REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerycie, nie dostałeś tego świadczenia? ZUS blokuje Ci drogę odwoławczą, ale jest na to sposób

czternastka, czternasta emerytura, ZUS, świadczenie, odwołanie
Emerycie, nie dostałeś tego świadczenia? ZUS blokuje Ci drogę odwoławczą, ale jest na to sposób
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 11 października 2024 r. ZUS poinformował, że rozpoczął wysyłkę listów dotyczących wypłaty czternastek. Listy te, zawierać będą decyzję o przyznaniu świadczenia z wyliczoną kwotę czternastki i trafią do osób, którym ZUS przyznał świadczenie. Od decyzji tej – będą mogły się one odwołać. Osoby, którym ZUS niesłusznie nie przyznał czternastki, nie otrzymają natomiast, w tej sprawie, żadnej decyzji, a zatem – nie przysługuje im również prawo do złożenia odwołania. Istnieje jednak sposób, na odzyskanie przez nie należnych pieniędzy.

Czternasta emerytura 2024 – komu przysługuje i w jakiej wysokości?

Czternasta emerytura, potocznie zwana „czternastką”, a zgodnie z ustawą – „kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniem pieniężnym dla emerytów i rencistów” – w 2024 r., przysługuje osobom, które na dzień 31 sierpnia 2024 r. miały ustalone prawo do jednego z długoterminowych świadczeń emerytalno-rentowych i pobierały to świadczenie, tj. m.in.:

REKLAMA

  • emeryturę lub rentę w systemie powszechnym, 

  • emeryturę lub rentę rolników, 

  • emeryturę lub rentę służb mundurowych, 

  • emeryturę pomostową, 

  • świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, 

  • rentę socjalną, 

  • nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, 

  • rodzicielskie świadczenie uzupełniające lub

  • rentę inwalidów wojennych i wojskowych.

Skoro wymogiem przysługiwania czternastki jest pobieranie świadczenia emerytalno-rentowego – nie przysługuje ono zatem osobom, które na dzień 31 sierpnia 2024 r, miały zawieszone prawo do niego (tj. do ww. głównego świadczenia emerytalno-rentowego), np. z powodu przekroczenia tzw. limitów dorabiania. Zgodnie z art.104 ust. 7 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, ulega zawieszeniu w razie osiągania, przez uprawnioną do niej osobę, przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W okresie od 1 czerwca 2024 r. do 31 sierpnia 2024 r. – zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 15 maja 2024 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2024 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent – kwota przychodu odpowiadająca 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2024 r., wynosiła 10591,60 zł. Osiąganie przez emerytów lub rencistów, w miesiącach czerwiec, lipiec i sierpień 2024 r., przychodów powyżej ww. kwoty – powodowało zawieszenie prawa do świadczenia emerytalno-rentowego i tym samym – nieprzysługiwanie prawa do czternastej emerytury. 

Czternasta emerytura przysługuje, w tym roku, w wysokości:

  • 1780,96 zł brutto, jeżeli wysokość świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących osobie uprawnionej nie przekracza kwoty 2900 zł lub odpowiednio

  • 1780,96 zł brutto pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących osobie uprawnionej, a kwotą 2900 zł – jeżeli wysokość świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących osobie uprawnionej przekracza 2900 zł (wówczas – zgodnie z powyższym – obowiązuje tzw. zasada „złotówka za złotówkę”). Czternastka nie jest natomiast w ogóle przyznawana, jeżeli wyliczona, w powyższy sposób, kwota świadczenia byłaby niższa niż 50 zł.  W praktyce, oznacza to, że – czternastka nie przysługuje osobom, które mają emeryturę lub rentę (lub inne długoterminowe świadczenie emerytalno-rentowe) w kwocie wyższej niż 4630,96 zł brutto

Sprawdź >> Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Czternasta emerytura 2024 – kto otrzyma decyzję w sprawie świadczenia? 

REKLAMA

Czternasta emerytura to świadczenie przyznawane z urzędubez konieczności składania wniosku przez osobę uprawnioną. ZUS, w tym roku, wypłacał czternastki razem z wrześniowym świadczeniem emerytalno-rentowym, w taki sam sposób jak świadczenie główne, czyli przelewem na konto bankowe lub przekazem gotówkowym. Aktualnie – następczo, zgodnie z komunikatem z dnia 11 października br. – będzie natomiast rozsyłał do uprawnionych osób, które otrzymały świadczenie, decyzje o przyznaniu świadczenia, z wyliczoną kwotą czternastki. Procedura ta, jest zgodna z brzmieniem art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, zgodnie z którymi – „Przyznanie dodatkowego świadczenia następuje z urzędu na podstawie decyzji” oraz „Decyzje w sprawie dodatkowego świadczenia wydaje i świadczenie to wypłaca organ wypłacający świadczenie, o którym mowa w art. 2” (czyli w przypadku emerytur i rent w systemie powszechnym – ZUS). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

ZUS wydaje zatem decyzję w sprawie czternastej emerytury wyłącznie w przypadku pozytywnego rozpatrzenia przesłanek ustawowych przysługiwania jej danej osobie i w efekcie tego – przyznania jej prawa do świadczenia. Od tej decyzji, która choć (co do zasady) jest dla zainteresowanego pozytywna, to oczywiście również może zawierać błędy np. w zakresie wyliczenia kwoty przysługującej czternastki – zgodnie z art. 7 ust. 5 ww. ustawy – przysługują środki odwoławcze przewidziane w przepisach właściwych dla głównego świadczenia emerytalno-rentowego, które pobiera osoba, której została przyznana czternastka. W przypadku emerytury lub renty wypłacanej przez ZUS – będzie to odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (jako sądu I instancji), które można złożyć w terminie miesiąca od dnia otrzymania decyzji ZUS. Odwołanie to, należy złożyć do właściwego sądu za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał daną decyzję. Jeżeli ZUS uzna odwołanie za zasadne – może wówczas zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję (ma na to 30 dni od otrzymania odwołania) lub odpowiednio – przekazać sprawę do sądu. 

Ważne

Powyższe uprawnienia (do złożenia odwołania od decyzji ZUS)  – co należy jeszcze raz podkreślić – dotyczą jednak wyłącznie osób, którym zostało przyznane prawo do świadczenia! Co jednak z osobami, które nie otrzymały czternastej emerytury, ponieważ ZUS niesłusznie uznał, że nie spełniają one przesłanek do jej przyznania (np. błędnie ustalając wysokość pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych, od której zależy prawo do czternastki)?

Czternasta emerytura 2024 – ZUS nie wydaje decyzji o nieprzyznaniu czternastej emerytury, z zatem nie można odwołać się od nieotrzymania świadczenia

REKLAMA

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów – osobom, które, w ocenie ZUS, nie spełniają przesłanek do otrzymania czternastej emerytury – nie jest doręczana żadna decyzja w tej sprawie, a zatem – nie przysługuje im prawo do odwołania się/przedstawienia swoich argumentów w zakresie przysługiwania prawa do świadczenia. Podczas, gdy osoby, którym czternastka została np. błędnie wyliczona – mają prawo do odwołania się do sądu od decyzji ZUS. Jeżeli natomiast błąd ZUS spowoduje, że świadczenie w ogóle nie zostanie danej osobie wypłacone – prawo to automatycznie „odpada”. 

W rozmowie z Prawo.pl, obecna ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (a ówczesna poseł Lewicy, ponieważ wypowiedź ta jest z roku 2022) – stwierdziła, że brak możliwości zaskarżenia decyzji o nieprzyznaniu czternastej emerytury, to ograniczenie konstytucyjnego prawa do sądu i powinien zająć się tym Trybunał Konstytucyjny. Przepisy ustawy z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, które w powyższym zakresie, niczym nie różnią się od tych, które obowiązywały w stosunku do czternastych emerytur wypłacanych w 2021 i w roku 2022 – pokazują, że niestety nic w tej sprawie nie zrobiono i prawa emerytów i rencistów – w zakresie odwołań od decyzji organów dotyczących czternastych emerytur – nadal są nierówne. 

Czternasta emerytura 2024 – co mogą zrobić emeryci i renciści, którzy nie otrzymali czternastki ani decyzji o odmowie jej przyznania przez ZUS, a uważają, że świadczenie im przysługuje?

Co do zasady – w sytuacji, gdy ZUS działa z urzędu – wydaje on wyłącznie decyzje pozytywne (tj. o przyznaniu danego świadczenia, a nie o jego nieprzyznaniu/niespełnieniu wymogów ustawowych do jego przyznania). Tak też jest w przypadku czternastych emerytur. 

Może jednak oczywiście zdarzyć się sytuacja, w której organ popełni błąd co do oceny przesłanek przysługiwania świadczenia i niesłusznie nie przyzna go osobie, która powinna je otrzymać. Co może ona zatem, w takiej sytuacji, zrobić?

Ważne

Powinna złożyć do organu odpowiedzialnego za wypłatę czternastej emerytury (a zatem w przypadku emerytur i rent w systemie powszechnym – do ZUS) wniosek o wypłatę świadczenia. W następstwie otrzymania powyższego wniosku – organ zobowiązany będzie do jego rozpatrzenia i jeżeli nadal będzie uważał, że czternastka, danej osobie nie przysługuje – będzie musiał wydać decyzję odmowną w sprawie. Mamy już więc decyzję, której brakowało. Na podstawie art. 4779 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – można już wówczas, na takich samych zasadach, jakie obowiązują emerytów i rencistów, którzy otrzymali pozytywne decyzje o przyznaniu czternastek, ale się z nimi nie zgadzają – złożyć odwołanie od powyższej decyzji do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (jako sądu I instancji), w terminie miesiąca od dnia jej otrzymania. Odwołanie to, należy złożyć do właściwego sądu za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał daną decyzję. Jeżeli ZUS uzna odwołanie za zasadne – może wówczas zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję (ma na to 30 dni od otrzymania odwołania) lub odpowiednio – przekazać sprawę do sądu.

Hipotetycznie, może również zdarzyć się tak, że w następstwie złożonego wniosku o wypłatę świadczenia – ZUS nie wyda w sprawie żadnej decyzji, ponieważ uzna, że wydaje decyzję tylko w przypadku pozytywnego rozpatrzenia spełnienia przesłanek przysługiwania świadczenia, a w tym przypadku – w jego ocenie – świadczenie nie przysługuje (co oczywiście będzie błędem, ponieważ w następstwie złożonego wniosku, powinna zostać wydana decyzja). Takie postępowanie organu, skutkujące brakiem decyzji, która uprawniałaby do odwołania się od niej do sądu – nie będzie jednak również problemem. Zgodnie z art. 83 ust. 3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – odwołanie do sądu, przysługuje bowiem również w razie niewydania przez ZUS decyzji w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie lub inne roszczenia. Po upływie 2 miesięcy od złożenia wniosku o wypłatę świadczenia – można zatem składać odwołanie do sądu (za pośrednictwem ZUS), pomimo milczenia organu. 

ZUS, w komunikacie z 12 października br. informuje o wysyłce decyzji o przyznaniu czternastek do emerytów i rencistów, którym przyznano świadczenie i którzy od tych decyzji będą mogli się odwołać, a my – o prawach pozostałych emerytów i rencistów, którzy tych decyzji nie otrzymają, bo z jakichś względów organ uznał, że świadczenie im nie przysługuje, a powinni zweryfikować to czy aby na pewno (ponieważ organ – rzecz jasna – może się mylić)!

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. z 2023 r., poz. 1407)

  • Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1251)

  • Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 497)

  • Ustawa z dnia 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1550)

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stawka godzinowa 2025 netto [Rozporządzenie]

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów minimalna stawka godzinowa od 1 stycznia 2025 roku wyniesie 30,50 zł brutto. Ile to netto? Jaka będzie kwota netto minimalnej płacy? Jak stawka godzinowa zmieniała się od 2017 roku, kiedy to została ustanowiona po raz pierwszy?

Znaczenie ESG w zatrudnianiu osób z niepełnosprawnościami. Od kiedy i jak wdrażać nowe przepisy?

Od 2024 roku duże przedsiębiorstwa publiczne w Unii Europejskiej, takie jak spółki giełdowe, banki oraz zakłady ubezpieczeń, zostaną zobligowane do raportowania kwestii środowiskowych, społecznych oraz związanych z zarządzaniem (ESG) na mocy nowych wytycznych dyrektywy CSRD. 

W 2025 r. będą 2 dodatkowe dni wolne za święta wypadające w sobotę

Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracodawców obowiązek udzielenia innego dnia wolnego, jeżeli święto ustawowo wolne od pracy wypada w sobotę. Zgodnie z kalendarzem na 2025 rok dwukrotnie dojdzie do takiej sytuacji. Kiedy pracownicy będą mieli dodatkowe wolne?

Renta wdowia dla rolników: Kiedy KRUS udostępni wniosek i gdzie? Kiedy wypłaty pierwszych świadczeń dla wdów i wdowców?

Wzory wniosków o rentę wdowią będą dostępne już w grudniu 2024 r. na stronie internetowej KRUS i we wszystkich jednostkach organizacyjnych. Wypłaty pierwszych świadczeń nastąpią od 1 lipca 2025 r., ale wnioski do KRUS o ustalenie prawa do renty wdowiej można składać już od 1 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Pracownicy narzekają na pracodawców, że nie inwestują oni w ich rozwój. Deficyt szkoleń jest powszechnie odczuwalny nie tylko w Polsce, ale i na innych rynkach pracy

Pracodawcy mają bardzo prosty i skuteczny sposób na utrzymanie pracowników w warunkach trudnego rynku pracy. To umożliwienie im rozwoju zawodowego. Inwestycja w szkolenia jest bardziej opłacalna niż kosztowne rekrutacje niezbędne do bieżącego uzupełninia ubytków w załodze.

QUIZ o PRL: Czy pamiętasz te kultowe dobranocki? Odpowiesz na wszystkie 10 pytań? To mega trudne zadanie
Wychowałeś się w PRL? Jeśli tak to pamiętasz te kultowe dobranocki. Jednak odpowiedź na 10 pytań to trudne zadanie!
Kiedy w biznesie można powołać na siłę wyższą, czy to pozwoli uniknąć odpowiedzialności za niedotrzymanie umowy

Analizując okoliczności danej sprawy, zawsze musimy brać pod uwagę jej indywidualny charakter. Nie każda sytuacja, która dla nas jest oczywista na pierwszy rzut oka, stanowi okoliczność wyłączająca naszą odpowiedzialność z tytułu siły wyższej.

Black Friday 2024. Handlowcy tradycyjnie liczą na duże obroty, ale mogą się przeliczyć, jeśli oferta a promocjami będzie skromna

Już wiadomo, że Polacy z zakupami nie będą szaleć ani w Black Friday, ani w cały okres promocji rozpoczynających się 29 listopada 2024 roku. Najaktywniejsi klienci planują zakup nawet 4-5 rzeczy, ale o niewielkiej wartości.

REKLAMA

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Będą m.in. pakiety aktywizacyjne, pożyczki edukacyjne i bony na zasiedlenie dla wszystkich bezrobotnych

Trwają prace nad rządowym projektem ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Jednym z jego najważniejszych celów jest zwiększenie skuteczności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia. Projektodawcy zakładają, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r.

Zmęczenie w pracy: najmocniej dokucza najmłodszym pracownikom, zarówno psychiczne jak i fizyczne

Szczególnie we znaki młodym pracownikom daje się jednak zmęczenie psychiczne. Głównie wskutek monotonii w pracy, powtarzalności oraz zbyt dużej ilości zadań i obowiązków oraz nadmiernego stresu. Na rynku pracy to coraz większy problem.

REKLAMA