Kto jest uprawniony do zachowku?

Nawet jeżeli cały swój majątek przekażesz w testamencie swojej córce, musisz pamiętać (z resztą poinformuje Cię o tym również notariusz), że istnieje taka instytucja jak zachowek.

Pozwala ona co prawda, rozporządzać swoim majątkiem swobodnie, jednak pewna grupa osób, wskazanych w przepisach, mają roszczenie pieniężne do spadkobiercy. Wysokość tego roszczenia uzależniona jest od tego jaki udział spadkowy przypadałby tej osobie, gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego. Do zachowku uprawnieni są:

1. zstępni (dzieci, wnukowie, itd.);

2. małżonek;

3. rodzice spadkodawcy, o ile byliby oni powołani do spadku z ustawy.

Zobacz również: Spadki

Pani Anna miała dwójkę dzieci: córkę – Katarzynę oraz syna – Michała. Była wdową. Pozostawiła testament, w którym powołała do dziedziczenia całości spadku swoją córkę. Michałowi będzie przysługiwało roszczenie pieniężne do siostry. 

Uprawnienie do zachowku nie przysługuje:

1. osobom, które zostały uznane za niegodne, zrzekły się dziedziczenia albo odrzuciły spadek;

2. małżonkowi, wyłączonemu od dziedziczenia w trybie art.940;

3. osobom wydziedziczonym przez spadkodawcę.

Zobacz również: Testament przed notariuszem

Warto pamiętać, że wydziedziczenie osoby najbliższej jest w polskim prawie, de facto, pozbawieniem danej osoby zachowku. Dlatego, jeżeli nie chcesz, aby dana osoba po Tobie dziedziczyła, musisz wyraźnie wskazać to w sporządzanym testamencie. W innym razie, owszem, nie będzie Twoim spadkobiercą, ale będzie uprawniona do zachowku.

Wysokość zachowku wynosi ½ lub 2/3 udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdy doszło do dziedziczenia w wyniku ustawy. 

Jeżeli uprawniony do zachowku jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy, otrzyma 2/3 udziału. W pozostałych przypadkach – ½.

Pan Antoni miał żonę i dwoje dzieci (pełnoletnie, zdolne do pracy). Cały majątek, w testamencie, pozostawił swojemu bratu. Gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego, żona i dwoje dzieci pana Antoniego, dziedziczyłyby w częściach równych – po 1/3 spadku. W tym przypadku, wielkość zachowku wyniosłaby (dla każdego z nich) 1/6 udziału.

Zobacz również: U notariusza