REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Twój testament notarialny: Jak zapewnić sobie święty spokój?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Testament notarialny: Jak uniknąć ryzyka i zagwarantować, że Twoje decyzje po śmierci będą obowiązywać?
Testament notarialny: Jak uniknąć ryzyka i zagwarantować, że Twoje decyzje po śmierci będą obowiązywać?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament notarialny to najbezpieczniejsza forma wyrażenia ostatniej woli, która zapewnia pełną zgodność z prawem i trudność w jej podważeniu. Sporządzając testament przed notariuszem, masz gwarancję, że Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane zgodnie z Twoimi życzeniami, bez ryzyka błędów lub manipulacji. Sprawdź, dlaczego warto wybrać tę formę testamentu.
rozwiń >

Testament notarialny jest jedną z najbezpieczniejszych i najpewniejszych form wyrażenia swojej ostatniej woli. Dzięki sporządzeniu testamentu przed notariuszem, spadkodawca ma pewność, że dokument będzie miał moc prawną, zostanie właściwie zarchiwizowany i spełni wszystkie wymogi formalne przewidziane przepisami prawa. W niniejszym artykule szczegółowo omówimy przepisy regulujące testamenty notarialne, warunki ich ważnego sporządzenia, a także przesłanki mogące prowadzić do uznania takiego testamentu za nieważny.

REKLAMA

Testament notarialny: Co mówią przepisy Kodeksu cywilnego?

REKLAMA

Przepisy dotyczące testamentu notarialnego zostały szczegółowo uregulowane w Kodeksie cywilnym oraz w Prawie o notariacie. Kodeks cywilny w art. 950 przewiduje możliwość sporządzenia testamentu w formie aktu notarialnego, co czyni go jedną z najbezpieczniejszych i najbardziej wiarygodnych form rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Testament notarialny musi być sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego, co oznacza, że jest dokumentem urzędowym, którego treść jest objęta szczególną ochroną prawną. Notariusz, jako osoba zaufania publicznego, czuwa nad tym, aby testament był sporządzony zgodnie z przepisami prawa, a jego treść odpowiadała rzeczywistej woli testatora.

Sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego gwarantuje nie tylko poprawność formalną, ale także wyższą moc dowodową w porównaniu do testamentów własnoręcznych czy ustnych. Dokument taki uzyskuje status dokumentu urzędowego, co oznacza, że jest on uznawany za wiarygodny dowód tego, co zostało w nim stwierdzone. W razie ewentualnych sporów dotyczących ważności lub treści testamentu, testament notarialny jest znacznie trudniej podważyć niż inne formy testamentów. Dodatkowo, testament sporządzony u notariusza może zostać wpisany do Notarialnego Rejestru Testamentów (NORT), co ułatwia jego odnalezienie po śmierci spadkodawcy i zapobiega ryzyku jego zagubienia lub zniszczenia.

Główne zasady dotyczące testamentu notarialnego:

  • Możliwość sporządzenia testamentu notarialnego – każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych może sporządzić testament przed notariuszem. Testament taki uzyskuje status dokumentu urzędowego.
  • Rejestracja testamentu – testament notarialny może, choć nie musi, zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Rejestracja ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dokumentu oraz ułatwienie jego odnalezienia po śmierci spadkodawcy.
  • Treść testamentu – testament notarialny może zawierać rozporządzenia dotyczące całości lub części majątku, zapisy, polecenia, powołanie wykonawcy testamentu oraz inne postanowienia, o ile nie są sprzeczne z przepisami prawa.

Na czym polega notarialna rejestracja testamentów w NORT?

REKLAMA

Wspomniany wyżej wpis do Notarialnego Rejestru Testamentów (NORT) jest dobrowolny i dokonywany wyłącznie na wniosek testatora. Testament notarialny może zostać zarejestrowany bezpośrednio podczas jego sporządzania, w protokole przyjęcia testamentu własnoręcznego na przechowanie lub w oddzielnym protokole, jeśli dotyczy testamentu notarialnego sporządzonego wcześniej, lecz niezarejestrowanego. Testator ma prawo zmienić swoją wolę, żądając usunięcia wcześniejszego testamentu z rejestru i zarejestrowania nowego.

Rejestracja testamentu notarialnego w NORT jest dobrowolna, ale znacząco zmniejsza ryzyko jego zagubienia lub ujawnienia z opóźnieniem. Rejestr potwierdza jedynie fakt, że określona osoba sporządziła testament i zarejestrowała go, nie zawierając przy tym treści dokumentu ani danych spadkobierców. Wskazuje także kancelarię notarialną, w której można uzyskać wypis testamentu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakie treści może zawierać testament notarialny?

Testament notarialny może zawierać rozporządzenia dotyczące majątku spadkodawcy, w tym zapisy, polecenia, powołanie wykonawcy testamentu oraz inne postanowienia, o ile nie są sprzeczne z prawem. Spadkodawca może określić w testamencie, komu ma przypaść całość lub część jego majątku po śmierci. Testament notarialny umożliwia także ustanawianie zapisów, które polegają na przekazaniu określonych składników majątkowych lub kwot pieniężnych konkretnym osobom.

Jednym z istotnych elementów testamentu notarialnego może być zapis windykacyjny. Dzięki niemu spadkodawca ma możliwość precyzyjnego wskazania, kto ma otrzymać określone składniki majątkowe, takie jak nieruchomości, wartościowe przedmioty czy określone sumy pieniędzy. Testament notarialny może również zawierać polecenia, które dotyczą określonych działań lub obowiązków do wykonania przez spadkobierców lub zapisobierców. Wszystkie te postanowienia muszą być zgodne z obowiązującym prawem, aby mogły zostać skutecznie zrealizowane.

Jakie są zasady sporządzenia ważnych testamentów?

Prawo o notariacie precyzyjnie określa zasady dotyczące sporządzania testamentów, zapewniając ich ważność i bezpieczeństwo prawne. Zgodnie z art. 73 tej ustawy, testament może być sporządzony wyłącznie osobiście przez spadkodawcę – niedopuszczalne jest sporządzenie testamentu przez przedstawiciela czy pełnomocnika. Co więcej, testament może zawierać rozporządzenia tylko jednego spadkodawcy, co oznacza, że nie można sporządzić wspólnego testamentu, na przykład przez małżonków. Taki wymóg indywidualności ma na celu zapewnienie jasności i pewności co do woli testatora.

Przepisy prawa określają również, kto jest uprawniony do sporządzenia testamentu. Zdolność do sporządzenia testamentu przysługuje każdej osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat i nie jest ubezwłasnowolniona całkowicie. Małoletni, którzy ukończyli 16 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo mogą sporządzić testament tylko przed notariuszem lub w formie testamentu szczególnego. Ważne jest, że do sporządzenia testamentu przez te osoby nie jest wymagana zgoda ich przedstawiciela ustawowego.

Ograniczenia dotyczą również przypadków, w których testament jest nieważny – na przykład, jeśli spadkodawca sporządził testament w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie woli.

Dwie formy spisania ostatniej woli przed notariuszem

Testament notarialny, zgodnie z przepisami Prawa o notariacie, jest jedną z form testamentów, która zapewnia szczególną moc dowodową i bezpieczeństwo prawne. Zgodnie przepisami, spadkodawca może sporządzić testament przed notariuszem na dwa sposoby:

  1. Ustne oświadczenie woli – spadkodawca podaje swoją wolę ustnie do wiadomości notariusza, który spisuje ją w protokole. Protokół ten, na życzenie spadkodawcy, zostaje zapieczętowany w kopercie i przechowywany przez notariusza.
  2. Pisemne oświadczenie woli – spadkodawca wręcza notariuszowi pismo, które uznaje za swój testament. Pismo to może być napisane zarówno przez spadkodawcę, jak i przez inną osobę, ale musi być podpisane przez testatora. Notariusz również wówczas włoży pismo do koperty, zapieczętowuje ją i przechowuje, spisując protokół z przeprowadzonej czynności.

Testament notarialny wymaga również obecności drugiego notariusza lub dwóch świadków, co ma na celu zapewnienie transparentności i potwierdzenie ważności czynności prawnej. Cały proces sporządzania testamentu odbywa się w obecności tych osób, co gwarantuje, że testament będzie skuteczny i odporny na ewentualne zarzuty co do jego ważności. Przepisy te, zawarte w art. 81 Prawa o notariacie, stanowią, że testamenty sporządzane przed notariuszem są szczególnie chronione, a ich forma zapewnia pełną zgodność z wymogami prawa, co zmniejsza ryzyko błędów lub manipulacji w treści testamentu.

Kto nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu?

Zgodnie z przepisami Prawa o notariacie, świadkami przy sporządzaniu testamentu nie mogą być osoby, które:

  • nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych,
  • są niepełnosprawne (ślepe, głuche, nieme),
  • nie potrafią czytać i pisać,
  • zostały skazane za fałszywe zeznania,
  • ani osoby, które nie znają języka, w którym spadkodawca sporządza testament.
Ważne

Świadkami przy sporządzaniu testamentu nie mogą być osoby, które mają interes prawny w testamencie, takie jak spadkobiercy lub ich bliscy.

Jeśli przy sporządzaniu testamentu wystąpią naruszenia tych przepisów, testament może zostać uznany za nieważny. Jeśli jednak świadkami były osoby wyłączone z powodu korzyści zawartej w testamencie, nieważne będzie tylko to rozporządzenie, które dotyczy tej korzyści, chyba że istnieje przypuszczenie, iż bez tego zapisu spadkodawca nie sporządziłby testamentu.

Kiedy możliwe jest odwołanie testamentu?

Spadkodawca ma prawo w każdym czasie odwołać zarówno cały testament, jak i poszczególne rozporządzenia zawarte w nim, co reguluje art. 90 Prawa o notariacie. Zrzeczenie się tego prawa jest nieważne, co oznacza, że testator zawsze może zmienić swoją wolę i anulować wcześniejsze postanowienia. Odwołanie testamentu może nastąpić na kilka sposobów, np. przez sporządzenie nowego testamentu, który unieważnia poprzedni, lub przez zniszczenie testamentu bądź wprowadzenie w nim zmian wskazujących na wolę jego odwołania. Jeśli testament jest przechowywany u notariusza w zapieczętowanej kopercie, odebranie go przez spadkodawcę traktowane jest jako jego odwołanie, a odebranie dokumentu może nastąpić tylko osobiście przez testatora.

W przypadku, gdy spadkodawca sporządzi nowy testament, ale nie zaznaczy, że odwołuje poprzedni, wcześniejszy testament zostaje uznany za odwołany tylko w zakresie, w jakim jego postanowienia są niezgodne z nowym testamentem. Odwołanie testamentu może dotyczyć tylko osoby, która ma zdolność do jego sporządzenia, a małoletni, którzy ukończyli 16 lat, oraz osoby częściowo ubezwłasnowolnione, mogą odwołać tylko wcześniejszy testament, sporządzając go w formie, która odpowiada wymaganiom dla osób pełnoletnich i mających pełną zdolność do czynności prawnych.

Jak prawidłowo ustanowić wykonawcę testamentu?

Aby ustanowić wykonawcę testamentu, spadkodawca musi wyraźnie wskazać tę osobę w swoim testamencie. Wykonawcą może być jedna osoba lub kilka osób, ale każda z nich musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Spadkodawca powinien określić swoje oczekiwania wobec wykonawcy, który będzie odpowiedzialny za realizację rozporządzeń zawartych w testamencie. Warto, aby spadkodawca upewnił się, że wybrany wykonawca jest świadomy obowiązków, jakie na niego spadną po jego śmierci, oraz że zgadza się on pełnić tę funkcję.

Wykonawca testamentu ma prawo przyjąć lub odmówić przyjęcia tej roli. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu obowiązków wykonawcy składa się bezpośrednio do sądu. Po przyjęciu obowiązków, wykonawca działa pod nadzorem sądu, wykonując zadania związane z zarządem spadkiem, rozporządzeniami majątkowymi i spłatą długów spadkodawcy. Jeśli testament wskazuje dwóch lub więcej wykonawców, mogą oni działać tylko wspólnie w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu.

Tabela: Podsumowanie najważniejszych informacji o testamencie notarialnym

TematOpis

Definicja testamentu notarialnego

Testament sporządzony w obecności notariusza, który gwarantuje jego zgodność z przepisami prawa, poprawność formalną oraz zabezpiecza dokument prawnie.

Podstawa prawna

Zgodnie z art. 950 Kodeksu cywilnego, testament notarialny musi być sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego.

Rejestracja w NORT

Testament notarialny może, ale nie musi, być zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT), co zwiększa bezpieczeństwo dokumentu.

Zawartość testamentu

Testament może zawierać rozporządzenia dotyczące majątku, zapisy, polecenia, powołanie wykonawcy testamentu, o ile są zgodne z prawem.

Forma sporządzenia testamentu

Testator może podać wolę ustnie lub wręczyć pismo dla notariusza.

Świadkowie

Świadkami nie mogą być osoby mające interes prawny w testamencie lub te, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych.

Odwołanie testamentu

Testament można odwołać w każdym czasie, np. poprzez sporządzenie nowego testamentu, zniszczenie poprzedniego lub zmianę w dokumencie.

Wykonawca testamentu

Testator może wyznaczyć jedną lub kilka osób do wykonania rozporządzeń testamentowych, z pełną zdolnością do czynności prawnych.

Ważność testamentu

Testament jest ważny, jeśli spełnia wszystkie wymogi formalne i nie zawiera wad, które mogłyby wpłynąć na jego treść.

Bezpieczeństwo prawne

Testament notarialny jest uznawany za dokument urzędowy, którego treść jest objęta szczególną ochroną prawną, co utrudnia jego podważenie.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach: Przy świadczeniu pielęgnacyjnym opiekunowie stracili. Będzie nowelizacja? [MOPS, ZUS]

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).

Wyrok TK: Emeryci mocno stracili w ZUS z przeliczeniem emerytur. Przepadł też 15% bonus do kapitału początkowego. Był waloryzowany

Emeryci, którzy rozpoczęli korzystanie z emerytur wcześniejszych od 2013 r. (albo później) nie mogą skorzystać z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Te osoby czekają na ewentualną specustawę. Jedyne co im pozostaje to napisać krytyczny list albo komentarz w Internecie.

Podwyżki od 583 zł do nawet 2920 zł. ZUS przegrał z emerytami. 23 razy. Na razie nieprawomocnie [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.]

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego.

MRPiPS: 5070 zł dla każdego od 1 stycznia 2026 r., ale jest „haczyk” – bo nie dla tych co otrzymują premie i nagrody oraz inne dodatki do wynagrodzenia

Czeka nas rewolucja w zakresie płacy minimalnej – w rządzie trwają obecnie prace nad całkowitą zmianą ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ostateczna wersja projektu zakłada, że pensja minimalna ma opiewać na 55% wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, co – zgodnie z aktualnymi prognozami – dałoby pensję minimalną na poziomie 5070 zł brutto. Jak się okazuje – nie wszyscy będą mogli jednak liczyć na podwyżkę od 1 stycznia 2026 r., bo MRPiPS wycofało się z pomysłu zrównania płacy minimalnej z wynagrodzeniem zasadniczym.

REKLAMA

WZON: Tylko 43 punkty po 25 latach na wózku. Tylko 61 punktów dla niewidomej. W ZUS bez świadczeń także stopień znaczny niepełnosprawności

Otrzymaliśmy kilka listów od osób niepełnosprawnych (orzeczenia stałe, stopień znaczny niepełnosprawności), które zostały przez WZON wykluczone ze świadczenia wspierającego. W artykule ich opinie:

Rząd kręci bat na właścicieli domów. Będzie limit osób, a nawet metrów dla rodziny? Szykują się wielkie zmiany w przepisach

Hałas, bójki, parkujące, gdzie się da samochody, śmieci i bezsilność sąsiadów – tak można streścić skargi, które leją się lawiną do posłów oraz resortu rozwoju i technologii od tych, którzy stali się ofiarą nowej, polskiej plagi. Domy jednorodzinne zamieniane są w hotele robotnicze. Rząd chce z tym walczyć i kręci bat na ten „biznes”. Szykuje się rewolucja w przepisach?

Cyfrowe wykluczenie w miejscu pracy: cicha forma mobbingu. Czy za wysyłanie memów przez pracowników na WhatsAppie odpowiada pracodawca?

Cyfrowe wykluczenie stanowi często bagatelizowany aspekt mobbingu. Prawo nie nadąża za zmieniającym się środowiskiem pracy. Coraz częściej występująca praca zdalna, powszechne używanie komunikatorów, sprawiają że mobbing nie jest już tylko zjawiskiem bezpośrednim – doświadczalnym i widzialnym przez wszystkich, ale staje się cichy i trudny do udowodnienia dla osób nękanych. Według badań ponad 40 proc. pracowników przyznaje, że doświadcza mobbing.1

Rewolucja w płacy minimalnej i zwrot o 180 stopni: pracodawcy nadal będą mogli ustalać wynagrodzenie zasadnicze poniżej najniższej krajowej, a tysiące pracowników nie otrzyma zapowiadanych podwyżek od 1 stycznia 2026 r.

W rządzie, od 26 sierpnia 2024 r., trwają prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (numer w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UC62), w którym – w ostatnim czasie, w związku z uwagami do projektu zgłoszonymi podczas uzgodnień międzyresortowych – zostały wprowadzone istotne zmiany. Pierwotnie – projekt zakładał, że płaca minimalna ma zostać zrównana z wynagrodzeniem zasadniczym, a tym samym – dodatki do wynagrodzenia miały stać się prawdziwymi dodatkami, a nie elementami pozwalającymi pracodawcom na ustalanie wynagrodzenia zasadniczego poniżej płacy minimalnej. Z ostatecznego tekstu projektu ustawy, który został skierowany do rozpatrzenia przez Komitet do Spraw Europejskich wynika jednak, że tak się nie stanie, a bynajmniej – nie od 1 stycznia 2026 r.

REKLAMA

Socjolog: wyborcy kierują się emocjami, nikt nie czyta programów; zwycięża ten, kto umiejętnie przeplata politykę miłości z polityką nienawiści

Wyborcy deklarują, że chcą programów, ale kierują się emocjami - powiedział w Studiu PAP socjolog, dr hab., prof. Uniwersytetu Warszawskiego Przemysław Sadura. Zapytany jakich działań kandydatów można się spodziewać w miesiącu, który pozostał do wyborów, powiedział, że boi się "puszczać wodze fantazji".

Złodzieje nie świętują: zabezpiecz dom czy mieszkanie przed wyjazdem na Wielkanoc. Jadąc uważaj, trwa policyjna akcja: Wielkanoc 2025

Wielkanoc 2025, podobnie jak te w latach ubiegłych jest szczególnie ważnym dla nas okresem, ale w natłoku obowiązków nietrudno o nieuwagę. Taki moment mogą szybko wykorzystać złodzieje. Policja od lat ostrzega: złodzieje nie świętują - zabezpiecz dom czy mieszkanie przed wyjazdem na Wielkanoc. Jadąc uważaj, bo jak zawsze trwa policyjna akcja: Wielkanoc na drogach.

REKLAMA