Rodzice, Rzecznik Praw Obywatelskich

Od 8 tygodni do nawet 15 tygodni będą mogli wydłużyć urlop rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie lub takich, które wymagają dłuższego pobytu w szpitalu. 29 października 2024 r. rząd podjął decyzję o wprowadzeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Szkoły wprowadzają zakazy wejścia rodziców do … szkół. Np. w okolice szatni albo świetlicy. To efekt ustawy Lex Kamilek i wadliwego sposobu interpretowania zapisów tej ustawy przez dyrektorów szkół. Dyrektorzy wymyślili sobie, że mają prawo zakazać rodzicom np. odprowadzenia syna albo córki pod szatnię (nie chodzi o wejście do szatni, tylko odprowadzenie dziecka pod szatnię). Z sygnałów dochodzących do redakcji wynika, że nieprzyjemności mają rodzice, którzy w ogóle chcą wejść do budynku szkoły bez zezwolenia pracownika szkoły. Rodzice rzekomo naruszają "strefy bezpieczeństwa" ustanawianie przez dyrektorów szkół.

Nawet o 1780,96 zł miesięcznie mogą ubiegać się osoby, które zrezygnowały z zatrudnienia, aby wychowywać dzieci lub z tego powodu w ogóle go nie podjęły. Świadczenie może być przyznane matce po osiągnięciu wieku 60 lat albo ojcu po osiągnięciu wieku 65 lat, w razie braku dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.

1000 złotych stracą rodzice, którym państwo w 2024 roku zapłaci za żłobek. Aktywny Rodzic pełen niejasności. Rodzice są zdezorientowani i czują się pokrzywdzeni. Twierdzą, że podwyżka wysokości świadczenia jest tylko pozorna.

Nowy obowiązek rodziców w roku szkolnym 2024/2025. Trzeba przedstawić zaświadczenia z rejestrów. Najtrudniej jest tym, którzy przyjechali z innego państwa. Niezbędne są zaświadczenia do celów działalności związanej z kontaktami z dziećmi.

Choć, być może, nie wszyscy mają tego świadomość – rodzice mają prawo do uzyskania zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub za czas którego przysługiwać im będzie prawo do zasiłku opiekuńczego, w celu sprawowania opieki nie tylko nad chorym, ale również nad zdrowym dzieckiem. Ile dni zwolnienia od pracy, w jakich okolicznościach, w jaki sposób i na jakich warunkach, mogą uzyskać rodzice, w celu osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem?

Świadczenie „aktywnie w żłobku” to jedno z trzech nowych świadczeń, dostępnych od 1 października 2024 r. Co warto o nim wiedzieć? Jak obliczyć wysokość opłaty w żłobku ponoszonej przez rodzica, która uprawnia do tego nowego świadczenia?

Babciowe zostanie w całości skonsumowane przez samorząd. Miasto Szczecin podnosi opłatę za miejsce w żłobku z 572 zł do 1500 zł miesięcznie, ale koszty ponoszone przez rodziców mają się zmniejszyć, ponieważ zapłacą oni tylko za wyżywienie dziecka 12 zł dziennie. Tym samy samorząd w całości skorzysta z rządowego programu Aktywny Rodzic.

To już niemal pewne – będzie dłuższy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i dzieci wymagających po urodzeniu dłuższej hospitalizacji. Są na to środki w budżecie państwa rok 2025. Wymiar dodatkowego urlopu ma wynieść do 8 lub odpowiednio – do 15 tygodni w zależności od okresu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym dziecko się urodzi lub jego masy urodzeniowej.

Zapewnienia MEN minęły się z rzeczywistością. W roku szkolnym 2024/2025 rodzice będą musieli sięgnąć głębiej do kieszeni. Przed nimi bowiem większy wydatek, niż zapowiadano. Większość podręczników zyskało edycję 2024, co wiąże się z koniecznością zakupu nowych książek.

W związku z ostatnią interwencją Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Finansów w sprawie wysokich i niezaskarżalnych kar za brak ważnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, którymi – jak wynika z interwencji – niekiedy karane są nawet osoby nie ponoszące winy za niewykupienie na czas ubezpieczenia, ponieważ np. przebywały w tym czasie w szpitalu – mówi się przede wszystkim o kwestiach problematycznych z punktu widzenia ukaranych. Stawiając się w roli poszkodowanego w wypadku z udziałem nieubezpieczonego pojazdu – można jednak spojrzeć na sprawę z nieco innej perspektywy. UFG przedstawiło swoje stanowisko w sprawie interwencji Rzecznika. 

Darowizna pieniężna od rodziców korzysta oczywiście ze zwolnienia podatkowego. Jednak, aby uniknąć podatku od darowizny od najbliższej rodziny trzeba pamiętać o właściwym udokumentowaniu. Niestety, podatnicy wciąż popełniają jeden prosty błąd w tym zakresie.

W związku ze wzrostem od 1 lipca 2024 r. płacy minimalnej – wzrosły też kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Spóźnialski posiadacz samochodu osobowego, może zostać obciążony karą sięgającą nawet 8600 zł, a samochodu ciężarowego - 12900 zł. Kary za brak OC niejednokrotnie przewyższają wartość pojazdu. W sprawie interweniuje RPO. 

Do ubiegania się o świadczenie wspierające niezbędne jest uzyskanie decyzji o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia. Decyzje wydają wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Niestety, rozpatrywanie wniosków o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia trwa zbyt długo.

Od 1 października 2024 r. rodzice małych dzieci będą mogli wystąpić o nowe świadczenie „Aktywnie w żłobku”. Świadczenie to zastąpi dotychczasowe dofinansowanie pobytu dziecka w żłobku w wysokości 400 zł.

Od 1 października 2024 r. będzie można składać wnioski o świadczenia z programu „Aktywny Rodzic”. ZUS ma stworzyć system informacyjny obsługujący ten program. Kiedy będą pierwsze wypłaty świadczeń?

Wielu polskich rodziców już wkrótce będzie mogło skorzystać z nowych świadczeń. To nawet łącznie 36 tys. zł na dziecko – niezależnie od dochodów. Świadczenia wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W ministerstwie rodziny, pracy i polityki społecznej trwają prace nad projektem ustawy wydłużającej urlopy macierzyńskie. Ustawa ma wydłużyć urlop macierzyński pracownikom-rodzicom dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracownikom-rodzicom dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że rodzice pełnoletniego, uczącego się syna, który osiągnął przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym, nie mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej na dziecko.

Trwają prace nad projektem ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka. Ustawa ma zapewnić rodzicom wsparcie w zależności od ich potrzeb i sytuacji życiowej. Jedną z form wsparcia będzie świadczenie „Aktywnie w domu”.

Zwolnienie od pracy na czas opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do 14 lat jest jednym z uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem. Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas tego zwolnienia.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jarosław Neneman odpowiedział na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka w sprawie prac nad nową definicją budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości oraz w zakresie opodatkowania garaży, wyjaśniając charakter planowanych zmian. Zapewnił, że systemowych zmian w opodatkowaniu nieruchomości prace te nie obejmują.

Wiadomo też, jakie babcie i jacy dziadkowie nie dostaną babciowe tak długo jak nie spełnią jednego ważnego warunku, o którym wcześniej nie było mowy.

Organy Krajowej Administracji Skarbowej wysyłają obywatelom nieformalne pisma z ewentualnymi zastrzeżeniami co do prawidłowego wywiązywania się przez nich z obowiązków podatkowych. Takie działania budzą wątpliwości a także emocje podatników, którzy już odebrali takie "listy behawioralne". Mają oni wątpliwości i pytania co do tej procedury, której nie przewiduje Ordynacja podatkowa. Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił Ministra Finansów o kompleksowe wyjaśnienia tych działań. Marcin Wiącek pyta ministra Andrzeja Domańskiego m.in. o to, na jakiej podstawie ustalany jest krąg adresatów listów oraz czy resort kontroluje zasadność ich kierowania do podatników.

Rzecznik Praw Obywatelskich ma wątpliwości prawne odnośnie zasad na jakich ma działać strefa czystego transportu (STC) w Warszawie. Dlatego skierował 27 lutego 2024 r. wystąpienie do Biura Zarządzania Ruchem Drogowym Urzędu m. st. Warszawy. Z uchwały Rady m. st. Warszawy w sprawie STC wynika, że (w zakresie wyłączeń od zakazu wjazdu), pojazdy z silnikami benzynowymi mogą spełniać niższe normy emisji szkodliwych substancji w stosunku do pojazdów z silnikami Diesla. Rzecznik Praw Obywatelskich ma obawy, czy takie zróżnicowanie spełnia standardy konstytucyjne, które gwarantują obywatelom prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Ponadto RPO zwrócił uwagę na fakt, że czasowe prawo do wjazdu do stołecznej strefy czystego transportu samochodami niespełniającymi europejskich wymogów norm spalania ma przysługiwać mieszkańcom Warszawy, którzy w niej rozliczają podatki. Ale nie wyjaśniono powodów pominięcia tych mieszkańców, którzy nie rozliczają się w stolicy albo też dopiero to uczynią.