Spadek, Podatek od spadków i darowizn

Liczba singli w Polsce rośnie, a wraz z nią poważny problem – kto odziedziczy ich dorobek? Brak testamentu może oznaczać, że majątek trafi do dalekich krewnych lub… do Skarbu Państwa! Eksperci ostrzegają: brak świadomego zaplanowania przyszłości to ryzyko sporów i nieoczekiwanych decyzji sądu. Jak zabezpieczyć swój majątek i uniknąć niechcianych konsekwencji? Sprawdź, co możesz zrobić już dziś!

W rodzinie nie jest rzadkością, że np. rodzice darowują dzieciom (dziadkowie - wnukom itp.) pieniądze, mieszkania, samochody czy inne rzeczy materialne. Darowizny są także dokonywane przez dziadków, rodzeństwo i innych członków rodziny. Powstają tu wątpliwości, czy trzeba zapłacić podatek od takich darowizn. 

Pół miliona seniorów w Polsce nie ma spadkobierców, co oznacza, że ich majątek po śmierci może trafić do gminy lub Skarbu Państwa. Jak temu zapobiec? Testament, darowizna czy umowa o dożywocie to rozwiązania, które pozwalają samodzielnie zdecydować o losach dorobku życia. Sprawdź, jakie masz opcje.

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

W wyniku rozstrzygnięcia sprawy przez sąd małoletnia odziedziczyła spadek obciążony zobowiązaniami finansowymi po swoim dziadku, pomimo wcześniejszego odrzucenia spadku w imieniu córki, właśnie przez jej matkę. Wiele osób się zastanawia jak tego typu sprawy w ogóle mogą mieć miejsce?

Każdy kto w 2024 roku dokonał odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym nabył nieruchomość (dotyczy to także przypadków nabycia nieruchomości w drodze spadku) – podlega z tego tytułu opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Do 30 kwietnia należy złożyć PIT-39. Istnieją jednak przesłanki pozwalające uniknąć zapłaty podatku.

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

W praktyce dość często zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt lat temu nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy jeżeli spadkobierca później uzyska (przed sądem lub notariuszem) stwierdzenie nabycia spadku, to musi składać deklarację podatkową? Jak orzekają w takich sprawach sądy? Zdaniem NSA właściwy jest w takich przypadkach 3-letni termin przedawnienia, bo przy odnowieniu obowiązku podatkowego na podstawie art. 6 ust. 4 u.p.s.d. (przy sądowym stwierdzeniu nabycia spadku, albo notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia) podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego.

Zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście lat temu lub wcześniej nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czy i kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy powołanie się na fakt nabycia spadku przed fiskusem powoduje odnowienie obowiązku podatkowego mimo przedawnienia?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jest to zasada, od której przepisy przewidują wyjątki. Jakie? Oto przykładowe sytuacje!

Zmarł Twój krewny. Miał konto w banku. Przeoczyłeś to. Gmina ma prawo przejąć te pieniądze. Procedura zaczyna się dwa lata. Termin liczymy od dnia kiedy bank dowiedział się o śmierci posiadacza rachunku bankowego. Gmina ma prawo do zabrania tych pieniędzy.

Można uniknąć podatku od spadku w najbliższej rodzinie i to nawet bez ograniczenia kwotowego – aby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania w tym zakresie, trzeba jednak dopełnić ściśle określonych wymogów formalnych względem fiskusa. Uchybienie w zakresie terminu dokonania stosowanego zgłoszenia do urzędu skarbowego – skutkować będzie nie tylko koniecznością zapłaty podatku wraz z odsetkami, ale może również wiązać się z dotkliwą sankcją karnoskarbową.

Szykują się rewolucyjne zmiany w prawie spadkowym! Rząd planuje zaostrzenie zasad dotyczących testamentów ustnych, wprowadzenie testamentów audiowizualnych oraz całkowitą likwidację testamentu podróżnego. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa prawnego i ograniczenie ryzyka fałszerstw. Sprawdź, co warto wiedzieć już teraz, aby uniknąć problemów w przyszłości.

W dniu 9 października 2024 r., do laski marszałkowskiej, został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 825), który zakłada zniesienie w polskim systemie prawym podatku od spadków. Projekt ten, ma położyć kres podwójnemu, a nawet kilkukrotnemu opodatkowywaniu przez państwo tych samych składników majątku, bo jak argumentują jego autorzy – „ludzie nie umierają w celu optymalizacji podatkowej”. Wprowadzenie przewidzianych w nim zmian – odegrałoby fundamentalne znaczenie zwłaszcza dla osób żyjących w związkach partnerskich, które nie mogą skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania spadku, przysługującego najbliższym członkom rodziny, zaliczanym do tzw. zerowej grupy podatkowej. Jego pierwsze czytanie w Sejmie, odbyło się 21 lutego 2025 r.

Czy wiesz, że spadek po rodzicu może być całkowicie zwolniony z podatku? Wystarczy spełnić kluczowy warunek – zgłosić jego nabycie do urzędu skarbowego w odpowiednim terminie. Jeśli tego nie zrobisz, fiskus może nałożyć na Ciebie podatek! Sprawdź szczegóły i dowiedz się, jak uniknąć kosztownych błędów przy rozliczeniu spadku.

„Na jakiej podstawie można pozbawić spadku osobę, która nie opiekowała się rodzicem? Czy przepisy w tym zakresie się zmieniły?” – pyta Czytelnik.

Są trudności w skorzystaniu ze zwolnienia z podatku od spadków po śmierci najbliższych. Podatnicy wskazują na brak informacji o 6-miesięcznym terminie na zgłoszenie nabycia spadku na formularzu SD-Z2. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministra finansów o wprowadzenie obowiązku pouczania o tych warunkach przez sądy i notariuszy, aby zapobiec przypadkom, gdy niewiedza prowadzi do utraty prawa do ulgi.

Zgodnie z opublikowanym na stronie RCL projektem ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich (nr w wykazie: UD87) oraz projektem ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich (nr w wykazie: UD88) – osoby żyjące w związkach partnerskich (zarówno tych jedno, jak i różnopłciowych), jeżeli sformalizują ten związek przed kierownikiem USC – zostaną zaliczone do zerowej, jak i pierwszej grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że dokonując pomiędzy sobą transakcji pieniężnych – będą one mogły korzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, a jeżeli nie spełnią formalnych warunków ustawowych i będą musiały zapłacić podatek – będzie on dużo niższy, niż obecnie. 

Darowizna jest jednym z najstarszych sposobów przekazywania majątku. W polskim systemie prawnym darowizna regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego, a jej skutki podatkowe określa ustawa o podatku od spadków i darowizn. W przypadku darowizny od żony, istotne znaczenie ma forma prawna takiego aktu, a także konsekwencje podatkowe wynikające z przepisów prawa.

Ta szczególna sytuacja wiąże się z wydarzeniem, który każdy z nas chce przesunąć jak najdalej na przyszłość. Jest to śmierć. Dopiero po śmierci można "ruszyć" pieniądze z OFE i subkonta ZUS. I mogą to zrobić spadkobiercy. WSA w Rzeszowie potwierdził słuszność oczekiwań ZUS, że spadkobiercy "wyjmą" pieniądze z OFE i subkonta. I spłacą zaległości składkowe zmarłego. Zarówno ZUS jak i sąd nie widziały w tym nic szczególnego. W przeciwieństwie do spadkobierców, którzy oczekiwali zwolnienia z obowiązku zapłaty zaległych składek.

Osoby, które prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, ale nie pozostają w związku małżeńskim – muszą uważać na dokonywane pomiędzy sobą transakcje pieniężne. W myśl przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn – nie stanowią bowiem rodziny, ani tym bardziej – nie są zaliczane do zerowej grupy podatkowej, która może skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. 

Nie jest możliwe w polskim prawie uzyskanie rozwodu po śmierci małżonka. Jeśli toczy się postępowanie rozwodowe, jeden z małżonków umiera, to po jego śmierci sprawa podlega umorzeniu. Czy można zatem w jakiś sposób ochronić majątek zmarłego tak aby żyjący małżonek po nim nie dziedziczył?

Kto, przez kogo i z jakich przyczyn może zostać uznany za niegodnego dziedziczenia? Jakie są skutki uznania za niegodnego dziedziczenia? O tym wszystkim w poniższym artykule. 

Czy zawsze rodzic potrzebuje zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Jakie są najważniejsze terminy i formalności? Co z odrzuceniem spadku w imieniu dziecka u notariusza? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.

Wiele osób zastanawia się jaka jest kolejność dziedziczenia i czy przepisy w tym zakresie uległy zmianie. Kto może otrzymać spadek na podstawie ustawy? Odpowiadamy!