Odszkodowanie, Umowa o pracę

W trakcie trwa stosunku pracy lub po jego zakończeniu, pracownikowi przysługuje szereg opisanych w Kodeksie pracy świadczeń, odszkodowań czy rekompensat. Można je podzielić na cztery podstawowe grupy: z tytułu utraty pracy, rentowe, emerytalne oraz pośmiertne.

W przypadku gdy wypłacone świadczenie wynika z zawartego porozumienia zbiorowego, to nie można przyjąć, że miało ono charakter odszkodowania, korzystającego ze zwolnienia przedmiotowego z PIT. Otrzymanie takiego świadczenia, zdanie sądu, stanowiącego rekompensatę z tytułu utraty źródła zarobkowania i w konsekwencji utraty spodziewanych zysków, celu odszkodowawczego nie realizuje, a zatem jego nieopodatkowanie stanowiłoby dodatkową korzyść dla podatnika.

Pracownicy mogą dochodzić odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w pełnej wysokości na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Przy czym pracownik chcący uzyskać odszkodowanie od pracodawcy musi udowodnić zaistniałą szkodę, winę oraz związek przyczynowy między czynem pracodawcy a szkodą.

W przypadku, gdy wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, a także w przypadku, gdy z pracownikiem rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, pracownikowi zgodnie z przepisami kodeksu pracy przysługuje w szczególności roszczenie o odszkodowanie, co do zasady w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Czy w związku z tym wysokość tego odszkodowania jest wyższa w przypadku, gdy strony umowy o pracę uzgodniły dłuższy niż ustawowy okres wypowiedzenia?

Charakter prawny odprawy (odszkodowania) przewidzianej w umowie o pracę z tytułu rozwiązania umowy o pracę z członkiem zarządu spółki kapitałowej lub odwołania z pełnienia tej funkcji ma bardzo istotne znaczenie w szczególności dla odpowiedzi na pytanie, czy roszczenie o taką odprawę (odszkodowanie) jest roszczeniem (sprawą) ze stosunku pracy oraz czy taka odprawa (odszkodowanie) podlega takiej samej ochronie prawnej jak wynagrodzenie za pracę.

Dla skuteczności umowy przedwstępnej o pracę konieczne jest wskazanie w jej treści istotnych warunków umowy przyrzeczonej. Istotnymi warunkami umowy przyrzeczonej są: rodzaj umowy, rodzaj umówionej pracy, termin rozpoczęcia pracy, wysokość wynagrodzenia oraz inne istotne warunki zatrudnienia.

Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Przepisy Kodeksu pracy nie zawierają regulacji stosowania przedwstępnej umowy o pracę. W tym zakresie prawo pracy odsyła bezpośrednio do kodeksu cywilnego.

Jako działalność konkurencyjną można wskazać działalność pracownika naruszającą lub zagrażają­cą interesom pracodawcy. Pracownicy w umowie o zakazie konkurencji zarówno na czas trwania umowy o pracę, jak i po jej zakończeniu mogą zostać zobowiąza­ni do powstrzymania się od działalności kon­kurencyjnej wobec pracodawcy.

W okresie obowiązywania umowy o zakazie konkurencji zawartej na okres po ustaniu stosunku pracy, zarówno po stronie pracodawcy jak i pracownika często pojawia się pytanie w jaki sposób można zwolnić się z obowiązków, które wzięły na siebie strony zawierając niniejszą umowę.

Mam pytanie, kiedy pracodawca dopuszcza się bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę. Czy pracownik ma prawo żądać odszkodowania?