Emerytury, Emerytura

Dzięki uprzejmości Krystyny Michałek, regionalnej rzeczniczki prasowej ZUS w województwie kujawsko-pomorskim, publikujemy poniżej wyjaśnienia (odpowiedzi na pytania) eksperta ZUS udzielone w czerwcu 2025 r. podczas dyżuru telefonicznego dotyczące świadczeń emerytalnych dla nauczycieli.

W dniu 5 czerwca 2025 r., w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów został opublikowany projekt specustawy przeliczeniowej, który stanowić ma rozwiązanie, jakie MRPiPS proponuje dla poszkodowanych emerytów, w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20), na podstawie którego – 200 tys. emerytów powinno otrzymać od ZUS ok. 64 tys. zł wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń i podwyżkę emerytury o niemal 1200 zł. Pomimo jednak, iż celem ustawy (jak wskazywał sam resort) jest „uregulowanie kwestii dotyczącej stosowania art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej (...) w sposób pozwalający na utrzymanie zaufania obywatela do państwa” – w projekcie zupełnie pominięto część poszkodowanych emerytów i ponadto – dla nikogo nie przewidziano wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń, a jedynie podwyżkę świadczeń bieżących.

Coraz więcej osób w Polsce dożywa wieku, który jeszcze niedawno wydawał się nieosiągalny. Granica stu lat przestaje być wyjątkiem, a armia stulatków systematycznie się powiększa. Najnowsze dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie pozostawiają wątpliwości. Żyjemy coraz dłużej, a państwo wypłaca najstarszym obywatelom specjalne, comiesięczne świadczenie honorowe, niezależnie od tego, czy pobierają oni emeryturę, czy rentę.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - waloryzacja emerytur i rent przeprowadzana jest raz w roku, w dniu 1 marca. Na wskaźnik waloryzacji, który decyduje o kwocie podwyżki świadczeń - ma wpływ kilka czynników (w tym zwłaszcza ubiegłoroczna inflacja). Dotychczas, nie była zagwarantowana minimalna kwota takiej corocznej waloryzacji (tj. kwota minimalnego podwyższenia świadczeń). Stan ten - ma jednak ulec zmianie, w związku z podpisaniem przez Prezydenta Karola Nawrockiego, w dniu 3 listopada br., projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, a ostatnio - na temat rozwiązań proponowanych przez Prezydenta - mieli okazję wypowiedzieć się sami Polacy.

1 stycznia 2026 r. wchodzi w życie ustawa, na podstawie której ZUS dokona przeliczenia wysokości emerytur ustalonych w czerwcu w latach 2009-2019 (tzw. emerytur czerwcowych) oraz rent rodzinnych po ubezpieczonych, którym ustalono emerytury w czerwcu w latach 2009-2019, z tego względu, że emerytury te zostały przyznane uprawnionym na poziomie niższym niż osobom, które wnioskowały o emeryturę w innych miesiącach roku. Ustawa ta uwzględnia korzystne dla emerytów i rencistów przepisy, na podstawie których otrzymają oni podwyżkę świadczeń bieżących, ale nie przewiduje rekompensaty za nawet 7 lat wypłaty zaniżonych świadczeń, ani nawet zapowiadanego przez MRPiPS – wyrównania za okres od 1 lipca 2025 r. do dnia, w którym zostanie ustalone świadczenie w nowej wysokości.

Otrzymanie emerytury zależy nie tylko od osiągnięcia wieku emerytalnego, ale także od spełnienia szeregu innych warunków. Decyzja o przejściu na emeryturę po 25 latach pracy może skutkować otrzymaniem dość niskiej emerytury z ZUS. Jakiej dokładnie? Oto szczegóły.

Samo zwolnienie z pracy na krótko przed osiągnięciem wieku emerytalnego nie jest wystarczające, aby otrzymać świadczenie przedemerytalne. Kluczowe jest, aby powód zwolnienia leżał po stronie pracodawcy. Jeżeli dokumenty nie potwierdzają, że pracodawca jest odpowiedzialny za zwolnienie, ZUS może odmówić wypłaty świadczenia. Oto szczegóły.

Choć większość Polaków przechodzi na emeryturę dopiero po ukończeniu 60 lub 65 lat, istnieją zawody, w których uprawnienia emerytalne można zdobyć znacznie wcześniej. W wyjątkowych przypadkach świadczenie może sięgać nawet 5000 zł już około pięćdziesiątego roku życia.

Emeryci, którzy pracowali przed 1999 rokiem, mogą otrzymać wyższą emeryturę z ZUS. Jeśli posiadają dokumenty potwierdzające ich wcześniejsze zatrudnienie, takie jak umowy czy zaświadczenia, mogą złożyć wniosek o ponowne przeliczenie emerytury w ZUS. Oto szczegóły.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że wniosek o ponowne przeliczenie emerytury może skutecznie złożyć emeryt, jeśli są ku temu podstawy. Jest to możliwe na przykład, gdy emeryt dysponuje nowymi dokumentami dotyczącymi dodatkowego stażu pracy czy dodatkowych zarobków uzyskanych przed lub po przyznaniu świadczenia emerytalnego. 

Jaką emeryturę wypłaci mi ZUS, jeżeli obecnie mam 60 lat i 40 lat stażu pracy? Warto zaznaczyć, że samo osiągnięcie wieku emerytalnego nie wystarczy, aby otrzymać minimalną emeryturę, która obecnie wynosi 1878,91 zł brutto. Bardzo ważne jest również posiadanie odpowiedniego stażu pracy. Oto szczegóły.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami – ZUS nie zwróci nienależnie pobranych składek po upływie 5 lat, a jednocześnie – bez jakiegokolwiek ograniczenia czasowego (a zatem nawet po upływie 25 lat) może wydać decyzję o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym, czyli stwierdzić, że nie miał podstaw do ich pobierania. Wówczas – zamiast zwrócić nienależnie pobrane składki obywatelowi – pieniądze przepadają na rzecz budżetu państwa. W związku z powyższym, powstała petycja, która ma usunąć tę „czarną dziurę” w przebiegach ubezpieczeniowych, przez którą – „obywatel traci wszystko: składki, okres ubezpieczenia, prawo do świadczeń i zaufanie do Państwa”.

Nie każdy jest świadomy tego, że praca zarobkowa na emeryturze (lub podczas pobierania renty), może pozbawić emeryta (lub odpowiednio – rencistę) świadczenia emerytalno-rentowego. Mowa o tzw. limitach dorabiania do emerytury (lub renty), których przekroczenie powoduje zmniejszenie świadczenia, a w określonych okolicznościach nawet całkowite zawieszenie jego wypłacania. Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 18 listopada 2025 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70 % i 130 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za III kwartał 2025 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent – od 1 grudnia 2025 r., limity te ulegają zmianie. Należy jednak podkreślić, że od powyższych zasad, ustawodawca przewidział pewne wyjątki i – co do zasady – dorabiać bez ograniczeń, może każdy senior, który osiągnął powszechny wiek emerytalny, chyba, że kontynuuje on zatrudnienie u swojego dotychczasowego pracodawcy.

Rok 2026 przyniesie zmiany w emeryturach, które nie będą jednorazową decyzją, ale zbiorem konkretnych zasad wpływających na wysokość wypłat, dodatków i możliwość dorabiania. Zmienią się kwoty po waloryzacji, obowiązywać będą nowe limity przy łączeniu emerytury z pracą, a wypłata 13. i 14. emerytury ponownie będzie zależna od określonych warunków. Choć rząd nie zapowiada przebudowy systemu, dla części seniorów oraz osób przechodzących na emeryturę w 2026 r. różnice będą odczuwalne w domowym budżecie już od pierwszych miesięcy roku. Wyjaśniamy, co dokładnie się zmieni, kogo to dotyczy i na co trzeba zwrócić uwagę.

Rozpocząłeś pracę przed 1999 roku? Może warto sprawdzić archiwa, w szafach byłych zakładów, w zapomnianych pudełkach na strychu? Chodzi o świadectwa pracy, odcinki wypłat które zapomniane a złożone do ZUS mogą polepszyć Twoją sytuację finansową na emeryturze. Gdy ZUS nie znajdzie tych dokumentów - przyjmuje minimalne wynagrodzenie do obliczeń. Odnalezienie aktów to szansa, by przywrócić do rachunku rzeczywistą wartość Twojej pracy. Odszukaj je, złóż wniosek, a przeszłość może zacząć pracować na Twoją korzyść.

Seniorzy, którym w 2025 r. potrącono zaliczki na podatek od tzw. trzynastej lub czternastej emerytury, mogą w 2026 r. otrzymać zwrot części pobranego PIT - pod warunkiem, że ich łączny roczny dochód z emerytur i dodatków nie przekroczył 30 000 zł. Poniżej znajdziesz prosty poradnik: kto kwalifikuje się do zwrotu, ile można dostać i jakie kroki podjąć, by nie przepuścić pieniędzy.

W grudniu 2025 emeryci i renciści otrzymają swoje świadczenia wcześniej niż zwykle. ZUS przekazał, że wszystkie wypłaty zaplanowane na ten miesiąc zostaną zrealizowane jeszcze przed Świętami Bożego Narodzenia. Wychodzi na to, że emeryci i renciści dostaną świąteczny prezent od ZUS! Oto szczegóły.

Od 1 stycznia 2026 roku ZUS zacznie automatycznie przeliczać czerwcowe emerytury wypłacone w latach 2009-2019. Ta zmiana ma polepszyć sytuację finansową określonej grupy emerytów dzięki zastosowaniu korzystniejszych zasad waloryzacji ich świadczeń. Oto szczegóły.

Po posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów, które odbyło się 4 grudnia br. i podczas którego przyjęto projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy, mającej uprawnić Państwową Inspekcję Pracy (PIP) do przekształcania nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) oraz B2B w umowy o pracę – MRPiPS wycofało z projektu ważne regulacje, które miały przywrócić osobom, które przez lata pracowały w ramach stosunku spełniającego cechy stosunku pracy, sprawiedliwość w zakresie odprowadzanych z tego tytułu składek emerytalnych. „Pracodawcy” mogą odetchnąć z ulgą.

Złożenie formularza EPD-21 pozwala na zwiększenie emerytury nawet o kilkaset złotych. Wiele osób zastanawia się, w jaki sposób wypełnienie tego jednego prostego dokumentu, może realnie wpłynąć na wysokość otrzymywanego świadczenia. Oto szczegóły.

Istnieje możliwość uzyskania wyższych świadczeń emerytalnych dla osób, których staż pracy rozpoczął się przed rokiem 1999. Zmiana systemu emerytalnego w tym okresie otwiera taką drogę. Wysokość naliczonej emerytury zależy w dużej mierze od posiadanych dowodów (np. świadectw pracy) potwierdzających lata składkowe. Oto szczegóły.

Sytuacja demograficzna w Europie osiągnęła poziom krytyczny. Starzejące się społeczeństwo stawia poważne wyzwania przed systemami emerytalnymi. W 2024 roku dotacja z budżetu państwa dla ZUS wzrosła o ponad 25%, a na jego wsparcie państwo przeznacza już 7% PKB. Czy Polska, wzorem innych krajów, powinna podnieść i zrównywać wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn?

Wielu przyszłych emerytów myśli o zakończeniu pracy od razu po osiągnięciu minimalnego wieku emerytalnego. Warto jednak wiedzieć, że sam wiek nie gwarantuje uzyskania minimalnej emerytury z ZUS. Aby ją otrzymać, konieczny jest również odpowiednio długi staż pracy. Oto szczegóły.

Według danych podanych przez Oskara Sobolewskiego na money.pl, na koniec października 2025 roku aktywa zgromadzone w OIPE przekroczyły 190 mln zł. Wśród oszczędzających dominują mężczyźni oraz grupa wiekowa 40-49 lat. Ogłoszono również, że maksymalna roczna wpłata na OIPE wynosi 28 260 zł. Oto szczegóły.

Choć grudzień 2025 dopiero się zaczął, ZUS zaplanował przyspieszenie wypłat świadczeń. Układ dni wolnych sprawił, że seniorzy otrzymają swoje emerytury wcześniej niż zwykle. Co więcej, ZUS potwierdza, że dla jednej grupy beneficjentów na koncie pojawią się dwa przelewy jeszcze przed 1 stycznia. Oto szczegóły.