REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Zawieszenie biegu przedawnienia

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego - ważny dla podatników wyrok Trybunału Konstytucyjnego

W dniu 12 grudnia 2023 r. Trybunał Konstytucyjny wydał ważny dla podatników wyrok (sygn. SK 110/20) w sprawie zgodności z Konstytucją RP przepisów Ordynacji podatkowej zakresie, w jakim „przewiduje zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z dniem wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania, w sytuacji, gdy na skutek tej skargi sąd administracyjny prawomocnie stwierdził nieważność (z mocą ex tunc)”.

NSA: zawieszenie terminów administracyjnych w pandemii nie dotyczy spraw podatkowych

Obowiązujące w początkach pandemii w 2020 r. zawieszenie terminów administracyjnych nie dotyczy terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych - wynika z poniedziałkowej uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jak dodał NSA przepisu nie można ponadto interpretować na niekorzyść podatników.

Przedawnienie zobowiązań podatkowych

Przedawnienie zobowiązań podatkowych – polega na tym, że po upływie terminu przedawnienia zobowiązanie podatkowe wygasa.

Przedawnienie roszczeń cywilnoprawnych

Przedawnienie roszczeń cywilnoprawnych – polega na tym, że po upływie terminu przedawnienia, ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie majątkowe, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia dokonane przed upływem terminu przedawnienia jest jednak nieważne.

REKLAMA

Przedawnienie zobowiązań podatkowych a przepisy antycovidowe

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się (co do zasady) z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. To podstawowa zasada prawa podatkowego, która zapewnia podatnikowi ochronę jego praw nabytych oraz gwarancję tzw. stanów zastanych. Organy podatkowe próbują podważyć tę zasadę odwołując się (perzy określaniu biegu terminów przedawnienia) do ustawy antycovidowej (ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych).

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo

W świetle przepisów covidowych obowiązujących od marca 2020 r. zawieszono bieg niektórych terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego, w tym dotyczących między innymi terminów przedawnienia. Na tle art. 15zzr ustawy covidowej powstały liczne wątpliwości co do zakresu obowiązywania tego przepisu. W związku z kształtującą się linią orzeczniczą sądów administracyjnych podatnicy powinni dla pewności doliczyć kilkadziesiąt dni do terminu przedawnienia ich zobowiązań podatkowych, bo organy podatkowe zyskały dodatkowy czas na weryfikację prawidłowości ich rozliczeń.

Co koniecznie trzeba zmienić w Ordynacji podatkowej zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich?

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka następujące kwestie wymagają zmian w Ordynacji podatkowej: zawieszanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego obywateli z uwagi na wszczęcie postępowania karnego skarbowego, niemożliwość wydania nowej decyzji z uwagi na upływ terminu przedawnienia w ramach rozstrzygnięć podatkowych, ograniczony dostęp RPO do akt z tajemnicą skarbową. 20 czerwca 2022 r. RPO wystosował w tej sprawie wystąpienie do Ministra Finansów - Magdaleny Rzeczkowskiej. W ramach prac nad nowelizacją Ordynacji podatkowej przewidywane jest rozwiązanie sprawy instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych i ograniczonego dostępu RPO do akt stanowiących tajemnicę skarbową – odpowiedziała 18 lipca 2022 r. minister finansów. Postępowania wszczęte w bliskim terminie przedawnienia zobowiązania stanowią znikomy odsetek ogółu postępowań przygotowawczych - wskazała minister.

Zawezwanie do próby ugodowej a przedawnienie – zmiany od 30 czerwca 2022 r.

W dniu 27 grudnia 2021 r. została ostatecznie podpisana przez Prezydenta RP ustawa o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz Kodeks postępowania cywilnego modyfikująca w sposób istotny przepisy kodeksu cywilnego dotyczące przerywania biegu przedawnienia poprzez zawezwanie do próby ugodowej oraz wszczęcie mediacji. Nowe przepisy wejdą w życie 30 czerwca 2022 r. Co trzeba o nich wiedzieć?

REKLAMA

Wszczynanie postępowań wyłącznie dla zawieszenia biegu terminu przedawnienia

Wszczynanie postępowań karnych przeciw przedsiębiorcom wyłącznie po to, by wydłużyć termin przedawnienia ich zobowiązań, może być sprzeczne z Konstytucją.

Kiedy wszczęcie postępowania karnego skarbowego jest "instrumentalne"?

Kiedy wszczęcie postępowania karnego skarbowego jest "instrumentalne"? Naczelny Sąd Administracyjny opublikował już uzasadnienie uchwały z 24 maja 2021 r. sygn. akt I FPS 1/21, zgodnie z którą sądy administracyjne są uprawnione do dokonywania oceny, czy wszczęcie postępowania karnego skarbowego miało charakter instrumentalny i czy mogło skutecznie wywołać efekt w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Uzasadnienie dostarcza cennych wskazówek, jak należy dokonywać oceny kryterium “instrumentalności”.

Przedawnienie - terminy, zasady i skutki [Tabela]

Przedawnienie. Terminy, zasady i skutki przedawnienia roszczeń (np. długów) niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wyjaśnia Sara Synowiec, aplikantka adwokacka z Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych sp.k. Czym jest przedawnienie i czy z jego upływem dług przestaje istnieć? Jakie długi ulegają przedawnieniu? Jak następuje oraz czym skutkuje przerwanie biegu przedawnienia? Ile wynosi termin przedawnienia? Jak obliczyć termin przedawnienia? Czy dług, którym już zajmuje się komornik może się przedawnić?

Sztuczne utrzymywanie stanu wymagalności zobowiązania podatkowego

Sztuczne utrzymywanie stanu wymagalności zobowiązania podatkowego było przedmiotem rozstrzygnięcia sądu administracyjnego. Sąd uznał, że w przypadku gdy od dnia wszczęcia postępowania karno-skarbowego do dnia wydania zaskarżonej decyzji nie były podejmowane w postępowaniu karno-skarbowym żadne czynności procesowe, należy uznać, że postępowanie to zostało wszczęte w celu sztucznego utrzymania stanu wymagalności zobowiązania podatkowego.

Wszczęcie postępowania karnego skarbowego tuż przed terminem przedawnienia

Kwestia instrumentalnego wszczynania postępowania karnego skarbowego, w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia, była już wielokrotnie przedmiotem wyroków sądów administracyjnych. Problematyka ta jest szczególnie istotna w przypadku, gdy organy podatkowe wszczynają takie postępowanie tuż przed terminem przedawnienia.

Wszczęcie postępowania karnego skarbowego a zawieszenie biegu terminu przedawnienia

Wszczęcie przez organy podatkowe postępowania karnego skarbowego wyłącznie po to, aby zawiesić bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego stanowi nadużycie kompetencji tych organów. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w dwóch wyrokach z lipca 2020 r.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego po wszczęciu postępowania karnego skarbowego – NSA broni podatników

Organy podatkowe nie mają uprawnienia do swobodnego i niczym nieograniczonego wszczynania postępowań karnych skarbowych, jedynie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. To teza zaprezentowana przez NSA w dwóch wyrokach z lipca 2020 roku.

Nieuzasadnione zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wyjaśnił, że organy podatkowe nie mają uprawnienia do swobodnego, niczym nieograniczonego wszczynania postępowań karnych, jedynie w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Zawieszenie biegu przedawnienia w podatkach - rewolucyjne wyroki NSA

30 lipca 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyroki bardzo istotne dla wielu podatników pozostających w sporze z organami podatkowymi (sygn. I FSK 128/20, I FSK 42/20). Sąd kasacyjny oddalił skargi kasacyjne organu podatkowego na wyroki WSA we Wrocławiu, w których rozważono kwestie nadużycia prawa przez organ poprzez instrumentalne wszczęcie postępowania karnoskarbowego.

Czy przepisy o zawieszaniu biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych są zgodne z Konstytucją RP?

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy, które służą do wszczynania postępowań karnoskarbowych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego są niezgodne z Konstytucją. RPO przyłączył się do kolejnej skargi konstytucyjnej obywatela dotkniętego tymi przepisami Ordynacji podatkowej. Jeszcze w 2014 r. Rzecznik zaskarżył je do Trybunału Konstytucyjnego, wnosząc o stwierdzenie ich niekonstytucyjności, bp przepisy te powodują niepewność obywateli, którzy nie wiedzą, czy ich zobowiązania podatkowe wygasły.

Tarcza antykryzysowa - zawieszenie terminów przedawnienia przestępstw i wykroczeń skarbowych

W czasie epidemii koronawirusa kontrole (podatkowe i celno-skarbowe) i postępowania podatkowe w dalszym ciągu będą prowadzone. Uchwalona przez Sejm tarcza antykryzysowa zakłada jedynie zawieszenie terminów procesowych i sądowych, za zatem także zawieszenie terminów przedawnienia przestępstw i wykroczeń skarbowych.

Zawieszanie biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych - RPO skarży przepisy do TK

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zasada demokratycznego państwa prawnego (określona w art. 2 Konstytucji RP) wymaga, aby zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego miało swoje uzasadnienie w stanie faktycznym. Chodzi o to, aby odmiennie traktować podatników, którzy nie popełnili czynu zabronionego oraz tych, którzy takiego czynu się dopuścili. Niezgodne z Konstytucją (wg opinii RPO) są przepisy Ordynacji podatkowej, służące do wszczynania postępowań karnoskarbowych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Taki jest wniosek Rzecznika do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej obywatela dotkniętego tymi przepisami. Już w 2014 r. RPO zaskarżył te przepisy do TK, wnosząc o stwierdzenie ich niekonstytucyjności - dotąd TK nie wydał orzeczenia w tej sprawie. RPO uważa, że przepisy te skutkują niepewnością obywateli, którzy nie wiedzą, czy ich zobowiązania podatkowe wygasły.

Przedawnienie

Główne skutki przedawnienia określa art. 117 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia

Co do zasady roszczenia majątkowe przedawniają się z upływem 3 lub 10 lat, od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne. Oznacza to iż po upływie tego czasu dłużnik może odmówić spełnienia świadczenia.

REKLAMA