Świadczenia opiekuńcze od 1 lipca 2013 r.

W związku z nowelizacją ustawy o świadczeniach rodzinnych po dniu 30 czerwca 2013 r. wygasły z mocy prawa wszystkie decyzje o przyznaniu świadczeń pielęgnacyjnych. Od 1 lipca świadczenie to wynosi 620 zł. Dotychczas uprawnieni korzystali z pomocy w wysokości 520 zł. Aktualnie osoby uprawnione muszą wystąpić z nowymi wnioskami o przyznanie świadczenia.

Pomoc finansowa – specjalny dodatek

Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego w ramach rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego będzie udzielana pomoc finansowa. Prawo do pomocy przysługuje osobom mającym ustalone za miesiące kwiecień-grudzień 2013 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przyznane na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych spełniającym warunki określone w art. 17 ustawy. W świetle § 2 ust. 2-3 rozporządzenia pomoc przysługuje w wysokości 200 zł miesięcznie i jest przyznawana z urzędu niezależnie od dochodu. Uprawnieni będą ją otrzymywali do końca 2013 r.

Opiekunowie niepełnosprawnych dzieci, którym przyznaje się  świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 520, od kwietnia otrzymują dodatkowe 200 zł, czyli w sumie 820 zł. Od lipca 2013 r. kwota świadczenia pielęgnacyjnego zostanie powiększona do 620 zł. Do tej wysokości zostanie doliczone w ramach rządowego programu 200 zł, czyli łącznie wsparcie wyniesie 820 zł. Świadczenie pielęgnacyjne w takiej wysokości opiekunowie niepełnosprawnych dzieci będą otrzymywali do końca 2013 r., lecz to nie koniec podwyżek. Od 2014 r. uprawnionych do świadczenia czekają kolejne zmiany kwot na wyższe. W konsekwencji świadczenie pielęgnacyjne ma zostać zrównane wysokością do płacy minimalnej, która obecnie wynosi 1600 zł, a w 2014 r. będzie wynosiła co najmniej 1680 zł.

Zobacz serwis: Praca

Podmioty uprawnione w pierwszej kolejności

Od 1 stycznia 2013 r. pierwszeństwo do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przysługuje:

1) matce albo ojcu,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną, w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu  niepełnosprawności

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze  znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne

Podmioty uprawnione w drugiej kolejności

Osobom, o których traktuje pkt 4, czyli innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje dopiero w drugiej kolejności. Muszą ponadto zostać spełnione łącznie następujące warunki:

1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym  stopniu niepełnosprawności;

2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

3 ) nie ma osób spokrewnionych z osobą wymagającą opieki w pierwszym stopniu lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Warunek niepełnosprawności 

Od 1 stycznia 2013 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1)   nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub

2)   w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

Należy więc udokumentować fakt, że niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała w trakcie nauki i nie później niż do 25. roku życia.

 Wyłączenia

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:

a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;

b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;

2. osoba wymagająca opieki:

1. pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje sie orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2. została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą,
    i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, 

3. na osobę wymagającej opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury,

4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, albo do świadczenia pielęgnacyjnego na tę lub inną osobę w rodzinie lub poza rodziną specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,

5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego,
o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;

6. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadza nowy rodzaj świadczenia – specjalny zasiłek opiekuńczy. Przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny. Prawo do zasiłku przysługuje na osobę legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności, łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki albo pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielniej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Aby go otrzymać należy spełnić warunek rezygnacji z zatrudnienia lub pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną. Natomiast świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu niepodejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia. 

Osoba składająca wniosek o specjalny zasiłek opiekuńczy musi dołączyć dokument potwierdzający rezygnację z pracy (np. świadectwo pracy). Organ przyznający prawo do świadczenia dokonuje oceny, czy rezygnacja z pracy nastąpiła w związku z koniecznością sprawowania opieki nad chorym czy w związku z innymi okolicznościami.

Co więcej, w odróżnieniu od świadczenia pielęgnacyjnego, specjalny zasiłek opiekuńczy uzależniony jest od kryterium dochodowego. Przysługuje tylko wówczas, gdy łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza 623 zł netto. W celu sprawdzenia spełnienia wszystkich wymagań niezbędnych do otrzymania nowego świadczenia przeprowadza się obligatoryjnie wywiad środowiskowy, który co 6 miesięcy podlega aktualizacji.

Zobacz: Nowy specjalny zasiłek opiekuńczy

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 Nr 139, poz. 992 z późn. zm.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz.U. z 2012, poz. 959)

Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego (Dz.U. z 2013, poz. 413)