REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rodzaje mandatów karnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
Rodzaje mandatów karnych/Fot. Fotolia
Rodzaje mandatów karnych/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Rodzaje mandatów karnych zostały określone w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Czym się różnią?

Rodzaje mandatów karnych na gruncie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia

Mandat karny jest oficjalnym dokumentem, który świadczy o ukaraniu sprawcy grzywną. Obecnie w Polsce obowiązują różne rodzaje mandatów karnych, które mają m.in. odmienne terminy na uiszczenie wymierzonej grzywny. Jakie są rodzaje mandatów karnych, na kogo są nakładane, jaki jest termin ich płatności i czy mandat trzeba przyjąć?

REKLAMA

REKLAMA

Podstawa prawna i rodzaje mandatów

Rodzaje mandatów karnych zostały uregulowane w art. 98 § 1 pkt 1-3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej: k.p.w.). Obecnie wyróżnia się trzy rodzaje mandatów karnych:

  • gotówkowy, który jest wydawany ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który go wystawił,
  • kredytowany, który jest wydawany ukaranemu za potwierdzeniem odbioru,
  • zaoczny, który jest doręczany sprawcy przez właściwy organ lub pozostawiony w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać.

Mandat gotówkowy

Mandatem gotówkowym nakłada się grzywnę na osobę czasowo przebywającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemającej stałego miejsca zamieszkania albo pobytu. Co istotne, mandat ten jest prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny funkcjonariuszowi, który go nałożył (art. 98 § 2 k.p.w.).

Mandat kredytowany

Kolejnym rodzajem mandatu karnego jest mandat kredytowany, którym nakłada się grzywnę na osobę mającą miejsce stałego zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jak również innego niż Rzeczypospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Mandat tego rodzaju jest prawomocny z chwilą pokwitowania odbioru i powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny jak również o skutkach nieuiszczenia grzywny w 7-dniowym terminie liczonym od dnia przyjęcia mandatu (art. 98 § 3 k.p.w.).

REKLAMA

Grzywny nałożone za pomocą mandatu karnego gotówkowego lub kredytowanego można uiścić w formie bezgotówkowej, np. za pomocą terminala płatniczego, jeżeli funkcjonariusze taki posiadają (art. 98 §3 k.p.w.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mandat zaoczny

Ostatnim rodzajem mandatu karnego jest mandat zaoczny, którym nakładana jest grzywna na sprawcę wykroczenia, którego nie zastano na miejscu jego popełnienia oraz gdy nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy wykroczenia. Mandat zaoczny jest prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny uprawnionemu organowi we wskazanym 14-dniowym terminie. Nadto organ wystawiający mandat zaoczny powinien poinformować sprawcę o skutkach jego nieuiszczenia we wskazanym terminie (art. 98 §4 i 5 k.p.w.). 14-dniowy termin na uiszczenie mandatu karnego zaocznego liczy się od dnia jego wystawienia, w przypadku pozostawienia mandatu w miejscu, z którego sprawca może go niezwłocznie odebrać lub od dnia doręczenia go sprawcy wykroczenia (tj. fizycznego odbioru w przypadku nadania mandatu karnego np. drogą pocztową).

Nałożenie mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 60 (sześćdziesięciu) dni od dnia ustalenia sprawcy wykroczenia (art. 97 § 1 pkt 3 k.p.w.).

Odmowa przyjęcia mandatu

Sprawca wykroczenia nie jest zobligowany do przyjęcia mandatu karnego (art. 97 § 2 k.p.w.). Jest to o tyle istotne, gdyż odmowa przyjęcia mandatu karnego jest niczym innym jak prawem do obrony. Innymi słowy, jeżeli sprawca nie czuje się winny popełnienia wykroczenia lub ma wątpliwość co do swojej winy, to może skorzystać z przysługującego mu prawa do obrony, którym w niniejszym przypadku jest odmowa przyjęcia mandatu karnego. Wówczas zgodnie z treścią art. 99 k.p.w. zostaje sporządzony do sądu wniosek o ukaranie przez organ którego funkcjonariusz nałożył grzywnę. Wniosek ten jest składany również w sytuacji, gdy sprawca nie uiścił w wyznaczonym terminie grzywny orzeczonej mandatem karnym zaocznym.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

Rewolucja w urlopach i wynagrodzeniach została ogłoszona już dawno. Jednak na korzyści większość pracowników poczeka aż do maja 2026 roku

W prawie pracy już niedługo zajdą rewolucyjne zmiany. Jednak choć wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie warto więc żądać swoich praw w dziale kadr już w styczniu. Dlaczego?

Prawo jazdy po nowemu. UE przegłosowała rewolucyjne zmiany dla kierowców

To już pewne: 21 października 2025 r. Parlament Europejski przegłosował rewolucyjne zmiany w przepisach o prawie jazdy. Dokument trafi do telefonu, okres ważności zostanie wydłużony, a zakazy prowadzenia będą obowiązywać w całej Unii. Kierowcy zyskają wygodę ale też stracą możliwość ucieczki przed karą.

Na jakie choroby będzie można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać nie tylko z powodu widocznych ograniczeń ruchowych. W 2026 roku katalog chorób zostanie doprecyzowany i będzie obejmował również schorzenia psychiczne, metaboliczne i neurologiczne.

REKLAMA

Orzeczenie bez osobistego stawiennictwa? Od 10 października 2025 rewolucja w KRUS

Nowe przepisy, które weszły w życie 10 października 2025 r. wprowadzają zasadę zdalnego wydawania orzeczeń lekarskich w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dopiero gdy dokumentacja medyczna będzie niewystarczająca, lekarz skieruje rolnika na badanie osobiste.

5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

REKLAMA

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

Będą liczyć staż pracy po nowemu. Miliony Polaków czeka rewolucyjna zmiana. Kto straci a kto zyska

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

REKLAMA