REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W polskim systemie prawnym małoletni nie mają zdolności do czynności prawnych. Nabywają ją z momentem ukończenia 18 roku życia, a co za tym idzie, po śmierci rodziców nie mogą jeszcze samodzielnie zarządzać odziedziczonym przez nich majątkiem. Co zatem dzieje się z majątkiem w takiej sytuacji?

Opiekun dziecka

Rozważania w tym temacie trzeba zacząć od kwestii sprawowania opieki nad małoletnim. Otóż jeśli umierają jego rodzice, należy dla niego ustanowić opiekuna. Jest to procedura przyspieszona, albowiem dziecko nie może pozostawać bez pieczy.

REKLAMA

Ważne

Dziecko, w zależności od jego sytuacji rodzinnej, może zostać skierowane albo do rodziny zastępczej, albo pod opiekę najbliższych – mogą to być np. dziadkowie, rodzeństwo, albo ciocia, czy wujek. Opieka ustanawiana jest przez sąd (wydział rodzinny i dla nieletnich) właściwy miejscowo z uwagi na miejsce zamieszkania bądź pobytu małoletniego.

REKLAMA

Każdy, kto poweźmie informację o tym, że nastała konieczność ustanowienia opieki nad danym dzieckiem powinna o tym poinformować sąd. Obowiązek ten dotyczy zwłaszcza placówek oświatowych, policji oraz innych organów, organizacji i zakładów zajmujących się opieką nad dziećmi. Najczęściej zaś osobami informującymi są osoby najbliższe dla osieroconych małoletnich, które składają wniosek do Sądu w przedmiocie ustanowienia opieki nad nimi.

Rola opiekuna jest kluczowa, albowiem zgodnie z prawem, to on sprawuje pieczę nad majątkiem małoletniego. Nie jest to jednak „władza absolutna” – opiekun podlega w tym zakresie kontroli sądu, o czym stanowi art. 155 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Gdy małoletni uzyskuje pełnoletność, opieka ustaje z mocy prawa i może wówczas samodzielnie dysponować swoim majątkiem. Zgodnie z art. 174 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, niezwłocznie po ustaniu opieki opiekun obowiązany jest oddać osobie, która pozostawała pod opieką, zarządzany przez siebie majątek tej osoby.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola sądu

Opiekun podlega kontroli sądu w zakresie dysponowania majątkiem małoletniego. Chodzi o to, aby zapobiegać nadużyciom po stronie takich osób i zapewnić ochronę dóbr majątkowych małoletniego, odziedziczonych przez niego.

Przykład

Jednym z przykładów takiego kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do sporządzenia inwentarza majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawienia go sądowi. Innym przykładem kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Sąd może także zarządzić, że gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun może wtedy podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego.

Zalecenia, wskazówki, zarządzenia sądu

Sąd nadzorując sposób sprawowania opieki, nie tylko w aspekcie finansowym, może w tym zakresie wydawać opiekunowi stosowne zalecenia, wskazówki, ale także zarządzenia. Art. 165 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi o tym, że sąd może żądać od opiekuna wyjaśnień we wszelkich sprawach należących do zakresu opieki oraz przedstawiania dokumentów związanych z jej sprawowaniem. Istotny jest również przepis zawarty w art. 166 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, iż opiekun zobowiązany jest, w terminach oznaczonych przez sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż co roku, składać temu sądowi sprawozdania dotyczące osoby pozostającego pod opieką oraz rachunki z zarządu jego majątkiem. Jeżeli dochody z majątku nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania i wychowania pozostającego pod opieką, sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od ich przedstawiania - w takiej sytuacji opiekun składa tylko ogólne sprawozdanie o zarządzie majątkiem. Badając sprawozdania i rachunki opiekuna, sąd zarządza w razie potrzeby ich sprostowanie i uzupełnienie, a następnie je zatwierdza.

Ważne

Opiekun może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem zarządu majątkiem.

Trzeba podkreślić, że do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice zobowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka, ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Zatem także i opiekun musi uzyskać zezwolenie sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem podopiecznego, a także we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Podsumowanie

Oczywiście, mimo – wydawałoby się – dość zaostrzonych regulacji dotyczących nadzoru nad sprawowaniem pieczy nad majątkiem małoletniego, efektywność kontroli sądu zawsze będzie zależeć od wnikliwości sędziego oraz stopnia jego zaangażowania w sprawę. Jeśli sędziowie będą przymykać oko na wiele kwestii, wówczas łatwiej będzie o nadużycia po stronie opiekunów. W każdej jednak sytuacji warto pamiętać, że każdy kto dowie się o tym, że dobro małoletniego, osobiste, czy majątkowe, jest zagrożone, ma obowiązek poinformować o tym stosowne organy.

Autor: Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z obciążaniem dzieci kosztami pobytu krewnych w DPS. Rząd zapowiada zmianę przepisów

Tylko osoby pełnoletnie powinny być zobowiązane do ponoszenia opłat za pobyt bliskich w domach pomocy społecznej – zapowiedziała wiceministra rodziny Katarzyna Nowakowska. To odpowiedź na apel Rzeczniczki Praw Dziecka, która alarmowała, że dziś ciężar finansowy może spaść również na małoletnich.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku. Ile wynosi, kto może uzyskać i jakich formalności trzeba dopełnić. 3 konieczne warunki

Nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Sąd: Z Konstytucji RP wynika, że babcia ma prawo do świadczenia 300 zł [Dobry Start]

Spór z ZUS wygrała babcia dziecka - opiekuje się nim od śmierci jego matki. Opieka nie była potwierdzona sądownie, tj. nie ustalono pieczy bieżącej czy zastępczej oraz nie ustalono babci prawnym opiekunem dziecka. Wiadomo również, że skarżąca wystąpiła z wnioskiem do Sądu celem umieszczenia dziecka w jej rodzinie zastępczej, lecz sąd do chwili obecnej nie wydał żadnych orzeczeń regulujących.

„Ozłocony” projekt ustawy o rynku kryptoaktywów. Po co Polsce surowsze przepisy niż wymaga UE?

Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów trafił parę dni temu do Sejmu. Celem tego projektu powinno być uszczegółowienie i doprecyzowanie, w zakresie w jakim jest to konieczne, rozwiązań wprowadzanych unijnym rozporządzeniem MICA. To jednak zbyt mało ambitne zadanie dla Ministra Finansów, twórcy projektu, który postanowił pokryć przepisy unijne warstwą krajowego, "normatywnego złota". Zobaczmy, na ile przepisy projektu stały się przedmiotem tzw. gold-platingu i co z tego wynika w praktyce.

REKLAMA

Może czas, aby sąd mógł zmusić ZUS do odpuszczenia ścigania za niezapłacone składki? Jak jest rak, hospicjum, śmierć bliskich, utrata majątku?

Problemem udzielania przez ZUS ulg w postaci umorzenia zaległości w składkach jest to, że jest to decyzja całkowicie uznaniowa (po stronie ZUS). Osoba wnioskująca o taką ulgę może spełniać na 1000% zasady współżycia społecznego, które uzasadniają ulgę, a ZUS można tylko o nią prosić. I ZUS nie musi jej przyznać. Można stracić cały majątek w pożarze, być w stanie przedagonalnym w hospicjum, stracić rodzinę w wypadku samochodowym. A i tak ZUS może odmówić umorzenia zaległych składek w tym znaczeniu, że nie można ZUS zmusić do przyznania ulgi. Żaden sąd nie może wydać wyroku “Zmuszam ZUS do przyznania ulgi w kwocie 5000 zł w postaci umorzenia zaległych składek ZUS bo wnioskodawca choruje na raka w fazie przerzutów i zostało mu nie więcej niż 12 miesięcy życia “. Sąd może tylko wskazywać, że ZUS naruszył przepisy o umarzaniu zaległości bo nie zrobił tego, gdy sytuacja wnioskującego o ulgę, uzasadnia jej przyznanie.

Adwokat: TSUE potwierdzi uczciwość postanowień umów kredytowych odwołujących się do WIBOR

Postanowienia umów kredytowych odwołujące się do wskaźnika referencyjnego WIBOR w ogóle nie powinny stanowić przedmiotu badania pod kątem ewentualnej abuzywności – uważa adwokat Wojciech Wandzel. Jego zdaniem Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C-471/24 potwierdzi uczciwość postanowień umownych odwołujących się do WIBOR.

Jest ustawa o osobach starszych (czyli 60 plus). Co to daje?

Mało osób ma świadomość, a szczególnie osób starszych, że polityka senioralna w naszym kraju jest do tego stopnia rozwinięta, że jest specjalna ustawa o osobach starszych. Ustawa choć krótka to dość istotna dla praw seniorów, którzy mają ukończony 60 rok życia, czyli są tzw. seniorami 60 plus. Ustawa jest też istotna z perspektywy obowiązków państwa względem seniorów. Co zatem daje to prawo?

ZUS: Po nowelizacji mundurowi będą dalej informować o swoich finansach. Zwykły emeryt albo rencista już nie

Warunkiem łączenia wcześniejszej emerytury albo renty z dochodami z pracy jest nieosiąganie zbyt wysokich limitów dochodów z pracy. Do tej pory co roku trzeba było o kwotach przychodów informować ZUS. W ramach deregulacji zniknie obowiązek zawiadamiania przez emeryta lub rencistę ZUS (jako organu rentowego) o wysokości osiąganego przychodu. Nie jest to już potrzebne bo ZUS sam sobie te informacje sprawdzi. Obowiązek informowania ZUS o przychodach dotyczy tylko dwóch przypadków - 1) mundurowi, którzy pobierają uposażenie oraz 2) osoby, które osiągają przychody za granicą.

REKLAMA

Energia wiatrowa w Polsce: jak daleko wiatraki od zabudowań? Co zrobi Prezydent Nawrocki?

Karol Nawrocki deklarował w kampanii wyborczej poparcie dla „rozsądnej transformacji energetycznej”. W praktyce jednak jego wypowiedzi sugerują sceptycyzm wobec polityki Zielonego Ładu oraz brak entuzjazmu dla dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii – w tym energetyki wiatrowej. Prezydent Elekt podkreśla wagę źródeł konwencjonalnych – mimo ich wysokich kosztów i negatywnego wpływu na klimat.

Bon leczniczy zamiast 13. i 14. emerytury: czy to koniec z dodatkowymi pieniędzmi? Nowy pomysł na wsparcie seniorów

Nie da się ukryć, że seniorzy przyzwyczaili się już do otrzymywania dodatkowego wsparcia finansowego w postaci 13. i 14. emerytury. Świadczenia te okazały się wręcz stałym elementem polityki senioralnej, w ramach szeroko rozbudowanej polityki społecznej w Polsce. Dla wielu seniorów rzeczywiście jest to realne wsparcie finansowe, które pomaga niekiedy związać koniec z końcem. Odebranie tych kilku tysięcy to byłby cios dla tych osób. Jednak coraz częściej pojawiają się głosy, że jednorazowe dodatki nie rozwiązują systemowych problemów osób starszych – zwłaszcza w obszarze zdrowia. Czy zamiast gotówki lepszym rozwiązaniem byłby zatem bon leczniczy? Przyjrzyjmy się tej propozycji i ocenimy jej skutki.

REKLAMA