REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym są odsetki?

Subskrybuj nas na Youtube
Czym są odsetki? /Fot. Fotolia
Czym są odsetki? /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czym są odsetki? Definicja prawna mówi, że przede wszystkim wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału. Dla mniej wtajemniczonych: istnieją dwa podstawowe rodzaje odsetek: odsetki ustawowe i odsetki umowne.

Poza innymi różnicami, odsetki ustawowe i umowne różnią się sposobem określania ich wysokości. Wysokość odsetek ustawowych określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek umownych określają strony czynności prawnej (zazwyczaj umowy). Z jednym istotnym zastrzeżeniem: jeszcze do 2006r. w zakresie określenia wysokości odsetek umownych panowała całkowita swoboda. Żaden przepis ustawy nie ograniczał stron przy określaniu wysokości odsetek. Teoretycznie za zgodne z wolą stron i prawem mogły być uznane nawet odsetki w wysokości 1% dziennie.

REKLAMA

REKLAMA

Istniały oczywiście instrumenty prawne, które pozwalały na uchronienie się przed obowiązkiem zapłaty rażąco wygórowanych odsetek (np. powołanie się na przymus, wady oświadczenia woli, zasady współżycia społecznego), jednakże nie było to proste i wymagało zazwyczaj podjęcia skomplikowanych kroków procesowych.

W 2006 r. sytuacja uległa diametralnej zmianie, gdyż zmieniony art. 359 Kodeksu cywilnego wprowadził pojęcie odsetek maksymalnych i zakazał zastrzegania zapłaty odsetek umownych w wysokości wyższej niż odsetki maksymalne. Powszechnie nazwano to zakazem lichwy.

Czyli obowiązuje prosta zasada: odsetki umowne nie mogą być wyższe niż odsetki maksymalne. Przy czym wysokość odsetek maksymalnych nie może przykracać wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Zmiana wysokości tej stopy automatycznie, bez potrzeby wydawania jakichkolwiek aktów prawnych lub obwieszczeń, powoduje zmianę wysokości odsetek maksymalnych.

I tu pojawia się tytułowy paradoks.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ostatnio Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopę kredytu lombardowego do wysokości 3%, co oznacza, że odsetki maksymalne (których na mocy czynności prawnej nie można przekroczyć) wynoszą 12%.

Natomiast odsetki ustawowe od czasu wydania rozporządzenia Rady Ministrów z 2008r. cały czas wynoszą 13% w stosunku rocznym.

A więc odsetki ustawowe można uznać za lichwiarskie, gdyż przekraczają one odsetki maksymalne!

REKLAMA

Czy oznacza to, że odsetki ustawowe w wysokości 13% są nieważne? Moim zdaniem nie, gdyż pojęcie odsetek maksymalnych odnosi się wyłącznie do odsetek ustanowionych na mocy czynności prawnej, a więc odsetek umownych. Tymczasem możliwość żądania zapłaty odsetek ustawowych nie wynika z czynności prawnej, lecz z przepisu prawa, i można żądać ich zapłaty nawet bez jakiegokolwiek zapisu umownego.

Jednakże zwrócić należy uwagę na jeden istotny szczegół: zawarte w Kodeksie cywilnym upoważnienie Rady Ministrów do określenia wysokości odsetek ustawowych nakłada obowiązek kierowania się przez Radę Ministrów „koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego”.

Czy odsetki ustawowe, których wysokość od 6 lat nie uległa zmianie mają coś z wspólnego z odniesieniem się do wysokości rynkowych stóp procentowych?

Chyba niewiele.

Czy Rada Ministrów nie powinna reagować na sytuację rynkową, wskaźniki wzrostu cen towarów i usług (potocznie zwanego inflacją), czy spadku cen towarów i usług (potocznie zwanego deflacją) i dostosowywać wysokość odsetek ustawowych do realiów gospodarki?

Czy brak dostosowania wysokości odsetek ustawowych do realiów rynkowych świadczy o oderwaniu rządzących od rzeczywistości, niedbalstwie, czy zwykłym grzechu zaniechania? A może kombinacji tych elementów? Każdy sam musi odpowiedzieć sobie na te pytanie.

Niedawno pocieszałem klienta, który zaniepokojony był przedłużająca się sprawą sądową: „Drogi Panie! Jeżeli wygra Pan ten proces, Sąd zasądzi Panu takie odsetki, jakich nie dostałby Pan na najlepszej lokacie bankowej!”

Czyli: korzystajmy z okazji i procesujmy się zamiast odkładać pieniądze na lokatach. Co więcej nam pozostało?

Jarosław Kołacz - radca prawny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA