REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca na urlopie wychowawczym – „Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy”

Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
Praca na urlopie wychowawczym „Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy” - Donata Hermann-Marciniak. / fot. Shutterstock
Praca na urlopie wychowawczym „Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy” - Donata Hermann-Marciniak. / fot. Shutterstock
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Będąc na urlopie wychowawczym, można wykonywać pracę u swojego lub innego pracodawcy. Warunkiem jest jednak możliwość sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Co to oznacza w praktyce?

Kodeks pracy – art. 1862

REKLAMA

§ 1. W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

W praktyce przyjmuje się, że wykonywanie pracy w wymiarze nieprzekraczającym połowy etatu pozwala na sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. O ile w przypadku stosunku pracowniczego jest to łatwe do określenia, to już w przypadku zatrudnienia niepracowniczego lub podjęcia nauki trudno ustalić, czy wykonywanie dodatkowych aktywności wyłącza możliwość sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 marca 2011 r. (I OSK 2066/10): „Podjęcie zatrudnienia w okresie korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego jest dopuszczalne wyjątkowo wtedy, gdy nie doprowadzi do wyłączenia możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Ocena co do możliwości sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem musi odnosić się do czasu podjętej pracy, a nie do całego okresu urlopu wychowawczego”.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Najważniejszą przesłanką dotyczącą skorzystania z urlopu wychowawczego jest sprawowanie opieki nad dzieckiem. Przy czym sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem nie musi odbywać się w sposób ciągły czy też nieprzerwany.

Osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem może korzystać z pomocy innych domowników czy też innych osób przez krótki okres czasu, np. kilkugodzinny lub kilkudniowy.

Posłanie dziecka do przedszkola na kilka godzin dziennie, w szczególności jeśli celem rodzica jest zapewnienie dziecku kontaktu z rówieśnikami, nie wyczerpuje co do zasady przesłanki trwałego zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Można w tej materii posłużyć się wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 grudnia 2014 r. (II SA/Gl 392/14), w którym wskazano, że „w sytuacji, kiedy dziecko zostało umieszczone w placówce, która nie zapewnia całodobowej opieki, przez więcej niż 5 dni w tygodniu, dodatek przysługuje”.

Więcej przeczytasz w publikacji „Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy” autorstwa pani Donaty Hermann-Marciniak, ekspertki portalu Infor.pl

Spis treści

Wstęp. Urlop jako uprawnienie pracownicze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

Zwolnienia od pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

Ochrona przed zwolnieniem podczas urlopów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Zakaz wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Zakaz zmiany warunków pracy i płacy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

Urlop wypoczynkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

Okresy, od których zależy wymiar urlopu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

Plan urlopów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50

Prawo do pierwszego urlopu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54

Prawo do kolejnego urlopu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

Urlop proporcjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58

Urlop zaległy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63

Przesunięcie terminu urlopu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66

Urlop na żądanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69

Urlop wypoczynkowy w trakcie wypowiedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73

Urlop uzupełniający . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

Odwołanie z urlopu wypoczynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77

Urlop wypoczynkowy a dodatkowe zatrudnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79

Dodatkowy urlop wypoczynkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81

Urlop wypoczynkowy osoby niepełnosprawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81

Urlop wypoczynkowy pracownika niepełnoetatowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89

Urlop wypoczynkowy pracownika młodocianego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94

Urlop bezpłatny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

Zasady udzielania urlopu bezpłatnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

Odwołanie z urlopu bezpłatnego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108

Wpływ urlopu bezpłatnego na wymiar urlopu wypoczynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Urlop okolicznościowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119

Zasady udzielania urlopu okolicznościowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119

Okoliczności uzasadniające zwolnienie od pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125

Urlop szkoleniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133

Wymiar urlopu szkoleniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137

Umowa dotycząca podnoszenia kwalifikacji zawodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143

Urlop macierzyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147

Wymiar urlopu macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148

Zasady udzielania urlopu macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149

Urlop macierzyński dla ojca dziecka lub innego członka najbliższej rodziny . . . . . . . . 171

Urlop rodzicielski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177

Wymiar i termin złożenia wniosku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177

Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186

Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego . . . . . . . . . . . . . . 201

Urlop ojcowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209

Urlop wychowawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217

Warunki uzyskania prawa do urlopu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217

Wymiar urlopu wychowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .222

Wykonywanie pracy w trakcie urlopu wychowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226

Rezygnacja z urlopu wychowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .229

Wpływ urlopu wychowawczego na wymiar urlopu wypoczynkowego . . . . . . . . . . . . . 238

Urodzenie kolejnego dziecka podczas urlopu wychowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Robicie pranie w ten sposób? Możecie słono za to zapłacić. To nawet 5 tysięcy złotych kary!

Puszczenie w ruch automatycznej pralki w nocy, kiedy można skorzystać z niżej taryfy za prąd, może się skończyć finansową katastrofą dla tych, którzy robią to w mieszkaniu w bloku? Okazuje się, że za ten sposób szukania oszczędności grozi… kara sięgająca nawet 5 tysięcy złotych. Jak to możliwe!

Likwidacja abonamentu RTV najwcześniej w 2027 r. - jest już pierwszy konkret. A co zamiast tego? Kto będzie płacił na publiczną telewizję i radio?

O likwidacji abonamentu RTV mówiło się wiele od dłuższego czasu. Mamy wreszcie pierwszy prawny konkret w tej sprawie, a jest nim projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, którego obszerne założenia zostały opublikowane 5 grudnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. W tych założeniach wprost planowane jest uchylenie ustawy o opłatach abonamentowych, a co za tym idzie likwidację obowiązku płacenia tzw. abonamentu RTV. Za opracowanie gotowego projektu jest odpowiedzialna Marta Cienkowska Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt – zgodnie z założeniami MKiDN- ma być przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II albo III kwartale 2026 r. A zatem – jeżeli wszystko pójdzie po myśli projektodawców – likwidacja abonamentu RTV będzie możliwa najwcześniej od 2027 roku.

Koniec z nadużywaniem przez pracodawców B2B, umów zlecenia i umów o dzieło – 1 stycznia 2026 r. zostaną one przekształcone w umowy o pracę. PIP zyskuje uprawnienia, jakich nie miał dotąd żaden inny urząd

W dniu 4 grudnia br. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy. Zakłada on m.in. uprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) oraz B2B w umowy o pracę. Ma to istotnie ograniczyć nadużycia pracodawców względem pracowników, polegające na zawieraniu przez nich umów cywilnoprawnych lub nawiązywaniu stosunku B2B z pracownikami, w warunkach, w których powinna zostać zawarta z nimi umowa o pracę.

Masz słup na działce? Ten wyrok TK otwiera Ci drogę do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez firmę przesyłową. Nie można zasiedzieć służebności gruntowej o treści służebności przesyłu

W dniu 2 grudnia 2025 r. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem w sprawie P 10/16 orzekł, że art. 292 w związku z art. 285 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071, ze zm.), rozumiane w ten sposób, że umożliwiają nabycie przez przedsiębiorcę przesyłowego lub Skarb Państwa, przed wejściem w życie art. 305(1)-305(4) ustawy – Kodeks cywilny, w drodze zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, są niezgodne z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał uznał, że dotychczasowe orzecznictwo dopuszczające możliwość nabycia służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu naruszyło zasadę numerus clausus praw rzeczowych kreując niespójny systemowo rodzaj służebności, przez co doszło do ograniczenia prawa własności. Właściciele nieruchomości nie byli bowiem w stanie przewidzieć skutków braku swojej aktywności czyli utraty swoich praw względem nieruchomości skoro przed rokiem 2008 r. nie istniała służebność przesyłu. Wyrok ten jest bardzo ważny dla przedsiębiorstw przesyłowych, które nie posiadają tytułu prawnego do posadowionych na nieruchomościach innych osób urządzeń, jak również dla tysięcy właścicieli działek, przez które te urządzenia przebiegają. O ile dla tej drugiej grupy osób to bardzo dobra wiadomość bo otwiera przed nimi nowe możliwości, o tyle dla przedsiębiorstw przesyłowych wyrok Trybunału oznacza duże kłopoty i jeszcze większe koszty.

REKLAMA

Bon senioralny 2026 - ile, dla kogo, kryteria dochodowe. Rzadko kto dostanie 2150 zł co miesiąc: tylko niektórzy seniorzy 85+ najbardziej potrzebujący pomocy

W 2026 roku ma wejść w życie ustawa o bonie senioralnym. Głównym celem tej ustawy ma być wsparcie finansowe osób aktywnych zawodowo w zapewnieniu opieki nad członkami ich rodzin - seniorami w wieku 75 lat lub więcej. Projekt tej ustawy – przygotowany przez Ministra ds. Polityki Senioralnej - jest obecnie na finiszu rządowych prac legislacyjnych (obecnie na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów) i nie został jeszcze wniesiony do Sejmu. Zatem ustawa ta ma bardzo niewielkie szanse wejść w życie 1 stycznia 2026 r. – jak przewiduje obecny projekt.

Komisja. WZON albo PZON. Trzy pytania. I z orzeczenia o niepełnosprawności znika niepełnosprawność
W 2026 r. opiekun + osoba niepełnosprawna nie będą mieli 7421 zł. Opiekun nie pójdzie też do pracy

Pierwsza oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana, to łączenie: 1) świadczenia wspierającego (otrzymuje osoba niepełnosprawna - przeszło 4000 zł w wariancie 100 punktów - dokładnie jest to 4134 zł) i 2) pielęgnacyjnego (otrzymuje opiekun - w 2026 r. przeszło 3000 zł - dokładnie 3287 zł). Dałoby to poważną kwotę do 7421 zł miesięcznie według wysokości świadczeń do końca lutego 2026 r. O ile świadczenie wspierające WZON i ZUS przyznaliby w maksymalnym wymiarze (za 100 punktów). Od marca 2026 r. (po podwyżkach świadczenia wspierającego) byłoby jeszcze więcej. No, ale nie będzie możliwości łączenia tych popularnych świadczeń. To już pewne, że tak nie będzie. Dlaczego? To oczywiste - nie ma środków w budżecie. Druga oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana to zgoda przepisów na możliwość pójścia do pracy przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (mającego stare świadczenie pielęgnacyjne). Dziś opiekun musi wybrać - 1) praca albo 2) opieka nad np. schorowaną matką. W 2026 r. obie zmiany (łączenie świadczeń i łączenie pracy z opieką) są nierealne (na dziś) do wprowadzenia. Dużo się dyskutowało o tym w środowisku osób niepełnosprawnych, były nadzieje, ale rząd nie wprowadzi tych zmian.

NSA walczy z patologią w MOPS. Urzędnicy seryjnie uznają niepełnosprawnych za osoby samodzielne i bez świadczeń

Twoja mama ma orzeczenie o niepełnosprawności (stopień znaczny). Choroba jest bardzo poważna i mama waży 30 kg. Przychodzi Pani z MOPS. Daje mamie do wypełnienia ankietę. Przeprowadza wywiad środowiskowy. I Pani z MOPS uznaje, że z mamą nie jest tak źle. Twoja mama jest według niej całkiem sprawna. Bo np. da radę przetuptać sama do łazienki. Albo sama (choć z trudem i niezgrabnie) zrobi herbatę. W konsekwencji Tobie nie przysługuje stare świadczenie pielęgnacyjne (w 2026 r. 3287 zł miesięcznie). Zastanawiasz się. Pani z MOPS nie jest lekarzem. I właśnie podważyła zapisy orzeczenia o niepełnosprawności wystawionego przez lekarza. Ankietą (mama odpowiadała na pytania, co może sama zrobić) oraz wywiadem środowiskowym. Ten opis to dzień codzienny rodzin z osobami niepełnosprawnymi. Jest to patologia występująca w całej Polsce. MOPS nie tylko nie widzą łamania prawa przez siebie, ale przyjęły, że mają wręcz obowiązek dopełniać swoimi ustaleniami z wywiadu środowiskowego (i ankiet) decyzje lekarzy zawarte w orzeczeniach o niepełnosprawności. Tymczasem sędziowie NSA mówią "Tak nie wolno. Nie macie prawa".

REKLAMA

Zleceniobiorca może korzystać z samochodu, ale musi zapłacić podatek. Tylko jak to prawidłowo policzyć?

Nie tylko pracownik uzyskuje przychód, gdy korzysta ze służbowego samochodu na potrzeby prywatne. Ale tylko w jego przypadku ten przychód określa się ryczałtowo. Co to oznacza i jak to prawidłowo policzyć?

Nowe świadczenie dla seniorów: bon senioralny 2150 zł miesięcznie. Decyduje średni miesięczny dochód

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA