REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynagrodzenie radców prawnych z urzędu. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wynagrodzenia radców prawnych z urzędu. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów
Wynagrodzenia radców prawnych z urzędu. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów

REKLAMA

REKLAMA

Ustalenie stawek wynagrodzenia radców prawnych z urzędu na znacznie niższym poziomie od minimalnych stawek przysługujących radcom prawnym z wyboru jest niezgodne z konstytucją - orzekł w 19 kwietnia 2023 r. Trybunał Konstytucyjny. 20 kwietnia 2023 r. TK wydał kolejny wyrok w podobnej sprawie - uznając za niekonstytucyjny kolejny przepis rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

TK: zasady wynagrodzenia radców prawnych z urzędu - niekonstytucyjne

Tym samym Trybunał stwierdził niekonstytucyjność par. 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. ws. ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Przepis ten reguluje wysokość wynagrodzenia radcy prawnego działającego z urzędu w zależności od wysokości wartości przedmiotu sporu.

Według Trybunału, norma ta narusza standard konstytucyjny. "Trybunał nie znalazł jakichkolwiek racjonalnych argumentów, które uzasadniałyby nierówne traktowanie radców prawnych w zakresie opłat za świadczoną pomoc prawną w zależności od tego, czy działają oni z wyboru czy zostali ustanowieni z urzędu" - powiedział w uzasadnieniu orzeczenia sędzia TK Piotr Pszczółkowski.

REKLAMA

Różnice w wynagrodzeniu pełnomocników z urzędu nie mają uzasadnienia konstytucyjnego

TK podkreślił, że różnicowanie wynagrodzenia radców prawnych, czyli ustalanie wynagrodzenia pełnomocników z urzędu na znacznie niższym poziomie nie ma uzasadnienia konstytucyjnego.

Uzasadniając orzeczenie Trybunał zaznaczył, że podobny problem konstytucyjny, dotyczący zróżnicowania wynagrodzeń adwokatów, został rozstrzygnięty już w dwóch wyrokach TK. "Trybunał przyjął wówczas, że uprawnienie adwokata do wynagrodzenia za świadczoną pomoc prawną jest podlegającym ochronie, konstytucyjnym prawem majątkowym oraz stwierdził, że adwokaci niezależnie od tego, czy udzielają pomocy prawnej z urzędu czy z wyboru, stanowią grupę podmiotów podobnych. Takie same założenia TK przyjął w odniesieniu do radców prawnych" - mówił Pszczółkowski.

Potrzebna kompleksowa regulacja wynagradzania prawników z urzędu

Trybunał podkreślił przy tym, że należy pilnie, kompleksowo uregulować w ustawie kwestię wynagradzania prawników z urzędu. "Trybunał z przykrością odnotowuje, że kolejny wyrok TK zapada, jest w zasadzie podobny do wcześniejszych orzeczeń i nie ma żadnej reakcji ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości zobligowanego do zmiany rozporządzenia" - powiedział sędzia.

Podkreślił przy tym, że problemu dotyczącego różnicowania wynagrodzeń prawników nie należy dzielić na jednostkowe kwestie, a do żądania abstrakcyjnej kontroli w tej materii są uprawnione samorządy prawnicze.

Wynagrodzenie radcy prawnego z urzędu ustalane wg minimalnych stawek

Trybunał poinformował też, że po środowym wyroku powstanie możliwość zasądzania opłaty przysługującej radcy prawnemu z urzędu na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów rozporządzenia MS z 22 października 2015 r. ws. stawek minimalnych radców prawnych.

Radca "z urzędu" tańszy niż radca "z wyboru". Skarga do Trybunału Konstytucyjnego

Skargę w tej sprawie do Trybunału wniósł radca prawny, który był pełnomocnikiem z urzędu w sprawie toczącej się przed jednym z sądów rejonowych. Prawnikowi zasądzono od Skarbu Państwa koszty nieopłaconej pomocy prawnej. Przyznano mu je na podstawie obowiązującego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Radca nie zgodził się z postanowieniem sądu ws. wysokości tych kosztów i wniósł na nie zażalenie. Sąd jednak je oddalił. W konsekwencji prawnik wniósł skargę do Trybunału, w której zakwestionował zgodność z konstytucją par. 8 rozporządzenia MS.

W skardze prawnik argumentował, że zakwestionowany przepis bezprawnie dyskryminuje wynagrodzenie należne radcy prawnemu za świadczenie pomocy prawnej dla klienta, który mu został powierzony i względem którego nie ma możliwości samookreślenia stawki wynagrodzenia za prowadzenie sprawy na zasadach wolnorynkowych. Dyskryminację tę skarżący prawnik uzasadnił faktem, że minimalne stawki dla radców prawnych "z wyboru", ustalone w rozporządzeniu resortu sprawiedliwości, są o 50 proc. wyższe niż radców działających "z urzędu".

Swoje stanowisko w tej sprawie przedstawiło Ministerstwo Sprawiedliwości. Zdaniem resortu kwestionowane przepisy są zgodne z konstytucją i nie dyskryminują pełnomocników. Podobne stanowisko zajął Prokurator Generalny.

Trybunał rozpoznał tę sprawę w składzie trzech sędziów pod przewodnictwem Andrzeja Zielonackiego. Wyrok TK jest ostateczny.(PAP)
autor Mateusz Mikowski
mm/ mok/

Dalszy ciąg materiału pod wideo

TK: kolejny przepis dotyczący stawek dla radców prawnych z urzędu - niezgodny z konstytucją

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 20 kwietnia 2023 r. uznał za niezgodny z konstytucją kolejny przepis ustalający stawki wynagrodzenia za usługi radców prawnych z urzędu w wysokości niższej niż minimalne stawki radców prawnych z wyboru.
Za niekonstytucyjny Trybunał uznał par. 4 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. ws. ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.. Zakwestionowany przepis opisuje wysokość tych opłat - są niższe niż ustalone minimalne stawki wynagrodzeń za czynności radców prawnych z wyboru.

W uzasadnieniu tego orzeczenia sędzia TK Bartłomiej Sochański wskazał, że Trybunał "nie znajduje ani konstytucyjnego, ani pozakonstytucyjnego uzasadnienia dla zróżnicowania tych stawek". Trybunał podkreślił, że radcowie prawni z urzędu w zasadnie finansują postępowanie przez siebie od początku jego prowadzenia, a zasady ich wynagradzania są zróżnicowane przez wiele czynników. "Jednak to nie uzasadnia możliwości różnicowania samych stawek. O ile zatem zasady wypłaty tego wynagrodzenia mogą być różne, to wysokość stawek nie może być zróżnicowana" - zaznaczył sędzia Sochański.

Już uzasadniając środowe orzeczenie Trybunał podkreślił, że należy pilnie, kompleksowo uregulować w ustawie kwestię wynagradzania prawników z urzędu. "Trybunał z przykrością odnotowuje, że kolejny wyrok TK zapada, jest w zasadzie podobny do wcześniejszych orzeczeń i nie ma żadnej reakcji ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości zobligowanego do zmiany rozporządzenia" - wskazał wtedy TK. 

Skargę, rozpatrzoną w czwartek 20 kwietnia 2023 r. przez Trybunał złożyła radca prawna, która była pełnomocnikiem z urzędu pozwanego w sprawie przed sądem rejonowym. Za nieopłacone koszty pomocy prawnej w tej sprawie sąd przyznał jej wynagrodzenie według stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. Prawniczka złożyła zażalenie na tę decyzję wnioskując o wysokość kosztów określoną w innym rozporządzeniu MS dotyczącym minimalnych stawek radców prawnych z wyboru. Sąd oddalił jednak to zażalenie. W konsekwencji radca prawna skierowała skargę do TK, w której zakwestionowała konstytucyjność par. 4 ust. 1 rozporządzenia MS. 

Jej zdaniem, przepis ten ma charakter dyskryminujący i narusza jej prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Podkreśliła przy tym, że naruszone zostało też jej prawo do otrzymania równego wynagrodzenia w sytuacji, gdy wykonuje tożsame obowiązki jako pełnomocnik z urzędu i jako pełnomocnik z wyboru. 

W ocenie skarżącej rozwiązanie przewidziane w zakwestionowanym przepisie "ogranicza prawo do równego traktowania przez władze publiczne osób znajdujących się w tej samej sytuacji oraz zasadę równorzędności stron, powodując, że wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu w tej samej sprawie jest z mocy prawa obniżone względem minimalnego wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru, mimo że w sprawie nie zachodzą czynniki umożliwiające podwyższenie stawki dla pełnomocnika z urzędu do wysokości stawki maksymalnej".

Trybunał rozpoznał tę sprawę w składzie trzech sędziów pod przewodnictwem Piotra Pszczółkowskiego. Wyrok TK jest ostateczny.(PAP)
autor Mateusz Mikowski
mm/ mok/

 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Waloryzacja emerytur i rent 2026: Projekt rozporządzenia Rady Ministrów już gotowy [RD216]

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

UE szykuje nowy wspólny dług i nowe podatki. Anna Bryłka alarmuje: to finansowa pułapka dla Polski i krok w stronę federalizacji Unii Europejskiej

Komisja Europejska chce wprowadzić nowe źródła dochodów budżetowych i zaciągnąć kolejny wspólny dług. posłanka do Parlamentu Europejskiego Anna Bryłka przestrzega: to zagrożenie dla suwerenności i budżetu Polski.

Który prezydent ułaskawił najwięcej osób?

Ile ułaskawień w ciągu swoich dwóch kadencji wydał Andrzej Duda? Który prezydent ułaskawił najwięcej osób? Ile było odmów ułaskawienia? Dane z kancelarii prezydenta.

REKLAMA

Równa płaca dla kobiet i mężczyzn – nowe obowiązki, nowe możliwości dla controllingu

Nadchodzące zmiany prawne, wynikające z unijnej Dyrektywy o jawności wynagrodzeń (2023/970), wymuszają na firmach nie tylko zwiększenie przejrzystości w polityce płacowej, ale również wprowadzenie zupełnie nowych standardów raportowania i analizy danych personalnych. Eksperci firmy Controlling Systems wskazują, że to zadanie wymaga ścisłej współpracy działów HR, IT oraz controllingu, który coraz częściej wychodzi poza swoją tradycyjną rolę finansową i staje się strategicznym partnerem w zarządzaniu kapitałem ludzkim.

Czy UE zakaże faktycznie używania kominków na drewno? Eksperci ostrzegają przed skutkami zmian w Ekoprojekcie

W Brukseli odbyło się 25 czerwca 2025 r. forum konsultacyjne Komisji Europejskiej poświęcone rewizji tzw. rozporządzenia ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP), czyli m.in. kominków, pieców i wkładów opalanych drewnem. Nowe propozycje zmian wzbudzają poważne kontrowersje i obawy wśród producentów, przedstawicieli organizacji branżowych oraz ekspertów, a przede wszystkim wśród użytkowników takich urządzeń. W opinii wielu uczestników spotkania, w tym reprezentantów polskiej branży, propozycje Komisji mogą w praktyce doprowadzić do likwidacji legalnego rynku urządzeń grzewczych na drewno w całej Unii Europejskiej.

Podwyżka minimalnej stawki godzinowej o zaledwie 90 groszy w 2026 roku wywołała burzę. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu

Zaledwie 90 groszy więcej za godzinę pracy – tyle wynosi rządowa propozycja podwyżki stawki minimalnej na 2026 rok. „To wstyd, nie podwyżka” – grzmią związkowcy i ostrzegają: taka decyzja to cios w usługi publiczne i dalsze spłaszczanie płac. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu.

Koniec z przerwą na papierosa (i e-papierosa) w miejscu pracy (nawet na takiego, który nie zawiera w swoim składzie nikotyny). Nowe przepisy, eliminujące nadużywaną przez pracowników lukę prawną, już obowiązują

W dniu 5 lipca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniły definicję papierosów elektronicznych (potocznie zwanych e-papierosami), obejmując nią również wyroby niezawierające w swoim składzie nikotyny. Tym samym – niemożliwym stało się „obchodzenie” przez pracowników zakazu palenia w pomieszczeniach zakładu pracy, zasłaniając się tym, że używane jest urządzenie z płynem beznikotynowym, czego – w praktyce – pracodawca nie mógł w żaden sposób zweryfikować.

REKLAMA

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Nowy rodzaj oszustwa

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Na rynku pojawił się nowy rodzaj oszustwa. Polega ono na tym, że przestępcy oferują pomoc w próbie wyłudzenia środków od banku z tytułu rzekomych luk w jego systemach. W rzeczywistości żadnych luk nie ma, a osoba składająca wniosek reklamacyjny, oparty na nieistniejących podstawach, może zostać pociągnięta nawet do odpowiedzialności karnej.

Koszty budowy domu jednorodzinnego 2025-2026. Jak zmieniają się ceny działek, materiałów budowlanych? Na czym można zaoszczędzić?

Czy w 2020 roku można było przewidzieć, że budowa domu w Polsce zdrożeje o blisko połowę w ciągu zaledwie pięciu kolejnych lat? Eksperci Extradom.pl przedstawili prognozy na najbliższą przyszłość, oparte o analizę kosztów budowy domu od 2021 do 2025 roku.

REKLAMA