REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasiedzenie. Przepisy, orzecznictwo, przykłady

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kamil Lorek
Radca prawny, wykładowca akademicki różnych przedmiotów prawniczych, prelegent na konferencjach naukowych, absolwent Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Nieruchomość można nabyć m.in. przez zasiedzenie. Trzeba jednak spełnić kilka warunków
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Nabycie własności rzeczy może nastąpić na różne sposoby. Nieruchomość można na przykład kupić, dostać w prezencie w ramach darowizny, odziedziczyć w spadku po zmarłym. Jeszcze innym sposobem jest nabycie w drodze zasiedzenia.

Kiedy możliwe jest zasiedzenie nieruchomości?

Korzystanie z nieruchomości na przykład domu przez długi czas może w niektórych przypadkach spowodować nabycie prawa własności do tegoż domu. Stanie się tak na skutek zasiedzenia. Bardzo ważne są tutaj przepisy art. 172 i następne Kodeksu cywilnego. Na  podstawie art. 172 Kodeksu cywilnego zasiedzenie nieruchomości może nastąpić po łącznym spełnieniu się następujących przesłanek:

REKLAMA

REKLAMA

  • posiadanie samoistne nieruchomości;
  • upływ czasu przewidzianego prawem (20 lat w przypadku posiadania w dobrej wierze; 30 lat w złej wierze);
  • brak przerw w posiadaniu w powyżej wymienionych okresach;

Zgodnie z przepisem art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada nieruchomością jak właściciel. Nie może to być zatem osoba, która zachowuje się jak na przykład gość odwiedzający jakiś dom. Dobra wiara polega tym, że ten konkretny człowiek ma obiektywnie usprawiedliwione przekonanie, że może władać tą rzeczą. W przypadku zasiedzenia nieruchomości występują dwa terminy 20 lat oraz 30 lat. Ich zastosowanie jest uzależnione od istnienia dobrej lub złej wiary. 

Przykład

Pan Jan zaczął korzystać z działki jak właściciel w 2004 roku. W przypadku dobrej wiary będzie on mógł zasiedzieć tą działkę w roku 2024. Natomiast w razie złej wiary zasiedzenie będzie możliwe dziesięć lat później, bo dopiero w 2034 roku. 

W tym miejscu warto przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2009 roku, IV CSK 407/08 zgodnie z którym:

„Świadomość posiadacza nieruchomości, że komu innemu służy prawo własności świadczy o jego złej wierze, natomiast nie oznacza, że nie jest on posiadaczem samoistnym, jeżeli chce posiadać nieruchomość i ją posiada, tak jakby był właścicielem i tak też jest postrzegany przez otoczenie” 

REKLAMA

Przepis art. 7 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary. 

Skutek prawny w postaci zasiedzenia jest uzależniony przez ustawę Kodeks cywilny od istnienia dobrej lub złej wiary. Jeżeli bowiem nie będzie tej dobrej wiary to nie można będzie zasiedzieć nieruchomości po 20 latach, ale długo później. Tak zatem na podstawie art. 7 k.c. w sprawie o zasiedzenie na wstępie będzie przyjmowane domniemanie istnienia dobrej wiary. Z drugiej jednak strony należy wyraźnie zaznaczyć, iż jest to domniemanie wzruszalne, a więc może zostać obalone. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 grudnia 2021 r. w sprawie I ACa 951/20 domniemanie to może zostać obalone na podstawie inicjatywy dowodowej albo przez same okoliczności faktyczne. 

Ważne

Ewentualna przerwa w posiadaniu nieruchomości uniemożliwia zasiedzenie nawet gdyby było to posiadanie samoistne oraz upłynął już wymagany czas. 

Czy można zasiedzieć rzecz ruchomą?

Zasiedzieć można nie tylko nieruchomość, ale także i rzecz ruchomą. Wynika to z przepisów prawnych. Zgodnie bowiem z art. 174. § 1 kodeksu cywilnego:

Posiadacz rzeczy ruchomej niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze. 

Jak można powyżej zauważyć obowiązuje tutaj inny termin, a mianowicie 3 lata. Natomiast musi to być posiadanie samoistne oraz w dobrej wierze. 

Zdarzają się nieruchomości, które mają dwóch lub większą ilość właścicieli. Są to współwłaściciele tej nieruchomości. Są oni solidarnie zobowiązani do opłacania podatku od nieruchomości. Oznacza to między innymi, że zapłata podatku przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Czasami niektórzy współwłaściciele nie korzystają z tej nieruchomości pozostawiając ją pozostałym. Można się zastanowić nad tym, czy taka sytuacja nie uprawnia do zasiedzenia poszczególnych udziałów nieruchomości. Jak jednak wskazuje Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 września 2012 roku, IV CSK 117/12: 

„Niewykonywanie prawa posiadania przez innego współwłaściciela nie uprawnia do wniosku, że współwłaściciel posiadający przejął rzecz w samoistne posiadanie w zakresie jego uprawnień”.

Przeniesienie posiadania

W kontekście terminu, który jest wymagany do zasiedzenia koniecznym jest przytoczenie art. 176. § 1 kc:
„Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.”

Dla lepszego zobrazowania powyższego przepisu warto podać przykład:

Przykład

Pan Jan na podstawie nieformalnej umowy zaczął korzystać jak właściciel z określonej działki w roku 1988. W roku 2005 na podstawie kolejnej nieformalnej umowy między panem Janem a jego synem Januszem to syn Janusz rozpoczął korzystanie z niej jak właściciel. W roku 2020 pan Janusz postanowił zasiedzieć tą działkę. Wliczając czas korzystania pana Janusza upłynęły już bowiem 32 lata. 

W tym miejscu można przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2012 roku, I CSK 387/12, zgodnie z którym:
„W postępowaniu o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie sąd nie jest związany datą nabycia wskazaną we wniosku” Jeżeli zgromadzony w sprawie materiał wskazuje na to, że zasiedzenie nastąpiło w innej dacie, sąd ma obowiązek stwierdzić nabycie przez zasiedzenie w dacie odpowiadającej rzeczywistemu stanowi”

Tak zatem jeżeli sąd stwierdzi, że zasiedzenie nastąpiło na przykład parę lat przed założeniem sprawy sądowej o zasiedzenie to sąd ten powinien trzymać się tamtej daty przy ocenie czy zostały spełnione wszystkie przesłanki wymagane do zasiedzenia i orzekać na podstawie stanu prawnego regulującego zasiedzenie, obowiązującego do tamtej daty. 

Podsumowanie

Podsumowując, zasiedzenie jest ważną problematyką prawa cywilnego. Umożliwia ono uzyskanie prawa własności rzeczy w sposób nieodpłatny i całkowicie legalny. Jest dopuszczalne tylko po łącznym spełnieniu się określonych prawem przesłanek. Zasadność zasiedzenia stwierdza sąd. 

Bibliografia:

  1. Balwicka – Szczyrba M., Sylwestrzak A.(red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2022 r.;
  2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. 1964 Nr 16, poz. 93, tj. Dz. U. 2023 poz. 1610;
  3. Wyrok Sądu  Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 grudnia 2021 r. w sprawie I ACa 951/20;
  4. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2012 roku, IV CSK 117/12;
  5. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2012 roku, I CSK 387/12;
  6. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2009 roku, IV CSK 407/08.
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Bo nowa pensja minimalna 4666 zł brutto i 3605,85 zł netto

Bo zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (stopień znaczny). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Najniższa krajowa 2026: 4806 zł brutto. Ile netto na rękę minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową?

Opublikowano już rozporządzenie Rady Ministrów z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. W tym akcie prawnym określono, że od 1 stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4806 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych – 31,40 zł. Czy trzeba zmieniać (aneksować) umowy o pracę od nowego roku? Co może zrobić pracownik, gdy pracodawca nie wypłaca minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową? Wyjaśniamy.

System kaucyjny 2025: od października mała rewolucja, a sklepy nie są gotowe? Dodatkowe koszty i brak miejsca na składowanie butelek i puszek

Zaledwie kilkanaście dni pozostało do wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce. Zgodnie z przepisami, które zaczną obowiązywać od 1 października, wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. będą musiały zbierać opakowania objęte systemem, z kolei mniejsze punkty sprzedaży mogą przystąpić do programu dobrowolnie. Zmiany są nowością nie tylko dla przedsiębiorców – badania pokazują, że z systemu kaucyjnego korzystało dotychczas zaledwie 28 proc. Polaków . Pozytywnie oceniły go trzy na cztery osoby z tej grupy, co potwierdza coraz większe przywiązanie konsumentów do kwestii ekologicznych w handlu detalicznym. Choć są one ważne również dla właścicieli sklepów, przepisy w obecnym kształcie rodzą w ich opinii zbyt wiele wyzwań finansowych i organizacyjnych.

REKLAMA

Rewolucja mieszkaniowa dla seniorów. Nowe przepisy pozwolą osobom starszym uciec z „więzienia czwartego piętra” i zamieszkać wygodnie już od 2026 roku

Nowa ustawa wprowadzająca umowy najmu senioralnego lokalu to prawdziwa rewolucja dla starszych mieszkańców Polski. Już od 1 stycznia 2026 roku seniorzy mieszkający powyżej trzeciego piętra bez windy będą mogli zamienić swoje mieszkania na lokale dostosowane do ich potrzeb – bez konieczności spełniania kryteriów dochodowych. Projekt wprost rozwiązuje problem tzw. „więźniów czwartego piętra” i daje gminom narzędzia do elastycznego zarządzania mieszkaniowym zasobem, poprawiając jakość życia milionów osób starszych w całym kraju.

System kaucyjny od 1 października 2025 r. Nie zgniataj, nie niszcz butelek i puszek, bo nie dostaniesz zwrotu kaucji. Czy trzeba mieć paragon?

W dniu 1 października 2025 roku zacznie obowiązywać w Polsce system kaucyjny. Przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach objętych systemem zobowiązani są do umieszczania na tych opakowaniach oznakowania wskazującego na objęcie opakowania systemem kaucyjnym i określającego wysokość kaucji. Przy zwrocie do sklepu butelki plastikowej o pojemności do 3 litrów, czy puszki metalowej do 1 litra (jeżeli są oznaczone znakiem systemu kaucyjnego) - otrzymasz 50 groszy za każdą taką butelkę, czy puszkę. Za zwrot każdej butelki szklanej (ze znakiem systemu kaucyjnego) o objętości do 1,5 litra, otrzymasz 1 zł. Nie trzeba mieć paragonu, by dostać zwrot kaucji.

Ustawowy zakaz zamieszczania w internecie zdjęć dzieci przez rodziców – rząd podjął decyzję po interwencji RPO

W związku z pogłębiającym się problemem tzw. sharentingu, który polega na upowszechnianiu w środowisku cyfrowym, w szczególności w mediach społecznościowych, wizerunku dzieci przez rodziców i inne osoby – na skutek podjętej w tej sprawie interwencji przez Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) – Ministerstwo Cyfryzacji zajęło stanowisko w sprawie wprowadzenia w Polsce generalnego, ustawowego zakazu (lub ograniczenia) zamieszczania w internecie zdjęć dzieci.

Sąd: Jak liczyć zachowek od mieszkania [Wyrok w sprawie wydziedziczonego synka i trójki wnuków]

W artykule przedstawiam przykład (za wyrokiem sądu) obliczania zachowku dla rodziny, w której spadkodawca miał trójkę dzieci i trójkę wnuków. Córka przejęła mieszkanie po ojcu na podstawie testamentu, pozostałe dzieci (i wnuki) nie otrzymali nic. Wnuki (3 osoby) dziedziczą dlatego, że ich ojciec (syn zmarłego spadkobiercy) także zmarł. Jak sąd obliczył zachowek? Przedstawiam to krok po kroku.

REKLAMA

Abp Przybylski: Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe [wywiad]

"Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe" – powiedział nowy metropolita katowicki abp Andrzej Przybylski w wywiadzie dla PAP. Dodał, że człowiek z natury jest religijny i etyczny, dlatego potrzebuje wiedzy o religii i wyborach moralnych, żeby harmonijnie się rozwijać.

Ustawa o ochronie ojczyzny. W czasie wojny wojsko może wyjąć pracownika z firmy na 7 dni

Przepisy przewidują możliwość nałożenia na firmę świadczeń rzeczowych na rzecz wojska po wybuchu wojny. Pracodawcy muszą uwzględnić ryzyko prowadzenia działalności w sytuacji rekrutacji części pracowników do służby wojskowej. Pracownicy w czasie zatrudnienia mogą wykonywać świadczenia osobiste na rzecz wojska przerywając na ten okres (jednorazowo do 7 dni) świadczenie pracy dla pracodawcy.

REKLAMA