REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasiedzenie. Przepisy, orzecznictwo, przykłady

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kamil Lorek
Radca prawny, wykładowca akademicki różnych przedmiotów prawniczych, prelegent na konferencjach naukowych, absolwent Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Nieruchomość można nabyć m.in. przez zasiedzenie. Trzeba jednak spełnić kilka warunków
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Nabycie własności rzeczy może nastąpić na różne sposoby. Nieruchomość można na przykład kupić, dostać w prezencie w ramach darowizny, odziedziczyć w spadku po zmarłym. Jeszcze innym sposobem jest nabycie w drodze zasiedzenia.

Kiedy możliwe jest zasiedzenie nieruchomości?

Korzystanie z nieruchomości na przykład domu przez długi czas może w niektórych przypadkach spowodować nabycie prawa własności do tegoż domu. Stanie się tak na skutek zasiedzenia. Bardzo ważne są tutaj przepisy art. 172 i następne Kodeksu cywilnego. Na  podstawie art. 172 Kodeksu cywilnego zasiedzenie nieruchomości może nastąpić po łącznym spełnieniu się następujących przesłanek:

REKLAMA

REKLAMA

  • posiadanie samoistne nieruchomości;
  • upływ czasu przewidzianego prawem (20 lat w przypadku posiadania w dobrej wierze; 30 lat w złej wierze);
  • brak przerw w posiadaniu w powyżej wymienionych okresach;

Zgodnie z przepisem art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada nieruchomością jak właściciel. Nie może to być zatem osoba, która zachowuje się jak na przykład gość odwiedzający jakiś dom. Dobra wiara polega tym, że ten konkretny człowiek ma obiektywnie usprawiedliwione przekonanie, że może władać tą rzeczą. W przypadku zasiedzenia nieruchomości występują dwa terminy 20 lat oraz 30 lat. Ich zastosowanie jest uzależnione od istnienia dobrej lub złej wiary. 

Przykład

Pan Jan zaczął korzystać z działki jak właściciel w 2004 roku. W przypadku dobrej wiary będzie on mógł zasiedzieć tą działkę w roku 2024. Natomiast w razie złej wiary zasiedzenie będzie możliwe dziesięć lat później, bo dopiero w 2034 roku. 

W tym miejscu warto przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2009 roku, IV CSK 407/08 zgodnie z którym:

„Świadomość posiadacza nieruchomości, że komu innemu służy prawo własności świadczy o jego złej wierze, natomiast nie oznacza, że nie jest on posiadaczem samoistnym, jeżeli chce posiadać nieruchomość i ją posiada, tak jakby był właścicielem i tak też jest postrzegany przez otoczenie” 

REKLAMA

Przepis art. 7 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary. 

Skutek prawny w postaci zasiedzenia jest uzależniony przez ustawę Kodeks cywilny od istnienia dobrej lub złej wiary. Jeżeli bowiem nie będzie tej dobrej wiary to nie można będzie zasiedzieć nieruchomości po 20 latach, ale długo później. Tak zatem na podstawie art. 7 k.c. w sprawie o zasiedzenie na wstępie będzie przyjmowane domniemanie istnienia dobrej wiary. Z drugiej jednak strony należy wyraźnie zaznaczyć, iż jest to domniemanie wzruszalne, a więc może zostać obalone. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 grudnia 2021 r. w sprawie I ACa 951/20 domniemanie to może zostać obalone na podstawie inicjatywy dowodowej albo przez same okoliczności faktyczne. 

Ważne

Ewentualna przerwa w posiadaniu nieruchomości uniemożliwia zasiedzenie nawet gdyby było to posiadanie samoistne oraz upłynął już wymagany czas. 

Czy można zasiedzieć rzecz ruchomą?

Zasiedzieć można nie tylko nieruchomość, ale także i rzecz ruchomą. Wynika to z przepisów prawnych. Zgodnie bowiem z art. 174. § 1 kodeksu cywilnego:

Posiadacz rzeczy ruchomej niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze. 

Jak można powyżej zauważyć obowiązuje tutaj inny termin, a mianowicie 3 lata. Natomiast musi to być posiadanie samoistne oraz w dobrej wierze. 

Zdarzają się nieruchomości, które mają dwóch lub większą ilość właścicieli. Są to współwłaściciele tej nieruchomości. Są oni solidarnie zobowiązani do opłacania podatku od nieruchomości. Oznacza to między innymi, że zapłata podatku przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Czasami niektórzy współwłaściciele nie korzystają z tej nieruchomości pozostawiając ją pozostałym. Można się zastanowić nad tym, czy taka sytuacja nie uprawnia do zasiedzenia poszczególnych udziałów nieruchomości. Jak jednak wskazuje Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 września 2012 roku, IV CSK 117/12: 

„Niewykonywanie prawa posiadania przez innego współwłaściciela nie uprawnia do wniosku, że współwłaściciel posiadający przejął rzecz w samoistne posiadanie w zakresie jego uprawnień”.

Przeniesienie posiadania

W kontekście terminu, który jest wymagany do zasiedzenia koniecznym jest przytoczenie art. 176. § 1 kc:
„Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.”

Dla lepszego zobrazowania powyższego przepisu warto podać przykład:

Przykład

Pan Jan na podstawie nieformalnej umowy zaczął korzystać jak właściciel z określonej działki w roku 1988. W roku 2005 na podstawie kolejnej nieformalnej umowy między panem Janem a jego synem Januszem to syn Janusz rozpoczął korzystanie z niej jak właściciel. W roku 2020 pan Janusz postanowił zasiedzieć tą działkę. Wliczając czas korzystania pana Janusza upłynęły już bowiem 32 lata. 

W tym miejscu można przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2012 roku, I CSK 387/12, zgodnie z którym:
„W postępowaniu o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie sąd nie jest związany datą nabycia wskazaną we wniosku” Jeżeli zgromadzony w sprawie materiał wskazuje na to, że zasiedzenie nastąpiło w innej dacie, sąd ma obowiązek stwierdzić nabycie przez zasiedzenie w dacie odpowiadającej rzeczywistemu stanowi”

Tak zatem jeżeli sąd stwierdzi, że zasiedzenie nastąpiło na przykład parę lat przed założeniem sprawy sądowej o zasiedzenie to sąd ten powinien trzymać się tamtej daty przy ocenie czy zostały spełnione wszystkie przesłanki wymagane do zasiedzenia i orzekać na podstawie stanu prawnego regulującego zasiedzenie, obowiązującego do tamtej daty. 

Podsumowanie

Podsumowując, zasiedzenie jest ważną problematyką prawa cywilnego. Umożliwia ono uzyskanie prawa własności rzeczy w sposób nieodpłatny i całkowicie legalny. Jest dopuszczalne tylko po łącznym spełnieniu się określonych prawem przesłanek. Zasadność zasiedzenia stwierdza sąd. 

Bibliografia:

  1. Balwicka – Szczyrba M., Sylwestrzak A.(red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2022 r.;
  2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. 1964 Nr 16, poz. 93, tj. Dz. U. 2023 poz. 1610;
  3. Wyrok Sądu  Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 grudnia 2021 r. w sprawie I ACa 951/20;
  4. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2012 roku, IV CSK 117/12;
  5. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2012 roku, I CSK 387/12;
  6. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2009 roku, IV CSK 407/08.
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa opłata obejmie także te urządzenia - już niedługo uderzy wszystkich po kieszeni

Już niedługo trzeba będzie płacić więcej za urządzenia elektroniczne codziennego użytku, takie jak komputery (w tym laptopy), telewizory, tablety czy smartfony. Zostaną objęte nową opłatą, która ma w założeniu rekompensować ich używanie do pewnych celów. Jakich?

Komisje w całej Polsce w 2-10 minut uzdrawiają niepełnosprawne osoby. Tak uważają rodzice i opiekunowie

Do redakcji Infor.pl trafiają kolejne listy od rodziców albo opiekunów dzieci, którzy stracili prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wszystkie listy opisują ten sam schemat pracy komisji lekarskich. Schemat dotyczy dzieci cierpiących na autyzm albo zespół Aspergera (nie zostały objęte kilka miesięcy temu korzystnymi dla niepełnosprawnych dzieci wytycznymi min. Ł. Krasonia). Dzieci te przez ostatnie lata dysponowały orzeczeniem z pkt 7 i 8 (= świadczenie pielęgnacyjne). I nagle w 2025 r. (przy okazji przedłużania ważności orzeczenia) seryjnie - tak opisują rodzice - mają miejsca "cudowne uzdrowienia". Dziecko jest pozbawione pkt 7 albo 8).

Odszkodowanie za zgubione zwierzę jak za bagaż. Linie lotnicze nie muszą płacić więcej, jeśli nie złożysz tej deklaracji

Czy zwierzę to rzecz, a w podróży można traktować je jak bagaż? Przepisy nie pozostawiają w tym zakresie wątpliwości, a TSUE potwierdził jak należy je rozumieć. Jeśli podróżujesz ze zwierzakiem, lepiej żebyś znał te zasady.

Karta parkingowa 2026 – kto może ją dostać i jak złożyć wniosek

Od 2026 roku obowiązują ujednolicone przepisy dotyczące kart parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami. Nowe karty będą wydawane w formie elektronicznej, z kodem QR i zabezpieczeniami przed fałszerstwem.

REKLAMA

Dofinansowanie PFRON 2026 – ile wynosi wsparcie dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami

W 2026 roku utrzymano system wsparcia dla pracodawców, którzy zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami. Dofinansowania z PFRON obejmują zarówno wynagrodzenia, jak i dopłaty do wyposażenia stanowiska pracy.

Prawa pracownika z niepełnosprawnością w 2026 roku – skrócony czas pracy i dodatkowe uprawnienia

Pracownicy z niepełnosprawnością korzystają z szeregu przywilejów wynikających z Kodeksu pracy i ustawy o rehabilitacji zawodowej. W 2026 roku utrzymano kluczowe uprawnienia, ale rozszerzono możliwości pracy zdalnej i elastycznych godzin.

Nowe zasady orzekania o niepełnosprawności w 2026 roku – jak złożyć wniosek i co się zmienia

Od 2026 roku wchodzi w życie zmodernizowany system orzekania o niepełnosprawności. Rząd zapowiada uproszczenie procedur, cyfrowe wnioski i ujednolicenie kryteriów. Sprawdzamy, co się zmieni i jak teraz uzyskać orzeczenie.

Dodatkowe 1500 zł dla tych seniorów. Państwo pomaga nie tylko rodzicom. Kto i jak może skorzystać ze wsparcia i poprawić stan swojego konta?

Choć dużo mówi się o wsparciu, którego państwo udziela rodzicom najmłodszych dzieci, to nie są oni jedyną grupą społeczną, która może korzystać z pomocy ponosząc koszty swojego codziennego utrzymania. Pieniądze mogą trafić również do określonej grupy seniorów.

REKLAMA

Czy nagrywanie rozmów i spotkań jest legalne? Kiedy nagranie może być dowodem w sądzie?

Nagrywanie rozmów, zebrań czy spotkań budzi wiele wątpliwości prawnych – zwłaszcza gdy nie wszyscy uczestnicy wiedzą o nagrywaniu. W erze smartfonów i łatwego dostępu do technologii coraz częściej pojawia się pytanie: czy takie nagrania są zgodne z prawem i czy można je wykorzystać w sądzie?

W tym roku katolicy powinni uczestniczyć we mszy świętej zarówno 1, jak i 2 listopada

1 i 2 listopada przypadają w tym roku w weekend. W związku z tym katolicy mają obowiązek uczestniczenia we mszy świętej zarówno w sobotę, jak i w niedzielę. Dlaczego?

REKLAMA