REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Twój testament notarialny: Jak zapewnić sobie święty spokój?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Testament notarialny: Jak uniknąć ryzyka i zagwarantować, że Twoje decyzje po śmierci będą obowiązywać?
Testament notarialny: Jak uniknąć ryzyka i zagwarantować, że Twoje decyzje po śmierci będą obowiązywać?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament notarialny to najbezpieczniejsza forma wyrażenia ostatniej woli, która zapewnia pełną zgodność z prawem i trudność w jej podważeniu. Sporządzając testament przed notariuszem, masz gwarancję, że Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane zgodnie z Twoimi życzeniami, bez ryzyka błędów lub manipulacji. Sprawdź, dlaczego warto wybrać tę formę testamentu.

rozwiń >

Testament notarialny jest jedną z najbezpieczniejszych i najpewniejszych form wyrażenia swojej ostatniej woli. Dzięki sporządzeniu testamentu przed notariuszem, spadkodawca ma pewność, że dokument będzie miał moc prawną, zostanie właściwie zarchiwizowany i spełni wszystkie wymogi formalne przewidziane przepisami prawa. W niniejszym artykule szczegółowo omówimy przepisy regulujące testamenty notarialne, warunki ich ważnego sporządzenia, a także przesłanki mogące prowadzić do uznania takiego testamentu za nieważny.

REKLAMA

Testament notarialny: Co mówią przepisy Kodeksu cywilnego?

REKLAMA

Przepisy dotyczące testamentu notarialnego zostały szczegółowo uregulowane w Kodeksie cywilnym oraz w Prawie o notariacie. Kodeks cywilny w art. 950 przewiduje możliwość sporządzenia testamentu w formie aktu notarialnego, co czyni go jedną z najbezpieczniejszych i najbardziej wiarygodnych form rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Testament notarialny musi być sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego, co oznacza, że jest dokumentem urzędowym, którego treść jest objęta szczególną ochroną prawną. Notariusz, jako osoba zaufania publicznego, czuwa nad tym, aby testament był sporządzony zgodnie z przepisami prawa, a jego treść odpowiadała rzeczywistej woli testatora.

Sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego gwarantuje nie tylko poprawność formalną, ale także wyższą moc dowodową w porównaniu do testamentów własnoręcznych czy ustnych. Dokument taki uzyskuje status dokumentu urzędowego, co oznacza, że jest on uznawany za wiarygodny dowód tego, co zostało w nim stwierdzone. W razie ewentualnych sporów dotyczących ważności lub treści testamentu, testament notarialny jest znacznie trudniej podważyć niż inne formy testamentów. Dodatkowo, testament sporządzony u notariusza może zostać wpisany do Notarialnego Rejestru Testamentów (NORT), co ułatwia jego odnalezienie po śmierci spadkodawcy i zapobiega ryzyku jego zagubienia lub zniszczenia.

Główne zasady dotyczące testamentu notarialnego:

  • Możliwość sporządzenia testamentu notarialnego – każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych może sporządzić testament przed notariuszem. Testament taki uzyskuje status dokumentu urzędowego.
  • Rejestracja testamentu – testament notarialny może, choć nie musi, zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Rejestracja ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dokumentu oraz ułatwienie jego odnalezienia po śmierci spadkodawcy.
  • Treść testamentu – testament notarialny może zawierać rozporządzenia dotyczące całości lub części majątku, zapisy, polecenia, powołanie wykonawcy testamentu oraz inne postanowienia, o ile nie są sprzeczne z przepisami prawa.

Na czym polega notarialna rejestracja testamentów w NORT?

REKLAMA

Wspomniany wyżej wpis do Notarialnego Rejestru Testamentów (NORT) jest dobrowolny i dokonywany wyłącznie na wniosek testatora. Testament notarialny może zostać zarejestrowany bezpośrednio podczas jego sporządzania, w protokole przyjęcia testamentu własnoręcznego na przechowanie lub w oddzielnym protokole, jeśli dotyczy testamentu notarialnego sporządzonego wcześniej, lecz niezarejestrowanego. Testator ma prawo zmienić swoją wolę, żądając usunięcia wcześniejszego testamentu z rejestru i zarejestrowania nowego.

Rejestracja testamentu notarialnego w NORT jest dobrowolna, ale znacząco zmniejsza ryzyko jego zagubienia lub ujawnienia z opóźnieniem. Rejestr potwierdza jedynie fakt, że określona osoba sporządziła testament i zarejestrowała go, nie zawierając przy tym treści dokumentu ani danych spadkobierców. Wskazuje także kancelarię notarialną, w której można uzyskać wypis testamentu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakie treści może zawierać testament notarialny?

Testament notarialny może zawierać rozporządzenia dotyczące majątku spadkodawcy, w tym zapisy, polecenia, powołanie wykonawcy testamentu oraz inne postanowienia, o ile nie są sprzeczne z prawem. Spadkodawca może określić w testamencie, komu ma przypaść całość lub część jego majątku po śmierci. Testament notarialny umożliwia także ustanawianie zapisów, które polegają na przekazaniu określonych składników majątkowych lub kwot pieniężnych konkretnym osobom.

Jednym z istotnych elementów testamentu notarialnego może być zapis windykacyjny. Dzięki niemu spadkodawca ma możliwość precyzyjnego wskazania, kto ma otrzymać określone składniki majątkowe, takie jak nieruchomości, wartościowe przedmioty czy określone sumy pieniędzy. Testament notarialny może również zawierać polecenia, które dotyczą określonych działań lub obowiązków do wykonania przez spadkobierców lub zapisobierców. Wszystkie te postanowienia muszą być zgodne z obowiązującym prawem, aby mogły zostać skutecznie zrealizowane.

Jakie są zasady sporządzenia ważnych testamentów?

Prawo o notariacie precyzyjnie określa zasady dotyczące sporządzania testamentów, zapewniając ich ważność i bezpieczeństwo prawne. Zgodnie z art. 73 tej ustawy, testament może być sporządzony wyłącznie osobiście przez spadkodawcę – niedopuszczalne jest sporządzenie testamentu przez przedstawiciela czy pełnomocnika. Co więcej, testament może zawierać rozporządzenia tylko jednego spadkodawcy, co oznacza, że nie można sporządzić wspólnego testamentu, na przykład przez małżonków. Taki wymóg indywidualności ma na celu zapewnienie jasności i pewności co do woli testatora.

Przepisy prawa określają również, kto jest uprawniony do sporządzenia testamentu. Zdolność do sporządzenia testamentu przysługuje każdej osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat i nie jest ubezwłasnowolniona całkowicie. Małoletni, którzy ukończyli 16 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo mogą sporządzić testament tylko przed notariuszem lub w formie testamentu szczególnego. Ważne jest, że do sporządzenia testamentu przez te osoby nie jest wymagana zgoda ich przedstawiciela ustawowego.

Ograniczenia dotyczą również przypadków, w których testament jest nieważny – na przykład, jeśli spadkodawca sporządził testament w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie woli.

Dwie formy spisania ostatniej woli przed notariuszem

Testament notarialny, zgodnie z przepisami Prawa o notariacie, jest jedną z form testamentów, która zapewnia szczególną moc dowodową i bezpieczeństwo prawne. Zgodnie przepisami, spadkodawca może sporządzić testament przed notariuszem na dwa sposoby:

  1. Ustne oświadczenie woli – spadkodawca podaje swoją wolę ustnie do wiadomości notariusza, który spisuje ją w protokole. Protokół ten, na życzenie spadkodawcy, zostaje zapieczętowany w kopercie i przechowywany przez notariusza.
  2. Pisemne oświadczenie woli – spadkodawca wręcza notariuszowi pismo, które uznaje za swój testament. Pismo to może być napisane zarówno przez spadkodawcę, jak i przez inną osobę, ale musi być podpisane przez testatora. Notariusz również wówczas włoży pismo do koperty, zapieczętowuje ją i przechowuje, spisując protokół z przeprowadzonej czynności.

Testament notarialny wymaga również obecności drugiego notariusza lub dwóch świadków, co ma na celu zapewnienie transparentności i potwierdzenie ważności czynności prawnej. Cały proces sporządzania testamentu odbywa się w obecności tych osób, co gwarantuje, że testament będzie skuteczny i odporny na ewentualne zarzuty co do jego ważności. Przepisy te, zawarte w art. 81 Prawa o notariacie, stanowią, że testamenty sporządzane przed notariuszem są szczególnie chronione, a ich forma zapewnia pełną zgodność z wymogami prawa, co zmniejsza ryzyko błędów lub manipulacji w treści testamentu.

Kto nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu?

Zgodnie z przepisami Prawa o notariacie, świadkami przy sporządzaniu testamentu nie mogą być osoby, które:

  • nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych,
  • są niepełnosprawne (ślepe, głuche, nieme),
  • nie potrafią czytać i pisać,
  • zostały skazane za fałszywe zeznania,
  • ani osoby, które nie znają języka, w którym spadkodawca sporządza testament.
Ważne

Świadkami przy sporządzaniu testamentu nie mogą być osoby, które mają interes prawny w testamencie, takie jak spadkobiercy lub ich bliscy.

Jeśli przy sporządzaniu testamentu wystąpią naruszenia tych przepisów, testament może zostać uznany za nieważny. Jeśli jednak świadkami były osoby wyłączone z powodu korzyści zawartej w testamencie, nieważne będzie tylko to rozporządzenie, które dotyczy tej korzyści, chyba że istnieje przypuszczenie, iż bez tego zapisu spadkodawca nie sporządziłby testamentu.

Kiedy możliwe jest odwołanie testamentu?

Spadkodawca ma prawo w każdym czasie odwołać zarówno cały testament, jak i poszczególne rozporządzenia zawarte w nim, co reguluje art. 90 Prawa o notariacie. Zrzeczenie się tego prawa jest nieważne, co oznacza, że testator zawsze może zmienić swoją wolę i anulować wcześniejsze postanowienia. Odwołanie testamentu może nastąpić na kilka sposobów, np. przez sporządzenie nowego testamentu, który unieważnia poprzedni, lub przez zniszczenie testamentu bądź wprowadzenie w nim zmian wskazujących na wolę jego odwołania. Jeśli testament jest przechowywany u notariusza w zapieczętowanej kopercie, odebranie go przez spadkodawcę traktowane jest jako jego odwołanie, a odebranie dokumentu może nastąpić tylko osobiście przez testatora.

W przypadku, gdy spadkodawca sporządzi nowy testament, ale nie zaznaczy, że odwołuje poprzedni, wcześniejszy testament zostaje uznany za odwołany tylko w zakresie, w jakim jego postanowienia są niezgodne z nowym testamentem. Odwołanie testamentu może dotyczyć tylko osoby, która ma zdolność do jego sporządzenia, a małoletni, którzy ukończyli 16 lat, oraz osoby częściowo ubezwłasnowolnione, mogą odwołać tylko wcześniejszy testament, sporządzając go w formie, która odpowiada wymaganiom dla osób pełnoletnich i mających pełną zdolność do czynności prawnych.

Jak prawidłowo ustanowić wykonawcę testamentu?

Aby ustanowić wykonawcę testamentu, spadkodawca musi wyraźnie wskazać tę osobę w swoim testamencie. Wykonawcą może być jedna osoba lub kilka osób, ale każda z nich musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Spadkodawca powinien określić swoje oczekiwania wobec wykonawcy, który będzie odpowiedzialny za realizację rozporządzeń zawartych w testamencie. Warto, aby spadkodawca upewnił się, że wybrany wykonawca jest świadomy obowiązków, jakie na niego spadną po jego śmierci, oraz że zgadza się on pełnić tę funkcję.

Wykonawca testamentu ma prawo przyjąć lub odmówić przyjęcia tej roli. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu obowiązków wykonawcy składa się bezpośrednio do sądu. Po przyjęciu obowiązków, wykonawca działa pod nadzorem sądu, wykonując zadania związane z zarządem spadkiem, rozporządzeniami majątkowymi i spłatą długów spadkodawcy. Jeśli testament wskazuje dwóch lub więcej wykonawców, mogą oni działać tylko wspólnie w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu.

Tabela: Podsumowanie najważniejszych informacji o testamencie notarialnym

TematOpis

Definicja testamentu notarialnego

Testament sporządzony w obecności notariusza, który gwarantuje jego zgodność z przepisami prawa, poprawność formalną oraz zabezpiecza dokument prawnie.

Podstawa prawna

Zgodnie z art. 950 Kodeksu cywilnego, testament notarialny musi być sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego.

Rejestracja w NORT

Testament notarialny może, ale nie musi, być zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT), co zwiększa bezpieczeństwo dokumentu.

Zawartość testamentu

Testament może zawierać rozporządzenia dotyczące majątku, zapisy, polecenia, powołanie wykonawcy testamentu, o ile są zgodne z prawem.

Forma sporządzenia testamentu

Testator może podać wolę ustnie lub wręczyć pismo dla notariusza.

Świadkowie

Świadkami nie mogą być osoby mające interes prawny w testamencie lub te, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych.

Odwołanie testamentu

Testament można odwołać w każdym czasie, np. poprzez sporządzenie nowego testamentu, zniszczenie poprzedniego lub zmianę w dokumencie.

Wykonawca testamentu

Testator może wyznaczyć jedną lub kilka osób do wykonania rozporządzeń testamentowych, z pełną zdolnością do czynności prawnych.

Ważność testamentu

Testament jest ważny, jeśli spełnia wszystkie wymogi formalne i nie zawiera wad, które mogłyby wpłynąć na jego treść.

Bezpieczeństwo prawne

Testament notarialny jest uznawany za dokument urzędowy, którego treść jest objęta szczególną ochroną prawną, co utrudnia jego podważenie.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sondaż zaufania: Jest zupełnie nowy lider, już nie Rafał Trzaskowski

W najnowszym sondażu zaufania Rafał Trzaskowski traci pozycję lidera. Zastępuje go były prezydent Aleksander Kwaśniewski, który debiutuje w zestawieniu. Wzrosty notują Sławomir Mentzen i Karol Nawrocki, a Donald Tusk i Jarosław Kaczyński tracą poparcie społeczne.

Nie dla teściów 7000 zł zasiłku pogrzebowego. Prezydent RP podpisał ustawę

Wreszcie! Wreszcie, po tylu latach jest ustawa podwyższająca kwotę zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł, takie kwoty nie są jednak przewidziane dla każdego. Ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, podpisana przez Prezydenta w dniu 30 maja 2025 r - przewiduje szereg wyjątków i zastrzeżeń!

Już postanowione. Od lipca praca tylko przez cztery dni w tygodniu. Będzie 35-godzinny tydzień pracy

Przemęczeni zestresowani... Polacy dołączyli do czołówki najbardziej zapracowanych narodów w Europie. To zdanie potwierdzają dane Eurostatu. Tak jak my harują też Grecy i Rumuni. Czy będziemy pracować mniej? Na razie resort rodziny, pracy i polityki społecznej deklaruje, że do końca tej kadencji rządu czyli do 2027, zostaną w naszym kraju wdrożone przepisy skracające czas pracy. Są jednak tacy, którzy na ustawowe rozwiązania nie czekają i rewolucyjne zmiany wprowadzają sami.

Specustawa niekorzystna dla wcześniejszych emerytów - pozorne wykonanie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Zadowolone będą tylko osoby nieobjęte tymi przepisami

Po opublikowaniu w dniu 3 marca 2025 r. założeń projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury wcześniejsze na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się długo oczekiwany projekt tej ustawy datowany na 4 czerwca 2025 r.

REKLAMA

Pozew o zachowek. Co powinien zawierać i gdzie złożyć dokumenty?

Jak napisać pozew o zachowek, by uniknąć błędów, które mogą spowolnić lub utrudnić dochodzenie należności? To ważne informacje dla osób, które zostały pominięte w testamencie lub otrzymały mniej niż im się należało.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ważną ustawę. Prosiła go o to ministra z rządu Tuska

Prezydent Andrej Duda podpisał ustawę o jawności cen mieszkań, po wcześniejszym spotkaniu z minister Katarzyną Pełczyńską–Nałęcz. Nowe regulacje nakładają na deweloperów obowiązek prowadzenia stron internetowych, na których podawane mają być ceny mieszkań od początku sprzedaży do jej zakończenia.

Kiedy TSUE wyda wyrok w sprawie WIBOR-u w umowach kredytowych? Pierwsza rozprawa już w tym tygodniu

W środę, 11 czerwca 2025 r. odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, która dotyczy kredytu udzielonego przez PKO BP. To będzie pierwsza rozprawa przed TSUE dotycząca WIBOR-u. Wyrok TSUE w tej sprawie zapaść może pod koniec 2025 roku lub na początku 2026 roku - oceniają prawnicy reprezentujący bank w tym sporze.

Ponad 872 tys. pracujących emerytów w Polsce [Dane ZUS]

Liczba pracujących emerytów w Polsce dynamicznie rośnie. Na przestrzeni ostatnich dziewięciu lat zwiększyła się o niemal 52 proc. Jak wynika z danych ZUS, aktywnych zawodowo seniorów jest już 872,6 tys.

REKLAMA

Kartel cementowy w Polsce? UOKiK wszczął postępowanie. Czy powraca słynna sprawa sprzed 16 lat?

Biuro Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformowało o wszczętym postępowaniu przeciwko działu prawdopodobnie "kartelu cementowego" w Polsce. Chodzi o możliwą Potencjalna zmowę, która mogła wpływać na wyższe ceny cementu. Miliony konsumentów mogło paść ofiarom tych nie uczciwych praktyk. Co dalej będzie działo się w sprawie?

800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy wejdzie?

Co dalej ze świadczeniem 800 plus? Jest pomysł nowej formy wsparcia dla seniorów. Miałoby to być nawet 800 plus na rzecz seniorów ale i 800 plus dla 50. latków. Za co? Za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. To postulat, który wzbudza skrajne emocje i może wywołać debatę publiczną na temat sprawiedliwości pokoleniowej w systemie świadczeń. Czy taki postulat ma szanse na realizację? Czym jest sprawiedliwość społeczna? Jak seniorzy udowodniliby, że rzeczywiście taką opiekę sprawowali nad dzieckiem? Czy przyniesie to więcej wydatków czy też korzyści dla polskiego budżetu? Są głosy za i przeciw - jak we wszystkim.

REKLAMA