Zwolnienia monitorowane: od 1 czerwca 2025 r. nowe obowiązki dla pracodawcy i nowe prawa dla pracowników i niepełnosprawnych

REKLAMA
REKLAMA
Już w dniu 1 czerwca 2025 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620). Oznacza to wiele zmian na rynku pracy, w tym zwolnienia monitorowane. Będą więc nowe obowiązki dla pracodawcy i nowe prawa dla pracowników i osób z niepełnosprawnościami. Jeżeli bowiem w miejscu pracy dojdzie do zwolnień - pracownicy mają zagwarantowane wsparcie, które ma zrekompensować fakt, że umowa została rozwiązania umowy - z powodu okoliczności od pracownika niezależnych.
- Zwolnienia monitorowane: od 1 czerwca 2025 r. nowe obowiązki dla pracodawcy i nowe prawa dla pracowników i niepełnosprawnych
- Po co zmiany?
- Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników
- Pracodawco: poinformuj powiatowy urząd pracy o przyczynach zwolnień grupowych
Dotychczas wprawdzie obowiązywały zwolnienia monitorowane, ale przepisy te niebyły tak szczegółowe jak uchwalone w ustawie z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620), która wejdzie w życie 1 czerwca 2025 r. (co do zasady, bo w pewnym zakresie terminy są inne). Przestanie obowiązywać tym samym po 20 latach ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2023 r. poz. 240). Inne zmiany prawa jakie wchodzą w życie w zw. z uchwaleniem ww. ustawy mają na celu:
REKLAMA
- wprowadzenie możliwości dofinansowania zatrudnienia emeryta
- dofinansowania dla przedsiębiorców i ulgi
- zmiany w urzędach pracy
- umożliwienie rejestracji w urzędach pracy rolnikom
- objęcie priorytetową pomocą bezrobotnych z rodzin wielodzietnych oraz osób samotnie wychowujących dzieci
- zwiększenie efektywności i dostępności Krajowego Funduszu Szkoleniowego
- wprowadzenie pożyczki edukacyjnej w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Zwolnienia monitorowane: od 1 czerwca 2025 r. nowe obowiązki dla pracodawcy i nowe prawa dla pracowników i niepełnosprawnych
Instytucja zwolnienia monitorowanego jest jednym z instrumentów rynku pracy. W przypadku zwolnienia monitorowanego pracodawca jest obowiązany podjąć działania polegające na zapewnieniu pracownikom usług rynku pracy realizowanych w formie programu. Specjalne programy realizowane w związku ze zwolnieniami monitorowanymi mają na celu umożliwienie zwalnianym pracownikom kontynuacji zatrudnienia po dokonanym zwolnieniu.
Według art. 217 ust. 1 ustawy: Pracodawca planujący zwolnienie z przyczyn dotyczących zakładu pracy co najmniej 50 pracowników w okresie 3 miesięcy, zwane dalej „zwolnieniem monitorowanym”, uzgadnia z PUP właściwym dla siedziby tego pracodawcy lub właściwym ze względu na miejsce wykonywania pracy zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników, w tym pracowników niepełnosprawnych, dotyczące w szczególności:
- pośrednictwa pracy;
- poradnictwa zawodowego;
- szkoleń, potwierdzenia nabytej wiedzy i umiejętności oraz uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności.
Należy mieć na uwadze, że ustawodawca zdecydował się na użycie słowa: "w szczególności" co oznacza, że inne formy pomocy i uzgodnień pomiędzy pracodawcą a Powiatowym Urzędem Pracy też są dopuszczalne.
Kolejny ustęp określa, że: w przypadku zwolnienia monitorowanego pracodawca podejmuje działania polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia lub będącym w trakcie wypowiedzenia lub osobom zwolnionym w okresie 6 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego pomocy i realizuje te działania w formie programu. Dalej ust. 3 podkreśla, że: program, o którym mowa w ust. 2, może być realizowany także przez starostę, marszałka województwa, agencję zatrudnienia lub instytucję szkoleniową. Jak wskazuje ust. 4: program może być finansowany:
- przez pracodawcę;
- przez pracodawcę i jednostki administracji publicznej;
- na podstawie porozumienia organizacji i osób prawnych z udziałem pracodawcy.
Pracodawcy, w ramach programu, mogą na wniosek pracownika finansować świadczenie szkoleniowe. Świadczenie szkoleniowe jest przyznawane przez pracodawcę na wniosek pracownika i przysługuje po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego na czas udziału pracownika w szkoleniach, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy.
W okresie korzystania ze świadczenia szkoleniowego zwolnionemu pracownikowi przysługuje pomoc w zakresie poradnictwa zawodowego udzielana przez właściwy dla zwolnionego pracownika PUP. Pracownik ten może być skierowany na jednorazowe szkolenie organizowane i finansowane przez PUP, na zasadach określonych w ustawie.
Po przyznaniu przez pracodawcę świadczenia szkoleniowego PUP refunduje pracodawcy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansowane ze środków własnych pracodawcy, w wysokości określonej w odrębnych przepisach.
Pracodawca wypłaca co miesiąc zwolnionemu pracownikowi, na podstawie zawartej z nim umowy, począwszy od miesiąca, w którym pracownik rozpoczął szkolenie, świadczenie szkoleniowe w wysokości równej wynagrodzeniu pracownika, obliczanemu jak za urlop wypoczynkowy, nie wyższej jednak niż 200 % minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Po co zmiany?
Jak podkreśla się w uzasadnieniu: Istotą zwolnień monitorowanych jest nałożenie na pracodawców obowiązku takiego przeprowadzenia procesu redukcji zatrudnienia, w ramach którego zwalniani pracownicy będą aktywnie wspierani w procesie poszukiwania nowego zatrudnienia. Główne propozycje zmian:
1) doprecyzowano przepis, że pracodawca planujący zwolnienie z przyczyn dotyczących zakładu pracy co najmniej 50 pracowników w okresie 3 miesięcy, zwane dalej „zwolnieniem monitorowanym”, jest zobowiązany do uzgodnienia z PUP zakresu i form wsparcia dla zwalnianych pracowników, w szczególności w zakresie: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń, potwierdzenia nabytej wiedzy i umiejętności oraz uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności, i objęcie tym wsparciem pracowników;
2) doprecyzowano przepis do kogo może być adresowany program zwolnień monitorowanych. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów w przypadku zwolnienia monitorowanego pracodawca podejmuje działania polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia lub będącym w trakcie wypowiedzenia lub osobom zwolnionym w okresie 6 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego pomocy polegającej w szczególności na udzieleniu wsparcia w zakresie pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń, potwierdzenia nabytej wiedzy i umiejętności oraz uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności. Pomoc ta jest realizowana w formie programu.
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 570) określa szczegółowo proces zwolnień grupowych. Jeżeli bowiem w miejscu pracy dojdzie do zwolnień w tym trybie - pracownicy mają zagwarantowane w miejscu pracy wsparcie, w tym finansowe w postaci odpraw jak i ww. opisane.
Pracodawco: poinformuj powiatowy urząd pracy o przyczynach zwolnień grupowych
Zwolnienia grupowe to sytuacja, w której pracodawca zwalniana większą liczbę pracowników jednocześnie, co jest szczegółowo określone w ww. ustawie. Jeśli pracodawca planuje takie zwolnienia grupowe musi zawiadomić powiatowy urząd pracy o przyczynach tych zwolnień. Chodzi o to, aby urząd przygotował się na nagłą rejestrację osób bezrobotnych.
Podsumowując, poprawnie zrealizowane zwolnienie monitorowane powinno realnie wesprzeć pracowników tracących zatrudnienie, jak również powinno w znacznym stopniu ograniczyć powstałe napięcia społeczne związane z utratą pracy.
Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620)
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 570)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA