okresów, na jakie wydawane są dokumenty. Jakie przepisy obowiązują w 2025 r.?

Od czego zależy okres ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności? Na jaki czas orzeka się o niepełnosprawności dziecka? Kogo dotyczą najnowsze zmiany? Odpowiadamy na kluczowe pytania.

Zasiłek pielęgnacyjny 2025 r. i 2026 r. Kto może wystąpić o zasiłek pielęgnacyjny? Komu przysługuje zasiłek pielęgnacyjny? Kiedy należy złożyć wniosek o zasiłek pielęgnacyjny? Jaka jest wysokość zasiłku pielęgnacyjnego? Czy ulegnie zmianie?

Podeszły wiek – jeżeli wynika z niego obniżenie sprawności danej osoby na poziomie, który powoduje ograniczenia w pełnieniu ról społecznych, czyli w codziennym funkcjonowaniu – jest czynnikiem, który, w sposób pośredni, może determinować niepełnosprawność danej osoby. Z danych GUS wynika, że ponad 62 proc. wszystkich osób niepełnosprawnych w Polsce, to osoby w wieku powyżej 60 roku życia. Jeżeli zachodzą ku temu przesłanki – warto, żeby osoby w wieku senioralnym, zadbały o uzyskanie dla siebie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, ponieważ na jego podstawie, przysługuje im prawo do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

Legitymacja jest ważnym dokumentem osoby z niepełnosprawnością. Kto może ją uzyskać i na jak długo? Jak wygląda taki dokument i co daje w 2025 roku?

Pracownikowi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnoprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Nie przysługuje on jednak od razu i nie w każdym przypadku. Stąd propozycja zmiany aktualnych przepisów.

W odpowiedzi na interpelację poselską, Minister Sprawiedliwości poinformował, że rozważa wprowadzenie alternatywnego (dla obecnych zasad) sposób określania wysokości świadczenia alimentacyjnego. Tę alternatywę roboczo nazywa się w Ministerstwie Sprawiedliwości: „alimenty natychmiastowe”, których wysokość będzie uzależniona od minimalnego wynagrodzenia. Na czym miałby polegać ten nowy sposób ustalania alimentów? Ponadto w Ministerstwie Sprawiedliwości podjęte zostały prace mające na celu wypracowanie tabeli alimentacyjnej, która stanowić ma narzędzie dla sądów i stron w sprawach o ustalenie wysokości alimentów. W takiej tabeli wskazana ma być uśredniona wysokość alimentów w oparciu o dochód zobowiązanego oraz wiek uprawnionego.

Co już wiemy o projektach ustaw kierowanych do osób z niepełnosprawnościami? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty świadczeń? Prezentujemy odpowiedzi na ważne pytania. Pamiętajmy, iż aktualne przepisy mogą się jeszcze zmienić, o czym będziemy informowali na bieżąco.

Nie wiele osób wie, ale w stosunku do osób z tzw. I grupą - z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu znacznym, obowiązuje specjalna ustawa. Jest to ustawa szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zawiera ona szereg uprawnień i przywilejów. Jej przepisy obowiązują również w 2025 r.

W rocznym zeznaniu podatkowym PIT niektórzy podatnicy mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na lekarstwa. Kto może skorzystać z tego odliczenia? Jakie są zasady i limity tej ulgi? Te same zasady i limity co w 2024 roku obowiązują także w 2025 roku.

Czy choroby serca umożliwiają uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo stopu niepełnosprawności? Na jakie ulgi i przywileje może liczyć osoba z niepełnosprawnością w 2025 r.?

Okazuje się, że niepełnosprawność jest często powodem odmowy przyjęcia dziecka do przedszkola. Takie działanie dyrektora przedszkola jest niezgodne z prawem. Należy zgłaszać takie przypadki.

Leki przepisane przez lekarza, zabiegi rehabilitacyjne i ulga rehabilitacyjna to tematy, które wywołują wiele pytań wśród podatników. Czy terapia również wchodzi w zakres odliczeń? Kto może skorzystać z tego przywileju podatkowego i jakie warunki trzeba spełnić? Sprawdzamy, co mówi prawo o odliczeniach na cele rehabilitacyjne.

Koniec wielokrotnego stawiania się przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na blisko 150 genetycznych chorób rzadkich oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa. „Koniec z państwem, które upokarza swoich obywateli. (…) Koniec torturowania matek, które co kilka lat muszą wyjaśniać, że ich dziecko nigdy nie wyzdrowieje” – ogłosił Marszałek Sejmu, Szymon Hołownia. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), jeżeli chorują na jedną ze 150 chorób znajdujących się na liście będącej elementem ww. zaleceń lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń, z którymi związane jest prawo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.

Jakie choroby zalicza się do niepełnosprawności? Okazuje się, że tych chorób jest bardzo dużo, bowiem są związane one z 12 kodami i przyczynami niepełnosprawności, które w zależności od danego naruszenia sprawności organizmu są bardzo zróżnicowane. Poniżej przykłady.

Mówiąc o niepełnosprawności i niezdolności do pracy należy pamiętać, że to są dwa odmienne orzeczenia, wydawane przez różne instytucje i w innym celu. Jakie to ma znaczenie w praktyce? Czy osoba z orzeczeniem o niezdolności do pracy może pracować?