REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W polskim systemie prawnym małoletni nie mają zdolności do czynności prawnych. Nabywają ją z momentem ukończenia 18 roku życia, a co za tym idzie, po śmierci rodziców nie mogą jeszcze samodzielnie zarządzać odziedziczonym przez nich majątkiem. Co zatem dzieje się z majątkiem w takiej sytuacji?

Opiekun dziecka

Rozważania w tym temacie trzeba zacząć od kwestii sprawowania opieki nad małoletnim. Otóż jeśli umierają jego rodzice, należy dla niego ustanowić opiekuna. Jest to procedura przyspieszona, albowiem dziecko nie może pozostawać bez pieczy.

REKLAMA

Ważne

Dziecko, w zależności od jego sytuacji rodzinnej, może zostać skierowane albo do rodziny zastępczej, albo pod opiekę najbliższych – mogą to być np. dziadkowie, rodzeństwo, albo ciocia, czy wujek. Opieka ustanawiana jest przez sąd (wydział rodzinny i dla nieletnich) właściwy miejscowo z uwagi na miejsce zamieszkania bądź pobytu małoletniego.

REKLAMA

Każdy, kto poweźmie informację o tym, że nastała konieczność ustanowienia opieki nad danym dzieckiem powinna o tym poinformować sąd. Obowiązek ten dotyczy zwłaszcza placówek oświatowych, policji oraz innych organów, organizacji i zakładów zajmujących się opieką nad dziećmi. Najczęściej zaś osobami informującymi są osoby najbliższe dla osieroconych małoletnich, które składają wniosek do Sądu w przedmiocie ustanowienia opieki nad nimi.

Rola opiekuna jest kluczowa, albowiem zgodnie z prawem, to on sprawuje pieczę nad majątkiem małoletniego. Nie jest to jednak „władza absolutna” – opiekun podlega w tym zakresie kontroli sądu, o czym stanowi art. 155 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Gdy małoletni uzyskuje pełnoletność, opieka ustaje z mocy prawa i może wówczas samodzielnie dysponować swoim majątkiem. Zgodnie z art. 174 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, niezwłocznie po ustaniu opieki opiekun obowiązany jest oddać osobie, która pozostawała pod opieką, zarządzany przez siebie majątek tej osoby.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola sądu

Opiekun podlega kontroli sądu w zakresie dysponowania majątkiem małoletniego. Chodzi o to, aby zapobiegać nadużyciom po stronie takich osób i zapewnić ochronę dóbr majątkowych małoletniego, odziedziczonych przez niego.

Przykład

Jednym z przykładów takiego kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do sporządzenia inwentarza majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawienia go sądowi. Innym przykładem kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Sąd może także zarządzić, że gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun może wtedy podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego.

Zalecenia, wskazówki, zarządzenia sądu

Sąd nadzorując sposób sprawowania opieki, nie tylko w aspekcie finansowym, może w tym zakresie wydawać opiekunowi stosowne zalecenia, wskazówki, ale także zarządzenia. Art. 165 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi o tym, że sąd może żądać od opiekuna wyjaśnień we wszelkich sprawach należących do zakresu opieki oraz przedstawiania dokumentów związanych z jej sprawowaniem. Istotny jest również przepis zawarty w art. 166 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, iż opiekun zobowiązany jest, w terminach oznaczonych przez sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż co roku, składać temu sądowi sprawozdania dotyczące osoby pozostającego pod opieką oraz rachunki z zarządu jego majątkiem. Jeżeli dochody z majątku nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania i wychowania pozostającego pod opieką, sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od ich przedstawiania - w takiej sytuacji opiekun składa tylko ogólne sprawozdanie o zarządzie majątkiem. Badając sprawozdania i rachunki opiekuna, sąd zarządza w razie potrzeby ich sprostowanie i uzupełnienie, a następnie je zatwierdza.

Ważne

Opiekun może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem zarządu majątkiem.

Trzeba podkreślić, że do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice zobowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka, ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Zatem także i opiekun musi uzyskać zezwolenie sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem podopiecznego, a także we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Podsumowanie

Oczywiście, mimo – wydawałoby się – dość zaostrzonych regulacji dotyczących nadzoru nad sprawowaniem pieczy nad majątkiem małoletniego, efektywność kontroli sądu zawsze będzie zależeć od wnikliwości sędziego oraz stopnia jego zaangażowania w sprawę. Jeśli sędziowie będą przymykać oko na wiele kwestii, wówczas łatwiej będzie o nadużycia po stronie opiekunów. W każdej jednak sytuacji warto pamiętać, że każdy kto dowie się o tym, że dobro małoletniego, osobiste, czy majątkowe, jest zagrożone, ma obowiązek poinformować o tym stosowne organy.

Autor: Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA