REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym są odsetki?

Subskrybuj nas na Youtube
Czym są odsetki? /Fot. Fotolia
Czym są odsetki? /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czym są odsetki? Definicja prawna mówi, że przede wszystkim wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału. Dla mniej wtajemniczonych: istnieją dwa podstawowe rodzaje odsetek: odsetki ustawowe i odsetki umowne.

Poza innymi różnicami, odsetki ustawowe i umowne różnią się sposobem określania ich wysokości. Wysokość odsetek ustawowych określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek umownych określają strony czynności prawnej (zazwyczaj umowy). Z jednym istotnym zastrzeżeniem: jeszcze do 2006r. w zakresie określenia wysokości odsetek umownych panowała całkowita swoboda. Żaden przepis ustawy nie ograniczał stron przy określaniu wysokości odsetek. Teoretycznie za zgodne z wolą stron i prawem mogły być uznane nawet odsetki w wysokości 1% dziennie.

REKLAMA

REKLAMA

Istniały oczywiście instrumenty prawne, które pozwalały na uchronienie się przed obowiązkiem zapłaty rażąco wygórowanych odsetek (np. powołanie się na przymus, wady oświadczenia woli, zasady współżycia społecznego), jednakże nie było to proste i wymagało zazwyczaj podjęcia skomplikowanych kroków procesowych.

W 2006 r. sytuacja uległa diametralnej zmianie, gdyż zmieniony art. 359 Kodeksu cywilnego wprowadził pojęcie odsetek maksymalnych i zakazał zastrzegania zapłaty odsetek umownych w wysokości wyższej niż odsetki maksymalne. Powszechnie nazwano to zakazem lichwy.

Czyli obowiązuje prosta zasada: odsetki umowne nie mogą być wyższe niż odsetki maksymalne. Przy czym wysokość odsetek maksymalnych nie może przykracać wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Zmiana wysokości tej stopy automatycznie, bez potrzeby wydawania jakichkolwiek aktów prawnych lub obwieszczeń, powoduje zmianę wysokości odsetek maksymalnych.

REKLAMA

I tu pojawia się tytułowy paradoks.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ostatnio Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopę kredytu lombardowego do wysokości 3%, co oznacza, że odsetki maksymalne (których na mocy czynności prawnej nie można przekroczyć) wynoszą 12%.

Natomiast odsetki ustawowe od czasu wydania rozporządzenia Rady Ministrów z 2008r. cały czas wynoszą 13% w stosunku rocznym.

A więc odsetki ustawowe można uznać za lichwiarskie, gdyż przekraczają one odsetki maksymalne!

Czy oznacza to, że odsetki ustawowe w wysokości 13% są nieważne? Moim zdaniem nie, gdyż pojęcie odsetek maksymalnych odnosi się wyłącznie do odsetek ustanowionych na mocy czynności prawnej, a więc odsetek umownych. Tymczasem możliwość żądania zapłaty odsetek ustawowych nie wynika z czynności prawnej, lecz z przepisu prawa, i można żądać ich zapłaty nawet bez jakiegokolwiek zapisu umownego.

Jednakże zwrócić należy uwagę na jeden istotny szczegół: zawarte w Kodeksie cywilnym upoważnienie Rady Ministrów do określenia wysokości odsetek ustawowych nakłada obowiązek kierowania się przez Radę Ministrów „koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego”.

Czy odsetki ustawowe, których wysokość od 6 lat nie uległa zmianie mają coś z wspólnego z odniesieniem się do wysokości rynkowych stóp procentowych?

Chyba niewiele.

Czy Rada Ministrów nie powinna reagować na sytuację rynkową, wskaźniki wzrostu cen towarów i usług (potocznie zwanego inflacją), czy spadku cen towarów i usług (potocznie zwanego deflacją) i dostosowywać wysokość odsetek ustawowych do realiów gospodarki?

Czy brak dostosowania wysokości odsetek ustawowych do realiów rynkowych świadczy o oderwaniu rządzących od rzeczywistości, niedbalstwie, czy zwykłym grzechu zaniechania? A może kombinacji tych elementów? Każdy sam musi odpowiedzieć sobie na te pytanie.

Niedawno pocieszałem klienta, który zaniepokojony był przedłużająca się sprawą sądową: „Drogi Panie! Jeżeli wygra Pan ten proces, Sąd zasądzi Panu takie odsetki, jakich nie dostałby Pan na najlepszej lokacie bankowej!”

Czyli: korzystajmy z okazji i procesujmy się zamiast odkładać pieniądze na lokatach. Co więcej nam pozostało?

Jarosław Kołacz - radca prawny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 240 zł do 960 zł za pomoc radcy prawnego z urzędu od 1 stycznia 2026 r. Zmiany dotyczą tej grupy spraw

Radca prawny z urzędu po 1 stycznia 2026 r. weźmie za sprawy z zakresu prawa rodzinnego od 240 zł do 960 zł. Są nowe stawki kosztów pomocy prawnej. Sprawdź za co, ile zapłacisz w 2026 r.

Bon ciepłowniczy 2025: 500, 1000 albo 1750 zł. Wnioski od 3 listopada

Już 3 listopada 2025 r. gminy zaczną przyjmowanie wniosków o bony ciepłownicze za okres od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. Drugi nabór wystartuje na początku przyszłego roku. Czym jest bon ciepłowniczy i ile wynosi? Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać takie wsparcie? Kiedy można spodziewać się wypłaty środków?

Osoby niepełnosprawne i ich rodziny: Dlaczego nam to robicie? Komisje orzecznicze uzdrawiają

PZON: Przez 10 lat stopień znaczny niepełnosprawności. I nagle w 2025 r. cudowne ozdrowienie. Stan zdrowia bez zmian osoby niepełnosprawnej, ale orzeczenia o znacznym stopniu już nie. W mojej ocenie (być może mylnej) narasta problem „cudownych” ozdrowień dzieci i młodych ludzi obciążonych zespołem Aspergera. To samo dotyczy autyzmu. Chodzi o to, że PZON zmieniły praktykę orzeczniczą. Przy niezmienonym stanie zdrowia 10-latek otrzymywał znaczny stopień niepełnosprawności, a dziś już tak nie jest (drugi wariant takiej sytuacji to zabranie z orzeczenia pkt 7 i 8). Wczoraj był stopień znaczny niepełnosprawności i świadczenie pielęgnacyjne. Dziś cudowne uzdrowienie i nie ma znacznego stopnia niepełnosprawności.

Czy, gdyby Tato wystąpił po świadczenie wspierające, to czy ja nadal mogłabym otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, jak dotychczas?

Założeniem obecnego systemu wspierania osób niepełnosprawnych jest wygaszenie świadczenia pielęgnacyjnego (starego) dla opiekunów niepełnosprawnych osób dorosłych. Tylko osoby dorosłe mogą otrzymać świadczenie wspierające. Więc osoba niepełnosprawna (dorosła) składając wniosek o świadczenie wspierające "zabiera" np. swojej córce świadczenie pielęgnacyjne (stare). Nowe świadczenie pielęgnacyjne jest tylko dla opiekunów opiekujących się dziećmi do 18. życia (które nie mają prawa do świadczenia wspierającego).

REKLAMA

Mitem jest, że MOPS daje tylko jeden zasiłek na osobę. W przykładzie wypłacił 6 zasiłków. Na jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz

Czy jedna osoba z MOPS otrzymuje średnio tylko jeden rodzaj zasiłku? A może jest możliwa kumulacja świadczeń i jedna osoba potrzebująca otrzyma ich wiele rodzajów (albo na różne cele)? W artykule przykład na drugą sytuację - wyrok sądu dla osoby, która otrzymała z MOPS 6 zasiłków w trzy miesiące. Jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz. Beneficjentka zasiłków poszła do sądu nie dlatego, że nie otrzymała zasiłku. Spierała się (skutecznie) o zbyt niską jego wartość.

Zdolność kredytowa w październiku 2025 r. Kolejny rekord pobity: prawie milion złotych dla rodziny ze średnimi zarobkami

W ciągu roku zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny dysponującej dwiema średnimi krajowymi wzrosła o 1/4. Najmocniej sytuacja poprawiła się w ciągu ostatnich 6 miesięcy, w trakcie których mediana zdolności kredytowej konsekwentnie wyznaczała kolejne historyczne rekordy. Dziś kwota, którą banki skłonne są pożyczyć na zakup mieszkania rodzinie z dwiema średnimi krajowymi, to 940 tysięcy złotych. Choć nominalnie jest to najwyższy zanotowany wynik, to po korekcie o inflację do rekordu wciąż brakuje kilkunastu procent.

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest wprawdzie jeszcze oficjalnie wiadome, ile dokładnie wyniesie trzynastka w 2026 roku, ale na podstawie dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz przepisów, można już oszacować z dużą dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa trzynastka. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane makroekonomiczne.

Uwaga na nowe oszustwo! Bazuje na zmianie przepisów. Każdy powinien wiedzieć i ostrzec seniorów przed naciągaczami

Koniec roku to moment, w którym oszuści działają bardziej intensywnie. W tym okresie często bazują na informacjach o tym, że od nowego roku ma nastąpić zmiana przepisów, w związku z którą na obywateli zostaną nałożone nowe obowiązki. Warto więc być na bieżąco z planowanymi zmianami prawa i odpowiednio reagować oraz ostrzec seniorów.

REKLAMA

31 października – ważna data dla studentów z rentą rodzinną. ZUS: Z tym obowiązkiem nie można się spóźnić

Jak co roku, do końca października część studentów pobierających rentę rodzinną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek dostarczenia do ZUS-u zaświadczenia z uczelni potwierdzającego kontynuowanie nauki. Brak takiego dokumentu spowoduje wstrzymanie wypłaty renty rodzinnej.

Sylwester bez fajerwerków? Toczą się prace na nowymi przepisami. Chodzi o dobro zwierząt dzikich i domowych

Rząd popiera zmiany zmierzające do ograniczenia możliwości używania fajerwerków i petard. Prace nad nowymi przepisami są w toku. Chodzi o materiały pirotechniczne klas F1, F2 i F3. Czy to znaczy, że nie będzie można strzelać w Sylwestra? Od kiedy?

REKLAMA