REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kredyt frankowy: możliwość wypłaty w innej walucie

Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Frank szwajcarski Fot. Fotolia
Frank szwajcarski Fot. Fotolia
Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, iż wypłata kredytu w innej walucie nie jest sprzeczna z jego naturą. W judykaturze istnieje jednak ogromna rozbieżność w przedmiocie dopuszczalności w umowach kredytu klauzul denominacyjnych.

Wyrok ws. kredytu we frankach: wypłata kredytu w innej walucie nie jest sprzeczna z jego naturą

REKLAMA

Konsumenci coraz częściej podejmują przed sądem walkę o podważenie ważności poszczególnych zapisów bądź też ważności całych tzw. umów frankowych. Jednym z głównych zarzutów, na jaki powołują się kredytobiorcy w kierowanych przeciw bankom pozwach, jest zawarcie niedozwolonych klauzul w umowach kredytu. Jedne sądy przychylają się do tych zarzutów, inne nie. W orzecznictwie istnieje co do tej kwestii rozbieżność. W wyroku z 8 listopada 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził, że: „(...) zastosowane w umowach postanowienia denominacyjne nie są niedozwolonymi postanowieniami umownymi w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c.” (sygn. akt I C 157/17).

REKLAMA

Zgodnie z art. 385¹ § 1 zd. 1 Kodeksu cywilnego: „Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne)” (Dz.U. 1964 nr 16, poz. 93 ze zm.).

Przepis art. 69 ust. 2 ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140, poz. 939, ze zm.) określa niezbędne elementy, jakie powinna zawierać umowa kredytu. Wymienia wśród nich m.in.: kwotę i walutę kredytu, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany. W pkt. 4a precyzuje, że w przypadku zawarcia umowy kredytu indeksowanego bądź denominowanego do waluty innej niż polska, w umowie tej powinny się znaleźć „szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu” (art. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy – Prawo bankowe).

Polecamy: Rozliczamy sprzedaż mieszkania

Kredyt indeksowany i kredyt denominowany

REKLAMA

Kredyt indeksowany do waluty innej niż polska to umowa, której przedmiotem jest udzielenie kredytu w kwocie wyrażonej w walucie polskiej, ale ostateczna kwota kapitału, do spłaty której zobowiązany będzie kredytobiorca, zostaje ustalona wg kursu wymiany tej obcej waluty obowiązującego w dniu podpisania kredytu. Jego raty są określone w walucie obcej, ale spłata następuje w złotówkach, po kursie obowiązującym w banku w dniu spłaty.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sierpniu 2018 r. sprawa umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego (CHF) była przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w Warszawie. Sąd uznał wniesione przeciw udzielającemu kredyt bankowi powództwo w zakresie, w jakim dotyczyło zawartych w umowie kredytu klauzul abuzywnych, za jakie sąd uznał zapisy dotyczące indeksacji. Nakazał bankowi zwrot kredytobiorcom nadwyżki nadpłaconej przez nich sumy rat kredytowych nad kwotą należną, obliczoną po wyeliminowaniu tych zapisów.

„W ocenie Sądu, w realiach niniejszej sprawy występują przesłanki do uznania postanowień przewidujących indeksację kredytu za postanowienia niedozwolone. Taki wniosek wynika z przeprowadzonej oceny kształtu postanowień, które z jednej strony różnicują wysokość kursu przyjętego dla przeliczeń kwoty kredytu z PLN na CHF, a następnie przeliczeń wysokości wymaganej spłaty z CHF na PLN, a z drugiej strony – pozwalają kredytodawcy na swobodne ustalenie wysokości każdego z tych kursów” (wyrok z 08.08.2018 r., sygn. akt XXV C 590/16).

Równo trzy miesiące później zgoła odmienne stanowisko Sąd Okręgowy w Warszawie zajął w podobnej sprawie, dotyczącej jednak umowy kredytu denominowanego.

Kredyt denominowany do obcej waluty to umowa, której przedmiotem jest kwota wyrażona w walucie obcej, a wypłata następuje w złotówkach po przeliczeniu wg kursu waluty obcej obowiązującego w momencie wypłaty. Spłata kredytu następuje w ten sposób, że kredytobiorca spłaca ratę w złotówkach, stanowiącą równowartość raty w obcej walucie. Ustalenie wysokości raty w złotówkach następuje po przeliczeniu wg kursu sprzedaży tej obcej waluty obowiązującego np. na dwa dniu przed terminem spłaty raty.

Pozew o unieważnienie umowy

W lutym 2017 r. kredytobiorca wniósł pozew o zasądzenie na jego rzecz od banku ponad 334 tys. złotych oraz ponad 381 tys. franków szwajcarskich wraz z ustawowymi odsetkami. Podstawą roszczenia był zarzut nieważności zawartej przez niego umowy kredytowej z bankiem. Przyczyną tej nieważności zdaniem powoda było zawarcie w umowie niedozwolonych postanowień.

W opinii powoda zawarł on umowę kredytu w walucie polskiej, bo w takiej walucie kredyt został mu wypłacony. Kurs franka szwajcarskiego wykorzystywany był jedynie do jego waloryzacji. Przy czym tu właśnie dopatrywał się abuzywności postanowień umownych, z powodu braku ograniczeń swobody banku w wyznaczaniu kursu CHF. To z kolei dawało bankowi możliwość manipulowania wysokością rat i kwoty kredytu do spłaty, a dokładne określenie kwoty kredytu jest koniecznym elementem umowy kredytu. Kredytobiorca podniósł, że brak ustawowych elementów umowy stanowi zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego podstawę do stwierdzenia jej nieważności. W konsekwencji powód domagał się zwrotu wpłaconych na rzecz banku kwot, jako nienależnych bankowi.

Umowa nazwana

Sąd oddalił powództwo, stwierdzając, że to powód wyraził chęć uzyskania u pozwanego kredytu, poszukując w tym zakresie produktu z najkorzystniejszym dla siebie oprocentowaniem. Bank w odpowiedzi przedstawił powodowi ofertę, która mogłaby sprostać tym potrzebom. Z akt sprawy wynikało, że bank udzielił powodowi kredytu w kwocie 757 650 CHF, ale to właśnie na wniosek powoda został mu wypłacony w PLN. Nic nie stało na przeszkodzie, by powód zawarł umowę kredytu jedynie złotowego. „Powód zdecydował się na zaciągnięcie kredytu we franku szwajcarskim z uwagi na atrakcyjność raty, która była znacznie niższa aniżeli w przypadku kredytu złotowego” (sygn. akt I C 157/17).

Strony zawarły więc umowę kredytu denominowanego, a bank oddał powodowi do dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, na zasadach ustalonych przez strony w umowie kredytu. W zamian za to powód zobowiązał się zwracać bankowi w ratach wykorzystaną kwotę kredytu i do zapłaty odsetek. Nie trafiony jest zatem zarzut pobrania przez bank świadczenia nienależnego. Nie ma również podstaw, by podważać dopuszczalność takich konstrukcji prawnych, skoro możliwość zawierania umów kredytu denominowanego przewiduje ustawa – Prawo bankowe.

Kursy walut nie zależą tylko od banków

Sąd nie zgodził się z kredytobiorcą co do tego, że zastosowane w umowie postanowienia denominacyjne stanowią klauzule abuzywne w rozumieniu art. 385¹ § 1 Kodeksu cywilnego. Jak wskazał sąd, stanowiący miernik denominacji kurs franka szwajcarskiego nie jest ustalany przez bank jednostronnie i dowolnie. Bank jest bowiem zobowiązany na podstawie art. 111 ust. 1 pkt 3 Prawa bankowego ogłaszać w miejscu wykonywania czynności stosowane kursy walut. Obowiązek ten nie służy jedynie do wyliczenia waloryzacji kredytów indeksowanych, ale także do wielu innych czynności bankowych. Prawa rynku wymuszają na banku stosowanie konkurencyjnych kursów wymiany walut. Zatem na ostateczny kurs publikowany w tabeli mają wpływ również inne czynniki, a nie jak podnosił powód – jedynie bank.

Kredytobiorca godził się na ryzyko

Sąd zgodził się z pozwanym, który wskazał w odpowiedzi na pozew, że powód świadomie przystąpił i zawarł umowę o kredyt we frankach. Przemawiają za tym zarówno jego doświadczenie, jak i posiadane kwalifikacje w zakresie inwestycji na rynku nieruchomości. Był zatem świadomy, czym jest ryzyko kursowe oraz rozumiał mechanizmy kształtujące wysokość rat spłaty kredytu.

„Należy wyraźnie stwierdzić, że powód dokonał świadomie wyboru kredytu i jego warunków, które to w chwili zawierania umowy niewątpliwie były dla niego korzystne. Dopiero z perspektywy czasu ocenił, że kredyt nie był dla niego korzystny, jak się tego spodziewał, co było jednak przede wszystkim wynikiem wzrostu kursu, natomiast nie było to wynikiem naruszenia dobrych obyczajów przy zawieraniu umowy kredytu” (sygn. akt I C 157/17).

Każda umowa wymaga indywidualnej oceny

W swoim rozstrzygnięciu Sąd Okręgowy w Warszawie zawarł stwierdzenie, że zawarte w umowie kredytu postanowienia denominacyjne nie stanowią klauzul abuzywnych. Ustalenia przez strony odnośnie do wypłaty kredytu w innej walucie niż waluta kredytu nie są sprzeczne z naturą tego zobowiązania, nie naruszają prawa ani zasad współżycia społecznego.

W judykaturze istnieje jednak ogromna rozbieżność w przedmiocie dopuszczalności w umowach kredytu klauzul denominacyjnych. W wyroku z 13 lipca 2016 r. Sąd Okręgowy w Toruniu uznał, że kredyt denominowany jest kredytem w walucie polskiej, nie jest więc kredytem walutowym (sygn. akt I C 916/16). Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 2 grudnia 2016 r. (sygn. akt III C 75/16) oraz Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 17 stycznia 2018 r. (sygn. akt I ACa 647/17) stwierdzały nieważność umów kredytu denominowanego.

Niemniej jak wskazał Sąd Okręgowy w Warszawie w niniejszej sprawie: „(...) dla rozstrzygnięcia sprawy nie mają decydującego znaczenia uprzednio wydane orzeczenia sądowe w innych sprawach, albowiem każdorazowo sąd obowiązany jest do dokonania całościowej oceny materiału dowodowego w celu ustalenia wiążącej strony treści stosunku prawnego” (sygn. akt I C 157/17).

Autor:

radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi

Polecamy serwis: Umowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. Do tego koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie.

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. To również koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie. Znamy nową listę refundacyjną, która podlega aktualizacji co 2 miesiące.

Rekomendacje MSWiA i MRPiPS: Uproszczenie procedury o zasiłki dla poszkodowanych w powodzi

Wnioski o zasiłek powodziowy oraz zasiłek z pomocy społecznej będą przyjmowane zgodnie z zasadą „jednego okienka”. Minister spraw wewnętrznych oraz minister rodziny i pracy wydali wspólnie rekomendacje upraszczające procedury.

735 tys. bezpłatnych laptopów lub tabletów dla uczniów w roku 2025. Na jakich zasadach zostaną rozdysponowane?

Nowe laptopy lub tablety dla uczniów, to jeden z punktów „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji” – strategicznego dokumentu, który wyznacza ramy polityki państwa i działań dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach laptopy mają trafić do uczniów?  

Cyfrowa rewolucja w edukacji: To już koniec papierowych podręczników i zbyt ciężkich tornistrów. Wszystkie podręczniki szkolne w wersji cyfrowej

Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która ma uzależnić dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego, od tego czy będzie on posiadał swój odpowiednik cyfrowy i to niezależnie od daty, w której to dopuszczenie do użytku nastąpiło. Cyfryzacja ma zatem objąć wszystkie podręczniki szkolne, tym samym – istotnie odciążając tornistry uczniów. Pozostaje jednak pytanie – czy podręczniki te będą dostosowane również do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami? 

REKLAMA

Sąd Apelacyjny: Rolnik musi zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom za smród z chlewni. Minister rolnictwa: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

REKLAMA

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

REKLAMA