REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe zasady dziedziczenia ustawowego

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

REKLAMA

Od 28 czerwca 2009 r. do grona spadkobierców ustawowych zostaną dopuszczeni również dziadkowie oraz rodzeństwo rodziców spadkodawcy – a w niektórych przypadkach nawet pasierbowie. To największa zmiana prawa spadkowego od 1964 roku kiedy uchwalono kodeks cywilny.

Zmiana kodeksu cywilnego

Przedstawiany poniżej stan prawny będzie obowiązywał od 28 czerwca 2009r. i dotyczył będzie spadków otwartych po tej dacie. Oznacza to, że postępowania spadkowe po osobach, które zmarły przed tą datą będą toczyły się według dotychczasowych zasad.

REKLAMA

Co ważne, przedstawiana nowelizacja jest największą zmianą w zakresie prawa spadkowego od czasu uchwalenia obecnego kodeksu cywilnego. Jedyną większą zmianą do tej pory było usunięcie specjalnych zasad dziedziczenia gospodarstw rolnych.

Jaki jest dotychczasowy krąg spadkobierców ustawowych

Do osób, które mogą (w różnych okolicznościach) dziedziczyć po spadkobiercy należą :

  • dzieci spadkobiercy (i ewentualnie ich dzieci i dalsi zstępni)
  • jego małżonek i rodzice
  • rodzeństwo (i ewentualnie ich dzieci i dalsi zstępni).

Porównaj: Kto jest uprawniony do dziedziczenia

Krąg spadkobierców po 28 czerwca 2009r.

Zamiast trzech kręgów spadkobierców ustawowych będziemy mieli obecnie do czynienia z sześcioma, które znacząco rozszerzają liczbę krewnych (a nawet powinowatych) uprawnionych do dziedziczenia ustawowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakkolwiek były takie propozycje (pochodzące od Prezesa Sądu Najwyższego) nie zmienił się krąg spadkobierców uprawnionych do zachowku, nadal są to małżonek, zstępni i rodzice.

1.Dzieci i małżonek

Dzieci spadkodawcy ZAWSZE mają pierwszeństwo w dziedziczeniu. Jedyną osobą, z którą muszą się dzielić spadkiem – jest małżonek spadkodawcy. Jego udział nie może być mniejszy niż 1/4. Jeśli małżonek nie dożyje otwarcia spadku – dzieci dziedziczą całość. Jeśli któreś z dzieci spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku – dziedziczą jego dzieci i ewentualnie dalsi zstępni. To rozwiązanie się nie zmienia.

2. Małżonek i rodzice

REKLAMA

Jeśli spadkodawca nie ma dzieci – lub zmarły przed otwarciem spadku nie pozostawiając zstępnych – spadek będą dziedziczyć małżonek i rodzice. W tych okolicznościach do spadku nie będzie powołane rodzeństwo spadkodawcy, jak ma to miejsce obecnie. Udział małżonka w takim zbiegu wynosić będzie 1/2, każdy z rodziców otrzyma po 1/4 spadku. Jeśli jeden z rodziców nie dożył otwarcia spadku - jego udział przypada rodzeństwu spadkodawcy (jeśli je posiadał) lub ich zstępnym.

Ustawa nie reguluje sytuacji, w której nie żyje jedno z rodziców, a spadkodawca nie posiadał rodzeństwa - jego udział ani nie przypada drugiemu rodzicowi, ani nie dzieli się pomiędzy niego a małżonka- problem ten wynika z błędu ustawodawcy i powinien być niezwłocznie poprawiony.

Małżonek spadkodawcy odsuwa od dziedziczenia dalszych krewnych spadkodawcy w osobach: dziadków i ich zstępnych, jak również pasierbów. Jeśli tylko oni należą oprócz małżonka do grona spadkobierców- małżonek dziedziczy sam całość spadku.

Zobacz również: Kiedy małżonek nie dziedziczy

3. Rodzice

Rodzice sami odziedziczą spadek po zmarłym dziecku – jeśli to nie miało małżonka ani zstępnych. Rodzice wyprzedzają w dziedziczeniu rodzeństwo spadkodawcy!

W poprzednim stanie prawnym rodzice dziedziczyli łącznie z rodzeństwem- przy czym 1/4 spadku przypadała każdemu z rodziców, a pozostała część dzieliła się pomiędzy rodzeństwo. Jeśli jedno z rodziców nie żyło- jego udział dzielił się po równo pomiędzy drugiego rodzica i rodzeństwo.

4. Rodzeństwo

Rodzeństwo dziedziczy jedynie, jeśli jedno z rodziców spadkodawcy nie żyje (a ten nie miał dzieci). Rodzeństwo będzie bowiem dziedziczyć dopiero w miejsce rodziców- tak więc mogą dziedziczyć:

  • z małżonkiem, jeśli oboje rodziców nie żyje,
  • z małżonkiem i z jednym z rodziców,
  • samodzielnie – jeśli spadkobierca nie miał w momencie śmierci , ani małżonka, ani zstępnych, a oboje rodziców nie żyje.

W miejsce zmarłego brata, lub siostry spadkodawcy – dziedziczą ich zstępni (dzieci , wnuki).

5. Dziadkowie

Zupełna nowość- przy dotychczasowych przepisach dziadkowie nie mogą dziedziczyć z ustawy- posiadali jedynie pewne uprawnienia quasi alimentacyjne od spadkobiercy (które nadal posiadają – o ile nie będą powołani do spadku).

Projekt zakłada, iż dziadkowie będą dziedziczyć wyłącznie jeśli w momencie otwarcia spadku, spadkodawca nie miał krewnych wskazanych we wcześniejszych punktach (dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa). Udział każdego z czwórki dziadków wynosi 1/4, jeśli któreś z nich nie dożyło otwarcia spadku jego udział przypada jego zstępnym (rodzeństwu rodziców spadkodawcy).

Zobacz również: Co się należy dziadkom spadkodawcy

6. Wujkowie, ciotki, kuzynowstwo

Jeżeli, któryś z dziadków nie dożył otwarcia spadku – jego udział spadkowy przypada jego zstępnym (dzieciom, wnukom). Oznacza to, że do spadku może być powołane wujostwo spadkodawcy, a w przypadku ich śmierci, również kuzyni (czyli zstępni wujostwa).

7. Pasierbowie

REKLAMA

Pasierbowie – czyli dzieci małżonka spadkodawcy – również będą mogli dziedziczyć (co jest niemożliwe na dzisiejszych zasadach). Ich prawo do dziedziczenie „uruchamia” się jednak w ostatniej kolejności – dopiero gdy w momencie śmierci spadkodawcy nie można było wskazać innych spadkobierców.

Pasierbowie będą mogli dziedziczyć jedynie jeśli oboje ich biologicznych rodziców nie żyje (również rodzic, który go nie wychowywał). Jeśli w momencie śmierci spadkodawcy rodzic pasierba nie będący małżonkiem spadkodawcy żyje – spadek przypadnie gminie.


SKUTKI NOWELIZACJI

Pozytywne

  • W zasadzie jest jeden, natomiast istotny. Rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do dziedziczenia pozwala na uniknięcie sytuacji, w której spadek przypadnie Skarbowi Państwa. W obecnej sytuacji jest to wbrew pozorom stosunkowo częsta sytuacja. Krąg dziedziczenia nie sięga bowiem zarówno dziadków spadkodawcy, jak i rodzeństwa jego rodziców.

Negatywne

  • Długi. Często zdarza się, iż spadek zamiast przysporzenia przynosi ze sobą wyłącznie, lub w większości długi. Wówczas spadkobiercy często spadek odrzucają. To powoduje, że traktuje ich się tak jakby otwarcia spadku nie dożyli. W efekcie, do spadku powoływane są dalsze osoby, które również spadek powinny odrzucić – o ile zdają sobie sprawę z konsekwencji jego przyjęcia. Nietrudno sobie wyobrazić brak komunikacji między dalszymi krewnymi spadkodawcy – co może doprowadzić do przyjęcia przez nieświadomą osobę wielkich zobowiązań. W obecnych regulacjach – przy mniejszym kręgu spadkobierców, problem jest mniejszy (łatwiejsza komunikacja) – aczkolwiek nie da się ukryć, iż również występuje.
  • Rozdrobnienie spadku – w przypadku tak szerokiego kręgu spadkobierców, w braku dzieci i małżonka – spadek może ulec gigantycznemu rozdrobnieniu (do ułamków o mianowniku w okolicach 100, lub więcej). Jest to zawsze kłopotliwe. Problem występuje również obecnie, natomiast na mniejszą prawdopodobnie skalę, niż w przypadku proponowanych zmian.
  • Wydłużenie postępowania- w przypadku powołania do spadku dalekich krewnych, postępowanie na pewno się przedłuży. Ciężko również sobie wyobrazić zgromadzenie (w skrajnych okolicznościach) wszystkich osób powołanych do spadku- przy próbie poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Może również być problemem dotarcie do wszystkich spadkobierców - w sytuacji, w której powołane będzie wujostwo spadkodawcy lub ich zstępni - osoby te mogą być rozsiane po całym kraju ... i Europie.

Zobacz również: Nowe zasady dziedziczenie - poradnik

Podsumowanie

Jakkolwiek można wskazać kilka problemów,  rozszerzenie kręgu uprawnionych do dziedziczenia z ustawy należy uznać za pomysł trafny. Obecna regulacja, jest krzywdząca – majątek wypracowany przez spadkodawcę, prędzej przypadnie bowiem Skarbowi Państwa, niż bliskiej rodzinie – dziadkom, czy wujkowi.

Projekt umacnia również sytuację "starszych” wobec "młodszych”. Przejawia się to m.in. w uprzywilejowaniu rodziców względem rodzeństwa spadkodawcy i dziadków, względem rodzeństwa rodziców spadkodawcy (wujostwa). Wynika to (czytając uzasadnienie projektu), że to rodzice i dziadkowie w pierwszej kolejności (np. w stosunku do rodzeństwa) uczestniczą w budowaniu majątku spadkowego - poza tym, zazwyczaj (z uwagi na wiek) znajdują się w gorszej sytuacji niż rodzeństwo.

Zobacz również serwis: Spadki

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Świadczenie wspierające od 60 pkt w decyzji WZON? OzN mają sporo propozycji zmian

Osoby z niepełnosprawnościami proponują kilka ważnych nowości w zasadach przyznawania świadczenia wspierającego. Wśród postulatów znalazła się m.in. obniżka liczby punktów uprawniających do uzyskania pomocy.

Więcej inwestycji bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2025 r. [projekt deregulacyjny]

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.

Likwidacja godzin dostępności nauczyciela w szkole. Nowelizacja Karty Nauczyciela

W dniu 10 czerwca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (UDER54). Celem tej nowelizacji jest uchylenie przepisów dotyczących tzw. godzin dostępności nauczyciela w szkole. Rada Ministrów ma przyjąć ten projekt w lipcu 2025 r. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej od nowego roku szkolnego 2025/2026.

W Sejmie: Wysokie opłaty za świadczenie wspierające. Płacą osoby niepełnosprawne. Co z tym zrobi rząd? {stopień znaczny}

24 804 zł to opłata zapłacona przez osobę niepełnosprawną kancelarii pośredniczącej w uzyskaniu świadczenia wspierającego. System przyznawania tego świadczenia jest w ocenie osób niepełnosprawnych (w mojej także) tak patologiczny, że w naturalny sposób pojawiły się firmy pomagające osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Osoby niepełnosprawne nie radzą sobie same. Dodatkowo są krzywdzone na poziomie WZON. No bo jak inaczej ocenić sytuację, gdy osoba niewidoma otrzymuje w WZOB 61 punktów, osoba sparaliżowana od pasa w dół (20 lat na wózku) 43 punkty. To są jawne pokrzywdzenia tych osób niepełnosprawnych przez WZON. Więc pokrzywdzeni zwracają się o pomoc do prawników. A ci wystawiają wysokie rachunki.

REKLAMA

Rodzice nie będą musieli przedstawiać zaświadczeń o niekaralności aby uczestniczyć w wycieczkach, czy innych zajęciach szkolnych. Zmiany w "ustawie Kamilka" w 2025 r.

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz ustawy – Prawo oświatowe. Projekt nowelizuje m. in przepisy wprowadzone w lutym 2024 r. tzw. ustawą Kamilka.

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę. Doszło do tragicznego wydarzenia! Co gorsza takich zdarzeń jest coraz więcej w Europie, nie tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Kredyty w złotówkach pod lupą TSUE. Dr P. Szcześniak: WIBOR jest zgodny z polską ustawą o kredycie hipotecznym i unijnym rozporządzeniem BMR

WIBOR jest zgodny zarówno z polską ustawą o kredycie hipotecznym, jak i z unijnym rozporządzeniem BMR. Podlega w związku z tym szczególnym wymogom informacyjnym i zaostrzonej kontroli jego wyznaczania. Wykluczone więc wydaje się, aby postanowienia odwołujące się do WIBOR zostały przez Trybunał Sprawiedliwości lub sąd krajowy kwalifikowane jako niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu tzw. abuzywności – pisze dr hab. Paweł Szczęśniak z Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Podwyżka zasiłku pogrzebowego od 1 stycznia 2026 r. do 7 tys. zł. Obawy Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Co z waloryzacją? Kiedy koszt usług pogrzebowych rośnie?

30 maja 2025 r. prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Nowela ta zakłada zwiększenie zasiłku pogrzebowego do kwoty 7 tys. zł. Nowa wysokość zasiłku pogrzebowego ma zacząć obowiązywać 1 stycznia 2026 r. Obawy Polskiej Izby Branży Pogrzebowej.

REKLAMA

Karol Nawrocki odbierze zaświadczenie o wyborze na prezydenta 11 czerwca na Zamku Królewskim

Karol Nawrocki 11 czerwca oficjalnie odbierze zaświadczenie Państwowej Komisji Wyborczej o wyborze na prezydenta RP. Uroczystość odbędzie się o godz. 17:30 na Zamku Królewskim w Warszawie. To kluczowy krok przed objęciem urzędu 6 sierpnia – decyzję o ważności wyborów musi jeszcze podjąć Sąd Najwyższy. z członków PKW Ryszard Kalisz.

Czy 800 plus jest zagrożone? ZUS może bez zgody strony zmienić lub uchylić prawo do świadczenia wychowawczego. Coraz więcej spraw w sądach i ważny wyrok WSA z 21 maja 2025 r.

Nie ma się co dziwić, że są obawy co do utraty miesięcznie: 4 800 zł, 4 000 zł, czy 3 200 zł itd., aż do 800 przy odpowiednio 6. dzieci, 5., 4. czy przy 1. Wiele osób już pyta: Kiedy traci się prawo do 800 plus? Komu zabiorą 800 plus? Czasami dzieje się tak, że traci się prawo do świadczenia (nierzadko na skutek donosu "życzliwego" sąsiada) i sądy, najczęściej administracyjne, WSA i NSA orzekają w sprawie uchylenia prawa do świadczenia rodzinnego. Wcześniej w sprawę wkracza ZUS. Czy 800 plus jest w takim razie zagrożone - pytają zaniepokojeni świadczeniobiorcy. Coraz więcej spraw jest w sądach - czy spotka to i nas? Opisujemy jedną z trudniejszych spraw przed WSA z 21.05.2025 r.: decyzja uchylająca lub zmieniająca prawo do 800 plus ma charakter konstytutywny i działa ze skutkiem ex nunc.

REKLAMA