REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracownik ma prawo do sprawowania płatnej opieki

REKLAMA

Prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego przysługuje pracownikowi nie tylko w przypadku zachorowania, ale także wówczas gdy musi zaopiekować się dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny.
Pracownik może znaleźć się w sytuacjach życiowych, w których wykonywanie pracy okaże się niemożliwe. W niektórych z nich może liczyć na rekompensatę zarobków w postaci świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Dzieje się tak wtedy, gdy zmuszony jest zaopiekować się dzieckiem lub innym członkiem rodziny.
W takich sytuacjach ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewiduje prawo do zasiłku opiekuńczego. Świadczenie to przysługuje pod pewnymi warunkami i nie zawsze, gdy pojawi się potrzeba opieki w rodzinie.
Prawo do płatnej opieki dotyczy zasadniczo trzech przypadków: konieczności opieki nad chorym dzieckiem do lat 14 lub w razie choroby innego członka rodziny oraz potrzeby sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 8 w przypadku zaistnienia szczególnych sytuacji życiowych.

Tylko w trakcie ubezpieczenia

Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie zwolnionej od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad członkiem rodziny, która podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. W odróżnieniu od zasiłku chorobowego, który można otrzymywać także po ustaniu tytułu ubezpieczenia, zasiłek opiekuńczy przysługuje wyłącznie w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Oznacza to, że po ustaniu obowiązkowego tytułu ubezpieczenia, osoba niepozostająca w stosunku pracy, traci prawo do zasiłku opiekuńczego. Inną kwestią jest to, że przysługuje o­n bez tzw. okresu wyczekiwania, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a który warunkuje nabycie prawa do zasiłku chorobowego. Wymóg wyczekiwania nie dotyczy bowiem zasiłku opiekuńczego (przykład 1 i 2).

PRZYKŁAD 1

Pracownik został zatrudniony na podstawie umowy okresowej od 15 maja do 31 sierpnia 2006 r. Z uwagi na chorobę żony i konieczność sprawowania nad nią opieki od 25 maja nie wykonywał o­n pracy. Pracownik nabędzie prawo do zasiłku opiekuńczego od pierwszego dnia zwolnienia od pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, czyli od 25 maja, niezależnie od tego, jaki okres przepracował do tej daty.

PRZYKŁAD 2

Umowa o pracę została zawarta z pracownicą na czas określony od 3 kwietnia do 31 maja 2006 r. W połowie maja poważnie zachorowała 10-letnia córka pracownicy. Z tego powodu od 17 maja do końca trwania umowy nie wykonywała o­na pracy. Córka wymagać będzie jednak opieki co najmniej do połowy czerwca. Z uwagi na to, że zasiłek opiekuńczy przysługuje jedynie w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego, pracownica otrzyma go za czas zwolnienia od pracy, tj. od 17 do 31 maja. Po ustaniu zatrudnienia nie będzie już miała do niego prawa, mimo że stan zdrowia dziecka nadal wymagać będzie jej opieki. Dalsza wypłata zasiłku opiekuńczego byłaby możliwa, gdyby od 1 czerwca z pracownicą nawiązano nowy stosunek pracy, z tytułu którego zostałaby objęta obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym.

Na opiekę nad dzieckiem

Jedną z okoliczności uzasadniających wypłatę zasiłku opiekuńczego jest konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem z powodu jego choroby. Należy się o­n pracownikowi z tytułu opieki nad dzieckiem własnym, dzieckiem małżonka, przysposobionym, obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie oraz wychowywanym w ramach rodziny zastępczej. Płatne zwolnienie na opiekę nad chorym dzieckiem przysługuje matce i ojcu dziecka, a wypłaca się go tylko jednemu z rodziców, temu, który wystąpi z wnioskiem o wypłatę. Z zasiłku może skorzystać pracownik także wówczas, gdy zaistnieje konieczność osobistej opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat z powodu:
• nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
• porodu lub choroby małżonka, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia mu sprawowanie opieki,
• pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Na innych członków rodziny

Zasiłek opiekuńczy przysługuje także z tytułu sprawowania opieki nad innym chorym członkiem rodziny. Do kręgu osób uznanych za członków rodziny zalicza się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat. Warunkiem jest jednak, by osoby te pozostawały z pracownikiem we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki.
Płatne zwolnienie z tytułu opieki nad innym chorym członkiem rodziny jest limitowane czasowo. Przysługuje przez okres 14 dni w roku kalendarzowym, niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego, jak i bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki. Łącznie zwolnienie z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny z różnych przyczyn nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym (przykład 3).

PRZYKŁAD 3

Po porodzie żona pracownika zachorowała. Jej choroba nie wymaga opieki trzeciej osoby, ale uniemożliwia sprawowanie opieki nad nowo narodzonym dzieckiem. Jeżeli lekarz nie uznał, że choroba żony wymaga osobistej opieki innej osoby, to pracownik nie będzie mógł skorzystać z płatnego zwolnienia na chorego członka rodziny. Choroba może jednak uniemożliwiać tej osobie sprawowanie opieki nad dzieckiem. W takim przypadku pracownik może skorzystać z prawa do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem. Warunkiem jest jednak, by żona była uznana za stale opiekującą się dzieckiem, a jej choroba musi uniemożliwiać sprawowanie tej opieki.

Gdy nie ma innej opieki

Nie zawsze, gdy pojawi się potrzeba opieki w rodzinie, pracownik ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Warunkiem jest bowiem brak innych domowników mogących zapewnić opiekę choremu członkowi rodziny. Wyjątkiem jest opieka nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. Wówczas zasiłek przysługuje nawet wtedy, gdy są inne osoby mogące zapewnić opiekę.
W przypadku chorego członka rodziny, warunkiem skorzystania przez pracownika z płatnego zwolnienia jest pozostawanie z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Warunek ten uważa się za spełniony, gdy pracownik pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z członkiem rodziny tylko przez okres choroby. W sytuacji gdy we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem pozostaje osoba niezobowiązana do opieki, przyjmuje się, że może być o­na uznana za domownika mogącego zapewnić opiekę dziecku tylko wówczas, gdy wyrazi na to zgodę.

Niezbędne dokumenty

Podstawą wypłaty zasiłku opiekuńczego jest zaświadczenie lekarskie wydane na formularzu ZUS ZLA przez lekarza, stwierdzające konieczność opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Pracownik występujący o wypłatę zasiłku składa również wniosek o uzyskanie tego zasiłku na druku ZUS Z-15. Składa w nim oświadczenie o braku innych osób mogących sprawować opiekę nad chorym oraz o pozostawaniu z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w czasie sprawowania opieki. Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 8 są:
• oświadczenie pracownika – w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły,
• decyzja inspektora sanitarnego zarządzającego izolację – w przypadku izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej,
• zaświadczenie lekarskie na zwykłym blankiecie – w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym
ZOZ.

Zasiłek nie zawsze przysługuje

Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego wymiaru. Podstawę wymiaru zasiłku wylicza się w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających zwolnienie od pracy z powodu opieki.
Zasiłek przysługuje za każdy dzień zwolnienia spowodowanego koniecznością sprawowania opieki, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Świadczenie to nie należy się za okresy niezdolności do pracy, w których pracownik na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Zasiłek opiekuńczy nie jest wypłacany za czas urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego oraz tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności. Pracownik traci także prawo do zasiłku opiekuńczego za okres, na który został zwolniony od pracy, jeżeli zwolnienie to wykorzystuje dla innych celów niż opieka.

Podstawa prawna
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267).
• Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 65, poz. 742 z późn. zm.).

Danuta Klucz
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań dotyczących zaświadczeń, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi. Ich pytania dotyczyły zaświadczeń przedstawianych przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczeń rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze   

Szykują się spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

REKLAMA

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

REKLAMA

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

Bezpłatna konsultacja i webinarium. Wsparcie we wdrożeniu ustawy o sygnalistach

Już 25 września 2024 roku wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów nakładające na pracodawców obowiązek opracowania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Jesteś gotowy na te zmiany? A może masz pytania dotyczące ustawy o sygnalistach? Zadbaj o zgodność z przepisami i skorzystaj z bezpłatnego wsparcia.

REKLAMA