REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Majątek małoletniego dziecka odziedziczony po śmierci rodziców
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W polskim systemie prawnym małoletni nie mają zdolności do czynności prawnych. Nabywają ją z momentem ukończenia 18 roku życia, a co za tym idzie, po śmierci rodziców nie mogą jeszcze samodzielnie zarządzać odziedziczonym przez nich majątkiem. Co zatem dzieje się z majątkiem w takiej sytuacji?

Opiekun dziecka

Rozważania w tym temacie trzeba zacząć od kwestii sprawowania opieki nad małoletnim. Otóż jeśli umierają jego rodzice, należy dla niego ustanowić opiekuna. Jest to procedura przyspieszona, albowiem dziecko nie może pozostawać bez pieczy.

REKLAMA

REKLAMA

Ważne

Dziecko, w zależności od jego sytuacji rodzinnej, może zostać skierowane albo do rodziny zastępczej, albo pod opiekę najbliższych – mogą to być np. dziadkowie, rodzeństwo, albo ciocia, czy wujek. Opieka ustanawiana jest przez sąd (wydział rodzinny i dla nieletnich) właściwy miejscowo z uwagi na miejsce zamieszkania bądź pobytu małoletniego.

Każdy, kto poweźmie informację o tym, że nastała konieczność ustanowienia opieki nad danym dzieckiem powinna o tym poinformować sąd. Obowiązek ten dotyczy zwłaszcza placówek oświatowych, policji oraz innych organów, organizacji i zakładów zajmujących się opieką nad dziećmi. Najczęściej zaś osobami informującymi są osoby najbliższe dla osieroconych małoletnich, które składają wniosek do Sądu w przedmiocie ustanowienia opieki nad nimi.

REKLAMA

Rola opiekuna jest kluczowa, albowiem zgodnie z prawem, to on sprawuje pieczę nad majątkiem małoletniego. Nie jest to jednak „władza absolutna” – opiekun podlega w tym zakresie kontroli sądu, o czym stanowi art. 155 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Gdy małoletni uzyskuje pełnoletność, opieka ustaje z mocy prawa i może wówczas samodzielnie dysponować swoim majątkiem. Zgodnie z art. 174 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, niezwłocznie po ustaniu opieki opiekun obowiązany jest oddać osobie, która pozostawała pod opieką, zarządzany przez siebie majątek tej osoby.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola sądu

Opiekun podlega kontroli sądu w zakresie dysponowania majątkiem małoletniego. Chodzi o to, aby zapobiegać nadużyciom po stronie takich osób i zapewnić ochronę dóbr majątkowych małoletniego, odziedziczonych przez niego.

Przykład

Jednym z przykładów takiego kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do sporządzenia inwentarza majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawienia go sądowi. Innym przykładem kontroli sądu jest zobowiązanie opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Sąd może także zarządzić, że gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun może wtedy podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego.

Zalecenia, wskazówki, zarządzenia sądu

Sąd nadzorując sposób sprawowania opieki, nie tylko w aspekcie finansowym, może w tym zakresie wydawać opiekunowi stosowne zalecenia, wskazówki, ale także zarządzenia. Art. 165 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi o tym, że sąd może żądać od opiekuna wyjaśnień we wszelkich sprawach należących do zakresu opieki oraz przedstawiania dokumentów związanych z jej sprawowaniem. Istotny jest również przepis zawarty w art. 166 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, iż opiekun zobowiązany jest, w terminach oznaczonych przez sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż co roku, składać temu sądowi sprawozdania dotyczące osoby pozostającego pod opieką oraz rachunki z zarządu jego majątkiem. Jeżeli dochody z majątku nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania i wychowania pozostającego pod opieką, sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od ich przedstawiania - w takiej sytuacji opiekun składa tylko ogólne sprawozdanie o zarządzie majątkiem. Badając sprawozdania i rachunki opiekuna, sąd zarządza w razie potrzeby ich sprostowanie i uzupełnienie, a następnie je zatwierdza.

Ważne

Opiekun może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem zarządu majątkiem.

Trzeba podkreślić, że do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice zobowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka, ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Zatem także i opiekun musi uzyskać zezwolenie sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem podopiecznego, a także we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Podsumowanie

Oczywiście, mimo – wydawałoby się – dość zaostrzonych regulacji dotyczących nadzoru nad sprawowaniem pieczy nad majątkiem małoletniego, efektywność kontroli sądu zawsze będzie zależeć od wnikliwości sędziego oraz stopnia jego zaangażowania w sprawę. Jeśli sędziowie będą przymykać oko na wiele kwestii, wówczas łatwiej będzie o nadużycia po stronie opiekunów. W każdej jednak sytuacji warto pamiętać, że każdy kto dowie się o tym, że dobro małoletniego, osobiste, czy majątkowe, jest zagrożone, ma obowiązek poinformować o tym stosowne organy.

Autor: Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
2 mln kapitału i życie z odsetek w 2025 r. Ile musisz odłożyć, żeby rzucić pracę? Najnowsze wyliczenia

Seniorzy 75+ mogą liczyć na znaczną podwyżkę świadczeń! Od 1 marca 2026 r. dodatek pielęgnacyjny, wypłacany przez ZUS, wzrośnie do 364,59 zł miesięcznie (wzrost o ok. 16 zł). To pieniądze przyznawane z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku. W artykule sprawdzisz, komu dokładnie przysługuje to świadczenie i jaka będzie dokładna waloryzacja.

ZUS zmienia zasady zwolnień lekarskich. 2 miliony L4 do weryfikacji. Kiedy ZUS Cię wezwie?

Liczba zwolnień lekarskich w Polsce dynamicznie rośnie, zwłaszcza z powodu zaburzeń psychicznych. ZUS w odpowiedzi na ten trend intensyfikuje kontrole, a prognozy mówią nawet o 2 milionach weryfikacji L4. Zakład ma prawo skontrolować Cię formalnie i merytorycznie (badanie u orzecznika). Jeśli masz L4 na depresję lub lęki, musisz ściśle przestrzegać zaleceń, bo w razie naruszenia ZUS może cofnąć zasiłek chorobowy za cały okres.

Emerytura stażowa 3500 zł od ZUS. Kto dostanie ją już w 2026 r.? Jest warunek 38 lub 39 lat pracy

Emerytury stażowe to długo oczekiwana reforma umożliwiająca wcześniejsze przejście na odpoczynek osobom z długim stażem pracy (bez czekania na 60/65 lat). Projekt ma wejść w życie w 2026 r. Wiele wskazuje, że minimalne świadczenie wyniesie około 3500 zł. Kluczowy warunek to 38 lat stażu dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn oraz fakt, że emerytura musi być wyższa niż minimalna.

688,00 złotych – co najmniej tyle podatku zapłaci pracownik, który dostanie od pracodawcy prezent. O jakie przypadki chodzi?

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

REKLAMA

4800 zł dodatku do emerytury za każdy rok opieki! Kto i na jakich warunkach zyska "dodatkowe lata pracy"? Nowy projekt dla kobiet

Tysiące kobiet w Polsce, które poświęciły lata na wychowanie dzieci lub opiekę nad seniorami, borykają się z problemem niskiej emerytury z powodu krótszego stażu. Pojawiły się projekty rekompensat. Kwota 4800 zł rocznego wsparcia dla opiekunów może stać się realna. Kluczowe jest zrozumienie, które przepisy to umożliwiają oraz co to oznacza w kontekście waloryzacji świadczeń i nowych projektów dla seniorów. (392 znaki)

Prostsze spadki na nowych zasadach już niebawem – wszystko załatwisz u notariusza zamiast składać wnioski wieczystoksięgowe do sądu

Rząd pracuje nad uproszczeniem postępowań spadkowych. Już niedługo wystarczy stawić się raz u notariusza, którego zakres kompetencji zostanie rozszerzony. Obecnie formalnie bowiem należy złożyć nawet aż trzy osobne wnioski do wydziału ksiąg wieczystych, aby prawidłowo przeprowadzić formalności spadkowe dotyczące nabycia nieruchomości. Postępowanie ulegnie więc nie tylko uproszczeniu, ale i skróceniu. Jakich przypadków będzie to dotyczyło?

Koniecznie zmień ten kod w dokumentach do 31 stycznia 2026 r. Jeśli tego nie zrobisz, stracisz część emerytury!

Niezbędne zmiany w dokumentacji ubezpieczeniowej stają się faktem. Coraz więcej osób w wieku przedemerytalnym jest wzywanych przez ZUS do weryfikacji danych, zwłaszcza dotyczących okresów nieskładkowych. Konieczność złożenia dokumentu korygującego (np. ZUS Rp-7) w wyznaczonym terminie (często 31 stycznia) ma kluczowe znaczenie. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować nieuznaniem ważnych okresów, co bezpośrednio obniży wysokość przyszłej emerytury. (384 znaki)

Zasiłek pogrzebowy 2026. 7 000 czy 4 000 zł z ZUS? [Przykłady]

Od 1 stycznia 2026 r. wzrasta kwota zasiłku pogrzebowego. Dla członków najbliższej rodziny zasiłek wyniesie 7 000 zł. Będzie to też maksymalna kwota dla pozostałych osób, które poniosły koszty pochówku. W niektórych przypadkach na początku roku wciąż jednak będzie można liczyć na 4 000 zł. Dlaczego?

REKLAMA

Uwaga! Już niedługo cofamy zegarki – Polacy znów „zyskają” godzinę snu!

W ostatni weekend października przechodzimy na czas zimowy. O 3:00 w nocy cofniemy zegarki na 2:00 – i choć to dobra wiadomość dla śpiochów, lekarze ostrzegają: zmiana czasu wpływa na zdrowie bardziej, niż myślisz.

Stawki płatności bezpośrednich i PWK za 2025 rok - aktualizacja MRiRW

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało 10 października 2025 r., że minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski podpisał rozporządzenie określające wysokość stawek płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego (PWK) na rok 2025.

REKLAMA