Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stan wojenny z 1981 r.

Adrian Prusik
Adrian Prusik
Stan wojenny z 13 grudnia 1981 r. był wprowadzony bezprawnie, fot. Fotolia
Stan wojenny z 13 grudnia 1981 r. był wprowadzony bezprawnie, fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Uchwała Rady Państwa wprowadziła z dniem 13 grudnia 1981 r. stan wojenny z polecenia Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON). Zarówno wydanie dekretów, jak i powołanie WRON było niezgodne z ówczesnym prawem.

Decyzje Rady Państwa

Z formalnego punktu widzenia decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego została podjęta dzień wcześniej, czyli 12 grudnia 1981 r. Miała ona postać kilku aktów prawnych. Rada Państwa, czyli kolegialny organ o uprawnieniach głowy państwa (odpowiednik urzędu prezydenta w III RP) podjęła uchwałę o wprowadzeniu na terytorium całego kraju stanu wojennego, dekret o stanie wojennym, w którym określane zostały dokładnie prawa i obowiązki obywateli, funkcjonowanie administracji publicznej.

REKLAMA

Oprócz tego przyjęty został także dekret o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego, który wprowadzał postępowanie doraźne w odniesieniu do określonych przestępstw, jak również dekret o przebaczeniu, który stanowił o amnestii za przestępstwa o charakterze politycznym popełnione przed 13 grudnia 1981 r.

Zobacz: Stany nadzwyczajne w obowiązującej Konstytucji

Stan wojenny

REKLAMA

Stan wojenny zaczął funkcjonować o północy z 12 na 13 grudnia 1981 r. Na ulicach pojawiło się wojsko, a także ZOMO. Zmilitaryzowane zostały przedsiębiorstwa państwowe, a także radio i telewizja (pojawili się spikerzy w wojskowych mundurach). Pierwsze informacje o wprowadzeniu stanu wojennego pojawiły się o godzinie 6 rano w Polskim Radio. Wcześniej, bo od północy trwały już jednak aresztowania działaczy opozycji demokratycznej.

Na podstawie dekretów z mocą ustawy zaczął obowiązywać specjalny porządek prawny. Zawieszeniu uległo prawo do strajków i zgromadzeń, zawieszono działalność samorządowych załóg przedsiębiorstw państwowych, a nawet zakazano uprawiania turystyki oraz sportów żeglarskich i wioślarskich na wodach wewnętrznych i terytorialnych państwa.  Organy administracji państwowej uzyskały szerokie uprawnienia, m.in. prawo do zawieszenia działalności stowarzyszeń i związków, czy też nakazania złożenia do depozytu odbiorników radiowo-telewizyjnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela

Przyczyny

Wprowadzenie stanu wojennego było odpowiedzią na wydarzenia roku 1980, kiedy to po fali strajków zalegalizowany został niezależny związek zawodowy „Solidarność”, pierwsza niezależna organizacja związkowa w bloku wschodnim. Stan wojenny, którego celem było zastopowanie procesu demokratyzacji, został wprowadzony pod pretekstem potencjalnej interwencji sowieckiej, czemu mają jednak przeczyć zarówno dane wywiadowcze NATO, jak i materiały źródłowe kół decyzyjnych ZSRR.

Stan wojenny i naruszenie prawa

Z prawnego punktu widzenia wprowadzenie stanu wojennego odbyło się z naruszeniem ówczesnego prawa, a powołana na przełomie 12/13 grudnia 1981 r. Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego była organem pozakonstytucyjnym.

REKLAMA

Zgodnie z art. 31 par. 1 Konstytucji PRL z 1952 r. Rada Państwa nie mogła wydać dekretów z mocą ustawy w czasie trwania sesji Sejmu. Takie uprawnienia miała jedynie w okresie pomiędzy sesjami. Tymczasem w dniu 12 grudnia 1981 r. trwała sesja Sejmu. Aktu nie konwalidowało przedstawienie go do zatwierdzenia Sejmowi na początku 1982 r.

Pod kątem zgodności z prawem oceny dekretów z 12 grudnia 1981 r. dokonał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 marca 2011 r. (sygn. K 35/08), który uznał akty Rady Państwa za niezgodne z Konstytucją.

Zobacz serwis: Trybunał Konstytucyjny

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Catfishing

    Na czym polega catfishing w Internecie? Jak go rozpoznać i w jaki sposób można się przed nim chronić?

    22 października sprawdzą, kto chodzi do kościoła

    Tradycyjnie raz w roku w kościele katolickim odbywa się liczenie wiernych. Podczas niedzielnych praktyk religijnych sprawdza się, ilu z zobowiązanych do uczestniczenia w mszy św. i przystępowania do komunii św. katolików jest obecnych. W tym roku odbędzie się to 22 października we wszystkich parafiach.

    Phishing

    Phishing to jedno z podstawowych pojęć związanych z cyberprzemocą. Na czym polega atak phishingowy? Jak się chronić przed tym zjawiskiem?

    Kradzież towaru w transporcie - kiedy to przewoźnik jest odpowiedzialny? To zależy

    Branża transportowa boryka się z problemem coraz częstszych kradzieży. Czy to przewoźnik ponosi odpowiedzialność za kradzież towaru? To zależy od okoliczności. Prawo transportowe rozstrzyga część sytuacji, w pozostałych przypadkach decyduje sąd. A decyzje te bywają dyskusyjne. 

    REKLAMA

    Rodzice nie są parą, nie chcą tworzyć rodziny, poznają się tylko w celu zostania rodzicami i wspólnego wychowywania dziecka

    Czy nastaje nowy model rodzicielstwa? W coparentingu rodzice nie chcą stworzyć rodziny, ani nie są parą, chcą tylko mieć wspólne dziecko. W Barcelonie za miesiąc urodzi się pierwsze dziecko w tym alternatywnym systemie rodzicielstwa. 

    103. rocznica bitwy niemeńskiej. Obchody w Warszawie
    Ponad 143 mln zł trafi do szkół

    Ponad 143 mln zł trafi do szkół samorządowych i niesamorządowych w latach 2023-2024 na realizację inwestycji infrastrukturalnych. Dofinansowanie otrzymają łącznie 242 projekty. Poznaliśmy wyniki rozstrzygnięcia w programie „Inwestycje w oświacie”.

    Ogródki działkowe w cenie. Czy na RODOS można mieszkać cały rok?

    Nawet 300 tys. zł trzeba zapłacić za ogródek działkowy z budynkiem w Poznaniu! I to mimo, że takiej działki nie można kupić, ale jedynie nabyć prawo do korzystania z niej. Nie można na niej także mieszkać przez cały rok! A o to często pytają notariusza zainteresowani kupnem takiej działki, a seniorzy o możliwość zapisania nieruchomości wnukom bądź przyjaciołom. 

    REKLAMA

    Jaka wysokość diet dla członków komisji wyborczych przy jednoczesnych wyborach i referendum?

    Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na problem diet dla członków obwodowych komisji wyborczych. Jak wskazuje, podczas wyborów parlamentarnych oraz referendum ogólnokrajowego będą one takie, jak podczas wyborów do Sejmu i Senatu RP, Prezydenta RP oraz do Parlamentu Europejskiego. „Przy jednoczesnych wyborach i referendum członkowie obwodowych komisji wyborczych nie będą mieli jednak tożsamych zadań i nie będą wykonywać tożsamej pracy, jak przy samych wyborach - podkreśla RPO.

    Inflacja w II połowie 2023 r. i kolejnych latach. Jaka?

    Zdaniem RPP inflacja w II połowie 2023 r. oraz w kolejnych latach będzie się nadal obniżać. Sprawdź szczegóły!

    REKLAMA