REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca dzieci i młodzieży - jaka umowa będzie odpowiednia?

Praca dzieci i młodzieży - jaka umowa będzie odpowiednia?/ fot. Shutterstock
Praca dzieci i młodzieży - jaka umowa będzie odpowiednia?/ fot. Shutterstock
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wakacje to czas, w którym młodzież, a czasem nawet dzieci, szukają okazji do zarobku. Prawo na to pozwala, jednakże młodzież i dzieci nie każdej pracy mogą się podjąć. W trosce o dobro małoletnich Państwowa Inspekcja Pracy przygotowała poradnik dotyczący pracy dzieci i młodzieży, w którym radzi m.in. jaki typ umowy będzie odpowiedni dla małoletniego.

Powierzając niepełnoletniemu wykonywanie pracy, pracodawca musi przeanalizować, jaki typ zatrudnienia będzie odpowiedni. Jeżeli praca ma się odbywać w warunkach typowych dla stosunku pracy (podporządkowanie, wyznaczone godziny pracy), wówczas należy zawrzeć umowę o pracę.

REKLAMA

REKLAMA

W innych przypadkach może być to umowa cywilnoprawna. W obu wypadkach konieczna jest zgoda przedstawiciela ustawowego (zwykle rodzica) lub opiekuna dziecka. Niepełnoletni nie mają bowiem pełnej zdolności do czynności prawnych, a więc także do podpisywania umów.

Niezależnie od tego, jaka umowa będzie podstawą świadczenia pracy bardzo ważne jest sformalizowanie zatrudnienia czyli podpisanie umowy. Jeżeli pracodawca nie chce podpisać umowy lub odwleka moment jej podpisania, powinno to być sygnałem ostrzegawczym. Należy więc pamiętać, że zgodnie z przepisami umowa o pracę ma być zawarta na piśmie, podpisana przed dopuszczeniem pracownika do pracy i zawierać elementy wymagane przez Kodeks pracy. Umowa na okres nawet krótkiej próby powinna być podpisana przed dopuszczeniem do pracy. Często osoby, które  pracują bez umowy mają kłopot z uzyskaniem należnego wynagrodzenia. Nie ma przecież żadnego formalnego śladu ich zatrudnienia.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego

Osoby w wieku od 16 do 18 lat (młodociani), nie posiadające kwalifikacji zawodowych, mogą być zatrudniane na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. W dokumentacji pracownika młodocianego muszą się znaleźć m.in. zaświadczenia lekarskie stwierdzające, że określony w umowie rodzaj pracy nie zagraża jego zdrowiu. Pracodawca ma też obowiązek opiekować się i pomagać młodocianemu pracownikowi.

REKLAMA

Warunkiem zatrudniania młodocianych jest ukończenie gimnazjum. Do tego czasu trwa bowiem w Polsce obowiązek szkolny. Istnieją jednak wyjątki, kiedy można zatrudnić osobę młodocianą, która nie spełnia kryterium wieku i ukończenia gimnazjum, określone przepisami rozporządzenia MPiPS.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego może zostać zawarta z osobą młodocianą w formie: nauki zawodu albo przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Nauka zawodu trwa nie krócej niż 24 miesiące i nie dłużej niż 36 miesięcy, natomiast przyuczenie do wykonywania określonej pracy może trwać od 3 do 6 miesięcy. Pracodawca zawiera z młodocianym pracownikiem umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego na piśmie na czas nieokreślony, mimo że czas trwania nauki zawodu jest ściśle określony, co jest elementem szczególnej ochrony zatrudnienia młodocianego.

Pracownikowi młodocianemu za wykonaną pracę przysługuje wynagrodzenie. Pracodawca ma obowiązek wypłacać to wynagrodzenie i z tego tytułu odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne.

Czas pracy pracownika młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę, a młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Ponadto, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą  nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy.

Istnieje bezwzględny zakaz zatrudniania młodocianych w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej (pomiędzy godzinami 22.00. a 6.00). Przerwa w pracy młodocianego obejmująca porę nocną powinna trwać nieprzerwanie nie mniej niż 14 godzin. Ponadto, młodocianemu przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.

Młodociany uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych, a z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni roboczych. Zatem w pierwszym roku pracy młodocianemu przysługuje 38 dni urlopu wypoczynkowego. Jednakże w roku kalendarzowym, w którym młodociany kończy 18 lat, ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni roboczych, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 lat.

Prace lekkie

Istnieje również możliwość zatrudniania młodocianego na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu lekkich prac (art.2001Kodeksu pracy), które nie mogą powodować zagrożenia dla zdrowia, życia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie może utrudniać młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego.

Sporządzenie wykazu lekkich prac należy do pracodawcy. Tworząc go musi uwzględnić występujące u niego warunki pracy i stanowiska. Wykaz prac lekkich nie może zawierać prac wzbronionych młodocianym (rozp. RM z 24.08.2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac). Jego treść musi zaakceptować lekarz medycyny pracy, a zatwierdzić inspektor pracy.

Mimo generalnego zakazu, można przy pracach lekkich zatrudnić osoby mające mniej niż 16 lat.

Rodzic młodocianego powinien zainteresować się, w jakich warunkach będzie pracowało niepełnoletnie dziecko. Dorosły z pewnym doświadczeniem życiowym po wizycie u pracodawcy lub analizie obowiązków, jakie dziecko ma wykonywać jest w stanie ocenić, czy podejmowane zatrudnienie może stanowić jakieś zagrożenie. Sam fakt, że rodzic interesuje się tym, co robi jego dziecko może ostudzić ewentualne nieuczciwe zamiary pracodawcy. Oczywiście, w przypadku kłopotów z pracodawcą, brakiem wypłacenia wynagrodzenia należy zgłosić się do PIP (adresy i telefony: www.pip.gov.pl)

Umowy cywilnoprawne

Małoletni, czyli w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, osoba która ukończyła 13 lat, a nie ukończyła 18-tu może skorzystać z możliwości zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia, umowy o dzieło).

Na pracę małoletniego, musi wyrazić zgodę jego przedstawiciel ustawowy, czyli zwykle jego rodzic.

Praca dzieci

Na wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia zezwala też art. 3045 k. p., ale tylko w niektórych dziedzinach i przy dopełnieniu określonych warunków.

Praca dziecka jest dozwolona wyłącznie na rzecz ograniczonej liczby podmiotów, bo jedynie tych, które prowadzą działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Najczęściej o zezwolenie występują teatry i agencje reklamowe. Zazwyczaj chodzi o występowanie w przedstawieniach lub reklamach. Warto też zauważyć, że przepis mówi o dzieciach, które nie ukończyły 16 lat, a więc nie określa dolnej granicy wieku.

Aby zatrudnić dziecko, konieczna jest uprzednia zgoda rodzica (opiekuna) dziecka. Trzeba też zwrócić się o zezwolenie do właściwego inspektora pracy.

Ubiegając się o nie należy załączyć do wniosku:

  1. pisemną zgodę na zarobkowanie dziecka przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka,
  2. opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
  3. orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
  4. opinię dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych (dotyczy dzieci uczących się).

Inspektor odmówi wydania zezwolenia, jeżeli praca mogłaby spowodować zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka albo dla wypełniania przez nie obowiązku szkolnego. W dwóch sytuacjach inspektor może cofnąć zezwolenie: na wniosek rodzica lub opiekuna dziecka (bez względu na jego zasadność) oraz z urzędu, jeżeli stwierdzi, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu.

Kto bez zezwolenia właściwego inspektora pracy dopuszcza do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

W 2017 r. inspektorzy pracy wydali 3 613 zezwoleń na wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dzieci. W 14 przypadkach odmówili wydania takiego zezwolenia.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań dotyczących zaświadczeń, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi. Ich pytania dotyczyły zaświadczeń przedstawianych przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczeń rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze   

Szykują się spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

REKLAMA

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

REKLAMA

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

Bezpłatna konsultacja i webinarium. Wsparcie we wdrożeniu ustawy o sygnalistach

Już 25 września 2024 roku wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów nakładające na pracodawców obowiązek opracowania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Jesteś gotowy na te zmiany? A może masz pytania dotyczące ustawy o sygnalistach? Zadbaj o zgodność z przepisami i skorzystaj z bezpłatnego wsparcia.

REKLAMA