Edukacja, Szkoła

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, który umożliwi doktorantom ponowne ubieganie się o zapomogi w trudnych sytuacjach życiowych. Nowe przepisy mają wejść w życie 14 dni po publikacji w Dzienniku Ustaw i nie obciążą budżetu państwa.

Kto zapłaci za darmowe obiady dla wszystkich uczniów szkół podstawowych i ile to by kosztowało? Te pytania budzą wiele emocji. Jednak czy zapewnienie dostępu do bezpłatnych posiłków bez rozwiązania istniejących już teraz problemów ma sens?

Wolny Związek Zawodowy „Forum-Oświata” wraz z NSZZ „Solidarność” wzywa prezydenta Karola Nawrockiego do zawetowania ustawy reformującej polskie prawo oświatowe. Związki zawodowe ostrzegają, że reforma edukacji „Kompas Jutra” może doprowadzić do destabilizacji systemu szkolnictwa i przeciążenia nauczycieli.

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło zmiany w organizacji ferii zimowych 2026. Zamiast dotychczasowych czterech tur, uczniowie będą wypoczywać w trzech. Choć decyzja ma usprawnić ruch turystyczny i zmniejszyć korki, rodzice i branża turystyczna reagują z mieszanymi uczuciami. Resort Barbary Nowackiej tłumaczy, dlaczego zdecydowano się na korektę i jak ma ona wpłynąć na komfort wypoczynku.

Dzieci w Polsce spędzają w internecie nawet kilka godzin dziennie, a rodzice zwykle nie zdają sobie z tego sprawy. Samorządowcy i eksperci podczas kongresu Local-SoMe’25 ostrzegają: bez odważnych regulacji i realnego egzekwowania zasad przez platformy społecznościowe problem będzie narastał.

Niż demograficzny jest już za progiem. I choć jeszcze niedawno największym problemem MEN były brak kadry i niespodziewany napływ uczniów z Ukrainy, to teraz trzeba już myśleć o tym, jak uniknąć likwidacji placówek i zapewnić pracę nauczycielom.

Episkopat zaprezentował nową podstawę programową nauczania religii w szkole. Ma ona odpowiadać na współczesne wyzwania, a także na pytania uczniów dotyczące sensu istnienia. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem konkretnego programu nauczania.

Czy w podstawówkach nie będzie już stawiania jedynek? Jeśli tak, to nie z powodu coraz lepszych uczniowskich wyników, a z obawy przed rodzicami, którzy do dyrekcji szkoły skarżą się na nauczycieli stawiających złe oceny. Szefostwo daje pedagogom do zrozumienia, że powodujące konflikt z rodzicami jedynki są… niemile widziane.

Rząd przyjął projekt nowelizacji Prawa oświatowego, który ma pomóc gminom w utrzymaniu małych szkół mimo spadku liczby uczniów. Placówki zyskają nowe funkcje – od opieki nad dziećmi do lat 3 po zajęcia dla seniorów – a samorządy większą elastyczność w organizacji edukacji.

Ośrodek Rozwoju Edukacji ogłosił nabór do rocznej Akademii Dyrektorów ORE – ADORE 2026. To bezpłatny program rozwojowy dla dyrektorów i wicedyrektorów szkół oraz nauczycieli konsultantów, który ma pomóc w budowaniu nowoczesnego stylu zarządzania placówką.

28 listopada weszły w życie znowelizowane przepisy dotyczące oceny pracy nauczycieli. Ministerstwo Edukacji Narodowej przekonuje, że zmiany mają zapewnić większą transparentność, jednolitość i sprawiedliwość ocen, a także realnie wspierać rozwój zawodowy pedagogów. Uproszczono kryteria, zmieniono skalę punktacji i wprowadzono nowe obowiązki dyrektorów.

Każdej jesieni polscy uczniowie i ich rodzice stają wobec zderzenia z systemem edukacji, który nie nadąża za współczesnością i potrzebami młodych ludzi. Po wakacyjnej przerwie, pełnej planów i nadziei, że „w tym roku będzie inaczej”, wielu z nich już w pierwszych tygodniach nauki doświadcza rozczarowania, frustracji i poczucia bezsilności. Za tymi emocjami nie kryje się lenistwo ani brak ambicji, lecz narastające od lat zjawisko przeciążenia psychicznego uczniów, które staje się jednym z najpoważniejszych wyzwań społecznych w Polsce. Dobrostan psychiczny dzieci i młodzieży to dziś nie tylko temat kampanii społecznych, lecz kluczowy wskaźnik jakości całego systemu edukacyjnego.

Rosnąca frustracja w szkołach znajduje ujście w ulicznych protestach. Nauczycielska „Solidarność” rozpoczęła ogólnopolską serię demonstracji i jasno stawia warunek rządowi: systemowe powiązanie pensji z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce. Związkowcy twierdzą, że to jedyna droga, by uratować polską edukację.

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie przepisy, które znacząco zmienią zasady tworzenia i zatwierdzania arkuszy organizacyjnych w szkołach oraz przedszkolach. MEN zapowiada uproszczenia dla kuratoriów oraz nowe obowiązki dla organów prowadzących. Największą zmianą dla szkół będzie także wprowadzenie „edukacji zdrowotnej” zamiast dotychczasowego WDŻ.

Ministerstwo Edukacji Narodowej intensyfikuje działania na rzecz przeciwdziałania dezinformacji i wzmacniania kompetencji cyfrowych uczniów oraz nauczycieli. Nowe programy, szkolenia i zasoby edukacyjne mają przygotować młodych ludzi do świadomego funkcjonowania w świecie informacji.

Tylko do 21 listopada 2025 roku nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni, którzy byli uprawnieni do bonu na zakup laptopa, lecz nie otrzymali go w poprzednim naborze, mogą ubiegać się o wsparcie. Bon można wykorzystać do 31 grudnia 2025 roku.

Pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w szkołach korzystają z urlopów wypoczynkowych na podstawie Kodeksu pracy, podczas gdy nauczycieli obowiązuje Karta nauczyciela. Oznacza to odmienne zasady nabywania i planowania urlopu. Wyjaśniamy, jakie przepisy regulują urlopy pracowników niepedagogicznych, jak ustala się plan urlopów i na co powinni zwrócić uwagę pracodawcy oraz pracownicy.

W odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer jednoznacznie potwierdziła, że kuratoria oświaty nie mają prawa kontrolować sposobu wydatkowania dotacji oświatowych. Kompetencje w tym zakresie należą wyłącznie do organów dotujących – gmin i powiatów. Wyjaśniła też zasady organizowania lekcji religii w małych szkołach.

28 listopada 2025 r. wchodzą w życie nowe zasady oceny pracy nauczycieli. Zmiany obejmują uproszczenie kryteriów, wprowadzenie jednolitej skali punktowej i zwiększenie udziału nauczyciela w całym procesie oceniania. Co się zmieni i jakie konsekwencje mają nowe regulacje dla kadry pedagogicznej?

Minister edukacji Barbara Nowacka podkreśliła podczas Okrągłego Stołu Uczniowskiego we Wrocławiu, że edukacja obywatelska stała się jednym z największych osiągnięć polskiej szkoły. MEN zapowiada także powołanie rzecznika praw uczniowskich na poziomie krajowym i wojewódzkim.

Sejm przyjął nowelizację ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, przygotowaną przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) w ramach pakietu deregulacyjnego. Nowe przepisy mają umożliwić uczelniom bardziej elastyczne gospodarowanie środkami przeznaczonymi na świadczenia dla studentów. Teraz ustawą zajmie się teraz Senat.

Osoby korzystające z aplikacji mObywatel mogą zapisywać się na bezpłatne szkolenia obronne organizowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Program obejmuje naukę reagowania w sytuacjach kryzysowych, udzielania pierwszej pomocy i podstaw cyberbezpieczeństwa. To wspólna inicjatywa MON i Ministerstwa Cyfryzacji, mająca zwiększyć praktyczne umiejętności i świadomość bezpieczeństwa wśród obywateli.

W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, stanowiącego fundament Reformy26 „Kompas Jutra”. To największa od lat zmiana w systemie edukacji, której celem jest dostosowanie nauczania do wyzwań XXI wieku. Reforma, opracowana przez zespół ekspertów i nauczycieli praktyków pod kierunkiem Instytutu Badań Edukacyjnych, ma wprowadzić nowoczesną podstawę programową, nauczanie modułowe oraz aktywne metody uczenia się oparte na doświadczeniu.

Organizacja loterii fantowych w szkołach to popularny sposób pozyskiwania środków na cele charytatywne, społeczne i edukacyjne. Choć wydarzenia tego typu często mają charakter dobroczynny, nie zwalnia to ich organizatorów z obowiązku przestrzegania przepisów prawa. Kuratorium Oświaty we Wrocławiu przypomina o zasadach wynikających z ustawy o grach hazardowych – a te są jasno określone.

Egzaminy próbne nie są obowiązkowe, ale szkoła może je zorganizować na podstawie zaleceń CKE. Trzeba jednak pamiętać, że nie wystawia się z nich ocen, a uczeń powinien otrzymać informację zwrotną o swoich mocnych i słabych stronach.