Urlop tacierzyński 2018/2019

Urlop tacierzyński

Urlop tacierzyński to potoczna nazwa określająca część urlopu macierzyńskiego, z którego zamiast matki korzysta ojciec dziecka. W Kodeksie pracy termin „urlop tacierzyński” nie występuje. Ojciec z tytułu przyjścia na świat jego dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego (uprawnienie to przysługuje wyłącznie jemu) oraz części urlopu macierzyńskiego (uprawnienie to przysługuje matce dziecka, chyba że zrezygnuje z jego części na rzecz ojca dziecka). Nie należy więc mylić urlopu ojcowskiego z tzw. urlopem tacierzyńskim. Są to dwa odrębne uprawnienia rodzicielskie.

Długość urlopu tacierzyńskiego

Długość części urlopu macierzyńskiego, który wykorzystuje ojciec dziecka (dalej: urlopu tacierzyńskiego) uzależniona jest od wymiaru urlopu wykorzystanego przez matkę dziecka. Najczęściej jednak matka dziecka korzysta z urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze. Wówczas ojciec nie ma już możliwości skorzystania z tego uprawnienia. Zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu pracy wymiar urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie wynosi 20 tygodni (2 dzieci – 31 tygodni, 3 dzieci- 33 tygodnie, 4 dzieci – 35 tygodni, 5 i więcej dzieci – 37 tygodni). Przewiduje się możliwość skorzystania z części urlopu przed przewidywaną datą porodu, jednak nie więcej niż 6 tygodni. Następnie po porodzie wykorzystuje się pozostałą część urlopu.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami.

Matka dziecka ma możliwość rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego i powrotu do pracy, jeśli wykorzysta co najmniej 14 tygodni urlopu, a opiekę nad dzieckiem przejmie po niej ojciec dziecka. Ojciec wychowujący dziecko korzysta wówczas z pozostałych 6 tygodni urlopu (w przypadku urodzenia jednego dziecka – wymiar 20 tygodni urlopu) bądź przerywa działalność zarobkową, by przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem. Oznacza to, że maksymalny wymiar urlopu tacierzyńskiego w przypadku urodzenia się jednego dziecka wynosi co do zasady 6 tygodni i odpowiednio skraca się, gdy matka wykorzysta więcej urlopu:

1. matka 14 tygodni – ojciec 6 tygodni
2. matka 15 tygodni –ojciec 5 tygodni
3. matka 16 tygodni – ojciec 4 tygodnie
4. matka 17 tygodni – ojciec 3 tygodnie
5. matka 18 tygodni – ojciec 2 tygodnie
6. matka 19 tygodni – ojciec 1 tydzień
7. matka 20 tygodni – ojciec bez prawa do urlopu

Jeśli podczas jednego porodu urodziło się więcej dzieci, długość urlopu, który może wykorzystać ojciec stosownie się wydłuża:

1. 2 dzieci – 17 tygodni
2. 3 dzieci – 19 tygodni
3. 4 dzieci – 21 tygodni
4. 5 i więcej dzieci – 23 tygodnie.

Istnieją przypadki, kiedy matka może zrezygnować z urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu urlopu w wymiarze 8 tygodni.

Rezygnacja z części urlopu macierzyńskiego

Aby ojciec mógł skorzystać z urlopu tacierzyńskiego, matka musi zrezygnować z pozostałej części urlopu. Składa w tym celu wniosek. Zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków przedmiotowy wniosek powinien zawierać imię i nazwisko matki oraz termin powrotu do pracy. Należy do niego dołączyć kopię wniosku ojca wychowującego dziecko (pozostającego w stosunku pracy) o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego bądź kopię oświadczenia ojca (podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu) o przerwaniu działalności zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego.

Wniosek w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego POBIERZ WZÓR >>>

Kodeks pracy wylicza sytuacje, kiedy możliwe jest otrzymanie urlopu tacierzyńskiego przez ojca:

1. rezygnacja z urlopu przez matkę pozostającą w stosunku pracy po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu;
2. rezygnacja przez ubezpieczoną-matkę z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie;
3. rezygnacja przez matkę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego;
4. rezygnacja przez ubezpieczoną-matkę, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie;
5. przerwanie urlopu macierzyńskiego przez matkę, która przebywa w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym i ze względu na stan zdrowia nie ma możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego (urlop tacierzyński otrzymuje się na okres pobytu matki w szpitalu bądź innym zakładzie leczniczym);
6. przerwanie przez matkę (podlegającą ubezpieczeniu chorobowemu) pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie (urlop tacierzyński otrzymuje się na okres pobytu matki w szpitalu bądź innym zakładzie leczniczym);
7. zgon matki-pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego bądź ubezpieczonej-matki w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu (pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje ojcu od dnia następującego po dniu zgonu matki);
8. porzucenie dziecka przez pracownicę w czasie urlopu macierzyńskiego lub ubezpieczoną-matkę w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu (pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje od dnia następującego po dniu porzucenia dziecka, nie wcześniej jednak niż po wykorzystaniu przez: a) pracownicę, po porodzie, co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego; b) ubezpieczoną–matkę dziecka, zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie;
9. zgon matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem (pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje ojcu od dnia następującego po dniu zgonu matki);
10. porzucenie dziecka przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem (pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje od dnia następującego po dniu porzucenia dziecka);
11. niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji (pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje od dnia następującego po dniu powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji).

Wniosek o urlop tacierzyński

Wniosek ojca o przyznanie pozostałej części urlopu macierzyńskiego powinien być złożony w formie pisemnej w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Zgodnie z rozporządzeniem we wniosku należy zawrzeć:

1. imię i nazwisko pracownika-ojca wychowującego dziecko albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny;
2. imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka (dzieci), na które ma być udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego;
3. oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego albo o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego, wykorzystanych przed porodem;
4. wskazanie okresu, na który ma być udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego.

Do wniosku powinno dołączyć się dwa dokumenty:

1. skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów oraz
2. oświadczenie pracownicy o zamiarze rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego albo oświadczenie ubezpieczonej-matki dziecka o zamiarze rezygnacji z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi pozostałej części urlopu macierzyńskiego.

Wniosek o udzielenie części urlopu macierzyńskiego POBIERZ WZÓR >>>

W świetle art. 180 § 9 Kodeksu pracy pracodawca zobowiązany jest do uwzględnienia wniosku pracownika – ojca.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018, poz. 917)

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dziennik Ustaw rok 2015 poz. 2243)