REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynagrodzenie radców prawnych z urzędu. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wynagrodzenia radców prawnych z urzędu. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów
Wynagrodzenia radców prawnych z urzędu. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność przepisów

REKLAMA

REKLAMA

Ustalenie stawek wynagrodzenia radców prawnych z urzędu na znacznie niższym poziomie od minimalnych stawek przysługujących radcom prawnym z wyboru jest niezgodne z konstytucją - orzekł w 19 kwietnia 2023 r. Trybunał Konstytucyjny. 20 kwietnia 2023 r. TK wydał kolejny wyrok w podobnej sprawie - uznając za niekonstytucyjny kolejny przepis rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

TK: zasady wynagrodzenia radców prawnych z urzędu - niekonstytucyjne

Tym samym Trybunał stwierdził niekonstytucyjność par. 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. ws. ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Przepis ten reguluje wysokość wynagrodzenia radcy prawnego działającego z urzędu w zależności od wysokości wartości przedmiotu sporu.

Według Trybunału, norma ta narusza standard konstytucyjny. "Trybunał nie znalazł jakichkolwiek racjonalnych argumentów, które uzasadniałyby nierówne traktowanie radców prawnych w zakresie opłat za świadczoną pomoc prawną w zależności od tego, czy działają oni z wyboru czy zostali ustanowieni z urzędu" - powiedział w uzasadnieniu orzeczenia sędzia TK Piotr Pszczółkowski.

REKLAMA

Różnice w wynagrodzeniu pełnomocników z urzędu nie mają uzasadnienia konstytucyjnego

TK podkreślił, że różnicowanie wynagrodzenia radców prawnych, czyli ustalanie wynagrodzenia pełnomocników z urzędu na znacznie niższym poziomie nie ma uzasadnienia konstytucyjnego.

Uzasadniając orzeczenie Trybunał zaznaczył, że podobny problem konstytucyjny, dotyczący zróżnicowania wynagrodzeń adwokatów, został rozstrzygnięty już w dwóch wyrokach TK. "Trybunał przyjął wówczas, że uprawnienie adwokata do wynagrodzenia za świadczoną pomoc prawną jest podlegającym ochronie, konstytucyjnym prawem majątkowym oraz stwierdził, że adwokaci niezależnie od tego, czy udzielają pomocy prawnej z urzędu czy z wyboru, stanowią grupę podmiotów podobnych. Takie same założenia TK przyjął w odniesieniu do radców prawnych" - mówił Pszczółkowski.

Potrzebna kompleksowa regulacja wynagradzania prawników z urzędu

Trybunał podkreślił przy tym, że należy pilnie, kompleksowo uregulować w ustawie kwestię wynagradzania prawników z urzędu. "Trybunał z przykrością odnotowuje, że kolejny wyrok TK zapada, jest w zasadzie podobny do wcześniejszych orzeczeń i nie ma żadnej reakcji ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości zobligowanego do zmiany rozporządzenia" - powiedział sędzia.

Podkreślił przy tym, że problemu dotyczącego różnicowania wynagrodzeń prawników nie należy dzielić na jednostkowe kwestie, a do żądania abstrakcyjnej kontroli w tej materii są uprawnione samorządy prawnicze.

Wynagrodzenie radcy prawnego z urzędu ustalane wg minimalnych stawek

Trybunał poinformował też, że po środowym wyroku powstanie możliwość zasądzania opłaty przysługującej radcy prawnemu z urzędu na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów rozporządzenia MS z 22 października 2015 r. ws. stawek minimalnych radców prawnych.

Radca "z urzędu" tańszy niż radca "z wyboru". Skarga do Trybunału Konstytucyjnego

Skargę w tej sprawie do Trybunału wniósł radca prawny, który był pełnomocnikiem z urzędu w sprawie toczącej się przed jednym z sądów rejonowych. Prawnikowi zasądzono od Skarbu Państwa koszty nieopłaconej pomocy prawnej. Przyznano mu je na podstawie obowiązującego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Radca nie zgodził się z postanowieniem sądu ws. wysokości tych kosztów i wniósł na nie zażalenie. Sąd jednak je oddalił. W konsekwencji prawnik wniósł skargę do Trybunału, w której zakwestionował zgodność z konstytucją par. 8 rozporządzenia MS.

W skardze prawnik argumentował, że zakwestionowany przepis bezprawnie dyskryminuje wynagrodzenie należne radcy prawnemu za świadczenie pomocy prawnej dla klienta, który mu został powierzony i względem którego nie ma możliwości samookreślenia stawki wynagrodzenia za prowadzenie sprawy na zasadach wolnorynkowych. Dyskryminację tę skarżący prawnik uzasadnił faktem, że minimalne stawki dla radców prawnych "z wyboru", ustalone w rozporządzeniu resortu sprawiedliwości, są o 50 proc. wyższe niż radców działających "z urzędu".

Swoje stanowisko w tej sprawie przedstawiło Ministerstwo Sprawiedliwości. Zdaniem resortu kwestionowane przepisy są zgodne z konstytucją i nie dyskryminują pełnomocników. Podobne stanowisko zajął Prokurator Generalny.

Trybunał rozpoznał tę sprawę w składzie trzech sędziów pod przewodnictwem Andrzeja Zielonackiego. Wyrok TK jest ostateczny.(PAP)
autor Mateusz Mikowski
mm/ mok/

Dalszy ciąg materiału pod wideo

TK: kolejny przepis dotyczący stawek dla radców prawnych z urzędu - niezgodny z konstytucją

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 20 kwietnia 2023 r. uznał za niezgodny z konstytucją kolejny przepis ustalający stawki wynagrodzenia za usługi radców prawnych z urzędu w wysokości niższej niż minimalne stawki radców prawnych z wyboru.
Za niekonstytucyjny Trybunał uznał par. 4 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. ws. ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.. Zakwestionowany przepis opisuje wysokość tych opłat - są niższe niż ustalone minimalne stawki wynagrodzeń za czynności radców prawnych z wyboru.

W uzasadnieniu tego orzeczenia sędzia TK Bartłomiej Sochański wskazał, że Trybunał "nie znajduje ani konstytucyjnego, ani pozakonstytucyjnego uzasadnienia dla zróżnicowania tych stawek". Trybunał podkreślił, że radcowie prawni z urzędu w zasadnie finansują postępowanie przez siebie od początku jego prowadzenia, a zasady ich wynagradzania są zróżnicowane przez wiele czynników. "Jednak to nie uzasadnia możliwości różnicowania samych stawek. O ile zatem zasady wypłaty tego wynagrodzenia mogą być różne, to wysokość stawek nie może być zróżnicowana" - zaznaczył sędzia Sochański.

Już uzasadniając środowe orzeczenie Trybunał podkreślił, że należy pilnie, kompleksowo uregulować w ustawie kwestię wynagradzania prawników z urzędu. "Trybunał z przykrością odnotowuje, że kolejny wyrok TK zapada, jest w zasadzie podobny do wcześniejszych orzeczeń i nie ma żadnej reakcji ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości zobligowanego do zmiany rozporządzenia" - wskazał wtedy TK. 

Skargę, rozpatrzoną w czwartek 20 kwietnia 2023 r. przez Trybunał złożyła radca prawna, która była pełnomocnikiem z urzędu pozwanego w sprawie przed sądem rejonowym. Za nieopłacone koszty pomocy prawnej w tej sprawie sąd przyznał jej wynagrodzenie według stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. Prawniczka złożyła zażalenie na tę decyzję wnioskując o wysokość kosztów określoną w innym rozporządzeniu MS dotyczącym minimalnych stawek radców prawnych z wyboru. Sąd oddalił jednak to zażalenie. W konsekwencji radca prawna skierowała skargę do TK, w której zakwestionowała konstytucyjność par. 4 ust. 1 rozporządzenia MS. 

Jej zdaniem, przepis ten ma charakter dyskryminujący i narusza jej prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Podkreśliła przy tym, że naruszone zostało też jej prawo do otrzymania równego wynagrodzenia w sytuacji, gdy wykonuje tożsame obowiązki jako pełnomocnik z urzędu i jako pełnomocnik z wyboru. 

W ocenie skarżącej rozwiązanie przewidziane w zakwestionowanym przepisie "ogranicza prawo do równego traktowania przez władze publiczne osób znajdujących się w tej samej sytuacji oraz zasadę równorzędności stron, powodując, że wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu w tej samej sprawie jest z mocy prawa obniżone względem minimalnego wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru, mimo że w sprawie nie zachodzą czynniki umożliwiające podwyższenie stawki dla pełnomocnika z urzędu do wysokości stawki maksymalnej".

Trybunał rozpoznał tę sprawę w składzie trzech sędziów pod przewodnictwem Piotra Pszczółkowskiego. Wyrok TK jest ostateczny.(PAP)
autor Mateusz Mikowski
mm/ mok/

 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Eksport jeszcze bardziej pod lupą: Co zmienia 18. pakiet sankcji wobec Rosji?

Nowy, 18. pakiet unijnych sankcji wobec Rosji radykalnie zaostrza wymogi wobec firm działających w handlu międzynarodowym. Obejmuje nie tylko zakazy eksportowe, lecz także obowiązek aktywnego monitorowania partnerów i kontroli dalszego obrotu towarami. Przedsiębiorstwa muszą pilnie dostosować swoje procedury compliance.

Karol Nawrocki rozpoczyna prezydenturę z konkretnym planem działania: CPK, ulgi podatkowe i wsparcie dla rolników już wkrótce w Sejmie

Już w najbliższych dniach do Sejmu trafią pierwsze prezydenckie projekty ustaw zapowiadane jeszcze w kampanii wyborczej przez Karola Nawrockiego, który oficjalnie rozpoczyna swoją pięcioletnią kadencję jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Oto szczegóły.

Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, instytucja wstrzymuje wypłatę świadczenia, ponieważ prawo do niego wygasa. Jednak jeśli emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze trzeba zwracać te środki. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę.

To już dzisiaj: długo wyczekiwana likwidacja „podatku Belki". Oszczędzanie wreszcie stanie się opłacalne

Jednym z największych problemów w Polskiej gospodarce jest niski poziom inwestycji prywatnych. Aż 46% Polaków nie posiada żadnych oszczędności – co oznacza, że znaczna część Polaków nie widzi sensu w ich gromadzeniu. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu rzeczy jest słynny "podatek Belki". Został on wprowadzony w 2002 r. jako doraźne rozwiązanie na załatanie dziury budżetowej, ale jak to w Polsce zwykle bywa – prowizorka jest najtrwalsza. Nowy Prezydent RP - Karol Nawrocki, zapowiedział że złoży projekt pierwszego dnia sprawowania urzędu.

REKLAMA

Zaprzysiężenie prezydenta RP Karola Nawrockiego [Relacja na żywo]

W środę, 6 sierpnia 2025 r. o godz. 10:00 rozpoczęły się uroczystości z okazji zaprzysiężenia prezydenta RP Karola Nawrockiego.

Andrzej Duda: podsumowanie prezydentury [Orędzie]

Andrzej Duda kończy swoją 10-letnią prezydenturę w dniu 6 sierpnia 2025 roku. W tym dniu o godzinie 10:00 odbywa się zaprzysiężenie nowego prezydenta RP Karola Nawrockiego. Jak Andrzej Duda podsumował swoją prezydenturę w orędziu?

Zmiany w rentach. Jest nowy podatek. Prezydent podpisał ustawę

Podpisana przez Prezydenta ustawa znacznie wpływa na sytuację osób pobierających rentę. Dla jednych nowe rozwiązania prawne są korzystne a dla drugich nie, bo chodzi o potrącanie podatku od świadczenia. Chociaż generalnie ma nastąpić uproszczenie rozliczania podatku w przypadku nabycia prawa majątkowego polegającego na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a także ułatwienie i przyspieszenie obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub w inny nieodpłatny sposób, objęty zakresem ustawy, w formie aktu notarialnego lub od osób z kręgu najbliższej rodziny - to i tak ustawa jest krytykowana. Poniżej szczegóły.

Niepojące wieści w sprawie miejsc parkingowych dla niepełnosprawnych

Niepojące wieści w sprawie miejsc parkingowych dla niepełnosprawnych - dlaczego? Ponieważ w ostatnim czasie do biura RPO trafiła sprawa osoby z niepełnosprawnością z Bydgoszczy, której rodzina postuluje do zarządu miasta o możliwość korzystania z miejsca parkingowego specjalnie wyznaczonego dla ich syna - bo aktualnie jest to utrudnione, a nawet uniemożliwione. Jednak sprawa ma się tak, że władze miejskie odmawiają remontu na ten moment, tłumacząc, że ulica znajduje się dopiero na 209. miejscu w kolejce do prac budowlanych. Czy w tej sytuacji konstytucyjne i ustawowe prawa osoby z niepełnosprawnością są naruszane? Sprawę analizuje sam RPO.

REKLAMA

Rodzice martwo urodzonych dzieci na kompleksowe zmiany będą jeszcze musieli poczekać

6 sierpnia w życie wchodzą dwa rozporządzenia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, regulujące procedury administracyjne związane z ubieganiem się o zasiłek pogrzebowy i macierzyński w sytuacji utraty dziecka, którego płci nie da się określić.

Zmiany w kredycie konsumenckimi i rewolucja w ochronie klienta [koniec z lukami prawnymi i reklamami wprowadzającymi w błąd oraz zmiany w limitach i Sankcjach Kredytu Darmowego]

Wiele osób długo czekało na nowe regulacje w zakresie kredytu konsumenckiego. Wprawdzie póki co jest to projekt, ale ustawa jest tym samym coraz bliżej. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim (nr UC82, dalej jako: projekt), który stanowi kompleksową odpowiedź na wymogi wynikające z unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE). Analizujemy co się zmieni i jaki będzie to miało wpływ na sytuację kredytobiorców.

REKLAMA