Mieszkanie komunalne 2019 – kiedy gmina odmówi najmu lub podwyższy czynsz?

Nowe przepisy będą obowiązywały od 21 kwietnia 2019 r. Będą miały zastosowanie tylko do nowych umów, zawartych pod dniu wejścia w życie przedmiotowych zmian.

Z danych GUS wynika, iż w 2017 r. na mieszkania komunalne oczekiwało 63 864 gospodarstw domowych (Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Gospodarka mieszkaniowa w 2017 roku).

Polecamy: Świadczenia z pomocy społecznej. Postępowanie administracyjne

Sytuacja majątkowa najemcy

Na mocy nowelizacji przepisów gmina uzyska uprawnienie do badania nie tylko sytuacji dochodowej najemcy, ale również sytuacji majątkowej. Ma tu umożliwić samorządom dostosowanie czynszów do aktualnej sytuacji materialnej najemców.

Osoby chcące wynająć lub podnająć mieszkanie komunalne będą składały:

- deklarację o wysokości dochodów członków gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie deklaracji oraz

- oświadczenie o stanie majątkowym członków gospodarstwa domowego.

W obu przypadkach będą uwzględniane osoby, będące członkami gospodarstwa domowego w dniu składania dokumentów.

Zgodnie z nowymi przepisami organ gminy będzie mógł zażądać oświadczenia o nieposiadaniu tytułu prawnego do innego lokalu położonego w tej samej lub pobliskiej miejscowości.

Za pobliską zostanie uznana miejscowość położona w powiecie, w którym znajduje się lokal lub w powiecie graniczącym z tym powiatem.

Deklaracja o wysokości dochodów, oświadczenie o stanie majątkowym oraz oświadczenie o nieposiadaniu tytułu prawnego do innego lokalu będą składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Odmowa najmu lokalu

Gmina odmówi zawarcia umowy najmu lub podnajmu mieszkania komunalnego w dwóch przypadkach. Po pierwsze w razie niezłożenia wyżej wymienionych dokumentów, pod drugie zaś – w sytuacji, gdy pomiędzy niskimi dochodami wskazanymi w deklaracji a wykazanym w oświadczeniu stanem majątkowym wystąpi rażąca dysproporcja.

Przepisy nie definiują pojęcia rażącej dysproporcji. W uzasadnieniu do projektu możemy przeczytać, iż „przepis należy interpretować zgodnie ze znaczeniem tych wyrazów (wykładnia językowa) – poprzez dysproporcję należy rozumieć brak proporcji, symetrii, równowagi, brak harmonijnego stosunku między przedmiotami, zjawiskami, cechami występującymi łącznie, niewspółmierność, niesymetryczność. Dysproporcja natomiast jest rażąca, gdy jest bardzo znaczna oraz oczywista w odbiorze i postrzeganiu, czyli „dająca się łatwo stwierdzić, wyraźna, oczywista, niewątpliwa, bezsporna, bardzo duża”, oraz musi dotyczyć takich osób, które deklarują niskie dochody w złożonej deklaracji, a faktycznie dysponują wyższymi dochodami. Ta dysproporcja musi być na tyle wielka, że uzasadnia nieprzyznanie pomocy w postaci prawa do zamieszkiwania w lokalu należącym do mieszkaniowego zasobu gminy. Rozstrzygnięcie gminy w tym zakresie ma charakter uznaniowy – gmina musi ocenić, czy sytuacja materialna, w tym wysokość wydatków wnioskodawcy, odbiega w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości od deklarowanego rozmiaru jego dochodów. Pomocniczo w interpretacji tego zagadnienia można się posiłkować np. orzecznictwem sądów na tle stosowania przepisów o „rażącej dysproporcji” w ustawie o dodatkach mieszkaniowych”.

Weryfikacja dochodu co 2,5 roku

Nie częściej niż co 2,5 roku gmina będzie mogła zażądać deklaracji o wysokości dochodu. Najemca będzie miał obowiązek złożenia takiego dokumentu w ciągu miesiąca od otrzymania żądania.

Podwyżka czynszu

Gdy zostanie przekroczone ustalone przez gminę kryterium dochodowe, to najemcę czeka podwyżka czynszu. Wysokość podwyżki będzie stanowiła różnicę pomiędzy kwotą średniego miesięcznego dochodu w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym a kwotą kryterium określoną przez gminę.

Jeżeli okaże się, że podwyżka przekracza 50% dotychczasowej wysokości czynszu, to przez pierwsze 6 miesięcy najemca będzie płacił czynsz w wysokości odpowiadającej 150% dotychczasowej wysokości.

Wysokość czynszu nie będzie mogła przekroczyć w skali roku 8% wartości odtworzeniowej lokalu.

Obniżka czynszu

Obniżka wysokości czynszu przewidziana jest w przypadku, gdy dochód najemcy zmniejszy się. W takiej sytuacji będzie można złożyć wniosek o ponowne ustalenie wysokości czynszu, jednak nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia ostatniej podwyżki.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 756)

Polecamy serwis: Pomoc społeczna