Czy Skarb Państwa jest osobą prawną?

Nie można jej stawiać jednak na równi ze zdolności do czynności prawnych osób fizycznych. Z mocy przepisów niektórych czynności osoba prawna dokonać nie może (np. w zakresie sporządzenia testamentu, przysposobienia itp.).

Na równi z osobami prawnymi art. 331 kc nakazuje traktować jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi. Do takich jednostek należą przede wszystkim spółki handlowe osobowe czyli spółki jawne, partnerskie, komandytowe i kamandytowo-akcyjne oraz wspólnoty mieszkaniowe właścicieli wyodrębnionych lokali.

Zobacz: Co to jest czynność prawna?

Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy; w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych organizację i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut. Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Art. 37 § 2 nie określa rodzajów rejestrów, organów uprawnionych do ich prowadzenia ani też sposobów, w jaki mają być one prowadzone. Ustawodawca pozostawił to zagadnienie do uregulowania przepisami szczególnymi. Obecnie istnieje znaczna liczba rejestrów, które są prowadzone nie tylko przez sądy, ale także przez inne, wskazane w ustawie, organy. Z rejestrów prowadzonych przez sądy należy przede wszystkim wymienić: handlowy, przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni, izb gospodarczych, organizacji samorządowych rzemiosła, związków zawodowych oraz społeczno-zawodowych organizacji rolników.

Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający.

Szczególną osobą prawną jest Skarb Państwa. Podstawę prawną istnienia i działania Skarbu Państwa, jako osoby prawnej jest art. 34 kodeksu cywilnego. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że szczególny charakter podmiotowy Skarbu Państwa polega na tym, że - nie mając „organów” w rozumieniu cywilistycznym, określonym w art. 38 k.c., siedziby, a w szczególności ustawy ustrojowej - musi działać przez swoje jednostki organizacyjne. o Skarbie Państwa, jako osobie prawnej, możemy mówić wówczas, gdy Państwo, jako fiskus, wykonuje za pomocą swoich jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej swoje zadania społeczne i gospodarcze, a w stosunkach z innymi podmiotami ma równie prawa.

Zobacz: Kodeks cywilny

Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych.

Skarb Państwa jest osobą prawną niemającą organów w rozumieniu art. 38 ani też siedziby w rozumieniu art. 41. Natomiast organy takie mają agencje i przedsiębiorstwa państwowe, jako odrębne osoby prawne.