REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wychowanie religijne dziecka w rodzinie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rafał Kornat
Adwokat kościelny
Wychowanie religijne dziecka w rodzinie/Fot. Shutterstock
Wychowanie religijne dziecka w rodzinie/Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wychowanie religijne dziecka w rodzinie uregulowane jest przez liczne przepisy prawne. Jak zabezpieczone są prawa rodziców do przekazywania dzieciom systemu wartości zgodnych z ich przekonaniami?

Prawo do swobodnego realizowania systemu wychowawczego w aspekcie religijno – moralnym

Prawo do swobodnego realizowania systemu wychowawczego w rodzinie jest niezbędne dla dobra społecznego. Można stwierdzić, że taki system posiada określoną społeczną pożyteczność.

REKLAMA

Państwo, jako prawodawca, musi gwarantować ciągłość w uprawnieniu rodziców do realizacji własnego systemu wychowywania swoich dzieci, co wiąże się z możliwością wpływania na program nauczania w szkole.

Poglądy religijne rodziców

Każdej rodzinie, jako społeczności cieszącej się własnym i pierwotnym prawem, przysługuje uprawnienie do swobodnego organizowania życia religijnego w ognisku domowym pod kierunkiem rodziców.

REKLAMA

Rodzicom zaś przysługuje prawo do tego, aby według własnych poglądów religijnych rozstrzygali, jaki rodzaj nauczania religijnego ma być realizowany wobec ich dzieci. Dlatego władza cywilna powinna uznać prawo rodziców do swobodnego wybierania szkół lub innych środków wychowania i nie powinna nakładać na nich za tę wolność niesprawiedliwych ciężarów, czy to bezpośrednio czy pośrednio.

W systemach prawnych przyjmuje się, pogląd o tym, że rodzice są pierwotnymi i głównymi wychowawcami dzieci. Ta szczególna pozycja prawna rodziców względem swoich dzieci i innych podmiotów posiadających osobowość prawną wynika z faktu, że posiadają oni naturalne, pierwotne i niezbywalne uprawnienie do wychowywania swojego potomstwa, ponieważ przekazali mu życie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kościół i państwo muszą działać na zasadzie współpracy w działaniach pomocowych dla rodziny w wypełnieniu jej obowiązków.

Obecny system prawny na podstawie aktów prawa międzynarodowego ratyfikowanego przez Polskę, w tym Konkordatu oraz uregulowań zawartych w Konstytucji i ustawodawstwie zwykłym polskim - umożliwia przekazywanie dzieciom systemu wartości zgodnego z przekonaniami rodziców.

Wychowanie dzieci zgodnie z przekonaniami - Konstytucja

W myśl art. 53 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ) oraz art. 48 ust. 1 Konstytucji rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, również w zakresie wychowania i nauczania moralnego.

Oznacza to, że rodzice mają prawo do przekazania dziecku systemu wartości zgodnego z ich własnym sumieniem.

Art. 48.

1. Rodzice mają prawo do wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.

Oznacza to, że polskie prawo respektuje i uznaje nadrzędną rolę rodziców w procesie wychowania ich dzieci, zwracając uwagę na konieczność przestrzegania prawa dziecka do wolności sumienia i wyznania oraz przekonań.

2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Art. 70.

Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych (...).

Oznacza to, że rodzice mają prawo do wyboru szkoły dla swojego dziecka, która ich zdaniem najlepiej sprosta potrzebom ich dziecka.

Art. 25. 2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.

Art. 53. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

Wolność religii obejmuje wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie.

Konkordat

Gwarancje konkordatowe prawa rodziców wychowania dzieci a wychowanie szkolne:

Art. 12. pkt. 1. Uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci oraz zasadę tolerancji, Państwo gwarantuje, że szkoły publiczne podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej, organizują, zgodnie z wolą zainteresowanych, naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych.

Art. 12. pkt 4. W sprawach treści nauczania i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegają przepisom i zarządzeniom kościelnym, a w innych sprawach przepisom państwowym.

Karta Praw Rodziny

REKLAMA

Karta Praw rodziny przedłożona przez Stolicę Apostolską w art. 5 stwierdza, że rodzice mają pierwotne, niezbywalne prawo i pierwszeństwo do wychowania potomstwa zgodnie ze swoimi przeko0naniami moralnymi i religijnymi, z uwzględnieniem tradycji kulturalnych rodzi0ny, które sprzyjają dobru i godności dziecka.

Encyklika papieska Pawła VI z 25 lipca 1968 r. Humanae vitae rozwinęła naukę soborową o rodzinie i jej prawie do religijnego wychowania. Papież Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej O zadaniach rodziny chrześcijańskiej, z racji wyjątkowości stosunku miłości łączącej rodziców i dzieci, uznał prawo i obowiązek rodziców do wychowania jako pierwotne i niezbywalne oraz mające pierwszeństwo w stosunku do zadań wychowawczych innych osób. Zatem nie może być całkowicie przekazany obowiązek wychowawczy w jurysdykcję państwową.

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych

Z ust. 4 art. 18 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, w którym Państwa - Strony zobowiązały się do poszanowania wolności rodziców lub, w odpowiednich przypadkach opiekunów prawnych, do zapewnienia swoim dzieciom wychowania religijnego i moralnego zgodnie z własnymi przekonaniami, wynika, że wola rodziców czyniących użytek z uznanego w tym artykule prawa decyduje o obowiązku państwa do stworzenia warunków do jego realizacji. Rzeczpospolita Polska, która jest stroną tego paktu dostosowała się do treści wspomnianego ust. 4 przepisem art. 12 ustawy o systemie oświaty z 1991 r. Według ust. 1 art. 12 ustawy szkoły publiczne podstawowe zostały zobowiązane do zorganizowania nauki religii za życzenie rodziców, a szkoły publiczne ponadpodstawowe - na życzenie rodziców, bądź samych uczniów. Po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii decydują uczniowie.

Inne akty prawne

  • Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r.w  kan. 226 § 2: Polskie prawo rodzinne i opiekuńcze przyznaje rodzicom i opiekunom dziecka prawo do decydowania o kierunku wychowania
  • Kodeks rodzinny i opiekuńczy: art. 92–113; w szczególności art. 96
  • Konwencja o prawach dziecka z 20 listopada 1989 r. (ratyfikowana przez Polskę 7 czerwca 1991 r.) w art. 2 zobowiązuje państwa do eliminacji wszelkich form dyskryminacji, a w art. 14 – do respektowania swobody myśli, sumienia i wyznania z zachowaniem praw rodziców lub w odpowiednich przypadkach – opiekunów prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w korzystaniu z jego prawa w sposób zgodny z rozwijającymi się zdolnościami dziecka. W artykule tym przewidziano tez granice wolności religijnej dziecka, gdy chodzi o obronę bezpieczeństwa narodowego i porządku publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawowych praw i wolności innych osób;
  • Kodeks cywilny rozszerza prawo do wolności religijnej na małoletnich, zaliczając w art. 23 swobodę sumienia do tzw. dóbr osobistych człowieka. Kodeks chroni to prawo niezależnie od ochrony w innych przepisach (art. 24). Wprawdzie pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości (art. 11 k. c.), to jednak ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają również małoletni, którzy ukończyli 13 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo (art. 15 k. c.).

Nauczanie religii w szkołach

Zatem dzisiaj nauczanie religii w szkołach regulują:

  • Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (art. 53 ust. 4),
  • Konkordat z 28 lipca 1993 r. (art. 12),
  • ustawa z dnia 7 lipca 1991 r. o systemie oświaty oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie MEN z dnia 14 kwietnia 1992 r., a także
  • ustawy wyznaniowe, które w sposób indywidualny regulują status prawny poszczególnych wyznań.

Przepisy prawa polskiego stawiają wszystkie wyznania zasadniczo w jednakowej sytuacji, zapewniając możliwość realizacji tego uprawnienia wszystkim kościołom i związkom wyznaniowym o uregulowanej sytuacji prawnej

Konkluzja

Z przedstawionej analizy możemy stwierdzić, że prawa rodziców do przekazywania dzieciom systemu wartości zgodnych z ich przekonaniami są w sposób wystarczający zabezpieczone według zasad demokratycznego państwa prawa.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sondaż partyjny na dzisiaj: Wyrównany wyścig KO i PiS. Konfederacja trzecią siłą

Gdyby wybory parlamentarne odbyły się w najbliższą niedzielę, na Koalicję Obywatelską oraz Prawo i Sprawiedliwość zagłosowałoby po 28,8 proc. wyborców – wynika z sondażu przeprowadzonego przez pracownię Opinia24. To pokazuje, że rywalizacja między tymi ugrupowaniami nadal pozostaje niezwykle zacięta.

Pełnopłatny urlop na opiekę nad chorym psem – to się naprawdę dzieje [przełomowy wyrok sądu]

W aktualnie obowiązujących przepisach kodeksu pracy nie zostało przewidziane zwolnienie od pracy czy urlop, celem sprawowania opieki nad chorym pupilem, nawet jeżeli – ze względu na jego stan zdrowia – wymagałby on całodobowej obecności opiekuna. Okazuje się jednak, że w pewnych okolicznościach – jeżeli właściciel psa, celem sprawowania nad nim opieki, skorzystał z urlopu bezpłatnego – możliwe jest odzyskanie przez niego równowartości 100 proc. utraconego przez niego, z powyższego powodu, wynagrodzenia. Orzekł o tym Sąd Rejonowy w Płońsku.

Rząd potwierdza: Opiekun osoby niepełnosprawnej bez odsetek od świadczenia pielęgnacyjnego. Zwrot. Świadczenie wspierające [stopień znaczny]

Panie redaktorze! Dlaczego nikt nie pisze i o tym się nie mówi o odsetkach, które trzeba było zapłacić za te miesiące które pobierało się świadczenie pielęgnacyjne i które trzeba było zwrócić do MOPS.

ZUS: Zbędne drugie przeliczenie emerytury. Dlatego tylko raz stosuje się tabele średniego średniego dalszego trwania życia

REKLAMA

Zasiłek pielęgnacyjny z MOPS, dodatek z ZUS i termin na wniosek [Wyrok NSA]

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż 3-miesięczny termin na złożenie wniosku o zasiłek pielęgnacyjny nie ulega zawieszeniu na czas przysługiwania osobie niepełnosprawnej innego, konkurencyjnego świadczenia. W tym przypadku chodziło o dodatek pielęgnacyjny.

500 plus dla małżeństw z 50-letnim stażem? Nowe świadczenie jest już coraz bliżej!

Czy pary z 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają intensywne prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Sejmowa Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat.

Sąd nakazał przeliczenia emerytury. ZUS to zrobił, ale odliczył wcześniej pobrane emerytury

Infor.pl udostępnia czytelnikom miejsce na naszym portalu. Dziś list czytelnika, który od dekady toczy (z niezadawalającym efektem) boje o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Ponowne przeliczanie emerytur stało się medialnym tematem po słynnych wyroku TK z 4 czerwca 20224 r. (słynnym bo daje podwyżki emerytury i wyrównania nawet do 64 000 zł dla około 200 000 osobom, ale nie można z tego skorzystać bez pojedynku z ZUS w sądzie bo wyrok nie jest opublikowany w Dzienniku Ustaw). Nasz czytelni walczy o przeliczenie emerytury dużo wcześniej niż pojawił się ten wyrok. Oto jego historia.

O ile wzrośnie świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku?

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami czekają na ostateczną decyzję rządu w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia. To właśnie od wzrostu minimalnej płacy zależy kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 roku.

REKLAMA

375 zł miesięcznie dla wdów i wdowców? Senat rozpatruje nowelizację ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej

W Senacie procedowana jest petycja, która zakłada przyznanie wdowom i wdowcom po działaczach opozycji antykomunistycznej świadczenia w wysokości 375 zł miesięcznie. To zmodyfikowany postulat, który zyskał poparcie Urzędu ds. Kombatantów. Trwają konsultacje z resortami finansów i rodziny.

Komunikat ZUS: Te emerytki po 65 urodzinach będą miały z urzędu podwyższoną emeryturę. Po przeliczeniu więcej nawet o kilkaset złotych miesięcznie

ZUS informuje, że kobiety pobierające okresową emeryturę kapitałową po osiągnięciu męskiego powszechnego wieku emerytalnego (65 lat) będą miały z urzędu przeliczone świadczenie. Na przeliczeniu mogą zyskać nawet kilkaset złotych miesięcznie.

REKLAMA