Samozatrudniony na karcie lub na ryczałcie

Co najważniejsze, osoba fizyczna rozliczająca dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej może wybrać dla każdego kolejnego roku podatkowego inny sposób opodatkowania. Na przykład powrócić od podatku liniowego czy wyliczanego według skali podatkowej płaconego za 2008 rok do karty podatkowej w 2009 roku, o ile tylko spełnia formalne warunki dla opodatkowania w tej formie. Jednak te uproszczone formy opodatkowania są coraz mniej opłacalne, wówczas gdy osiąga się wysokie koszty, np. w handlu rzeczami, na które jest niska marża. Na dodatek w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podstawą opodatkowania jest obrót, a od 1 stycznia 2008 r. limit uprawniający do skorzystania z tej formy został zmniejszony z 250 tys. euro do 150 tys. euro. Na dodatek osoby, które w trakcie roku 2008 utracą prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wskutek przekroczenia tego limitu i będą musiały przejść na księgę przychodów i rozchodów, nie będą mogły w tym roku skorzystać z podatku liniowego w stałej wysokości 19 proc. Dlatego, rozważając wariant podatku uproszczonego, zwłaszcza ryczałtu, warto już teraz zastanowić się, czy lepszym rozwiązaniem nie będzie podatek liniowy od działalności gospodarczej.

I jeszcze jedna ważna kwestia. Ponieważ podatnicy korzystający z opodatkowania działalności gospodarczej w innej formie niż skala podatkowa nie mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej (chyba że oprócz tego osiągają dochody opodatkowane według skali), a ulga ta, zwłaszcza w rodzinach wielodzietnych, zwalnia od podatku istotne kwoty dochodów, dla wyboru formy opodatkowania na 2008 rok dla wielu osób kluczowa poza wysokością przychodu, może być także ta kwestia.

Skorzystanie z ulgi

prorodzinnej jest ważne przy wyborze sposobu opodatkowania

Samozatrudniony płaci kartę podatkową

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej podatnik składa do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania przed rozpoczęciem działalności.

Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą w 2008 roku płacić podatnicy prowadzący działalność:

• usługową lub wytwórczo-usługową,

• gastronomiczną,

• w zakresie usług transportowych,

• w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach,

• w wolnych zawodach,

• polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego i usług weterynaryjnych,

• w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi,

• w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.

Ważne!

Decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej wydaje, odrębnie na każdy rok podatkowy, urząd skarbowy, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich jej wspólników.

Muszą jednak przy tym spełniać szereg warunków dotyczących głównie zakresu prowadzonej działalności oraz zatrudnianych osób. W wielu przypadkach, aby płacić kartę, trzeba działalność wykonywać jednoosobowo lub nie korzystać przy prowadzeniu działalności z usług osób zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne. Ponadto podatnik lub małżonek nie może prowadzić innych rodzajów działalności gospodarczej, poza uprawniającymi do opodatkowania w formie karty podatkowej, ani wytwarzać wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym.

Za usługi specjalistyczne uważa się czynności i prace wchodzące w inny niż zgłoszony zakres działalności, niezbędne do całkowitego wykonania wyrobu lub świadczonej usługi.

Jeżeli podatnik we wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej zgłosi prowadzenie działalności w różnym zakresie lub prowadzi działalność w odrębnych zakładach, łączne zatrudnienie nie może przekroczyć stanu zatrudnienia określonego dla zakresu działalności, dla którego przewidziano najniższy stan zatrudnienia.

Natomiast nie wlicza się członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z podatnikiem, a w razie gdy działalność prowadzona jest przez wspólników tylko członków rodziny jednego ze wspólników.

Nie wlicza się też osób zatrudnionych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami o nauce zawodu lub przyuczaniu do wykonywania określonej pracy w okresie nauki zawodu lub przyuczania oraz nie więcej niż trzech osób zatrudnionych w okresie pierwszych 12 miesięcy po złożeniu przez nie egzaminu; na równi z osobami zatrudnionymi w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy traktuje się uczniów szkół średnich oraz studentów, zatrudnionych w okresie wakacji letnich i zimowych, pracowników zatrudnionych wyłącznie przy sprzedaży wyrobów, przyjmowaniu zleceń na usługi, utrzymywaniu czystości w zakładzie, prowadzeniu kasy i księgowości, kierowców i konwojentów, pod warunkiem że podatnik określił na piśmie zakres czynności tych pracowników, osób, na których rachunek jest prowadzona działalność po śmierci podatnika, jeżeli osoby te nie biorą udziału w prowadzeniu działalności, nie więcej niż czterech bezrobotnych absolwentów skierowanych, na podstawie odrębnych przepisów, przez właściwy urząd pracy do odbywania stażu u pracodawcy przez okres nieprzekraczający 12 miesięcy, łącznie nie więcej niż trzech zatrudnionych bezrobotnych lub absolwentów w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu zarejestrowanych w urzędzie pracy, przy czym okres zarejestrowania w urzędzie pracy bezrobotnego musi trwać co najmniej sześć miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym jego zatrudnienie.

Usługi specjalistyczne

to czynności i prace niewchodzące w zgłoszony zakres działalności

Szczegółowe warunki, które muszą być spełnione, oraz wysokość podatku ustalone są w załącznikach 3-4 do ustawy o podatku ryczałtowym.

Decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej wydaje, odrębnie na każdy rok podatkowy, urząd skarbowy, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich jej wspólników.

NIE MOŻNA SKORZYSTAĆ Z RYCZAŁTU

Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników:

• opłacających podatek w formie karty podatkowej,

• korzystających z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,

• osiągających w całości lub w części przychody z tytułu: prowadzenia aptek, działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów), działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

• osiągających w całości lub części przychody z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż wykonywane osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu,

• osiągających w całości lub części przychody ze świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy (głównie w zakresie usług niematerialnych) oraz działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,

• wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,

• podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków albo samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka, jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach,

• rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Zdecydowanie więcej osób rozpoczynających działalność gospodarczą może wybrać jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jego podstawową zaletą jest uproszczona formuła rozliczeń z fiskusem - podatnik nie ustala kosztów uzyskania przychodu, a jedynie płaci podatek od przychodu według zryczałtowanej stawki.

Podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności gospodarczej, jeżeli rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej. A jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadzili działalność, mają prawo do ryczałtu, gdy w poprzednim roku uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150 tys. euro (565 200 zł) lub uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150 tys. euro. Do końca 2007 roku te limity były wyższe i wynosiły 250 tys. euro.

Trzeba też pamiętać, że podatek w formie ryczałtu płaci się od przychodu ujętego w ewidencji (stąd zresztą nazwa - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Stawki ryczałtu uzależnione są od rodzaju przychodu.

Jeżeli podatnik obowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody są opodatkowane różnymi stawkami, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, pod warunkiem że ewidencja przychodów jest prowadzona w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności.

Ryczałtowiec ma prawo do odliczeń od przychodu lub od ryczałtu (ulgi, strata, składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne). Jeżeli podatnik dokonuje od przychodów takich odliczeń, jest obowiązany wykazać odliczenia w odrębnych pozycjach ewidencji i zmniejszyć o te kwoty wartość przychodu stanowiącego podstawę opodatkowania.

Gdy podatnik uzyskuje przychody opodatkowane różnymi stawkami i dokonuje takich odliczeń od przychodu, odliczeń tych, do wysokości określonej w ustawie o podatku dochodowym, dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.

Stawki ryczałtu

Zostały uzależnione od rodzajów przychodów

Samozatrudniony z księgą przychodów i rozchodów

Przedsiębiorcy nieobjęci kartą podatkową lub ryczałtem mogą płacić podatek według trzystopniowej skali podatkowej, czyli według stawek 19, 30 i 40 proc. albo w stałej wysokości 19 proc. Z podatku liniowego nie mogą jednak skorzystać samozatrudnieni, którzy działają na rzecz byłego pracodawcy.

Niezależnie od sposobu płacenia podatku dochodowego osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą muszą założyć i prowadzić księgę przychodów i rozchodów oraz ewentualnie dodatkową dokumentację. W przypadku spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych księga jest prowadzona dla spółki. Księga jest niezbędna do ustalenia wysokości przychodów z działalności, kosztów ich uzyskania, a w konsekwencji dochodu, który podlega opodatkowaniu.

Księgę przychodów i rozchodów zakładamy z dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej. Gdy księgę zakładamy po raz pierwszy, musimy w ciągu 20 dni od jej założenia zawiadomić o tym kierownika urzędu skarbowego na piśmie. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie składają wszyscy wspólnicy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania każdego z nich.

Jeśli podatnik chce płacić podatek dochodowy według skali podatkowej, to nie musi on zawiadamiać kierownika urzędu skarbowego, że wybrał taki sposób płacenia podatku. W tym przypadku przedsiębiorca będzie płacił podatek (a w trakcie roku podatkowego zaliczki na ten podatek) od uzyskanego przychodu, pomniejszonego o koszty jego uzyskania. W przypadku uzyskiwania dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, który podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podlega bowiem sam czysty dochód.

Tak więc kwota otrzymana od kontrahentów, na podstawie wystawionych rachunków lub faktur oraz sprzedaży nieudokumentowanej fakturami lub rachunkami, jest przychodem.

Wszystkie wydatki, które w tym celu przedsiębiorca poniesie: zakup towarów i materiałów, koszty utrzymania biura, samochodu, ewentualnego zatrudniania pracowników itd. określamy mianem kosztów uzyskania przychodu.

Sam dochód więc to przychód pomniejszony o koszty. Dopiero dochód stanowi podstawę obliczenia podatku. Nim jednak przedsiębiorca podatek ten wyliczy, uprzednio pomniejszy ten dochód, wypełniając odpowiednią deklarację podatkową o różne odpisy z tytułu odliczeń (np. składek na ubezpieczenie społeczne) oraz ulg podatkowych (np. darowizn).

Po ustaleniu dochodu podatnik zapłaci podatek, który zostanie wyliczony z tabeli podatkowej. Znajduje się ona w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Samozatrudnienie na podatku liniowym

Nie dla wszystkich taki sposób rozliczania podatku jest korzystny. Większość firm prowadzonych przez osoby fizyczne osiąga obecnie w skali roku dochody niezbyt imponujące, a podatek, który płacą, nie przekracza pierwszego progu tabeli podatkowej.

Tacy podatnicy, jeśli tylko zdecydują się wybrać podatek liniowy od działalności gospodarczej, paradoksalnie stracą, zamiast zyskać. I to wcale niemało.

Wynika to nie tylko z konstrukcji samego podatku liniowego, który nie pozwala zarówno na odliczanie ulg, jak i skonsumowanie kwoty wolnej od podatku. Zgodnie z jego logiką, trzeba bowiem zapłacić 19 gr od każdej złotówki dochodu - zarówno tej pierwszej, jak i np. zamykającej milion. Trzeba ponadto mieć na względzie, że podatnicy decydujący się na taką formę opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej dobrowolnie pozbawiają się prawa do rocznego rozliczenia podatku wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

A gdy dodatkową ceną jest utrata prawa do rocznego rozliczenia małżeńskiego lub osoby samotnie wychowującej dziecko, kwota ta wynosi ponad 95 tys. zł. Dotyczy to jednak wyłącznie dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych. Gdy jednak w grę wchodzą inne dodatkowe dochody, te graniczne kwoty mogą kształtować się zgoła odmiennie. Dlatego każdy przedsiębiorca przed podjęciem ostatecznej decyzji w sprawie wyboru podstawy opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w każdym kolejnym roku podatkowym powinien dokonać analizy rachunkowej swojej sytuacji.

Jeśli podatnik ma prawo do skorzystania z opodatkowania działalności gospodarczej na podstawie art. 30c ustawy o PIT i zdecyduje się z tego prawa skorzystać, jest zobowiązany do złożenia właściwemu naczelnikowi pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania.

RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH WYNOSI:

• 20 proc. przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,

• 17 proc. przychodów ze świadczenia niektórych usług,

• 8,5 proc. przychodów z działalności usługowej,

• 5,5 proc. przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów,

• 3,0 proc. przychodów z innej działalności, m.in. gastronomicznej czy usługowej w zakresie handlu.

PREFERENCYJNY ZUS DLA ROZPOCZYNAJĄCEGO SAMOZATRUDNIENIE

Ustawą z 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 150, poz. 1248) wprowadzono nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które rozpoczęły wykonywanie działalności gospodarczej po dniu wejścia w życie tej ustawy (tj. nie wcześniej niż 25 sierpnia 2005 r.). Dla osób tych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, tj. w 2008 roku 337,80 zł (30 proc. x 1126 zł).

Powyższa zasada ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie ma jednak zastosowania do osób, które już prowadzą działalność lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność. Dotyczy to także przypadku, gdy wykonują one działalność gospodarczą dla byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

PODATEK W 2008 ROKU

W 2008 roku dopiero przekroczenie granicy ok. 47,5 tys. zł (44 490 zł plus 3089 kwoty wolnej od podatku) rocznego dochodu - a więc średnio miesięcznie ok. 4 tys. zł - z działalności gospodarczej czyni opłacalne skorzystanie z podatku w stałej wysokości 19-proc.

Zgodnie bowiem z art. 9a ustawy, dochody osiągnięte przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej są, co do zasady, opodatkowane na podstawie art. 27, dopiero gdy podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowaniu form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo o tym, że zdecydowali się wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT.

Wyboru opodatkowania nie mogą dokonać podatnicy rozpoczynający działalność samodzielnie lub w formie spółki niemającej osobowości prawnej, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki. Jednak jeżeli podatnicy tacy nie zamierzają wykonywać działalności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców, mogą dokonać wyboru podatku liniowego.

Jeżeli podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą samodzielnie i w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej albo w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej, wybór sposobu opodatkowania dotyczy wszystkich form prowadzenia tej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy.

Ważne!

Dochodem jest przychód pomniejszony o koszty. Stanowi on podstawę obliczenia podatku

Jak przedsiębiorca płaci zaliczki na podatek

Podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na podstawie art. 27 (czyli według skali tabeli podatkowej) są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy.

Dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się z uwzględnieniem remanentu.

Ważne!

Przy prowadzeniu działalnosci gospodarczej samodzielnie i w formie spółek niemajacych osobowości prawnej wybrany sposób opodatkowania dotyczy wszystkich form

Podatnicy są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne. Wysokość zaliczek za miesiące do listopada roku podatkowego ustala się w następujący sposób:

• obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku (czyli kwotę wolną w wysokości 3089 zł),

• zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu,

• zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

Tak obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconej w danym miesiącu zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Zaliczki miesięczne za okres od stycznia do listopada uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień, w wysokości należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia.

Podobnie płaci zaliczki podatnik korzystający z podatku liniowego, z tym że płaci je niezależnie od wysokości uzyskanego dochodu (nie ma uprawnień do stosowania kwoty wolnej).

Samozatrudnieni

jako przedsiębiorcy mogą płacić zaliczki metodą uproszczoną albo kwartalnie

Samozatrudnieni jako przedsiębiorcy mogą też płacić zaliczki metodą uproszczoną albo kwartalnie.

EDYTA DOBROWOLSKA

gp@infor.pl

Podstawa prawna

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.): umowa zlecenia - art. 734-735; umowa o dzieło art. 627-646.

• Art. 13 oraz art. 41-42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Art. 6 oraz art. 33-50 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).

• Art. 66-95 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej (...) (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).