Prawo do rzetelnego procesu sądowego w UE

„Osiągnięteporozumienie stanowi istotny etap w zakresie zagwarantowania podejrzanym uczciwego procesu w postępowaniu karnym w całej UE”, stwierdziła komisarz UE ds. sprawiedliwości Viviane Reding. „UE poczyniła znaczny postęp w tworzeniu jednolitego obszaru sprawiedliwości. Przyjęty środek, który ma na celu zagwarantowanie oskarżonym ich praw, przyczyni się do wzrostu wzajemnego zaufania pomiędzy organami sądowymi w Europie. Z niecierpliwością czekam na jego szybkie przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę”.

Omawiany środek został zaproponowany przez Komisję Europejską w lipcu 2010 r. w ramach starań zmierzających do zagwarantowania obywatelom w całej Europie prawa do rzetelnego procesu sądowego. Jest to drugi krok z całej serii działań zmierzających do ustanowienia wspólnych europejskich standardów w postępowaniu karnym.

W październiku 2010 r. Parlament Europejski i Rada zatwierdziły już pierwszy wniosek ustawodawczy, który nadał podejrzanym prawo do tłumaczenia pisemnego i ustnego, (IP/10/1305). Proponowana dyrektywa w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym zostanie przekazana Parlamentowi Europejskiemu do zatwierdzenia w nadchodzących tygodniach, przed ostatecznym przyjęciem przez ministrów na posiedzeniu Rady. 

Zobacz: Europejski nakaz zapłaty

Zgodnie z nowymi przepisami osoby podejrzane o popełnienie przestępstwa będą musiały zostać poinformowane w zrozumiałym dla nich języku o przysługujących im prawach. Dzięki temu każda osoba aresztowana lub podlegająca procedurze europejskiego nakazu aresztowania w państwie członkowskim UE będzie musiała otrzymać pouczenie o prawach zawierające informacje o podstawowych prawach przysługujących tej osobie w toku postępowania karnego. Komisja Europejska przekazała państwom członkowskim wzór takiego pouczenia, który zostanie przetłumaczony na 23 języki urzędowe UE.

Prawo do informacji w postępowaniu karnym jest, obok prawa do tłumaczenia pisemnego i ustnego jednym ze środków zapewniających rzetelność procesu, mającym na celu zwiększenie zaufania do jednolitego obszaru sprawiedliwości UE.

Na podstawie dyrektywy policja i prokuratura będzie zobowiązana dostarczać podejrzanym informacje o przysługujących im prawach. W przypadku zatrzymania władze będą przekazywały osobie zatrzymanej informacje na piśmie, w formie pouczenia o prawach, napisanego prostym, codziennym językiem. Każdy podejrzany otrzyma to pouczenie zaraz po zatrzymaniu, bez względu na to, czy się o nie zwróci czy nie. W razie potrzeby otrzyma także tłumaczenie pisemne wspomnianego pouczenia.