REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mobbing – co warto wiedzieć

Mateusz Kiejna
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pojęcie mobbingu, mimo iż funkcjonuje już pewien czas w polskim prawie, wciąż nie ma wystarczająco jasnych i ugruntowanych powszechną praktyką kryteriów, wedle których możliwe byłoby bezsprzeczne rozdzielenie go od takich atrybutów pracodawcy czy przełożonego jak: egzekwowanie poleceń, egzekwowanie dyscypliny czy możliwość kształtowania preferowanych postaw i zachowań międzyludzkich w środowisku pracy.

Czym jest mobbing?

REKLAMA


Termin ten wywodzi się z języka angielskiego – słowo „mob” oznacza otoczyć, zaatakować, napadać, dokuczać. Synonimami mobbingu jest m.in. terror psychiczny, znęcanie się psychiczne, molestowanie psychiczne czy bullying (tyranizowanie).
Zgodnie natomiast z art. 943 § 2 Kodeksu Pracy mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. 

Co to jest jobsharing

Innymi słowy mobbing to proces przemocy i nękania psychicznego pracownika trwający nie krócej niż sześć miesięcy, stosowany systematycznie, przynajmniej raz w tygodniu, godzący w godność i osobowość człowieka, naruszający integralność psychiczną i fizyczną.

Jak rozpoznać mobbing

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Można wyróżnić kilka etapów mobbingu. Początkowo są to negatywne sygnały ze strony otoczenia, szerzenie plotek i pomijanie pracownika w codziennym życiu firmy. Stopniowo działania mobbingowe zaczynają się nasilać i przyjmować coraz bardziej poważną formę. Do grupy dołącza się pracodawca, o ile wcześniej nie był zaangażowany. Pracownik zostaje często obwiniany o sprawy, za które nie jest odpowiedzialny, nie bierze się go pod uwagę przy realizacji systemów motywacyjnych. Ofiara zaczyna odczuwać dolegliwości psychosomatyczne, żyje w ciągłym stresie, spada odporność organizmu. W końcowej fazie mobbingu ofiara traci zupełnie motywację, jest na granicy załamania psychicznego. Wiele osób w takiej sytuacji ma myśli samobójcze, wielu decyduje się na taki krok.

Rozwiązanie pracy z powodu mobbingu

Przyczyny mobbingu


Analizując zjawisko mobbingu, można zauważyć kilka podstawowych przyczyn sprzyjających występowaniu tego zjawiska:

- uwarunkowania społeczne, wśród których wymienia się np. bezrobocie lub stałe zagrożenie utraty pracy, które wywołuje zły zwyczaj zatrudniania jak największej liczby pracowników na umowy zlecenie, zmuszając ich do wykonywania wszelkich poleceń, zabierając jednocześnie poczucie pewności i bezpieczeństwa,
- cechy zarządzającego organizacją, czyli niedorzeczne polecenia wydawane podwładnym, obarczanie pracownika dużą odpowiedzialnością przy równoczesnym ograniczeniu podejmowania decyzji oraz kompleksy i silne poczucie wyższości osoby zarządzającej,
- szczególna pozycja społeczna ofiary mobbingu – inny kolor skóry, odmienność seksualna, niepełnosprawność.

Forum-czy to jest mobbing?

Nie bądźmy obojętni


Powodów, dla których należy zapobiegać mobbingowi jest wiele. Z czysto humanistycznego i etycznego punktu widzenia, mobbing wymaga jednoznacznego potępienia jako działanie godzące w podstawowe prawa jednostki. Z punktu widzenia interesów pracodawcy istotne są również powody czysto ekonomiczne, wśród najważniejszych warto wymienić takie jak: wymogi prawne i koszty odszkodowań, publiczny wizerunek firmy, koszty absencji, rotacji i niskiej wydajności pracy czy kształtowanie przejrzystej kultury organizacyjnej.

Jak walczyć z mobbingiem


W walce z mobbingiem warto skorzystać ze wskazówek Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), która w opracowanym przez siebie programie Safe Work przedstawiła zespół działań prewencyjnych, jakie powinny znaleźć odzwierciedlenie w polityce każdej firmy.

Należą do nich:


- jasno określone cele firmy i obowiązki pracowników, a także poznanie pracowników przez zastosowanie wobec nich różnych testów psychologicznych w celu poszerzenia wiedzy na temat ich cech osobowościowych i upodobań;
- odpowiedni dobór kadry kierowniczej, której kwalifikacje zawodowe idą w parze z wiedzą na temat psychologicznych i socjologicznych aspektów zarządzania personelem;
- czytelne zasady oceniania i awansowania;
- szkolenia i treningi na zasadzie case study, kierowane do pracowników na różnych stanowiskach;
- dobra komunikacja wewnętrzna (dyskusje na różne tematy, jak na przykład różnice płci, różnice poglądów) i spotkania grupowe;
- odpowiednie środowisko pracy ( komfort psychiczny i fizyczny);
- właściwa organizacja pracy (pracownicy muszą mieć wyraźnie określone obowiązki, dostosowane do posiadanych umiejętności, wykształcenia i doświadczenia, jasno określone godziny pracy).

Zobacz: Przeciwdziałanie mobbingowi


Aby przeciwdziałać mobbingowi, pomocne mogą być także szkolenia dla pracowników, na których uczyliby się oni jak zapobiegać potencjalnym konfliktom w miejscu pracy poprzez empatię i samoświadomość. Dodatkowo możemy też wprowadzić szkolenia również dla kadry kierowniczej i zapoznać ich ze zmianami w kodeksie pracy.

Odpowiedzialność

Niezależnie od tego, kto jest sprawcą, a kto ofiarą, w myśl prawa odpowiedzialny za dopuszczenie mobbingu w zakładzie pracy jest przede wszystkim pracodawca.

Sprawcą, czyli mobberem może być zarówno przełożony, jak i współpracownik, a nawet podwładny ofiary. Pomimo to, że sprawcami mogą być również osoby spoza kierownictwa, pracodawca będzie odpowiedzialny za wystąpienie mobbingu, ponieważ odpowiada za to, co dzieje się w zakładzie pracy.

Jednak, jeżeli będzie on mógł się wykazać działaniami skierowanymi na zapobieganie temu zjawisku (bądź natychmiastową reakcją na zaistniały już problem), można mówić o zmniejszeniu odpowiedzialności (albo w pewnych przypadkach także o jej braku). Pracodawca powinien czuwać nad atmosferą w zakładzie pracy, bacznie przyglądać się zmianom w zachowaniu pracowników oraz szerzyć działania prewencyjne.

Ochrona


Na mocy przepisów o mobbingu zawartych w kodeksie pracy ochronie podlega tylko pracownik. Oznacza to, że osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło nie mogą powoływać się na te przepisy. Tak samo wygląda sytuacja osoby ubiegającej się o zatrudnienie.

Swoich roszczeń mogą oni dochodzić na podstawie przepisów kodeksu cywilnego wskazując naruszenie dóbr osobistych, doznaną szkodę itp.

Zobacz: Kodeks pracy


Pracownik może żądać zadośćuczynienia pieniężnego, a w razie powstania szkody lub (i) rozwiązania umowy - również odszkodowania. Na pracowniku spoczywa obowiązek udowodnienia przed sądem, że był nękany, jednak można domniemywać, że kluczową rolę w tego typu postępowaniach będą miały orzeczenia biegłych psychologów lub psychiatrów oceniające stopień "rozstroju zdrowia" wywołanego mobbingiem.

Zobacz: Roszczenia pracownicy związane z mobbingiem


W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę w pisemnym oświadczeniu trzeba podać skonkretyzowaną przyczynę mobbingu. W razie rozwiązywania umowy w trybie art. 55 § 11 kodeksu pracy w pisemnym oświadczeniu woli trzeba także skonkretyzować tę przyczynę, charakteryzując ją jako mobbing i równocześnie ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy względem pracownika. W razie badania takiej sprawy przez inspektora pracy można powołać się na protokół z kontroli PIP.

Istnieją spory odnośnie wysokości rekompensaty. Czy obejmuje ona tylko rozstrój zdrowia (uszczerbek na zdrowiu) czy całą doznaną krzywdę? W tym drugim przypadku może obejmować zadośćuczynienie za doznane krzywdy oraz typowe odszkodowanie związane z poniesionymi kosztami (koszt leczenia, psychoterapeuty, leków). Kwotę ustala sąd. Może on przyznać sumę wskazaną przez pracownika lub ją zmienić według swojego uznania.

Zobacz: Nietrzeźwość pracownika w pracy


Spory istnieją również odnośnie możliwości jednoczesnego dochodzenia praw na drodze kodeksu pracy i prawa cywilnego.

Na podstawie kodeksu cywilnego można domagać się nie tylko zadośćuczynienia, ale również zwrotu kosztów leczenia, kosztów koniecznych do przygotowania się do nowego zawodu oraz renty w przypadku utraty zdolności do pracy zarobkowej.

Niezależnie od odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy, może on być pociągnięty do odpowiedzialności karnej z art. 218 kk za to, że złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownicze wynikające ze stosunku pracy. Analiza porównawcza komentowanego przepisu ze wskazanym artykułem Kodeksu karnego prowadzi do wniosku, że w każdym przypadku udowodnionego mobbingu byłaby podstawa do postawienia zarzutu przestępstwa z art. 218 kk zagrożonego grzywną, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat dwóch.

Pomoc

Pracownik może poprosić o pomoc związki zawodowe lub okręgową inspekcję pracy. Może się również zwrócić do stowarzyszeń antymobbingowych - najbardziej znane jest Ogólnopolskie Stowarzyszenie Antymobbingowe OSA (www.republika.pl/osa_stow/ Adres tylko do korespondencji: 80-838 Gdańsk, ul. Warzywnicza 10C/7 tel. (058) 301 98 72 e-mail: osa_ stowarzyszenie@wp.pl ).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd Apelacyjny: Rolnik musi zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom za smród z chlewni. Minister rolnictwa: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

REKLAMA

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

REKLAMA

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

REKLAMA