REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak uniknąć kary umownej?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kara umowna musi zostać zastrzeżona w umowie./Fot. Shutterstock
Kara umowna musi zostać zastrzeżona w umowie./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zdarza się, iż w przypadku niedotrzymania warunków umowy nasz kontrahent może sięgnąć po kary umowne. Odpowiadając na pytanie jak uniknąć kary umownej w pierwszej kolejności należy ustalić czy kara umowna odpowiada prawu.

Niestety czasem pomimo najlepszych chęci nie udaje nam się dotrzymać warunków umowy. W takiej sytuacji nasz kontrahent jest nie tylko niezadowolony z takiego stanu rzeczy, lecz zdarza się, że sięga po środki, które mają mu zrekompensować dolegliwości, związane z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez nas umowy. Niekiedy ma on uproszczoną drogę i może sięgnąć po kary umowne.

REKLAMA

REKLAMA

Kara umowna - jak jej uniknąć?

Odpowiadając na pytanie jak uniknąć kary umownej w pierwszej kolejności należy ustalić czy kara umowna odpowiada prawu. Przede wszystkim pamiętać należy, że zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Z przepisu tego wynikają dwie istotne okoliczności. Pierwsza, że kara umowna musi zostać zastrzeżona w umowie. Powyższe oznacza, że bez zastrzeżenia w umowie kary umownej, jej wysokości lub zasad jej obliczenia kontrahent nie może w sposób dowolny i jednostronny żądać zapłaty określonej kwoty tytułem kary umownej. Po drugie kara umowna może być zastrzeżona wyłącznie na wypadek niewykonania zobowiązanie niepieniężnego.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Kara umowna tylko za zobowiązanie niepieniężne

W umowach często spotykam się z postanowieniami, że kara umowna przysługuje na wypadek niezapłacenia ceny/wynagrodzenia/czynszu w terminie. Takie postanowienie umowne ze względu na treść art. 483 § 1 k.c. jest oczywiście bezwzględnie nieważne. Oznacza to, że nawet w przypadku wprowadzenia takiego postanowienia do umowy to i tak w konsekwencji druga strona nie ma uzasadnionych podstaw do dochodzenia zapłaty kary umownej na skutek niewykonania zobowiązania pieniężnego. Ewentualne powództwo oparte na tych podstawach powinno zaś ulec oddaleniu.

REKLAMA

Co więcej skuteczność zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy uzależniona jest od przyczyny, która legła u podstaw decyzji o odstąpieniu, Stanowisko to potwierdza również orzecznictwo. Realizacja uprawnień prawnokształtujących stron w zakresie konstrukcji kary umownej, polegającej na jej zastrzeżeniu na wypadek odstąpienia od umowy, wymaga dla swej skuteczności sięgnięcia do przyczyn realizacji prawa odstąpienia od umowy, które związane są z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania, od którego strony faktycznie uzależniły prawo domagania się zapłaty kary umownej. Brak jest podstaw do domagania się zasądzenia kary umownej zastrzeżonej na wypadek odstąpienia od umowy, jeżeli podstawę do odstąpienia od umowy stanowiło niewykonanie zobowiązania pieniężnego (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2018 r., sygn.. akt VII AGa 249/18, publ. LEX). Zatem jeżeli podstawą odstąpienia od umowy był brak uiszczenia ceny/ wynagrodzenia to wówczas strona odstępująca nie może żądać od swojego kontrahenta zapłaty kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pierwszy krok do uniknięcia kary umownej - badamy treść postanowień umownych

Tak, jak wskazałam powyżej w pierwszej kolejności musimy zerknąć do postanowień umownych, które wprowadzają karę umowną. Jeżeli kara umowna została zastrzeżona na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego, to wówczas nie jesteś zobowiązany do zapłaty kary umownej. Jednakże nie oznacza to, że zostaniesz w całości zwolniony od obowiązku rekompensaty swojemu kontrahentowi. Może on bowiem w zależności od okoliczności żądać od Ciebie odsetek za opóźnienie lub odszkodowania na zasadach ogólnych.

Miarkowanie kary umownej

Kolejnym sposobem na zwalczanie kary umownej jest jej miarkowanie. Możliwość taką przewiduje ustawodawca w art. 484 § 2 k.c. Zgodnie z przywołanym przepisem jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Istotnym kryterium miarkowania jest relacja kary umownej do odszkodowania należnego wierzycielowi na zasadach ogólnych, przyczyny opóźnienia, przyczynienie się wierzyciela, stopień winy dłużnika, relacja do należnego wynagrodzenia lub ocena stopnia naruszenia interesu wierzyciela wskutek opóźnionego wykonania umowy lub jej niepełnego wykonania (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie w wyroku z 11 października 2016 r. sygn. akt I ACa 1673/15). Przy uwzględnieniu roszczenie dłużnika sąd powinien uwzględnić różnorodne okoliczności konkretnej sprawy, przy czym wysokość szkody poniesionej przez wierzyciela jest jedynie jedną z nich, a katalogu kryteriów pozwalających na zmniejszenie kary umownej nie można uznać za zamknięty. Powyższe oznacza, że nie w każdym przypadku możliwe będzie miarkowanie kary umownej. Co więcej należy zdawać sobie sprawę, że obowiązek zapłaty kary umownej może powstać nawet wtedy, gdy wierzyciel na skutek niewykonania lub nienależytego zobowiązania nie poniósł w ogóle szkody majątkowej.

Polecamy serwis: Umowy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jeśli stać cię na zakup zwierzaka, to musi być cię stać na podatek. Urzędy są zgodne i każą płacić miłośnikom zwierząt. Trzeba też dopełnić formalności

Czy cena psa, kota, czy żółwia to jedyny koszt, jaki ponosimy zapraszając go pod swój dach? Wiele osób tak myśli i nie bierze pod uwagę tego, że zakup zwierzaka może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku.

REKLAMA

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Sektor przemysłowy w Polsce w 2025 roku: między presją kosztową a inwestycjami w przyszłość [Raport wynagrodzeń w sektorze przemysłowym]

Sektor przemysłowy w Polsce w 2025 roku mierzy się z ograniczonym popytem, spadkiem zamówień, zwłaszcza eksportowych oraz rosnącymi kosztami działalności. Z „Raportu wynagrodzeń w sektorze przemysłowym” Grafton Recruitment wynika, że w przetwórstwie przemysłowym odnotowano spadki zatrudnienia, a przedsiębiorstwa koncentrują się na utrzymaniu ciągłości operacyjnej i dostosowaniu do trudnych warunków gospodarczych.

Rząd: Po śmierci bliscy nie odziedziczą Twoich składek. Dostaną je inni emeryci

Emerytka skierowała zapytanie, czy jest możliwe przedłużenie możliwości dziedziczenia środków z subkonta (ZUS). Opisała, że dziś środki zgromadzone w ZUS prócz środków znajdujących się na subkoncie, po osiągnięciu 60 roku życia przez kobiety, przy wyliczaniu ich emerytur są dzielone przez dalsze średnie trwanie życia. Inaczej jest z subkontem – te środki czekają do osiągnięcia 65 r. życia.

Zapadły przełomowe wyroki NSA i WSA: Opłaty pobierane przez cmentarze nielegalne – teraz tysiące Polaków może dochodzić od zarządców cmentarzy niesłusznie pobranych kwot

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za dochowanie zmarłego do już opłaconego grobu, wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. WSA w Warszawie dodał do tego natomiast – ustalane przez samorządy cen grobów i płyt, opłaty za ekshumację zwłok, uprzątnięcie szczątków, przechowywanie zwłok w chłodni, udostępnienie sali do ubierania zwłok i wiele innych. NSA potwierdza w swoich wyrokach, że – organ gminy może ustalić (a cmentarz – na tej postawie) pobierać tylko takie opłaty, które są związane z pochowaniem zwłok.

REKLAMA

Sejm na żywo: 42. posiedzenie Sejmu (7, 8, 9 października 2025) [Transmisja online]

We wtorek, 7 października rozpocznie się trzydniowe posiedzenie Sejmu. Głównym punktem 42. posiedzenia Sejmu, będzie pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2026 (druk nr 1749) oraz projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2026 (druk nr 1750). Prace nad tymi punktami przewidziane są na czwartek, 9 października.

Długi weekend w listopadzie. Rząd podjął decyzję

Listopad 2025 roku przyniesie wyjątkowo korzystny układ dni wolnych. Rząd zdecydował, że 10 listopada część Polaków dostanie dodatkowy dzień wolny, co pozwoli cieszyć się aż czterodniowym weekendem. Sprawdź, kogo obejmuje decyzja i jakie prawa gwarantuje Kodeks pracy.

REKLAMA