REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność cywilna i statut prawny robotów w Unii Europejskiej

Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Odpowiedzialność cywilna i statut prawny robotów w Unii Europejskiej/ fot. Fotolia
Odpowiedzialność cywilna i statut prawny robotów w Unii Europejskiej/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Unia Europejska coraz mocniej interesuje się tematyką rozwoju sztucznej inteligencji i robotyki. W ciągu kilku najbliższych lat, Komisja Europejska opracować ma przepisy prawne dotyczące odpowiedzialności cywilnej i statutu prawnego robotów, według zaleceń Parlamentu Europejskiego. Jaki kurs obierze UE w zakresie rozwoju robotyki?

Postęp technologiczny pędzi w coraz to większym tempie. Następnym przystankiem na tej trasie wydaje się być rozwój sztucznej inteligencji, w tym robotyki. Statystki dowodzą, że w latach 2010–2014 średni wzrost sprzedaży robotów wynosił 17 % rocznie, a w 2014 r. sprzedaż wzrosła o 29 %, co stanowi najwyższy w historii wzrost sprzedaży z roku na rok[1]. Wzrost sprzedaży robotów wynika m.in. z faktu, że są one w stanie wykonywać coraz to bardziej skomplikowane zadanie, w tym te które dotychczas zarezerwowane były dla ludzi.

REKLAMA

REKLAMA

Dzięki rozwojowi pewnych cech autonomii i zdolności poznawczych u robotów, np. zdolności uczenia się poprzez doświadczenia i zdolności podejmowania quasi-niezależnych decyzji – zaczynają one przypominać coraz bardziej podmioty, które wchodzą w interakcje z otoczeniem i są zdolne do zmieniania go w sposób istotny (w tym i szkodliwy). W związku z tym kwestia odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez robota samoistnie nasuwa się na myśl, stając się centralnym punktem debaty na temat rozwoju robotyki.

W rezolucji z dnia 16 lutego 2017 r. Parlament Europejski opracował zalecenia dla Komisji Europejskiej w zakresie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki. Tekst daje nam bardzo ogólne pojęcie co do kierunku jaki Unia Europejska zamierza obrać w zakresie rozwoju robotyki.

Autonomiczność robota czyli zdolność do podejmowania quasi-niezależnych decyzji

Autonomiczność robota można określić jako zdolność do podejmowania decyzji i do realizacji ich w świecie zewnętrznym, niezależnie od kontroli zewnętrznej lub wpływu z zewnątrz. W związku z tym można wnioskować, że im bardziej autonomiczne są roboty, tym w mniejszym stopniu można je traktować jako narzędzia w rękach innych podmiotów (np. producentów, operatorów, właścicieli, użytkowników itp.) co skutkuje problemami z określeniem odpowiedzialności za ich działalnie.

W obecnym stanie prawnym proste roboty nie mogą ponosić odpowiedzialności - jest nią obciążony człowiek, jednak dotyczy to sytuacji gdy:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. robot, w znacznym stopniu jest narzędziem w rękach człowieka, a więc sytuacji, w których przyczynę postępowania robota można prześledzić i przypisać konkretnemu podmiotowi, którym jest właśnie człowiek, a więc np. producent, operator, właściciel lub użytkownik,
  2. w/w podmiot ten mógł przewidzieć daną sytuację i zapobiec szkodliwemu działaniu robota

Do szkód wywołanych przez roboty lub sztuczną inteligencję obecnie zastosowanie mają również przepisy dotyczące odpowiedzialności za produkt oraz przepisy regulujące odpowiedzialność za działania szkodliwe.

Samodzielne maszyny - większy problem

REKLAMA

Co jednak z robotami, które cechuje lub cechować będzie duża autonomia i zdolność uczenia się? Wydaje się, że zastosowanie wobec nich w/w przepisów jest i będzie niewystarczające np. z tego względu, że na ich podstawie nie będzie możliwe określenie strony odpowiedzialnej za zapewnienie odszkodowania oraz żądanie od niej naprawienia wyrządzonej szkody.

W zakresie odpowiedzialności tych robotów UE proponuje by odpowiedzialność była proporcjonalna do poziomu instrukcji, jakie wydano takiemu robotowi, i stopnia jego autonomii, a zatem im dany robot ma większą zdolność uczenia się lub większą autonomię i im dłużej trwało „szkolenie” robota, tym większa odpowiedzialność powinna spoczywać na osobie prowadzącej szkolenie.

Unia europejska proponuje również by problem ustalania odpowiedzialności za szkody spowodowane przez coraz bardziej autonomiczne roboty rozwiązać np. poprzez ubezpieczenia obowiązkowe, w których producenci lub właściciele robotów zobowiązani byliby wykupić ubezpieczenie od szkód wyrządzonych potencjalnie przez ich roboty. System ubezpieczeń mógłby zostać uzupełniony funduszem, aby można było naprawiać szkody w przypadkach, które nie są objęte ubezpieczeniem. Konieczne jednak będzie rozstrzygnięcie przez Komisję Europejską, takich kwestii jak to czy fundusz obejmował będzie wszystkie, czy wybrane kategorie robotów, czy składka będzie płacona jednorazowo w chwili wprowadzania robota do obrotu, czy też opłacana byłaby okresowo, przez cały czas funkcjonowania robota.

Roboty otrzymają statut elektronicznych osób?

Coraz większa autonomia robotów zmusza nas również do podjęcia rozważań na temat określenia miejsca androidów w obowiązujących kategoriach prawnych. Na dzień dzisiejszy roboty nie stanowią odrębnej kategorii prawnej. Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy konieczne jest więc stworzenie nowej, właściwej robotom kategorii prawnej uwzględniającej np. stopień ich autonomii. Zastosowanie tego rozwiązania będzie wymagało również zdefiniowania pojęcia robota.

Parlament Europejski, we wspomnianej rezolucji posługuje się pojęciem statusu osoby elektronicznej, który mógłby zostać przyznany najbardziej rozwiniętym robotom autonomicznym. Nadanie robotowi statusu osoby elektronicznej mogłoby umożliwić przypisanie odpowiedzialności za naprawianie wszelkich szkód wyrządzonych przez te roboty oraz ewentualne stosowanie osobowości elektronicznej w przypadkach podejmowania przez roboty autonomicznych decyzji lub ich niezależnych interakcji z osobami trzecimi.

Czy wskazane wyżej rozwiązania zostaną przyjęte przez UE? Nie wiadomo, jednak widzimy, że UE preferuje utworzenie nowej kategorii prawnej dla najbardziej rozwiniętych robotów, zamiast ich ,,wciskanie'' do istniejących już kategorii.

Więcej pytań niż odpowiedzi

Na chwilę obecną mamy więcej pytań niż odpowiedzi. Rezolucja parlamentu stanowi początek dyskusji na temat rozwoju i miejsca robotyki i sztucznej inteligencji we współczesnym świecie. Kluczowe jest poznanie zdolności i potencjału sztucznej inteligencji - tylko dzięki temu możliwe będzie opracowanie ram prawnych, w jakich będą funkcjonować roboty.  

[1] Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2017 r. zawierające zalecenia dla Komisji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki (2015/2103(INL))

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko zaświadczenie. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

REKLAMA

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

REKLAMA

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r. Kto może liczyć na wcześniejszą emeryturę w 2025 r.? Czy pracownik musi osiągnąć powszechny wiek emerytalny, by uzyskać prawo do emerytury? Co z emeryturami stażowymi?

REKLAMA