Czym jest spór o właściwość między sądami w postępowaniu karnym?

Podstawa prawna

Spór o właściwość między sądami został uregulowany w art. 38 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.). W myśl § 1 spór o właściwość między sądami równorzędnymi rozstrzyga ostatecznie sąd wyższego rzędu nad sądem, który pierwszy wszczął spór. Jednocześnie, aby nie narazić się na zarzut ewentualnej zwłoki, ustawodawca w § 2 ustanowił, że w czasie trwania sporu każdy z tych sądów przedsiębierze czynności niecierpiące zwłoki.

Orzecznictwo

Można przyjąć, że trafną wykładnię omawianej podstawy prawnej znajdziemy w orzecznictwie, a dokładniej w postanowieniu SA w Łodzi o sygn. II AKz 353/17 z dnia 23 sierpnia 2017 roku, w którym orzeczono, iż "Sąd, który otrzymuje w wyniku przekazania, w oparciu o treść art. 38 k.p.k., sprawę do merytorycznego rozpoznania i uznaje się także za niewłaściwy, zwraca się do Sądu bezpośrednio wyższego rzędu o rozpoznanie sporu o właściwość i tym samym wszczyna spór w tym przedmiocie. Spór taki, dotyczący w szczególności właściwości miejscowej, jest możliwy również po dokonanej już kontroli instancyjnej przez Sąd wyższego rzędu wydanego, jako pierwsze, postanowienia o przekazaniu sprawy innemu Sądowi równorzędnemu. Sąd wyższego rzędu nie rozstrzyga bowiem w takim układzie procesowym sporu kompetencyjnego, który jeszcze nie istnieje, a dokonuje jedynie w trybie instancyjnym kontroli wydanego postanowienia o przekazaniu sprawy".

Wszczęcie sporu między zainteresowanymi sądami nie wyklucza możliwości, że może zostać wskazany jako właściwy do rozpoznania sprawy, sąd, który do tej pory nie pozostawał w sporze i nie interesował się sprawą. Potwierdzeniem tego poglądu, jest postanowienie SA w Katowicach o sygn. II AKo 216/08 z dnia 15 października 2008 roku, w myśl którego "Sąd wyższego rzędu orzekając w trybie art. 38 § 1 k.p.k., może przekazać sprawę do rozpoznania według właściwości także temu sądowi niższego rzędu, który nie pozostawał dotychczas w sporze kompetencyjnym".

Omawiając problematykę sporu między sądami należy również zwrócić uwagę na uchwałę SN o sygn. I KZP 44/00 z dnia 13 grudnia 2000 roku, zgodnie z którą "nie jest dopuszczalny spór o właściwość między sądami nierównorzędnymi (arg. z art. 38 § 1 k.p.k.), a gdyby spór taki powstał między sądami równorzędnymi, to jego rozstrzygnięcie należałoby do sądu "wyższego rzędu", który rozstrzygałby "ostatecznie".

Wdanie się w spór jest możliwe między sądami równorzędnymi, następuje w formie postanowienia i jest rozpoznawane przez sąd wyższego rzędu nad sądem, który pierwszy wszczął spór.

Polecamy serwis: Postępowanie karne