Pracownik, Renta

Polacy z roku na rok coraz częściej korzystają z L4 - tak przynajmniej wynika z najnowszych statystyk Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale czy wszyscy tak samo chętnie? Niekoniecznie. Podczas gdy starsi pracownicy nadużywają zwolnień lekarskich, młodzi nadużywają... własnego zdrowia!

Bez pomyłek nie ma przywództwa. 5 błędów, które każdy lider powinien popełnić przynajmniej raz. W świecie biznesu nadal pokutuje przeświadczenie, że najlepszy lider to ten, który nigdy się nie myli, zawsze podejmuje trafne decyzje i ma odpowiedź na każde pytanie.

Od początku 2026 roku najprawdopodobniej wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia projektu nowelizacji ustawy o PIP oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców. Warto zaznaczyć na wstępie, że projekt ten na dzień 30 października 2025 r. nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu.

Jednym ze świadczeń emerytalno-rentowych, które przysługuje uprawnionym członkom rodziny po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz po osobie ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy – jest renta rodzinna. Świadczenie to, mogą pobierać m.in. dzieci zmarłego, które ukończyły 16 rok życia, ale kontynuują naukę. Muszą one jednak dopilnować terminu na dostarczenie do ZUS ważnego dokumentu, który przypada co roku na 31 października i którego niedotrzymanie skutkować będzie utratą świadczenia – ZUS wstrzyma jego wypłatę i pieniądze przepadną.

Świadczenie pieniężne dla osób, które stały się niezdolne do pracy z powodu uzależnienia od alkoholu, jest potocznie nazywane "rentą alkoholową". Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wypłaca te środki. Od marca 2025 roku obowiązuje nowa stawka, która, jak co roku, zostanie podwyższona w ramach waloryzacji.

W dniu 15 października 2025 r. MRPiPS ogłosiło wyniki naboru do pilotażowego programu pn. „Skrócony czas pracy – to się dzieje”, w którym mogli wystartować przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski. Za udział w programie, każdy pracodawca będzie mógł otrzymać nawet 1 mln zł dofinansowania, a ponad tysiące pracowników, już niebawem, będzie mogło pracować 4 (zamiast 5) dni w tygodniu albo po 6 lub 7 (zamiast 8) godzin dziennie bądź skorzystać z dodatkowych dni urlopu, zachowując przy tym prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.

Niewiele osób jest świadomych, iż niespełnienie wymogów ustawowych do otrzymania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nie pozbawia ich całkowicie szansy na comiesięczne świadczenie w wysokości co najmniej 1878,91 zł z budżetu państwa, które pozwoli im na zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb życiowych. Co więcej – świadczenie to, nie jest „obwarowane” żadnymi szczególnymi kryteriami, a o jego przyznanie można zwrócić się do prezesa ZUS lub premiera.

Rząd ogłosił już wysokość wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2026 rok. Będzie to tylko ustawowe minimum – inflacja plus 20% realnego wzrostu płac. To znacznie mniej niż w latach poprzednich. Decyzja wywołuje rozczarowanie wśród seniorów i środowisk społecznych.

Kodeks pracy określa m.in. zasady dotyczące nabycia odprawy pośmiertnej po pracowniku. Chodzi o sytuację, w której pracownik m.in. w czasie trwania stosunku pracy umiera. Kto może otrzymać odprawę pośmiertną po pracowniku? Ile wynosi?

W listopadzie ZUS zmienia harmonogram wypłat emerytur i rent. Spowodowane jest to przez dni wolne od pracy i święta, które wypadają w standardowych terminach przelewów. Część seniorów otrzyma więc świadczenia wcześniej niż zwykle, nawet kilka dni przed planowaną datą. Sprawdź, kto dostanie pieniądze szybciej i kiedy dokładnie trafią na konta.

Co z umowami zlecenia w 2026 roku? Od wielu miesięcy, a nawet lat mówi się o konieczności wprowadzenia w odniesieniu do nich zmian. I choć planowane regulacje zostały już kompleksowo omówione w przestrzeni publicznej, to w rzeczywistości jeszcze się nie zmieniły. To wprowadza dezorientację co do tego, jak postępować?

Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla zatrudnionych pracowników ale i dla emerytów często określają postanowienia UZP (układu zbiorowego pracy). Od 2026 r. mają się zmienić zasady w zakresie tworzenia owych - aktów wewnątrzzakładowych. Tym samym można powiedzieć, że szykują się zmiany dla pracowników i emerytów, w tym być może wyższe wynagrodzenia, dodatki, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP.

Pracownicy i pracodawcy długo starali się o to, by organy podatkowe przyznały, że nie każde nieodpłatne świadczenie, które pojawia się w ich relacji jest przychodem ze stosunku pracy. Dziś już wiadomo kiedy nie trzeba płacić PIT. Jednak sprawa z podatkiem dochodowym nie rozwiązuje problemu.

W życiu zawodowym każdemu może zdarzyć się sytuacja, w której konieczne jest czasowe przerwanie pracy – z powodów rodzinnych, zdrowotnych czy organizacyjnych. Kodeks pracy przewiduje wiele takich przypadków i gwarantuje pracownikom prawo do zwolnienia od pracy w określonych sytuacjach. W 2025 roku katalog tych zwolnień jest wyjątkowo szeroki – obejmuje zarówno klasyczne przypadki, takie jak choroba, przestój czy szkolenie, jak i nowsze rozwiązania, jak pięciodniowy urlop opiekuńczy czy zwolnienie z powodu siły wyższej. Warto przyjrzeć się im bliżej, by wiedzieć, kiedy można z nich skorzystać i jakie wynagrodzenie przysługuje za czas nieobecności.

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114) zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Związek Powiatów Polskich zwrócił się do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z postulatem wprowadzenia zmian w projektowanym podziale środków z Funduszu Pracy, przeznaczonych na dodatki motywacyjne dla pracowników Powiatowych Urzędów Pracy (PUP). Samorządowcy podkreślają konieczność uwzględnienia, nie tylko liczby bezrobotnych, ale również liczby zatrudnionych w urzędach pracy.

W dniu 10 października przypada Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Okazuje się, że blisko połowa zatrudnionych w Polsce – aż 45% – wykazuje objawy wypalenia zawodowego, a 78% ocenia swój dobrostan psychiczny jako niski lub umiarkowany. Co więcej, można powiedzieć, że depresja kosztuje polską gospodarkę miliardy. Czas zainwestować w zdrowie, a w tym w zdrowie w miejscu pracy, bo to właśnie zwolnienia lekarskie generują ogromne koszty.

Osoby, które mają co najmniej 70 pkt, mogą uzyskać świadczenie wspierające także w 2025 r. Nie ogranicza ich limit 78 punktów.

Niepełnosprawność i praca? Sprawdź, ile dodatkowych minut odpoczynku gwarantuje Ci prawo! Przerwy w pracy dla osób z orzeczeniem nie są luksusem, lecz prawnie zagwarantowanym przywilejem mającym kluczowe znaczenie dla zdrowia. Dowiedz się, co dokładnie przysługuje Ci w 2026 roku, w zależności od stopnia niepełnosprawności, i wykorzystaj w pełni swój czas na rehabilitację i regenerację.

Szykują się spore zmiany na rynku pracy, bo nowa planowana regulacja ma na celu ujednolicenie zasad dotyczących staży. Chodzi konkretnie o projekt ustawy o stażach o numerze UD307 przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, który został wprowadzony do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to czwarty kwartał 2025 roku.

Osoba, która wykonuje pracę zarobkową w czasie pobierania emerytury (jeżeli nie osiągnęła jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, chyba, że – kontynuuje zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy) lub renty musi mieć świadomość, iż przekroczenie przez nią tzw. limitów dorabiania (do emerytury lub odpowiednio – renty), może skutkować zmniejszeniem przysługującego jej świadczenia, a w określonych okolicznościach – nawet całkowitym zawieszeniem jego wypłacania. Z limitami tymi – związany jest obowiązek corocznego powiadamiania ZUS o wysokości osiąganych przychodów, który ciąży na emerytach i rencistach. W związku z projektem deregulacyjnym rządu – w odniesieniu do większości emerytów i rencistów ma on zostać zniesiony. Okazuje się jednak, że pośredni skutek takiej zmiany, może być dla świadczeniobiorców bardzo niekorzystny.

Rok 2026 rozpocznie się korzystnie dla dużej grupy pracowników. Wysokość wypłacanych im dodatków i nagród wzrośnie, mimo niezmienności stanu faktycznego. Jedyne co będą musieli zrobić, to przedłożyć odpowiednie zaświadczenie.

Jednym z warunków renty wdowiej, którą można pobierać od 1 lipca 2025 r., jest nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub małżonce nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, czyli przed ukończeniem 55 lat (w przypadku kobiet) lub odpowiednio – 60 lat (w przypadku mężczyzn). Jeżeli wdową lub wdowcem zostało się (a tym samym – nabyło prawo do renty rodzinnej) wcześniej – świadczenie nie przysługuje. Stan taki, oceniany jest jako wysoko „niesprawiedliwy i dyskryminujący, bo nie odzwierciedla faktycznej sytuacji życiowej i ekonomicznej wdów i wdowców”, co stało się przedmiotem petycji, która w dniu 27 sierpnia 2025 r. trafiła do Senatu.

Renta alkoholowa, chociaż nie jest oficjalnym terminem prawnym, jest jednak powszechnie używana do opisania świadczenia dla osób niezdolnych do pracy z powodu nadużywania alkoholu. W rzeczywistości, chodzi o rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznawaną przez ZUS. Po najnowszej waloryzacji, z marca 2025 roku renta alkoholowa wynosi 1878,91 zł (tj. w przypadku całkowitej niezdolności do pracy).