Renta wdowia i renta rodzinna. Dlaczego nie zawsze możliwa jest łączna wypłata świadczeń?

• Dlaczego mam prawo do renty rodzinnej, ale nie do renty wdowiej? ZUS wyjaśnia w czym rzecz
• ZUS wskazuje także na limit przewidziany dla renty wdowiej: chodzi o trzykrotność najniższej emerytury
• Maksymalna wysokość renty wdowiej. Jaki jest limit po ostatniej waloryzacji?
• Komu ZUS będzie mógł wypłacić świadczenie łącznie z rentą rodzinną?
• Renta rodzinna przysługuje nie tylko z ZUS
• Przykład 1: Wdowa musi spełniać warunki do renty rodzinnej przed ukończeniem 55 lat
• Przykład 2: Wdowa ma prawo do rolniczej renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale pobiera własną emeryturę z ZUS

Renta rodzinna i renta wdowia są świadczeniami, które często bywają mylone. Choć oba rodzaje wsparcia przysługują po stracie małżonka, to ich zasady przyznawania różnią się znacząco. Jedna z osób ubiegających się o rentę wdowią zapytała ZUS, dlaczego ma prawo do renty rodzinnej, ale nie do renty wdowiej. ZUS wyjaśnia, że różnica wynika z odmiennych warunków wymaganych do przyznania każdego z tych świadczeń. Szczególnie ważną rolę odgrywają tutaj wiek, wysokość świadczeń i sytuacja życiowa wdowy lub wdowca.

Dlaczego mam prawo do renty rodzinnej, ale nie do renty wdowiej? ZUS wyjaśnia w czym rzecz

Jedna z osób ubiegających się o rentę wdowią zapytała ZUS, dlaczego ma prawo do renty rodzinnej, a nie mam prawa do renty wdowiej. ZUS wyjaśnia, że wynika to z tego, że warunki do renty rodzinnej są inne od warunków wymaganych do wypłaty połączonych świadczeń (renty wdowiej).

Zgodnie z przepisami wdowa może nabyć prawo do renty rodzinnej w wieku 50 lat lub wcześniej (np. jeśli w chwili śmierci męża była niezdolna do pracy). Z kolei jednym z warunków do wypłaty połączonych świadczeń jest nabycie prawa do renty rodzinnej nie wcześniej, niż w dniu ukończenia 55 lat (dla kobiety). Wdowa, która ma prawo do renty rodzinnej w wieku 50 lat, nie spełnia warunków do wypłaty połączonych świadczeń (renty wdowiej).

ZUS wskazuje także na limit przewidziany dla renty wdowiej: chodzi o trzykrotność najniższej emerytury

ZUS wskazuje także na limit dla renty wdowiej. Wskazuje, że również przypadku, gdy wdowa ma prawo do renty rodzinnej oraz własnego świadczenia i spełnia wszystkie warunki do renty wdowiej, jednak wysokość dotychczas pobieranego przez nią świadczenia/świadczeń przekracza kwotę limitu, czyli trzykrotność najniższej emerytury, to ZUS nie ustali jej prawa do łącznej wypłaty świadczeń. W tej sytuacji wdowie nadal ZUS będzie wypłacał jedno ze świadczeń – wyższe lub to, które wybierze.

Jest jeszcze kwestia zawarcia nowego związku małżeńskiego. ZUS tłumaczy, że w sytuacji gdy wdowa ma ustalone prawo do renty rodzinnej i własnego świadczenia, ale po przyznaniu renty rodzinnej ponownie wyszła za mąż również nie będzie miała prawa do łącznej wypłaty świadczeń (renty wdowiej).

Maksymalna wysokość renty wdowiej. Jaki jest limit po ostatniej waloryzacji?

Jak wygląda obecnie kwestia wspomnianego limitu wysokości renty wdowiej? Od 1 marca 2025 roku wszystkie emerytury i renty zostały podwyższone o 5,5%. Waloryzacja objęła nie tylko świadczenia emerytalne i rentowe w systemie powszechnym, ale także renty rolnicze, mundurowe, renty socjalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, świadczenia przedemerytalne oraz dodatki do emerytur i rent. Wzrost obejmie również renty rodzinne, co wpływa na wysokość renty wdowiej.

Jak wzrósł limit renty wdowiej, czyli trzykrotność najniższej emerytury? W związku z marcową waloryzacją sytuacja zmieniła się w sposób następujący, tj.: limit renty wdowiej zwiększył się z 5 342,91 zł do 5 636,73 zł brutto.

Komu ZUS będzie mógł wypłacić świadczenie łącznie z rentą rodzinną?

Aby ZUS mógł wypłacić Ci połączone świadczenia, musisz spełniać określone warunki. Kluczowe znaczenie ma wiek – kobiety muszą mieć co najmniej 60 lat, a mężczyźni 65 lat. Dodatkowo prawo do renty rodzinnej musi zostać nabyte nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni), a w chwili śmierci małżonka wymagana jest wspólność małżeńska. Co istotne, ponowne zawarcie związku małżeńskiego wyklucza możliwość łącznej wypłaty świadczeń.

ZUS wypłaci rentę wdowią, czyli świadczenie łącznie z rentą rodzinną, w sytuacji gdy spełniasz wszystkie poniższe warunki, tj.:

• masz co najmniej 60 lat (jeśli jesteś kobietą) i 65 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
• do dnia śmierci Twojego małżonka (lub małżonki) pozostawałaś (lub pozostawałeś) z nim (lub z nią) we wspólności małżeńskiej,
• nabyłaś lub nabyłeś prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu, w którym ukończyłaś 55 lat, jeśli jesteś kobietą lub ukończyłeś 60 lat, jeśli jesteś mężczyzną,
• nie jesteś obecnie w związku małżeńskim.

Renta rodzinna przysługuje nie tylko z ZUS

Przez rentę rodzinną należy rozumieć nie tylko tę, którą wypłaca ZUS, ale również rentę rodzinną, którą wypłacają inne instytucje emerytalno-rentowe. Na przykład rentę rodzinną dla rolników, a także wojskową i policyjną rentę rodzinną.

Ile możesz otrzymać? Jeśli jesteś wdową lub wdowcem i masz prawo do renty rodzinnej oraz własnego świadczenia, np. emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, to możesz wybrać do wypłaty:

• 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia albo
• 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej.

To obowiązuje teraz. Natomiast od 1 stycznia 2027 roku otrzymasz nie 15%, ale 25% drugiego świadczenia.

Przykład 1: Wdowa musi spełniać warunki do renty rodzinnej przed ukończeniem 55 lat

Pytanie: Jestem emerytką od kilku lat i mam ustalone prawo do renty rodzinnej lecz jej nie pobieram, ponieważ jest niższa od mojej emerytury. Mąż zmarł, gdy miałam 53 lata. Czy mogę skorzystać z renty wdowiej?

Odpowiedź: NIE. Rentę wdowią ZUS może wypłacić tylko wdowie, która spełniła warunki do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu, w którym ukończyła 55 lat. Ponieważ mąż zmarł, gdy miała Pani 53 lata, nie nabędzie Pani prawa do pobierania renty wdowiej.

Przykład 2: Wdowa ma prawo do rolniczej renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale pobiera własną emeryturę z ZUS

Pytanie: Jestem wdową. Mam ustalone prawo do rolniczej renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale pobieram własną emeryturę z ZUS. Mąż zmarł gdy miałam 59 lat. Wystąpiłam z wnioskiem o rentę wdowią. Czy otrzymam to świadczenie i jaka będzie jego wysokość?

Odpowiedź: TAK. Od 1 lipca 2025 r. uzyska Pani prawo do zbiegu świadczeń w wysokości:

• 100% emerytury i 15 % renty rodzinnej albo
• 100% renty rodzinnej i 15% emerytury - w zależności o tego, który wariant zaznaczyła Pani we wniosku.

Renta rodzinna a renta wdowia – jakie są różnice?

Renta rodzinna i renta wdowia to dwa różne świadczenia, które często są mylone. Choć oba przysługują po śmierci małżonka, ich zasady przyznawania różnią się istotnie. Renta rodzinna może być przyznana wdowie lub wdowcowi po ukończeniu 50 lat, a w niektórych przypadkach nawet wcześniej, np. gdy osoba jest niezdolna do pracy. Natomiast renta wdowia, czyli możliwość łącznej wypłaty renty rodzinnej i własnej emerytury lub renty, jest dostępna tylko wtedy, gdy wdowa ukończyła co najmniej 55 lat, a wdowiec 60 lat. Dodatkowo istotną rolę odgrywa ustawowy limit – jeśli suma świadczeń przekracza trzykrotność najniższej emerytury, renta wdowia nie zostanie przyznana.

Zmiany w waloryzacji świadczeń wpłynęły na wysokość renty wdowiej – od 1 marca 2025 r. limit tego świadczenia wzrósł do 5 636,73 zł brutto. Od 2027 roku wysokość dodatkowego świadczenia wzrośnie z 15% do 25% drugiego świadczenia, co zwiększy wsparcie finansowe dla uprawnionych. Osoby spełniające warunki mogą wybrać korzystniejszą opcję: 100% emerytury i 15% renty rodzinnej albo 100% renty rodzinnej i 15% emerytury. Ważnym warunkiem jest także brak nowego małżeństwa – ponowne zawarcie związku wyklucza możliwość pobierania renty wdowiej.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1631, ze zm.), zwana ustawą emerytalną.