REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stan wojenny z 1981 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adrian Prusik
Adrian Prusik
Stan wojenny z 13 grudnia 1981 r. był wprowadzony bezprawnie, fot. Fotolia
Stan wojenny z 13 grudnia 1981 r. był wprowadzony bezprawnie, fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Uchwała Rady Państwa wprowadziła z dniem 13 grudnia 1981 r. stan wojenny z polecenia Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON). Zarówno wydanie dekretów, jak i powołanie WRON było niezgodne z ówczesnym prawem.

Decyzje Rady Państwa

Z formalnego punktu widzenia decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego została podjęta dzień wcześniej, czyli 12 grudnia 1981 r. Miała ona postać kilku aktów prawnych. Rada Państwa, czyli kolegialny organ o uprawnieniach głowy państwa (odpowiednik urzędu prezydenta w III RP) podjęła uchwałę o wprowadzeniu na terytorium całego kraju stanu wojennego, dekret o stanie wojennym, w którym określane zostały dokładnie prawa i obowiązki obywateli, funkcjonowanie administracji publicznej.

REKLAMA

Oprócz tego przyjęty został także dekret o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego, który wprowadzał postępowanie doraźne w odniesieniu do określonych przestępstw, jak również dekret o przebaczeniu, który stanowił o amnestii za przestępstwa o charakterze politycznym popełnione przed 13 grudnia 1981 r.

Zobacz: Stany nadzwyczajne w obowiązującej Konstytucji

Stan wojenny

REKLAMA

Stan wojenny zaczął funkcjonować o północy z 12 na 13 grudnia 1981 r. Na ulicach pojawiło się wojsko, a także ZOMO. Zmilitaryzowane zostały przedsiębiorstwa państwowe, a także radio i telewizja (pojawili się spikerzy w wojskowych mundurach). Pierwsze informacje o wprowadzeniu stanu wojennego pojawiły się o godzinie 6 rano w Polskim Radio. Wcześniej, bo od północy trwały już jednak aresztowania działaczy opozycji demokratycznej.

Na podstawie dekretów z mocą ustawy zaczął obowiązywać specjalny porządek prawny. Zawieszeniu uległo prawo do strajków i zgromadzeń, zawieszono działalność samorządowych załóg przedsiębiorstw państwowych, a nawet zakazano uprawiania turystyki oraz sportów żeglarskich i wioślarskich na wodach wewnętrznych i terytorialnych państwa.  Organy administracji państwowej uzyskały szerokie uprawnienia, m.in. prawo do zawieszenia działalności stowarzyszeń i związków, czy też nakazania złożenia do depozytu odbiorników radiowo-telewizyjnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela

Przyczyny

Wprowadzenie stanu wojennego było odpowiedzią na wydarzenia roku 1980, kiedy to po fali strajków zalegalizowany został niezależny związek zawodowy „Solidarność”, pierwsza niezależna organizacja związkowa w bloku wschodnim. Stan wojenny, którego celem było zastopowanie procesu demokratyzacji, został wprowadzony pod pretekstem potencjalnej interwencji sowieckiej, czemu mają jednak przeczyć zarówno dane wywiadowcze NATO, jak i materiały źródłowe kół decyzyjnych ZSRR.

Stan wojenny i naruszenie prawa

Z prawnego punktu widzenia wprowadzenie stanu wojennego odbyło się z naruszeniem ówczesnego prawa, a powołana na przełomie 12/13 grudnia 1981 r. Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego była organem pozakonstytucyjnym.

REKLAMA

Zgodnie z art. 31 par. 1 Konstytucji PRL z 1952 r. Rada Państwa nie mogła wydać dekretów z mocą ustawy w czasie trwania sesji Sejmu. Takie uprawnienia miała jedynie w okresie pomiędzy sesjami. Tymczasem w dniu 12 grudnia 1981 r. trwała sesja Sejmu. Aktu nie konwalidowało przedstawienie go do zatwierdzenia Sejmowi na początku 1982 r.

Pod kątem zgodności z prawem oceny dekretów z 12 grudnia 1981 r. dokonał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 marca 2011 r. (sygn. K 35/08), który uznał akty Rady Państwa za niezgodne z Konstytucją.

Zobacz serwis: Trybunał Konstytucyjny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwie składki emerytalne. Ale jedna emerytura. Nie tylko mundurowi, ale i KRUS

Do redakcji stale napływają listy od emerytów mundurowych, którzy płacą składki do ZUS (jako emeryci mundurowi), ale nie mają szansy na 1) otrzymanie drugiej emerytury (cywilnej obok wojskowej) albo 2)

Pomniejszył emeryturę o 2603,30 zł przez 60.526,60 zł. Nierówne traktowanie emerytów. Nie będzie nowelizacji [Emerytury mundurowe]

Do biura poselskiego zgłosili się emerytowani żołnierze, którzy wskazują na trudności wynikające z obecnych regulacji. Jednym z przykładów jest przypadek emeryta wojskowego, który w ciągu roku osiągnął dodatkowy dochód w wysokości 60 526,60 zł. Maksymalna kwota miesięcznego przychodu niepowodująca zmniejszenia świadczenia wynosiła 57 923,30 zł, przez co jego świadczenie emerytalne zostało pomniejszone o 2 603,30 zł.

Poczta Polska nie wygrała przetargu na dostarczanie przesyłek w sądownictwie i prokuraturze, mimo, że była jedynym oferentem. Ministerstwo Sprawiedliwości wyjaśnia dlaczego

Przetarg na świadczenie usług pocztowych w sądownictwie i prokuraturze został unieważniony. Jedyną ofertę w jego ramach złożyła Poczta Polska S.A., jednak jej cena była zbyt wysoka. Wiceminister sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha zapewnił PAP, że nie dojdzie do przerwy w doręczeniach przesyłek.

Cena energii elektrycznej w 2026 roku. Minister finansów i gospodarki prognozuje obniżkę

Resort finansów oczekuje, że w przyszłym roku taryfa na energię dla gospodarstw domowych znajdzie się poniżej 500 zł/MWh - poinformował 2 września 2025 r. PAP Biznes minister finansów i gospodarki Andrzej Domański.

REKLAMA

Od 10 września 2025 r. zmiany w OC po zakupie auta. Kara za błąd nawet 9330 zł

Od 10 września 2025 r. zmieniają się przepisy dotyczące OC po zakupie auta. Nabywca używanego pojazdu będzie mógł wskazać konkretną datę zakończenia polisy poprzedniego właściciela, ale tylko pod warunkiem zachowania ciągłości ubezpieczenia. Brak choćby jednego dnia ochrony oznacza wysoką karę pieniężną. To nie wszystko, nowe zasady obejmą też rolników i ubezpieczenia budynków. Sprawdź, co musisz zrobić, żeby nie płacić.

Wielka reforma Centrów Usług Społecznych: Nowe prawo zmieni dostępność i jakość wsparcia w gminach – co planuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?

Centra Usług Społecznych mają przejść długo wyczekiwaną reformę. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który zmienia zasady ich funkcjonowania. Nowe przepisy mają zwiększyć dostępność i jakość usług, ułatwić gminom tworzenie CUS i dopasować wsparcie do realnych potrzeb mieszkańców. Co konkretnie się zmieni i dlaczego ta reforma jest tak istotna?

Choroby zakaźne i aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce [RAPORT]

W odpowiedzi na rosnącą potrzebę dostępu do rzetelnych informacji o stanie zdrowia publicznego, Centrum e-Zdrowia – we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym Inspektoratem Sanitarnym – opracowało nowoczesny, interaktywny raport poświęcony chorobom zakaźnym. To innowacyjne źródło danych, dostępne zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Raport stanowi aktualny przegląd sytuacji epidemiologicznej w Polsce.

Asystencja osobista coraz bliżej. Kto dostanie darmowego asystenta i na jak długo?

Projekt ustawy o asystencji osobistej nabiera tempa i zbliża się do finalnych prac legislacyjnych. Rząd planuje objąć bezpłatnym wsparciem osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 13 do 65 lat, zapewniając im pomoc asystenta finansowaną z budżetu państwa. Jeżeli ustawa zostanie uchwalona, część beneficjentów będzie mogła liczyć nawet na 240 godzin indywidualnej pomocy miesięcznie, w domu, pracy i w codziennym życiu.

REKLAMA

Za co rowerzysta może dostać mandat? ABC jazdy rowerem poza jezdnią: chodniki, ciągi pieszo-rowerowe, ścieżki rowerowe, pasy, użycie dzwonka, parkowanie

Jakie są aktualne zasady jazdy rowerem poza jezdnią (chodniki, droga dla pieszych i rowerów, ścieżki i pasy rowerowe) i pieszo ścieżką rowerową przedstawia radca prawny Mirosław Siwiński. Autor wyjaśnia m.in. za co rowerzysta może otrzymać mandat, czy może używać dzwonka jadąc chodnikiem i z jaką prędkością może się poruszać.

Trzeba będzie mieć certyfikat cyberbezpieczeństwa żeby wykazać cyberodporność. Nowe przepisy od 28 sierpnia 2025 r.

Kilka dni temu w życie weszły nowe, ważne przepisy dotyczące certyfikacji cyberbezpieczeństwa. Nowe przepisy pozwolą na wydawanie europejskich i krajowych certyfikatów bezpieczeństwa dla produktów, usług, systemów i procesów związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT). Będzie to potwierdzenie, że dany produkt, usługa lub proces spełnia określone standardy ochrony danych i odporności na cyberataki. Jest to też ważny dokument w przetargach publicznych.

REKLAMA