Gotówka od matki? Uważaj, skarbówka patrzy na sposób przekazania darowizny

• Darowizna w gotówce pomiędzy osobami najbliższymi – co z podatkiem od spadków i darowizn?
• Zwolnienie podatkowe darowizny – tylko przy spełnieniu ściśle określonych warunków!
• Jakie skutki podatkowe wywołuje darowizna gotówkowa?
• Jak uniknąć błędów przy przekazywaniu darowizn pieniężnych?
• Gotówka oznacza podatek, nawet jeśli zgłosisz prawidłowo darowiznę skarbówce!

Darowizny środków pieniężnych między członkami najbliższej rodziny zazwyczaj korzystają z ustawowego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Warunki tego zwolnienia są jednak jasno określone i wymagają bezwzględnego ich spełnienia. Dowodem tego jest indywidualna interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z dnia 9 maja 2025 roku, która rozstrzyga wątpliwości dotyczące opodatkowania darowizny gotówkowej przekazanej „z ręki do ręki”, mimo zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.

Darowizna w gotówce pomiędzy osobami najbliższymi – co z podatkiem od spadków i darowizn?

W opisanym przypadku matka przekazała córce 10 000 euro, które wcześniej przewalutowała na złotówki i wypłaciła w gotówce ze swojego konta. Następnie córka wpłaciła tę kwotę na swoje konto bankowe – wszystko tego samego dnia i w tym samym banku. Obdarowana kobieta zgłosiła darowiznę w ustawowym terminie i uznała, że transakcja ta spełnia wymogi do skorzystania z tzw. zwolnienia grupy „0”, przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dyrektor KIS jednak uznał takie stanowisko za nieprawidłowe. Mimo spełnienia warunku zgłoszenia darowizny w terminie oraz przynależności do najbliższej rodziny, kluczowy warunek – udokumentowanie przekazania środków bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek bankowy obdarowanego – nie został spełniony. W związku z tym, darowizna ta podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zwolnienie podatkowe darowizny – tylko przy spełnieniu ściśle określonych warunków!

Aby móc skorzystać z preferencyjnego zwolnienia podatkowego, należy spełnić wszystkie warunki wynikające z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

1. Zgłoszenie darowizny do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy.
2. Otrzymanie darowizny od najbliższych: małżonka, rodziców, dzieci, dziadków, wnuków, rodzeństwa itd.
3. Udokumentowanie przekazania środków: wyłącznie przelewem na rachunek bankowy obdarowanego (rachunek płatniczy, inny rachunek bankowy, SKOK lub przekaz pocztowy).

Brak przelewu ze strony darczyńcy jest najczęstszym błędem powodującym utratę prawa do zwolnienia. W analizowanym przypadku, środki pieniężne zostały przekazane w gotówce, co wyklucza możliwość skorzystania z preferencji.

Jakie skutki podatkowe wywołuje darowizna gotówkowa?

Jeśli darowizna nie spełnia wszystkich wymogów określonych w przepisach, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dla członków I grupy podatkowej (czyli m.in. rodziców, dzieci, rodzeństwa) obowiązują następujące progi i stawki:

• Kwota wolna od podatku: 36 120 zł.
• Jeśli suma darowizn od jednej osoby w ciągu 5 lat przekracza tę kwotę – obowiązuje podatek:
• • do 10 278 zł – 3%
  • od 10 278 zł do 20 556 zł – 308,30 zł + 5% od nadwyżki ponad 10 278 zł
  • ponad 20 556 zł – 822,20 zł + 7% od nadwyżki ponad 20 556 zł

W analizowanej sprawie, darowizna (po przeliczeniu na złotówki) mogła przekroczyć limit 36 120 zł, co oznacza, że obdarowana będzie musiała złożyć deklarację SD-3 i opłacić należny podatek.

Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory

Jak uniknąć błędów przy przekazywaniu darowizn pieniężnych?

Aby darowizna pieniężna między członkami najbliższej rodziny była całkowicie zwolniona z podatku, należy pamiętać o kilku poniższych zasadach:

• Nie przekazuj darowizny w gotówce, nawet jeśli darowizna dotyczy członka najbliższej rodziny.
• Wykonaj przelew bankowy z konta darczyńcy na konto obdarowanego – nie odwrotnie!
• Zachowaj dowód przelewu – to jedyny akceptowalny dokument potwierdzający sposób przekazania środków.
• Zgłoś darowiznę na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania środków (chyba że całkowita suma od jednej osoby nie przekracza limitu).
• Sprawdź wartość poprzednich darowizn – obowiązuje 5-letni okres kumulacji darowizn od jednej osoby.

Ważne! Tylko spełnienie wszystkich trzech warunków zapewni zwolnienie z podatku.

Gotówka oznacza podatek, nawet jeśli zgłosisz prawidłowo darowiznę skarbówce!

Interpretacja indywidualna z 9 maja 2025 roku jednoznacznie potwierdza, że przekazanie darowizny w gotówce – nawet przy zgłoszeniu w terminie – nie zwalnia z podatku, jeśli środki nie zostały przekazane przelewem z konta darczyńcy na konto obdarowanego.

Ten przypadek jest ważnym ostrzeżeniem dla podatników – nawet osoby w grupie „0”, jak dzieci i rodzice, muszą bardzo dokładnie przestrzegać formalnych wymogów, jeśli chcą uniknąć opodatkowania darowizny.

Podstawa prawna:

Pismo z dnia 9 maja 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-3.4015.61.2025.2.ASZ Skutki podatkowe darowizny środków pieniężnych

Tabela: Skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn

Poniższa tabela zawiera skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.

Kwoty nadwyżki w zł		Podatek wynosi
ponad	do
1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej
	11 833	3%
11 833	23 665	355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 665		946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł
2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej
	11 833	7%
11 833	23 665	828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 665		1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł
3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej
	11 833	12%
11 833	23 665	1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 655		3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł