REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Renta po zmarłym członku rodziny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ryszard Sadlik
Ryszard Sadlik

REKLAMA

Członkowie rodziny zmarłego mogą otrzymać rentę rodzinną. Zmarły w chwili śmierci musi mieć jednak prawo do emerytury lub renty albo choćby spełniać warunki do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Prawo do renty rodzinnej bywa częstym przedmiotem sporów kończących się w sądzie. Najbardziej kontrowersyjne bywa określenie, czy zmarły, który nie miał ustalonego prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, spełniał warunki do uzyskania tych świadczeń.  

Ocena praw zmarłego

Aby ustalić, czy członkowie rodziny zmarłego mogą otrzymać rentę rodzinną, konieczne jest najpierw ustalenie uprawnień osoby zmarłej. Zaznaczyć trzeba, że renta rodzinna przysługuje nie tylko po zmarłym pobierającym albo spełniającym warunki do otrzymania emerytury lub renty, ale także po osobie, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne.

Pamiętać trzeba, że przy ocenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy, a gdy zmarły pobierał zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne, przyjmuje się, że spełniał warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

l jest niezdolny do pracy,

l ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

l niezdolność do pracy powstała w ściśle określonych w ustawie o emeryturach i rentach okresach (m.in. w okresie ubezpieczenia, pobierania wynagrodzenia czy zasiłku chorobowego za czas niezdolności do pracy, świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów (warunku tego nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy).

Ważny staż pracy

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

l 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,

l 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,

l 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,

l 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,

l 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres pięciu lat powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia od daty śmierci. Do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Warunek dotyczący posiadania w określonym wymiarze okresów składkowych i nieskładkowych nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek ten uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu sześciu miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi sześciu miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Jeżeli zmarły w dniu swojej śmierci spełniał ww. wymagania, to następnie badane są uprawnienia członków jego rodziny do otrzymania renty rodzinnej. Zdarza się jednak, że w dacie zgonu zmarły nie spełniał warunków do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy. Możliwe jest wówczas dowodzenie, że niezdolność do pracy zmarłego powstała wcześniej niż w dacie jego zgonu i że w tej dacie spełniał on pozostałe warunki wymagane do otrzymania świadczenia.

Dla kogo renta

Uprawnionymi do renty rodzinnej są przede wszystkim małżonek zmarłego (wdowa lub wdowiec) oraz dzieci zmarłego, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione. Ponadto prawo to może przysługiwać też przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom, w tym również w ramach rodziny zastępczej. Rentę rodzinną mogą otrzymać również rodzice, ojczym i macochy oraz osoba przysposabiająca.

Od wymienionych osób wymagane jest również spełnienie określonych w ustawie o emeryturach i rentach warunków. Warunki te omówimy w osobnym artykule.

PRZYKŁAD: ODWOŁANIE OD DECYZJI ZUS DO SĄDU

Zmarły Jan S. pozostawił wdowę oraz dwoje małoletnich dzieci w wieku pięciu i dziesięciu lat. Wdowa wystąpiła do ZUS o przyznanie jej oraz dzieciom renty rodzinnej. ZUS wydał decyzję, w której odmówił im prawa do renty rodzinnej, gdyż zmarły nie spełniał warunków do uzyskania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. W decyzji wskazano, że w dacie śmierci zmarły nie spełniał warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - tj. że jego niezdolność do pracy nie powstała w ściśle określonym w przepisach czasie, że data powstania niezdolności określona na dzień zgonu powstała po upływie 18 miesięcy od czasu wypłacenia zasiłku dla bezrobotnych. Od decyzji tej wdowa wniosła odwołanie do sądu. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy, którzy ustalili, że częściowa niezdolność do pracy zmarłego powstała już dwa lata przed datą jego śmierci. Sąd stwierdził także, że zmarły Jan S. spełniał wówczas pozostałe warunki do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy, i zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając wdowie i dzieciom prawo do renty rodzinnej.

ORZECZNICTWO

Warunkiem nabycia prawa do renty rodzinnej przez wdowę (wdowca) jest, poza spełnieniem przesłanek określonych w art. 70 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.), pozostawanie przez małżonków do dnia śmierci jednego z nich w stanie faktycznej wspólności małżeńskiej (art. 70 ust. 3 tej ustawy). Ciężar dowodu niepozostawania w tej wspólności spoczywa na organie rentowym - uchwała Sądu Najwyższego z 26 października 2006 r. (III UZP 3/06, Biul. SN 2006/10/27).

Dziecko, które stało się całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji po osiągnięciu wieku określonego w art. 68 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.), nie nabywa prawa do renty rodzinnej na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 3 tej ustawy - uchwała 29 września 2006 r. (II UZP 10/06, Biul. SN 2006/9/15).

Ryszard Sadlik

 

Podstawa prawna

 

Art. 57-58, 65-67 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Niekorzystna specustawa dla wcześniejszych emerytów - pozorne wykonanie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Zadowolone będą osoby nieobjęte tymi przepisami

Po opublikowaniu w dniu 3 marca 2025 r. założeń projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury wcześniejsze na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się długo oczekiwany projekt tej ustawy datowany na 4 czerwca 2025 r.

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

Polacy zaciskają pasa. Najnowszy raport pokazuje, na czym oszczędzamy najczęściej

Aż 37,2% Polaków deklaruje ograniczenie wydatków na elektronikę – wynika z najnowszego raportu. W czołówce oszczędzanych kategorii znalazły się też meble, odzież i materiały budowlane. Eksperci wskazują na wysokie ceny, niską częstotliwość zakupów oraz zmieniające się priorytety konsumenckie.

REKLAMA

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Nawet 185 tys. zł na samochód dla osoby z niepełnosprawnością. Rusza druga tura naboru wniosków PFRON 2025

Druga i zarazem ostatnia w tym roku tura naboru wniosków w programie "Samodzielność – Aktywność – Mobilność!" rozpocznie się 1 sierpnia 2025 r. To szansa na uzyskanie nawet 85 proc. dopłaty do zakupu samochodu przystosowanego do potrzeb osoby z niepełnosprawnością ruchową. Sprawdź limity, warunki i checklistę, która ułatwi Ci wypełnienie elektronicznego wniosku w systemie SOW.

Pozew o zachowek. Co powinien zawierać i gdzie złożyć dokumenty?

Jak napisać pozew o zachowek, by uniknąć błędów, które mogą spowolnić lub utrudnić dochodzenie należności? To ważne informacje dla osób, które zostały pominięte w testamencie lub otrzymały mniej niż im się należało.

Podwyżki pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw [STAWKI]

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP zostało opublikowane rozporządzenie podwyższające kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie koryguje także katalog stanowisk.

REKLAMA

Bez księgowych ani rusz. Przedsiębiorcy doceniają ich nie tylko za rachunki, ale i za wsparcie strategiczne

Aż 75% przedsiębiorców w Polsce darzy swoje księgowe i księgowych dużym zaufaniem, a 71% uważa, że ich wiedza realnie wpływa na sukces firmy – wynika z najnowszego badania. Księgowi stają się dziś nie tylko strażnikami finansów, ale i partnerami w rozwoju biznesu.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ważną ustawę. Prosiła go o to ministra z rządu Tuska

Prezydent Andrej Duda podpisał ustawę o jawności cen mieszkań, po wcześniejszym spotkaniu z minister Katarzyną Pełczyńską–Nałęcz. Nowe regulacje nakładają na deweloperów obowiązek prowadzenia stron internetowych, na których podawane mają być ceny mieszkań od początku sprzedaży do jej zakończenia.

REKLAMA