REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W polskim systemie prawnym małoletni nie mają zdolności do czynności prawnych. Nabywają ją z momentem ukończenia 18 roku życia, a co za tym idzie, po śmierci rodziców nie mogą jeszcze samodzielnie zarządzać odziedziczonym przez nich majątkiem. Co zatem dzieje się z majątkiem w takiej sytuacji?

Opiekun dziecka

Rozważania w tym temacie trzeba zacząć od kwestii sprawowania opieki nad małoletnim. Otóż jeśli umierają jego rodzice, należy dla niego ustanowić opiekuna. Jest to procedura przyspieszona, albowiem dziecko nie może pozostawać bez pieczy.

REKLAMA

Ważne

Dziecko, w zależności od jego sytuacji rodzinnej, może zostać skierowane albo do rodziny zastępczej, albo pod opiekę najbliższych – mogą to być np. dziadkowie, rodzeństwo, albo ciocia, czy wujek. Opieka ustanawiana jest przez sąd (wydział rodzinny i dla nieletnich) właściwy miejscowo z uwagi na miejsce zamieszkania bądź pobytu małoletniego.

REKLAMA

Każdy, kto poweźmie informację o tym, że nastała konieczność ustanowienia opieki nad danym dzieckiem powinna o tym poinformować sąd. Obowiązek ten dotyczy zwłaszcza placówek oświatowych, policji oraz innych organów, organizacji i zakładów zajmujących się opieką nad dziećmi. Najczęściej zaś osobami informującymi są osoby najbliższe dla osieroconych małoletnich, które składają wniosek do Sądu w przedmiocie ustanowienia opieki nad nimi.

Rola opiekuna jest kluczowa, albowiem zgodnie z prawem, to on sprawuje pieczę nad majątkiem małoletniego. Nie jest to jednak „władza absolutna” – opiekun podlega w tym zakresie kontroli sądu, o czym stanowi art. 155 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Gdy małoletni uzyskuje pełnoletność, opieka ustaje z mocy prawa i może wówczas samodzielnie dysponować swoim majątkiem. Zgodnie z art. 174 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, niezwłocznie po ustaniu opieki opiekun obowiązany jest oddać osobie, która pozostawała pod opieką, zarządzany przez siebie majątek tej osoby.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola sądu

Opiekun podlega kontroli sądu w zakresie dysponowania majątkiem małoletniego. Chodzi o to, aby zapobiegać nadużyciom po stronie takich osób i zapewnić ochronę dóbr majątkowych małoletniego, odziedziczonych przez niego.

Przykład

Jednym z przykładów takiego kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do sporządzenia inwentarza majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawienia go sądowi. Innym przykładem kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Sąd może także zarządzić, że gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun może wtedy podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego.

Zalecenia, wskazówki, zarządzenia sądu

Sąd nadzorując sposób sprawowania opieki, nie tylko w aspekcie finansowym, może w tym zakresie wydawać opiekunowi stosowne zalecenia, wskazówki, ale także zarządzenia. Art. 165 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi o tym, że sąd może żądać od opiekuna wyjaśnień we wszelkich sprawach należących do zakresu opieki oraz przedstawiania dokumentów związanych z jej sprawowaniem. Istotny jest również przepis zawarty w art. 166 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, iż opiekun zobowiązany jest, w terminach oznaczonych przez sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż co roku, składać temu sądowi sprawozdania dotyczące osoby pozostającego pod opieką oraz rachunki z zarządu jego majątkiem. Jeżeli dochody z majątku nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania i wychowania pozostającego pod opieką, sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od ich przedstawiania - w takiej sytuacji opiekun składa tylko ogólne sprawozdanie o zarządzie majątkiem. Badając sprawozdania i rachunki opiekuna, sąd zarządza w razie potrzeby ich sprostowanie i uzupełnienie, a następnie je zatwierdza.

Ważne

Opiekun może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem zarządu majątkiem.

Trzeba podkreślić, że do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice zobowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka, ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Zatem także i opiekun musi uzyskać zezwolenie sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem podopiecznego, a także we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Podsumowanie

Oczywiście, mimo – wydawałoby się – dość zaostrzonych regulacji dotyczących nadzoru nad sprawowaniem pieczy nad majątkiem małoletniego, efektywność kontroli sądu zawsze będzie zależeć od wnikliwości sędziego oraz stopnia jego zaangażowania w sprawę. Jeśli sędziowie będą przymykać oko na wiele kwestii, wówczas łatwiej będzie o nadużycia po stronie opiekunów. W każdej jednak sytuacji warto pamiętać, że każdy kto dowie się o tym, że dobro małoletniego, osobiste, czy majątkowe, jest zagrożone, ma obowiązek poinformować o tym stosowne organy.

Autor: Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Palenie gałęzi na własnej posesji 2025 - czy można palić gałęzie na własnej posesji? Kiedy można palić gałęzie na działce?

Palenie gałęzi i liści, nawet na własnej posesji, może skończyć się mandatem. Zakaz obowiązuje nie tylko w miastach, ale też na wsiach i działkach rekreacyjnych. Sprawdź, co grozi za spalanie gałęzi w 2025 roku i gdzie zgłosić uciążliwego sąsiada, który zadymia okolicę.

Afera z dofinansowaniami z KPO. PARP zapowiada kontrole, opozycja mówi o gigantycznym skandalu i podaje kolejne przykłady

Wiele kontrowersji wzbudziła interaktywna mapa projektów, które uzyskały dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, którą opublikowano na kpo.gov.pl. Co ciekawe od rana 8 sierpnia 2025 r. cała strona kpo.gov.pl nie jest dostępna (występują problemy techniczne z jej wyświetleniem). Szeroko krytykuje się zasadność wydatkowania tych środków zwłaszcza w branży HoReCa. PARP zapowiedział kontrolę w tym sektorze. Premier Tusk powiedział, że nie zaakceptuje żadnego marnotrawienia środków z KPO. Prezes PiS Jarosław Kaczyński nazwał całą sprawę gigantycznym skandalem a inni politycy PiS mówią o największej aferze obecnego rządu

Seniorzy nie muszą płacić za wywóz śmieci. Wystarczy, że spełnią ten jeden warunek. Jaki?

W ostatnim czasie w wielu miastach podniesiono opłaty za odbiór śmieci, co szczególnie dotyka polskich emerytów. Częściowe lub całkowite zwolnienie z tych opłat to duża ulga dla ich domowych budżetów. Kto może skorzystać z takiej pomocy? Oto szczegóły.

Darowizna spółdzielczego prawa z majątku wspólnego bez podatku? Oto bezpieczna ścieżka przekazania nieruchomości w rodzinie

Planujesz przekazać mieszkanie bliskim i boisz się podatku? Najnowsza interpretacja skarbówki pokazuje, jak zrobić to legalnie, bez żadnej daniny. Sprawdź, jak darowizna z majątku wspólnego w rodzinie może być całkowicie zwolniona z podatku.

REKLAMA

TSUE zmienia zasady gry dla frankowiczów. Koniec z teorią dwóch kondykcji?

Wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. może zrewolucjonizować sposób rozliczania nieważnych umów „frankowych”. Sąd unijny opowiedział się za prostszą i tańszą dla konsumentów teorią salda, podważając dominującą dotąd teorię dwóch kondykcji. Dlaczego część prawników bije na alarm i czy naprawdę chodzi o interes kredytobiorców? Oddzielamy fakty od mitów.

Nie zaparkujesz już pod swoim blokiem – koniec z wymogiem 1,5 miejsca postojowego na każde mieszkanie, „na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego”. Prezydent podpisał ustawę popierającą „patodeweloperkę”

W dniu 21 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie ustawa, która znosi obowiązujący dotychczas – na szczeblu krajowym – wymóg co najmniej 1,5 miejsca postojowego (a w przypadku zabudowy śródmiejskiej – co najmniej 1 miejsca postojowego) na każde mieszkanie w ramach realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, którą zmiana ta została wprowadzona – „jest ona spójna z wprowadzanymi przez gminy rozwiązaniami na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego, w tym w obszarach śródmiejskich”, a także ma na celu umożliwienie uwzględniania przy realizacji inwestycji mieszkaniowej m.in. – „lokalizacji terenu inwestycji, stopnia rozwoju transportu publicznego, czy sieci dróg rowerowych”.

ZUS przeliczy świadczenia (osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach czerwcowych) z urzędu – bez wniosków. Wypłaty w nowej wysokości od 2026 roku. Senat za

Od 2026 roku ZUS przeliczy świadczenia osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Chodzi o wyrównanie strat wynikających z dawnych przepisów, które nie uwzględniały waloryzacji kwartalnych. Ustawa została przyjęta przez Senat bez poprawek i czeka teraz na podpis prezydenta.

Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

REKLAMA

Emerytura bez lat pracy. Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Czy jest to możliwe?

Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Zazwyczaj prawo do emerytury nabywa się po osiągnięciu wymaganego wieku i udokumentowaniu odpowiedniego stażu pracy, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W wyjątkowych sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość uzyskania takiej emerytury. Kto może liczyć na emeryturę bez lat pracy i jakie kryteria musi spełnić? Oto szczegóły.

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

REKLAMA