REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RPO: nowe przepisy o abonamencie RTV mogą godzić w prawa obywatelskie

RPO: nowe przepisy o abonamencie RTV mogą godzić w prawa obywatelskie /Fot. Fotolia
RPO: nowe przepisy o abonamencie RTV mogą godzić w prawa obywatelskie /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Rzecznik Praw Obywatelskich wystosował pismo do Marszałka Sejmu, w którym wskazuje na wątpliwości w zakresie inicjatywy ustawodawczej związanej z abonamentem radiowo-telewizyjnym. Wskazuje, że proponowane przepisy mogą naruszać prawo do ochrony danych osobowych a także są niesprawiedliwe.

REKLAMA

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar wylicza w piśmie do marszałka Sejmu z 5 czerwca 2017 r. usterki w procedowanym w Sejmie projekcie, który ma skłonić ludzi do tego, by płacili abonament radiowo-telewizyjny: jest wątpliwy z punktu widzenia polskiego i unijnego prawa o ochronie danych osobowych, chce uszczelnić system poboru abonamentu w sposób niesprawiedliwy – bo dociskając tylko jedną grupę obywateli (tych, którzy korzystają z kablówek). 

REKLAMA

Przekazany przez rząd do Sejmu projekt zakłada, że jeśli ktoś podpisał umowę z telewizją kablową (zawarł umowę o dostarczanie telewizji płatnej), to ma odbiornik telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu (czyli także bez kablówki). W związku z tym – aby uszczelnić system zbierania opłat abonamentowych na rzecz publicznej telewizji i radia dostawcy usług telewizji płatnej zostaliby zobowiązani do przekazywania danych o abonentach. W ten sposób państwo łatwiej kontrolowałoby, kto ma telewizor i nie płaci abonamentu (przepisy te nie dotkną jednak tych, którzy mają telewizor, ale nigdy go nie zarejestrowali i nie korzystają z kablówek – ale np. z VOD, albo płatnych usług świadczonych spoza Polski).

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Rzecznik reaguje na sygnały zaniepokojonych obywateli i przedsiębiorców

REKLAMA

- Jako Rzecznik Praw Obywatelskich z uwagą monitoruję inicjatywy ustawodawcze, które mogą wiązać się z ograniczeniem praw i wolności człowieka i obywatela - w tym przypadku prawa do ochrony danych osobowych. Docierają do mnie też informacje od zaniepokojonych dostawców usług telewizji płatnej, którzy mają zostać zobowiązani do przekazywania danych osobowych klientów. Otrzymałem również opinię Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej oraz kopię skargi skierowanej przez izby samorządu gospodarczego mediów i telekomunikacji do Komisji Europejskiej – pisze RPO (VII.501.5.2017). - Ponieważ przedstawiony projekt, mimo sformułowania przeze mnie uwag na etapie konsultacji społecznych, nadal rodzi istotne wątpliwości, pragnę je przedstawić Panu Marszałkowi.

Nie kwestionując konieczności przyjęcia przepisów, które będą sprzyjały poprawie obowiązujących rozwiązań, a co za tym idzie - realizowaniu misji publicznej mediów - pragnę podkreślić, że w trakcie prac nie rozważono żadnych alternatywnych sposobów osiągnięcia zamierzonego celu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pragnę zatem wskazać na wady zaproponowanego rozwiązania.

1. Polskie przepisy o ochronie danych osobowych

Dane osobowe są wartością istotną i podlegają w demokratycznym państwie prawnym ochronie. Zasady przetwarzania tych danych uregulowane są w ustawie o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 922). Ustawa (w art. 26) podaje przesłanki, jakie pozwalają na przetwarzanie danych w innym celu niż ten, dla którego zostały zebrane (to przypadek sieci kablowych, które nie zbierały od abonentów ich danych po to, by przekazać je Poczcie Polskiej), ale czy te przesłanki mogą być wykorzystane w ustawie o abonamencie RTV? Dyskusyjne jest bowiem, jak powinny być spełnione te przesłanki (jeśli kumulatywnie – to proponowane rozwiązanie nie byłoby właściwe).

Nie jest rolą Rzecznika rozstrzyganie takich wątpliwości, jednak powinny one zostać w tym miejscu zasygnalizowane, a ostatecznie zajęte stanowisko w tej sprawie przekonująco uzasadnione przez ustawodawcę.

Zobacz też: Konstytucja

2. Unijne przepisy o ochronie danych osobowych

Sytuację komplikują jeszcze bardziej przepisy unijne: obowiązujące i te, które wejdą za rok.

Jest bowiem wątpliwe, czy projekt „abonamentowy” jest zgodny z obowiązującą dyrektywą w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (95/46/WE - Dz. Urz WE L281 z 23.11.1995, s. 31 ze zm.). Wyraźnie podkreśla ona wymóg „konieczności” jako przesłanki dopuszczalności przetwarzania danych. Czy wymóg ten spełnia ustawa „abonamentowa”? Przecież dla Poczty dane z kablówek nie są „konieczne” - mogłaby ona wykonywać swoje zadania związane z pobieraniem abonamentu bez sięgania do baz danych osobowych dostawców usług telewizji płatnej.

Sytuację polskiego projektu ustawy skomplikuje jeszcze bardziej to, że za rok (25 maja 2018 r.) wejdą w życie przepisy wynegocjowanego wspólnie przez wszystkie kraje Unii (w tym Polskę) ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych. Będą one wiązały bezpośrednio wszystkie kraje członkowskie, i -  zgodnie z polską Konstytucją – będą miały pierwszeństwo przed polskimi ustawami. Wobec tego działające w Polsce firmy będą miały obowiązek nie stosować ustawy, która będzie sprzeczna z tym rozporządzeniem. A stanowi ono, że dane osobowe muszą być zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach, i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami.

Zobacz: Pomoc prawna

Jak się to może skończyć? Warto przy tym przypomnieć, że w grudniu 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie m.in. szwedzkiej firmy telekomunikacyjnej Tele2 (wyrok TSUE z 21 grudnia 2016 r. w sprawie C-203/15, ECLI:EU:C:2016:970), która - powziąwszy wątpliwości dotyczące obowiązków nałożonych na nią przez prawo krajowe w kontekście prawa UE - odmówiła wykonania tych obowiązków (retencji danych) i zaprzestała przekazywania danych telekomunikacyjnych właściwym podmiotom. W wyniku krajowego postępowania sądowego sprawa trafiła do TSUE, który ostatecznie w wyroku dokonał wykładni przepisów prawa UE przemawiającej na korzyść Tele2.

3. Ochrona danych w polskim prawie telekomunikacyjnym

Prawo telekomunikacyjne (art. 159, Dz. U. z 2016 r., poz. 1489 ze zm.) stanowi, że tajemnicą telekomunikacyjną objęte są m.in. dane dotyczące użytkownika. Przepisy te wyraźnie zakazują przekazywania takich treści przez osoby inne niż nadawca i odbiorca komunikatu. Owszem, tak jak w przepisach o ochronie danych osobowych, tu też są odstępstwa i projektowana ustawa o abonamencie do takiego odstępstwa właśnie się odwołuje. Jednak rzecz dotyczy ingerencji w konstytucyjne prawo do prywatności oraz prawo do autonomii informacyjnej (art. 47 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oraz w art. 51 ust. 2 Konstytucji RP) - ingerencja w takie wartości wymaga dobrego uzasadnienia „niezbędności w demokratycznym państwie prawnym”. Nie może to być zatem czysto formalny zabieg, polegający na przyjęciu podstawy ustawowej, lecz musi towarzyszyć temu również uzasadnienie merytoryczne. Uzasadnienie do projektu ustawy nie wyjaśnia w ogóle, dlaczego akurat takie, a nie inne, rozwiązanie zaproponowano.

4. Różnicowanie odbiorców

Projektowana ustawa wpłynie na obrót danymi osobowymi tych, którzy korzystają z telewizji kablowych. I tu pojawia się kolejny problem: czy dopuszczalne jest to, by danina publiczna (a jest nią abonament rtv) nakładana była w taki sposób. Realizowany bowiem przez ustawę cel uszczelnienia systemu dotyczyć będzie wyłącznie części osób zobowiązanych do ponoszenia opłat abonamentowych.

Nie bez znaczenia pozostają również argumenty podnoszone przez operatorów, że przyjęcie projektu w zaproponowanym kształcie może w praktyce skłonić abonentów do rezygnacji z usług dostawców krajowych na rzecz płatnych platform i serwisów umiejscowionych poza terytorium Polski. W efekcie doprowadzi do utraty przychodów przez Skarb Państwa, a także Polski Instytut Sztuki Filmowej. Głosy te powinny zostać należycie uwzględnione w toku prac nad rozwiązaniami dotyczącymi finansowania realizacji misji publicznej publicznego radia i telewizji.

Nieprzekonująca z tego punktu widzenia jest również koncepcja włączenia podmiotów prywatnych (dostawców usług telewizji kablowej) w proces poboru daniny publicznej poprzez zobowiązanie ich do przekazania danych osobowych osób zawierających umowę o dostarczanie usług telewizji płatnej. Pozyskiwanie danych osobowych do celów publicznoprawnych prowadzić będzie bowiem do zmiany warunków umów zawartych wcześniej w trybie prywatnoprawnym, co może budzić obawy z punktu widzenia ochrony praw stron takiej umowy.

Zobacz także: Konsument i umowy

Na koniec RPO zauważa, że w raporcie z konsultacji projektu poinformowano, że Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych sformułował stanowisko odmienne od RPO, jednak – kiedy zapoznać się z tym stanowiskiem, to widać, że pozytywna ocena dotyczy uwzględnienia części uwag zgłoszonych na wcześniejszych etapach uzgodnień. GIODO nadal stwierdza, że „podtrzymuje wątpliwości wobec koncepcji zaangażowania dostawców usług telewizji płatnej, a więc podmiotów prywatnych, w proces poboru opłat abonamentowych, będących rodzajem daniny publicznej, poprzez możliwość pozyskiwania przetwarzanych przez nich danych odbiorców końcowych” (podkr. oryginalne).

Dalej dodaje, że „w razie przyjęcia zaproponowanych przepisów dochodzić będzie do pozyskiwania danych osobowych w drodze ustawowej zmiany warunków umów o charakterze prywatnoprawnym, co wydaje się wysoce wątpliwe z punktu widzenia ochrony praw konsumentów, będących podmiotami tychże danych. Pozostające poza wolą stron umowy, zarówno zmiana pierwotnego celu przetwarzania danych, jak i możliwość udostępnienia danych osobowych innemu podmiotowi nie powinna być wprowadzana poprzez nowelizację obowiązujących przepisów prawa, chociażby ze względu na to, że dotyczyłoby zawartych już, trwających umów”.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM!

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
2000 złotych jednorazowego świadczenia i rekompensata poniesionych strat. To propozycja PFRON dla samorządów na 2024 rok.

2000 złotych jednorazowego świadczenia i rekompensata poniesionych strat. To propozycja PFRON dla samorządów na 2024 rok. Mogą z niej skorzystać osoby niepełnosprawne poszkodowane w wyniku żywiołu.

Stan klęski żywiołowej rozszerzony na cztery kolejne powiaty w województwie dolnośląskim. Nowe zasady zbierania odpadów

Stan klęski żywiołowej rozszerzony na cztery kolejne powiaty w województwie dolnośląskim. W Dzienniku Ustaw opublikowano stosowne rozporządzenie. W  rozporządzeniu wprowadzono także obowiązek stosowania określonych środków zapewniających ochronę środowiska.

Zasiłek pogrzebowy: jednorazowe świadczenie w wysokości 7000 zł. Od kiedy?

Zasiłek pogrzebowy: jednorazowe świadczenie w wysokości 7000 zł. Od kiedy? W dalszym ciągu trwają uzgodnienia na Stałym Komitecie Rady Ministrów. Ile będzie wynosić zasiłek pogrzebowy? Czy będzie corocznie waloryzowany? Co z zasiłkiem celowym?

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. Do tego koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie.

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. To również koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie. Znamy nową listę refundacyjną, która podlega aktualizacji co 2 miesiące.

REKLAMA

Rekomendacje MSWiA i MRPiPS: Uproszczenie procedury o zasiłki dla poszkodowanych w powodzi

Wnioski o zasiłek powodziowy oraz zasiłek z pomocy społecznej będą przyjmowane zgodnie z zasadą „jednego okienka”. Minister spraw wewnętrznych oraz minister rodziny i pracy wydali wspólnie rekomendacje upraszczające procedury.

735 tys. bezpłatnych laptopów lub tabletów dla uczniów w roku 2025. Na jakich zasadach zostaną rozdysponowane?

Nowe laptopy lub tablety dla uczniów, to jeden z punktów „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji” – strategicznego dokumentu, który wyznacza ramy polityki państwa i działań dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach laptopy mają trafić do uczniów?  

Cyfrowa rewolucja w edukacji: To już koniec papierowych podręczników i zbyt ciężkich tornistrów. Wszystkie podręczniki szkolne w wersji cyfrowej

Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która ma uzależnić dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego, od tego czy będzie on posiadał swój odpowiednik cyfrowy i to niezależnie od daty, w której to dopuszczenie do użytku nastąpiło. Cyfryzacja ma zatem objąć wszystkie podręczniki szkolne, tym samym – istotnie odciążając tornistry uczniów. Pozostaje jednak pytanie – czy podręczniki te będą dostosowane również do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami? 

Sąd: 120 tys. zł dla sąsiadów za smród z chlewni - tyle musi zapłacić pewien rolnik. Minister: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

REKLAMA

Prace w Sejmie: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

REKLAMA